سنتز نانو حامل خوراكي دانه گياه شاهي براي حفاظت از ويتامين A

به گزارش روز سه شنبه گروه علمي ايرنا از ستاد ويژه توسعه فناوري نانو رياست جمهوري، امروزه توجه بسياري از محققان و صنعت گران به بهبود كيفيت مواد غذايي جلب شده‌است. اضافه كردن مواد مغزي از قبيل عصاره‌ گياهان، ويتامين‌ها و مواد معدني به مواد غذايي يكي از روش‌هاي افزايش كيفيت آن‌ها محسوب مي‌شود. بسياري از اين تركيبات مغذي، در برابر عوامل طبيعي خواص و حتي طعم خود را از دست مي‌دهند. فناوري كپسوله كردن يا ريزپوشاني راه‌ حلي بسيار كارآمد براي غلبه بر اين مشكل به شمار مي‌رود.
به گفته دكتر ميلاد فتحي، هدف از انجام اين طرح ريزپوشاني يا كپسوله كردن ويتامين A با استفاده از الياف خوراكي دوجزئي بوده‌است. نانوالياف به‌كاررفته به‌منظور ريزپوشاني ويتامين A از عصاره‌ گياه شاهي گرفته شده‌است؛ بنابراين مي‌توان گفت نسبتاً ارزان بوده و درعين‌حال خوراكي و زيست سازگار است.
فتحي پژوهشگر دانشگاه صنعتي اصفهان با اشاره به عواملي نظير نور، دما، اكسيژن و رطوبت كه موجب اتلاف و افت خواص ويتامين A مي‌شوند، در رابطه با مزاياي استفاده از فناوري ريزپوشاني گفت: ريزپوشاني ويتامين A به‌وسيله حامل‌هاي دوجزئي متشكل از موسيلاژ دانه شاهي و پلي ونيل الكل اولاً موجب افزايش حلاليت اين ويتامين در آب و درنتيجه افزايش اثربخشي آن شد. ثانياً نانوحامل‌ها مانند يك سد محافظ از افت خواص تركيبات ويتامين A در محيط شبيه‌سازي‌شده معده جلوگيري كرند.
عضو هيأت‌علمي دانشگاه صنعتي اصفهان افزود: در طرح حاضر ابتدا به‌وسيله روش الكتروريسي نانواليافي دوجزئي متشكل از موسيلاژ دانه‌ شاهي و پلي ونيل الكل سنتز شد. در ادامه از نانوالياف سنتز شده به‌منظور ريزپوشاني ويتامين A استفاده شده و تركيب حاصله به كمك روش‌هاي مختلفي از جمله آزمون FT-IR ، پراش پرتو ايكس و ميكروسكوپ الكتروني مورد ارزيابي ساختاري قرار گرفت. درنهايت با ايجاد محيط شبيه‌سازي‌شده‌ي معده، عملكرد نانوحامل‌ها در محافظت و رهاسازي ويتامين A بررسي شد.
نتايج آزمون‌هاي انجام شده حاكي از آن است كه قطر بهينه الياف مورد استفاده در ريزپوشاني بين 90 تا 170نانومتر بوده‌است. همچنين با بررسي رهاسازي ويتامين A در محيط شبيه‌سازي‌شده معده و روده اين نتيجه حاصل شد كه نانو الياف توليد شده به‌عنوان يك حامل مناسب مي‌توانند از تخريب ويتامين A در معده جلوگيري كنند و به افزايش قابليت زيستي در روده كمك نمايند.
دكتر ميلاد فتحي – عضو هيأت‌علمي دانشگاه صنعتي اصفهان- و آرزو فهامي- دانش‌آموخته مقطع كارشناسي ارشد دانشگاه صنعتي اصفهان- در انجام اين طرح همكاري داشته‌اند. نتايج اين كار در مجله‌ Food Hydrocolloids با ضريب تأثير 4.747 (جلد 81، سال 2018، صفحات 31 تا 38) منتشر شده‌است.
علمي**1023**1440