به گزارش خبرنگار ایرنا، اُتیسم نوعی اختلال تاثیرگذار بر رشد طبیعی مغز است و آن را نوعی اختلال رشدی از نوع روابط اجتماعی تعریف می كنند كه با رفتارهای ارتباطی و كلامی غیر طبیعی مشخص می شود.
این اختلال كه تا پیش از سه سالگی بروز می كند و علت اصلی آن هنوز مشخص نیست بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی تاثیر می گذارد و ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای مبتلایان دشوار می كند.
ارتباط مبتلایان به این بیماری در برخی موارد با رفتارهای خود آزارانه و پرخاشگری همراه است اما در صورت تشخیص زودهنگام و آغاز معالجات پزشكی و بازتوانی شناختی، می توان تا حد زیادی عوارض آن بر كیفیت زندگی افراد را كاهش داد.
طیف اُتیسم دسته ای از اختلالات عصبی رشدی هستند كه با نقص ارتباطی روبرو است و در زمینه فعالیت های تكراری و محدود كارهایی را انجام می دهند و نمی توانند ارتباط اجتماعی و چشمی برقرار كنند.
این بیماری چند سالی است كه وارد ادبیات زندگی ما شده و در همین مدت روز بروز بر تعداد مبتلایان آن افزوده می شود، خانواده های زیادی هستند كه با نگاه كردن به حركات و رفتارهای كودكان خود رنج و درد پنهانی را تحمل می كنند اما دلیل آن را نمی دانند.
بی اطلاعی بسیاری از خانواده ها بویژه اقشار كم سواد و بی سواد درجامعه نسبت به بیماری هایی همانند اُتیسم موجب می شود جراحات ناشی از اینگونه بیماری ها كه قابل درمان نیستند اما با مداخلات به موقع می توان از آن جلوگیری كرد، افزایش یابد.
همین بی اطلاعی موجب می شود خانواده ها بسیاری از اختلالات ظاهری كودكان خود را به مسائل دیگری از جمله اقتضای سن ربط دهند و از دردی كه در آینده دامنگیرشان می شود، غافل شوند.
كارشناسان معتقدند اگر چه اُتیسم درمان قطعی ندارد اما اگر مداخلات و اقدامات توانبخشی در مورد مبتلایان به این بیماری به موقع انجام شود می توان نتیجه بهتری گرفت و حتی بسیاری از آنان می توانند در مدارس عادی و كنار سایر همسن و سالان خود تحصیل كنند.
در سال های اخیر تحقیقات و مطالعاتی در زمینه این بیماری انجام شده و براساس همین مطالعات و در راستای تشخیص زود هنگام این بیماری و مداخله به موقع، اولین مركز اُتیسم در سال 1380 در تهران راه اندازی شد و پس از آن در بسیاری از استان های كشور از جمله كردستان این مركز دایر گردید.
استان كردستان از جمله استان های آخر كشور در زمینه ایجاد مركز اُتیسم بود و سال 1394 اولین مركز اختلالات طیف اُتیسم در سنندج راه اندازی شد و پس از آن در سال 1396 دومین مركز در سقز ایجاد شد.
** 80 كودك مبتلا به اُتیسم در كردستان زیر پوشش بهزیستی هستند
كارشناس مركز روزانه توانبخشی بهزیستی استان كردستان می گوید: این مراكز زیر نظر سازمان بهزیستی است و در حال حاضر 80 كودك مبتلا به اُتیسم در این 2 مركز خدمات دریافت می كنند.
فرزانه بهرامی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینكه تا قبل از سال 1379 در سطح كشور اقدام خاصی در زمینه این بیماری انجام نشد، افزود: از سال 1379 و 1380 به بعد و با همكاری بهزیستی و سایر ارگان ها همانند علوم پزشكی 74 مركز توانبخشی اختلال طیف اُتیسم در استان های كشور راه اندازی شده است.
وی اظهار داشت: در سال 94 و همزمان با راه اندازی مركز اختلالات طیف اُتیسم در استان طرح غربالگری این بیماری نیز میان كودكان 2 تا 5 سال شروع شد.
