به گزارش خبرنگار ایرنا تالاب استیل آستارا با 138 هكتار وسعت در حاشیه جاده آستارا به تالش، زیستگاه و مأمن انواع پرندگان مهاجر و بومی و محل رشد و نمو توسكاهای زیبا و رویایی است و به عنوان یكی از 15 جاذبه گردشگری آستارا ، نظر هر پیاده و سواره را به خود جلب می كند.
بیش از 10 سال قبل تالاب دیگری به نام آق با یكصد هكتار وسعت در آستارا وجود داشت و بر اساس اطلاعات موجود، به تدریج به علت پیشروی آب دریای خزر، برداشت بی‌رویه آب برای كشاورزی، رعایت نشدن حق آبه و برداشت غیرمجاز شن و ماسه از بین رفت و علاوه بر آن، بركه های شیلات و پریان این شهرستان نیز به دلایل مشابه خشك شده است.
** منابع و مصارف آب تالاب استیل
استیل عمق زیادی ندارد و با پایین رفتن سطح آب این تالاب در فصل تابستان، خشكی ها و جزیره هایی در آن نمایان می شود و گردشگران تا وسط تالاب قدم می زنند و در فصل های پر بارش بار دیگر با افزایش سطح آب، جزیره های پدیدار شده در آن، ناپدید می شوند.
رئیس اداره منابع آب آستارا روز شنبه به خبرنگار ایرنا گفت: آب استیل از نزولات آسمانی و آب های جاری تامین می شود و این تالاب منبع پایدار تامین آب شالیزارهاست و 2 بار در سال از آب مازاد آن برای كشاورزی استفاده می كنیم.
آرش سیف اللهیان افزود: بارش های اسفندماه سال قبل و افزایش آب های جاری، موجب افزایش میزان آب استیل از یك به 2 میلیون متر مكعب شده بود اما در اواخر خردادماه و اوایل تابستان، بخش عمده آب تالاب به دلیل گرمای هوا تبخیر و حجم آن به حدود یك میلیون متر مكعب تقلیل می یابد.
وی ادامه داد: امكان افزایش ذخیره آب استیل با لایروبی آن وجود دارد اما تحقق این، نیازمند همكاری دستگاه های متولی و اعتبار مالی است.
** نگرانی فعالان محیط زیست
نگرانی حامیان محیط زیست در آستارا نسبت به آینده تالاب استیل، بسیار ارزشمند و نشانگر حساسیت اجتماعی به سرمایه های طبیعی این شهرستان است اما اكنون از فعالان محیط زیست پرسیده می شود؛ هنگامی كه تالاب آق و بركه های شیلات و پریان جان می دادند، آیا مظلومیت آنها را فریاد زدید؟ حالا كه نگران آسیب احتمالی طرح گردشگری به تالاب استیل هستید، آیا سال ها قبل به تخلیه نخاله در بركه های شیلات و پریان و استفاده نادرست از تالاب آق اعتراض كرده بودید؟
علی نعمت فعال محیط زیستی آستارا در پاسخ به این سئوالات گفت: طرح این پرسش ها نافی نگرانی ما از تالاب استیل نیست و به یقین فعالان محیط زیست در روزگار حیات تالاب آق، به تخریب آن اعتراض كرده اند و اكنون نگرانی ما از تكرار سرنوشت تلخ آن در استیل است.
وی افزود: با اجرای هرگونه طرح گردشگری علمی و مطالعه شده در حاشیه استیل به خاطر ایجاد شغل و درآمد برای جوانان آستارا موافق هستم، اما اجرای هر طرح كوچك و بزرگ در داخل تالاب را مضر و نادرست می دانم.
وی ادامه داد: خانه یا رستوران شناور راه اندازی شده در داخل استیل را كلبه ویرانگر نام نهاده ام و هنگامی كه پرندگان لابلای درختان توسكا با مشاهده آن، هراسان فریاد می كردند؛ اشك در چشمانم حلقه زد و یقین دارم اگر از این خانه ها كه تعداد آنها از شش تا 70 واحد نقل قول می شود به آب انداخته شوند، نابودی این زیستگاه زیبا حتمی است.
مریم توشه مسئول گروه همیاران طبیعت آستارا نیز گفت: راه اندازی خانه های شناور در استیل، زمینه شكار غیرمجاز را در طبیعت آن فراهم می كند و فاضلاب آن واحدهای شناور، آب تالاب را آلوده خواهد كرد و این اقدام مسئولان را مفید ارزیابی نمی كنم.
وی افزود: با اجرای طرح گردشگری در حاشیه تالاب و بدون وارد شدن آسیب به طبیعت و محیط زیست آن مخالف نیستم اما باید در مراحل اجرای طرح های گردشگری، الزامات زیست محیطی رعایت شود.
آرمین حیدریان دوستدار طبیعت آستارا هم با ابراز نگرانی از اجرای هر طرح و برنامه گردشگری در داخل استیل، با اجرای طرح سنجیده و كارشناسی شده در حاشیه تالاب اعلام موفقت كرد و استفاده صحیح اقتصادی از ساحل آن را برای ایجاد ارزش افزوده و درآمد منطقی دانست.
رضوان حمیدی زارع از چهره های فرهنگی و دوستدار محیط زیست در آستارا نیز راه اندازی خانه های شناور در داخل استیل را خطری جدی به این تالاب زیبا قلمداد كرد و فاضلاب ناشی از آن را تهدیدی برای گونه های گیاهی و جانوری آن برشمرد.
