زخم كهنه تاكستان هاي خراسان شمالي سرباز كرده است

11 درصد از درآمد كشاورزان استان 863 هزار نفري خراسان شمالي از محل توليد انگور به دست مي آيد اما بيماري سفيدك داخلي انگور كه از سال 95 در تاكستان هاي اين استان شيوع پيدا كرده به كابوسي براي تاكداران تبديل شده است.
در اين راستا، استانداري خراسان شمالي با حمايت صندوق بيمه براي جبران خسارت به تاكداران تامين 90 درصد بيمه تاكستان ها را بر عهده گرفته است اما، تاكداران آنچنان از نظر اقتصادي بي رمق شده اند كه حتي توانايي پرداخت حق بيمه 10 درصد را نيز ندارند و اين امر باعث شده، اين طرح هم مورد استقبال روستاييان قرار نگيرد.
افزايش هزينه هاي توليد باعث شده است كه وضعيت اقتصادي تاكداران دچار مشكل و چالش شود، هم اكنون اين قشر از نبود درآمد و تامين هزينه هاي زندگي در رنج و مشقت هستند و بعضا حتي برخي تاكستان هاي خود را رها كرده اند و يا به ناچار تمام داشته هاي خود را تنها براي اينكه باغ خود را سرپا نگه دارند هزينه كرده اند.
سالانه از سطح 18 هزار و520 هكتار تاكستان هاي خراسان شمالي بيش از 185 هزار تن محصول برداشت مي شود، بيش از نيمي از انگور استان شامل رقم كلاه داري است، انگور بيشتر به شكل تازه خوري به مصرف مي رسد و به گفته كارشناسان بخش كشاورزي، از اين ميزان 90 هزار تن انگور مازاد بر مصرف در استان توليد مي شود كه نياز به راه اندازي صنايع تبديلي و تكميلي به منظور فراوري در اين خطه دارد.
با وجود اين ظرفيت، اكنون تاكداران خراسان شمالي هرساله از ناحيه خشكسالي، سرما زدگي، نبود بازار فروش و بيماري دچار خسارت مي شوند و حتي سال هاي پرمحصول دسترنج خود را كيلو كيلو در حاشيه جاده آن هم با دلهره به فروش مي رسانند.
گفته مي شود، هر سال 24 هزار تاكدار خراسان شمالي بر اثر بيماري سفيدك انگور دچار خسارت مي شوند تاكستان هاي كه 65 درصد توليد بخش باغي خراسان شمالي را به خود اختصاص داده است و از 240 هزار تن انواع محصول باغي 185هزار تن آن محصول انگور است.
به گزارش ايرنا نبود نقدينگي، نبود بازار فروش محصول، پايين بودن قيمت و فقدان صنايع تبديلي و كمبود سردخانه، كمبود انبار فني، باغداران اين استان را با چالش مواجه كرده است كه برخي از باغ داران نيز باغ خود را رها كرده اند.
يكي از باغداران منطقه بدرانلو در بجنورد به ايرنا مي گويد: متاسفانه از ناحيه بيماري سفيدك داخلي انگور تاكستانش خسارت زيادي ديده است، حتي برخي از تاك ها خشك و از بين رفته اند.
علي اكبر رحيمي افزود: با وجود اينكه شيوع بيماري سفيدك داخلي انگور نسب به سال هاي گذشته زياد نبوده است اما به علت اينكه تاك ها ضعيف بوده اند احساس نگراني از اين بابت وجود دارد.
وي اظهار داشت: تاكداران اين استان از ناحيه اين بيماري در سال هاي گذشته خسارت زيادي ديدند امسال به اجبار براي مبارزه هزينه هاي زيادي را متحمل شده اند تا دوباره تاك آنان بي محصول نماند.
وي با بيان اينكه در دو سال گذشته حتي خوشه اي سالم در تاكستان آنان پيدا نمي شد گفت: در اين مدت براي مبارزه با اين بيماري هزينه هاي زيادي متحمل شده ام.