این كارشناس توانبخشی بهزیستی افزود: در سال 94 در مجموع پنج هزار پرسشنامه شناسایی اُتیسم در میان پنج هزار كودك در مهد كودك ها و روستامهدها توزیع شد و در میان این تعداد، 200 كودك مشكوك به این بیماری بودند.
بهرامی گفت: از میان این تعداد كودك مشكوك به اُتیسم 150 نفر مبتلا به این بیماری بودند و اینك 80 نفر از آنان در 2 مركز سنندج و سقز خدمات می گیرند.
وی با بیان اینكه در این مراكز كادر تخصصی از جمله كار درمان، گفتار درمان، روانشناس و مربی آموزشی به این كودكان خدمات مختلف ارائه می دهند، یادآور شد: كودكان مبتلا به اُتیسم قابل درمان نیستند بلكه آموزش می بینند كه نقص ارتباطی خود را برطرف كرده و بتوانند ارتباط برقرار كنند.
بهرامی اظهار داشت: منشا این بیماری معمولا اختلالات كروموزومی، عوامل بیوشیمایی و اختلالات ژنتیكی است و در مقطعی درمان دارویی دارد اما به صورت كامل درمان نمی شود.
كارشناس مركز توانبخشی بهزیستی كردستان تاكید كرد: علایم اُتیسم در آغاز 18 ماهگی بروز كرده و در 24 ماهگی قابل تشخیص است و علاوه بر تاثیرگذاری بر اغلب جنبه های رشدی و اجتماعی، عملكردهای آموزشی شناختی فرد را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
وی با اشاره به اینكه یكی از علائم و نشانههای اصلی اُتیسم، اختلال در ارتباط اجتماعی و رفتارهای تكراری است، یادآور شد: والدین باید در سنین 18 تا 24 ماهگی با مشاهده دقیق در رفتارهای كودك خود علایم اُتیسم را در آنان جدی بگیرند.
بهرامی افزود: تشخیص این بیماری در سنین اولیه زندگی بسیار مهم است و مداخلات به موقع می تواند تاثیر مثبتی داشته باشد بنابراین جامعه باید نسبت به آگاهسازی خانواده ها در زمینه تاثیرات منفی این بیماری تلاش كند.
وی با بیان اینكه افرادی كه به بیماری اُتیسم مبتلا هستند، نقص ارتباطی دارند گفت: این بیماری یك نوع معلولیت است چون ممكن است مبتلایان به آن مشكلات ذهنی و جسمی نیز داشته باشند.
كارشناس مركز توانبخشی بهزیستی كردستان اظهار داشت: این كودكان تا زیر 15 سال در مركز اختلالات طیف اُتیسم خدمات دریافت می كنند و پس از آن به مراكز حرفه آموزی ارجاع داده می شوند تا در آینده در زمینه اشتغال توانمند شوند.
** ناآگاهی خانواده ها مشكلات مبتلایان به اُتیسم را بیشتر می كند
بهرامی در ادامه با بیان اینكه اُتیسم یك بیماری ناشناخته است كه در سال های اخیر هر روز بر تعداد مبتلایان آن در استان و كشور افزوده شده است، گفت: در این میان ناآگاهی خانواده ها در زمینه این بیماری موجب افزایش مشكلات خواهد شد.
وی اضافه كرد: هر چند از سال 94 تاكنون اطلاع رسانی هایی در میان خانواده ها انجام و تعداد مراجعه كنندكان برای غربالگری فرزندان شان بیشتر شده اما هنوز هم خانواده های زیادی هستند كه هیچگونه اطلاعی در مورد این بیماری و نشانه های آن ندارند.
كارشناس مركز توانبخشی بهزیستی كردستان با تاكید بر اینكه باید آگاهسازی ها در جامعه بیشتر باشد، افزود: بسیاری از خانواده ها از سطح سواد پایینی برخوردارند بنابراین باید اطلاع رسانی ها و شناسایی مبتلایان به صورت منطقه ای و محله ای انجام شود تا همه آحاد جامعه در جریان قرار بگیرند.
