به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، در نخستین هفته پس از اعلان خروج آمریكا از برجام گفت وگوهای مهمی میان ایران و دیگر طرف های توافق هسته ای صورت گرفت. «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه پس از دیدار با همتایان چینی و روسی راهی بروكسل شد و با مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیران امور خارجه فرانسه، آلمان و انگلیس به رایزنی و تبادل نظر پرداخت. ظریف همچنین در بلژیك با وزیر امور خارجه این كشور درباره توافق هسته ای دیدار و گفت وگو كرد.
مقامات اروپایی علاوه بر مذاكره با رییس دستگاه دیپلماسی، این روزها بخش مهمی از تكاپوی سیاسی و دیپلماتیك خود را به موضوع توافق هسته ای و پیامدهای خروج آمریكا از برجام اختصاص داده اند.
سران كشورهای عضو اتحادیه اروپا در نخستین روز از نشست چهارشنبه و پنجشنبه (26 و 27 اردیبهشت) در صوفیه پایتخت بلغارستان، بر ضرورت رویكرد واحد در قبال توافق هسته ای با ایران تاكید كردند. بنابر اعلام سران اتحادیه، با وجود خروج آمریكا از برجام، تا زمانی كه ایران به این توافق احترام بگذارد آنها نیز برای حفظ توافق هسته‌ای سال 2015 میلادی تلاش می‌كنند.
پس از نشست صوفیه بود كه كمیسیون اروپا روز جمعه بیست و هشتم اردیبهشت اعلام كرد روند احیای مقررات انسداد را برای محافظت از منافع شركت‌های اروپایی در ایران در مقابل تحریم های آمریكا آغاز كرده است. این مقررات در اواسط دهه 90 برای مقابله با تحریم های آمریكا وضع شده و شركت های اروپایی را از پذیرش این تحریم ها منع می كرد.
نقطه مهم دیگر در اعلام مواضع و تبادل نظر مقامات اروپایی، گفته های روز سه شنبه «فدریكا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مبنی بر حمایت از برجام بود كه از دید بسیاری از ناظران شكافی جدی و بی سابقه میان اروپا و آمریكا را در یك موضوع بین المللی آشكار ساخت.
به گفته موگرینی، اروپا مصمم است تا ضمن حفظ و تعمیق روابط با جمهوری اسلامی ایران تلاش های خود را برای ادامه صادرات نفت، گاز و محصولات پتروشیمی ایران، توسعه تجارت، تزانزیت كالا، مراودات بانكی، ارائه خدمات مالی و بیمه ای و نیز سرمایه گذاری به شكلی موثر به كار بندد.
وی همچنین از نشست معاون وزیران امور خارجه پنج كشور عضو برجام در وین خبر آمد كه قرار است هفته آینده راه های حفظ توافق هسته ای را مورد بررسی قرار دهد.
نگاهی به مواضع مقامات اروپایی نشانگر جدیت آنان در پیشبرد فرایندی است كه مشاور «امانوئل مكرون» رییس جمهوری فرانسه آن را آزمون استقلال اروپا در برابر آمریكا خوانده است. «آنگلا مركل» صدراعظم آلمان نیز به تازگی در پارلمان این كشور موضوع برجام را از جدی ترین چالش ها میان برلین و واشنگتن دانست.
در حال حاضر برای اروپایی ها اقدام آمریكا عرصه هماوردی را به وجود آورده كه عقب نشینی در آن حیثیت، منزلت و استقلال اروپا را زیر سوال خواهد برد. از همین رو بود كه «دونالد تاسك» رییس شورای اروپا با اشاره به اقدام «دونالد ترامپ» در خروج از برجام در صفحه توییتر خود نوشت: با دوستانی مانند ترامپ اروپا نیازی به دشمن ندارد.
با وجود تاكید اروپایی ها بر مقابله با این تصمیم ترامپ و حمایت از ایران در برابر تحریم ها، «بوریس جانسون» وزیر امور خارجه انگلیس مساعی اروپا را همچون عبور از «سیم خاردار الكتریكی» و «موانع برق دار» خوانده است.
همچنان كه اشاره شد عبور از این موانع اكنون به یكی از جدی ترین دغدغه اروپایی ها تبدیل شده است. چند روز پس از پیمان شكنی دولت آمریكا «برونو لومر» وزیر اقتصاد و دارایی فرانسه در گفت وگو با «شبكه اروپا- 1» اظهار داشت وقت آن رسیده تا اروپا در جهت استقلال اقتصادی از حرف وارد مرحله عمل شود.
وی با یادآوری اقدامات قانونی اروپا برای مقابله با قانون آمریكایی «داماتو» در سال 1996، تصویب مقررات اروپایی به منظور محكوم كردن تحریم های فرا سرزمینی آمریكا را نسخه ای دانست كه اروپا در موقعیت كنونی می تواند برای حمایت از ایران در برابر تحریم های واشنگتن مورد استفاده قرار دهد.
به گفته لومر لازم است تا اروپا تصمیم قاطعی را برای ایجاد ابزارهای مالی و در جهت استقلال مالی و بانكی اتحادیه در برابر آمریكا اتخاذ كند. وی افزود اتحادیه می تواند همچون وزارت خزانه داری آمریكا دفتری را برای كنترل دارایی های خارجی تاسیس كند. به این طریق نهاد اروپایی همچون دفتر كنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری آمریكا «اوفك» قادر به بررسی رعایت قوانین اروپایی از سوی شركت ها بوده و خواهد توانست از منافع اتحادیه در موقعیت های اینچنینی دفاع كند.
در تازه ترین اظهار نظر مقامات اروپایی و پس از اعلان شركت فرانسوی «توتال» مبنی بر دشواری های فعالیت در ایران در شرایط تحریم های آمریكا، رییس جمهوری فرانسه روز پنجشنبه باز هم بر ضرورت اقدام موثر اروپا در برابر تحریم های یكجانبه آمریكا تاكید كرد و از راهكارهایی مانند محافظت از شركت های كوچكتر طرف همكاری با ایران كه مراوده كمتری با آمریكا دارند، سخن گفت.
آنچه مشخص است اینكه اروپا و دیگر طرف های توافق هسته ای طی هفته های پیش رو باید به جمع بندی نهایی درباره راه های عبور از تحریم های آمریكایی دست یافته و با انسداد آن در مقطعی تاریخی استقلال خود را به اثبات برسانند.
پژوهشم**9279**1601
تهران- ایرنا- دولت های اروپایی همزمان با رایزنی با ایران درباره حفظ برجام، بر رویكردی واحد در برابر سیاست های یكجانبه گرایانه آمریكا اتفاق نظر یافته اند تا با تحریم های این كشور علیه جمهوری اسلامی ایران مقابله كنند.