يكي ديگر از تاكداران خراسان شمالي گفت: از سال 95 تاكنون از ناحيه بيماري سفيدك داخلي انگور در تاكستان ها ضرر زيادي كرديم، علاوه بر اينكه براي مبارزه با اين بيماري متحمل هزينه هاي زيادي نيز شديم اما محصولي برداشت نكرديم.
اصغر وفادار افزود: امسال نيز براي مبارزه با اين بيماري و تغذيه گياهي هزينه هاي زيادي متحمل شده ايم، بارش باران و تگرگ نيز به تاكستان ها خسارت زده است.
يكي ديگر از باغداران بجنوردي گفت: اين ميوه بايد به صورت تازه خوري به مصرف برسد و ما مجبور هستيم كه محصول خود را بعد از جمع آوري سريع به فروش برسانيم كه تاخير در اين امر باعث پايين آمدن قيمت شده و تاكداران را دچار ضرر و زيان مي كند.
عليرضا كريمي گفت: نبود بازار مناسب و عادلانه هنگام برداشت انگور مشكلي است كه هر ساله تكرار مي شود و با توجه به موانع موجود، رمق و اميدي براي تداوم كار در نزد اين قشر باقي نمانده است و هم اكنون نيز بيماري سفيدك داخلي تاكستان ها را تهديد مي كند.
وي اظهار داشت: اين وضع موجب شده تا واسطه ها حتي از هم اكنون وارد ميدان شده و از كمبودنقدينگي كشاورزان سوء استفاده كنند و نرخ دلخواه خود را به باغداران تحميل كنند كه به هيچ وجه منصفانه نيست و محصول را با قيمت دلخواه پيش خريد مي كنند.
وي گفت: توليد هر كيلوگرم انگور براي باغدار هفت تا هشت هزار ريال هزينه دربردارد اما واسطه ها همين محصول را با قيمت پايين از چنگ آنان بيرون مي آوردند.
وي مي گويد: باغدار در طول سال بايد نگران خسارات ناشي از بلاياي طبيعي باشد اما هنگام فروش دلالاني كه هيچ زحمتي براي توليد انگور نكشيده اند، همه سود آنرا به جيب خود مي ريزند.
يك تاكدار ديگر در خراسان شمالي نيز به ايرنا گفت: يكي از مهم ترين مشكلات تاكداران استان كشت سنتي انگور است كه هزينه هاي زيادي را بر كشاورز تحميل مي كند، اما در مقابل صرف اين هزينه هاي سنگين، شيوع بيماري، سرمازدگي و ارزاني اين محصول هنگام فروش موجب نارضايي باغداران شده است.
احمد فاطمي زاده افزود: دلالاني كه وارد بازار خريد و فروش انگور شده اند پول باغدار را به موقع پرداخت نمي كنند و هم اكنون برخي از تاكداران از سال هاي پيش تاكنون نتوانسته اند طلب خود را دريافت كنند.
اين تاكدار مي گويد: نبود صنايع تبديلي در استان موجب شده كه براي تبديل باغ هاي انگور سنتي به صنعتي تلاشي انجام ندهيم.

*سالانه 90 هزار تن انگور مازاد بر مصرف در خراسان شمالي توليد مي شود
رئيس سازمان جهاد كشاورزي خراسان شمالي گفت: سالانه 90 هزار تن انگور مازاد بر مصرف در اين استان توليد مي شود كه نياز به صنايع تبديلي و تكميلي به منظور فراوري در اين خطه است.
عبدالله يوسفي در گفت و گو با ايرنا اظهار داشت: سطح زير كشت انگور در اين استان 18 هزار و 520 هكتار است كه در شهرستان هاي فاروج، شيروان، بجنورد، اسفراين و مانه و سملقان پراكنده است و سالانه بيش از 185 هزار تن محصول از اين سطح برداشت مي شود.
وي گفت: وجود شرايط اقليمي و جغرافيايي مناسب استان خراسان شمالي را هم رديف استان هاي آذربايجان غربي و همدان به يكي از قطب هاي مهم توليد انگور كشور تبديل كرده، از كل انگور توليدي حدود 13 هزار تن به صورت تازه خوري و 25 هزار تن فراوري و حدود 90 هزار تن مازاد وجود دارد.