بهرامی اظهار داشت: در حال حاضر سایتی در سازمان بهزیستی طراحی شده كه خانواده می توانند با مراجعه به آن و تكمیل پرسشنامه ای به بیماری اُتیسم فرزند خود پی ببرند.
** ضرورت ایجاد رشته دانشگاهی اختلالات طیف اتیسم
كارشناس مركز روزانه توانبخشی بهزیستی كردستان گفت: با توجه افزایش تعداد مبتلایان به بیماری اُتیسم در جامعه و همچنین ناآگاهی نسبت به آن، ایجاد یك رشته دانشگاهی با این عنوان می تواند بسیار تاثیر گذار باشد.
وی افزود: ایجاد این رشته در دانشگاه ها موجب می شود، افرادی با این بیماری، تشخیص و راه های درمان آن به صورت تخصصی آشنا شده و اطلاعات تخصصی خود را به افراد جامعه تعمیم دهند.
بهرامی در ادامه به سایر خدمات سازمان بهزیستی به مبتلایان اُتیسم اشاره كرد و یادآور شد: بهزیستی علاوه بر انجام طرح غربالگری، پرداخت یارانه، تامین بسته حمایتی تغذیه مخصوص این بیماران و تامین بسته حمایتی كمك هزینه ایاب و ذهاب را نیز بر عهده دارد.
وی اظهار داشت: یكی از كارهایی كه در كشور زمینه خدمات رسانی مبتلایان به اُتیسم در حال انجام است انعقاد تفاهم نامه میان سازمان بهزیستی و سازمان آموزش و پرورش استثنایی برای همكاری بیشتر در این زمینه است.
كارشناس مركز توانبخشی بهزیستی كردستان یادآور شد: یكی دیگر از برنامه های امسال سازمان بهزیستی كشور همكاری با وزارت بهداشت در زمینه تدوین سند اُتیسم است كه به تبع آن در استان ها نیز همكاری با علوم پزشكی در این زمینه بیشتر خواهد شد.
**71 بیمار مبتلا به اُتیسم در كردستان شاغل به تحصیل هستند
رئیس آموزش و پرورش استثنایی كردستان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در حال حاضر 71 نفر بیمار مبتلا به اُتیسم در استان شاغل به تحصیل هستند و از خدمات آموزشی آموزش و پرورش استثنایی بهره مند هستند.
خلیل رنجبر با بیان اینكه در استان كردستان فقط یك مدرسه ویژه دانش آموزان اُتیسم وجود دارد، گفت: دانش آموزان شاغل به تحصیل مبتلا به اُتیسم در سایر شهرستان ها ضمیمه مدارس استثنایی بوده و كلاس های آنان در این مدارس دایر می شود.
وی افزود: در هر شهرستانی كه تعداد دانش آموزان مبتلا به بیماری اُتیسم به 25 نفر برسد در آن شهرستان مدرسه ویژه ایجاد خواهد شد.
رئیس آموزش و پرورش استثنایی كردستان تاكید كرد: تمام هزینه های درمانی، دارویی و خدمات آموزشی و توانبخشی این دانش آموزان رایگان بوده و توسط ما تامین می شود.
رنجبر در ادامه با بیان اینكه 21 مركز دولتی و 6 مركز غیر دولتی اختلالات یادگیری در استان به 1800 نفر خدمات ارائه می دهند، گفت: مشاورههای لازم به والدین این كودكان ارائه می شود و این دانش آموزان برای ایاب و ذهاب از سرویس رایگان استفاده می كنند.
امید می رود با برنامه ریزی های درست و اصولی توسط مسئولان و برنامه ریزان كشور آحاد مختلف جامعه از هر قشر و گروهی با بیماری هایی همانند اتیسم و عواقب آن آشنا شوند و بتوانند به موقع نسبت به درمان یا پیشگیری آن اقدام كنند.
7348/9102
سنندج - ایرنا - اُتیسم یا در خودماندگی پیچیده ترین اختلال رشدی، ذهنی و روانشناختی در دوران كودكی بشمار می رود كه امروزه به عنوان دردی پنهان در حال افزایش است و ناآگاهی جامعه جراحت آن را بیشتر می كند.