وی گفت: مخالف جذب گردشگر و ایجاد رونق اقتصادی در حاشیه استیل نیستم، اما این كار باید با ملاحظات زیست محیطی و برنامه كارشناسی صورت گیرد در غیر این صورت، حتی طرح های گردشگری ساحل استیل نیز به طبیعت آن لطمه خواهد زد.
حمیدی ادامه داد: آلاچیق ها و اقامتگاه هایی در حاشیه استیل برای جذب گردشگر ایجاد شده اما زمینه انباشت زباله و تخریب طبیعت را فراهم كرده و باید همانگونه كه در برخی شهرها، مامورانی برای حفاظت طبیعت در گردشگاه ها مستقر می شود؛ شهرداری آستارا دكه داران و صاحبان اقامتگاه های حاشیه استیل را به نظافت اطراف آن وادار كند.
** مسئولان: طرح های گردشگری با رعایت ملاحظات زیست محیطی انجام می شود
محمدرضا روشنی رئیس اداره حفاظت محیط زیست آستارا در خصوص طرح های گردشگری تالاب استیل این شهرستان گفت: این طرح ها در اداره كل حفاظت محیط زیست گیلان در دست بررسی است و هیچ كدام به مرحله تایید نهایی نرسیده و هرگز طرحی بدون الزامات زیست محیطی اجرا نخواهد شد.
وی افزود: شهرداری آستارا با جدول گذاری و احداث جوب در حاشیه استیل در امتداد محور آستارا به تالش، مانع ورود و توقف كامیون های سنگین و آلودگی ناشی از گازوئیل و روغن در نزدیكی استیل شد اما این كارها در قالب طرح گردشگری استیل نیست و برنامه های گردشگری در صورت تایید نهایی اجرا خواهد شد.
فرماندار آستارا و نماینده عالی دولت در این شهرستان نیز گفت: با توجه به معضل بیكاری ایجاد ارزش افزوده و رونق اقتصادی از هر موهبت طبیعی در هر شهر خوش آب و هوا، ضروری است اما هر طرحی در تالاب استیل نظیر اقامتگاه موقت، رستوران یا خانه شناور با بررسی های كارشناسانه و تایید دستگاه های مربوطه اجرا خواهد شد.
یونس رنجكش افزود: استیل در گذشته به تدریج تخریب می شد و كشف تورهای گسترده ماهیگیری و پارك كامیون ها و آلایندگی آنها در حاشیه تالاب، گواه این ادعاست اما اكنون برای استفاده علمی و مطالعه شده از طبیعت آن برای رونق گردشگری و اقتصادی آستارا تلاش می كنیم.
وی اظهار كرد: به دغدغه حامیان محیط زیست این شهرستان ارج می نهیم و شمار تشكل های مردم نهاد نظیر حامیان محیط زیست در راستای سیاست دولت تدبیر و امید، در آستارا نیز افزایش یافته اما آیا ساكنان و روستانشینان اطراف استیل جز تماشای آب تالاب، حق بهره مندی از مواهب اقتصادی آن و رفاه بیشتر در زندگی خود را ندارند؟!
فرماندار آستارا ادامه داد: با توجه به تنگناهای مالی، انتظار داریم از اجرای طرح های گردشگری و اقتصادی در آستارا استقبال شود و مردم اطمینان داشته باشند كه هر طرح گردشگری در تالاب استیل، با بررسی و تایید ادارات كل منابع طبیعی و آبخیزداری، حفاظت محیط زیست، شركت آب منطقه ای و شهرداری آستارا اجرا می شود.
رنجكش بیان كرد: ضمن حمایت از هر طرح گردشگری مطالعه شده در این شهرستان برای ایجاد ارزش افزوده و اشتغال جوانان، هرگز اجازه تخریب و تصرف در اراضی ملی و طبیعی را به كسی نخواهیم داد.
** اجتناب از غوغاسالاری، لازمه شكل گیری قطب گردشگری در آستارا
شاید به نظر برسد جای كارشناسان محیط زیست با حامیان طبیعت در آستارا عوض شده و فعالان محیط زیست بیش از كارشناسان امر نسبت به مواهب طبیعی دلسوزی و احساس مسئولیت می كنند، اما حساسیت بالای اجتماعی نسبت به طبیعت در مردم آستارا با توجه به پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی این شهرستان، دور از انتظار نبوده و نیست.
از یك سو، عزم مسئولان و رضایت حامیان محیط زیست بر استفاده اقتصادی از مناظر طبیعی و از سوی دیگر نگرانی هر دو طرف از خطر تخریب منابع ملی و طبیعی، میدان عمل را برای اجرای طرح های گردشگری تنگ كرده و همه با بیم و امید به استیل چشم دوخته اند تا همچون تالاب آق، نفرین نشود اما می توان با همدلی مردم و مسئولان و اجتناب از حاشیه سازی و غوغاسالاری، استیل را به قطب گردشگری گیلان تبدیل و فرصت های شغلی متعددی را در آن ایجاد كرد.
شهرستان مرزی بندر آستارا با 91 هزار نفر جمعیت در غرب استان گیلان و همسایگی جمهوری آذربایجان واقع شده و مركز آن یكی از 20 شهر گردشگرپذیر ایران است.
گزارش از عیسی پاشاپور
7124/2007
آستارا - ایرنا - حامیان محیط زیست در آستارا ضمن استقبال از اجرای طرح اقتصادی در حاشیه تالاب استیل برای ایجاد اشتغال، از تجربه پیشین تالاب خشكیده آق سخن می گویند و از سوی دیگر، مسئولان نیز با اطمینان از رعایت ملاحظات زیست محیطی، بر لزوم حمایت از اجرای طرح های گردشگری تاكید دارند.