رئيس سازمان جهاد كشاورزي خراسان شمالي ارقام عمده انگور در اين استان را شامل كلاهداري، كشمشي، عسكري، لعل و ياقوتي و انگور سياه ذكر كرد و افزود: مديريت صنايع كشاورزي در زمينه صنايع تبديلي باغي مثل تصفيه و بسته بندي كشمش، سردخانه و سورتينگ و بسته بندي ميوه تاكنون 17 فقره جواز راه اندازي با ظرفيت اسمي 80 هزار تن و سرمايه گذاري ثابت 400 ميليارد ريال با اشتغال 643 نفر تاكنون صادر كرده است.
يوسفي در خصوص شاخص ترين صنايع تبديلي باغي اجرا شده در اين استان گفت: سه كارخانه تصفيه و بسته بندي كشمش با ظرفيت سالانه سه هزار تن جذب و همچنين جذب مواد خام 15 هزار تن و 6 سردخانه فعال با ظرفيت نگهداري 24 هزار تن محصولات كشاورزي در استان وجود دارد و سه سردخانه ديگر نيز با ظرفيت 11 هزار و 500 هزار تن در حال ساخت است.
وي افزود: براي توسعه صنايع تبديلي باغي شامل اولويت فراوري انگور شيره، روغن كشي از هسته انگور، كشمش، سركه و آبغوره است.
وي اظهار داشت: با توجه به اينكه ظرفيت موجود در منطقه و سرمايه گذاري لازم مي تواند تحول شگرفي در مباحث اشتغال زايي، صادرات، ارزآوري ايجاد كند، مباحث صنايع تبديلي و صادرات انگور و كشمش توسعه بخش كشاورزي را به همراه دارد.
يوسفي گفت: صنايع تبديلي و تكميلي بخش كشاورزي در توسعه پايدار بخش كشاورزي و ايجاد اشتغال، بالا بردن كيفيت محصول، كاهش ضايعات و فراهم كردن بازارهاي صادرات غيرنفتي از جايگاه ويژ اي برخوردار است و مي تواند عنوان حلقه تكميل كننده زنجيره توليد و زنجيره ارزش محصول نقش مهمي ايفا كند.
رئيس سازمان جهاد كشاورزي خراسان شمالي اظهار داشت: انگور يكي از مهم ترين ميوه هايي است كه كشت و توليد آن در كشور ما از سابقه بسيار طولاني برخوردار است، علاقه ايراينان قديم به مصرف فراورده هاي انگور به خصوص به صورت تازه خوري، شيره و خشكبار، ناشي از شرايط طبيعي كشور براي پرورش مو بوده است.
يوسفي گفت: از لحاظ اقتصادي محصول اصلي انگور و فراورده هاي خام آن بعد از پسته و خرما مي تواند در رديف بزرگترين اقلام صادراتي كشور قرار گيرد.
وي اظهار داشت: استان خراسان شمالي استعداد خوبي در زمينه توليد محصول انگور دارا است و اين محصول جزو ميوه هاي دانه ريز مي باشد، حدد 12 محصول فراوري شده از انگور مثل كشمش، تازه خوري، كنسانتره آب انگور و ژله و نئوپان از چوب و سرشاخه ها و ضايعات انگور به دست مي آيد و همچنين تهيه انواع دراژه و شيريني، روغن گيري از هسته انگور، سركه، آبغوره، برگ و ذغال از انگور و فراورده هاي آن استحصال مي شود.
اين مسئول استاني گفت: خراسان شمالي با داشتن پتانسيل بالاي توليد محصولات باغي، زراعي، دامي و شيلاتي به منظور افزايش كمي و كيفي محصول به توسعه صنايع تبديلي و تكميلي نيازمند است و توسعه صنايع تبديلي حدود 17 درصد ارزش افزوده صنعت را به خود اختصاص مي دهد.
به گفته كارشناسان باغي متوسط عملكرد انگور در تاكستان هاي استان 11 تن در هكتار بوده، قيمت متوسط هر كيلوگرم 15 هزار ريال است، ارزش محصول انگور در اين استان سه هزار و 55 ميليارد و 800 ميليون ريال است.
رئيس سازمان جهادكشاورزي خراسان شمالي در ادامه گفت: 11 درصد از درآمد كشاورزان اين استان از محل توليد انگور به دست مي آيد.
يوسفي اظهار داشت: 20 هزار خانوار در اين استان معيشت و درآمد خود را از تاكداري و توليد انگور به دست مي آورند و اين نشان از سهم زياد توليد انگور در اقتصاد روستاهاي استان دارد.
وي گفت: خراسان شمالي جايگاه پنجم در ميزان سطح تاكستان ها و جايگاه دهمي در ميزان توليد انگور در ميان استان هاي كشور را به خود اختصاص داده است.
رئيس سازمان جهاد كشاورزي خراسان شمالي اظهار داشت: براي حمايت از اقتصاد كشاورزي و تاكداري در استان، ايجاد ايستگاه تحقيقات انگور در استان مورد نياز و مورد تاكيد ما است.
يوسفي توسعه تاكستان ها در زمين هاي شيبدار را از ديگر زمينه هاي توسعه تاكداري در اين استان عنوان كرد و افزود: زمين هاي شيبدار در منطقه بدرانلو و اسدلي ظرفيت هاي خوبي براي توسعه تاكستان ها است.
رئيس سازمان جهاد كشاورزي خراسان شمالي گفت: 20 ميليارد ريال براي كمك به پرداخت بيمه تاكداران اين استان اختصاص يافته است.
يوسفي با اشاره به كاهش سهم بيمه پرداختي تاكداران خراسان شمالي اظهار داشت: براي پوشش بيمه اي حدود 70 درصد هزينه را دولت تامين مي كند و 30 درصد را كشاورز پرداخت مي كند كه با اعتبار مزبور علاوه بر كمك هاي مالي كه در تامين سهم دولت است بخشي از سهم كشاورز هم امسال از اين محل تامين مي كنيم.
وي گفت: در واقع 90 درصد سهم كشاورز را از اين محل مي دهيم و 10 درصد آورده كشاورز خواهد بود.
يوسفي افزود: سال گذشته از مجموع 18 هزار و 500 هكتار باغ هاي انگور در استان خراسان شمالي، 2 هزار و 743 هكتار تاكستان هاي آبي و ديم بيمه شد كه 3 هزار و 350 نفر از باغداران استان را شامل مي شود و امسال نيز اين كار انجام شده است.
مدير تنظيم بازار سازمان جهاد كشاورزي خراسان شمالي گفت: 380 هزار تن محصول كشاورزي اين استان قابليت صادرات دارد.
حضرت قلي حيدري اظهار داشت: از مجموع اين ميزان 65 هزار تن محصول دامي و 315 هزار تن محصول زراعي و باغي است.
وي افزود: 86 هزار تن انگور، 31 هزار تن سيب، سه هزار تن گلابي، دو هزار و 500 تن گيلاس، چهار هزار و 300 تن هلو از جمله محصولات باغي قابل صادرات است.
مدير تنظيم بازار محصولات و نهاده هاي سازمان جهاد كشاورزي خراسان شمالي گفت: اين استان واقع در شمال شرق كشور ظرفيت صنايع فرآوري 15 هزار تن انگور را دارد ك 100 هزار تن آن به شيوه سنتي فرآوري مي شود.
حيدري افزود: هم اكنون 10 هزار تن ظرفيت نگهداري اين محصول در صنايع استان فراهم شده است.
وي گفت: از مجموع كل انگور توليدي در اين استان 100 هزار تن فرآوري مي شود كه شامل انگور بي دانه سلطاني است كه تبديل به كشمش مي شود.
مدير حفظ نباتات سازمان جهاد كشاورزي خراسان شمالي گفت: در سال زراعي جاري مبارزه شيميايي با بيماري سفيدك داخلي انگور در سطح سه هزار و 700هكتار از تاكستان هاي اين استان صورت گرفته است.
محمد رضايي در گفت و گو با ايرنا اظهار داشت: پيش بيني مي شود سطح مبارزه تا پنج هزار و 500 هكتار افزايش يابد.
وي افزود: بيماري سفيدك داخلي انگور در مناطق با رطوبت بالا و خنك بيشتر است.
وي اظهار داشت: بيشترين مبارزه شيميايي در تاكستان هاي منطقه بدرانلوي بجنورد انجام شده است.
رضايي گفت: يكهزار و 400 كيلوگرم سم با اعتبار يك ميليارد و 800 ميليون ريال توسط بخش دولتي خريداري شده است كه كه صورت نيم بها در اختيار تاكداران قرار مي گيرد.
اين مسئول با بيان اينكه بيماري سفيدك داخلي انگور از اوايل ارديبهشت ماه امسال در تاكستان هاي اين استان مشاهده شده است افزود: اين بيماري تابع اقليم است و شرايط آب و هوايي باعث طغيان آن مي شود.
وي اظهار داشت: باغ هاي انگور استان در سال جاري دچار سرمازدگي نيز شده اند متاسفانه كشاورزان رغبت به مبارزه ندارند.
مدير حفظ نباتات سازمان جهاد كشاورزي خراسان شمالي گفت: هم اكنون اين بيماري تحت كنترل است ولي با توجه به اينكه اين بيماري در رطوبت بالاي 60 درصد شيوع دارد باغداران بايد توصيه هاي لازم در خصوص مبارزه را جدي بگيرند.
معاون بيمه اي بانك كشاورزي خراسان شمالي با اشاره به حمايت بيمه اي از تاكداران استان گفت: اين قشر با وجود حمايت هاي دولت، رغبتي به بيمه محصولات خود نشان ندادند.
هادي اسعدي اظهار داشت: در نشست هماهنگي بيمه كه سال گذشته با حضور استاندار و نمايندگان استان در مجلس شوراي اسلامي در ستاد صندوق بيمه كشاورزي برگزار شد، تامين بخشي از هزينه هاي حق بيمه تاكداران بر عهده استانداري گذاشته شد.
وي افزود: استانداري تامين 20 ميليارد ريال اعتبار براي پرداخت حق بيمه تاكداران استان را تقبل كرد اما برخي تاكداران از اين حمايت ها استقبال نكردند.
اسعدي گفت: با سهم صندوق بيمه و استانداري در مجموع 90 درصد از حق بيمه سهم تاكداران پرداخت مي شد.
وي خاطرنشان كرد: سرماي دهه آخر ارديبهشت ماه امسال خسارت هاي زيادي به محصولات تاكداران و باغ هاي گردو وارد كرد و در صورتي كه اين محصولات زير پوشش بيمه بودند، بخشي از خسارت ها جبران مي شد.
وي افزود: طرح بيمه فراگير تاكستان هاي استان براي تاكداران مناطق زلزله زده استان به صورت رايگان اجرا شد و تلاش داريم تا طرح بيمه فراگير در تاكستان هاي استان امسال نيز اجرايي شود.
اسعدي اظهار داشت: سهم تاكداران استان با گزينه يك در بيمه پايه و تكميلي محصول انگور به ازاي هر هكتار از باغ هاي آبي 800 هزار ريال وباغ هاي ديم 500 هزار ريال بود.
معاون خدمات بيمه اي بانك كشاورزي خراسان شمالي با اشاره به استقبال نكردن كشاورزان از بيمه محصولات خود گفت: اكنون آنچه در بيمه كشاورزي جاري و ساري است، بيمه هزينه هاي توليد است و درآمد كشاورز زير پوشش قرار نمي گيرد و بر اين اساس خيلي از كشاورزان از مبالغ غرامت دريافتي گله مند هستند.
اكنون تنها سه هزار و 700 هكتار از 18 هزار و 520 هزار تاكستان خراسان شمالي زير پوشش بيمه محصولات كشاورزي است.
خراسان شمالي 344 هزار هكتار عرصه كشاورزي دارد.
3007/ 6042