زبانه های آتش از كنترل خارج شده و به سرعت به سمت تراكتور و كمباین پارك شده در كنار مزرعه حركت كرده و آنها را در میان گرفت، یك آن، تمام آرزو و امیدهای پیرمرد به یاس تبدیل شده و او دیگر نایی برای نظاره كردن بر تیره بختی اش كه با دست خود به آن دامن زده بود نداشت.
از این اتفاق ها كه به تازگی در یكی از روستاهای شهرستان گرمی مغان رخ داد، بارها در گوشه و كنار استان بوقوع می پیوندد، این روزها با توجه به گرم شدن غیر عادی هوا در استان خطر بروز آتش سوزی اغلب مزارع را تهدید می كند، خطری كه هر سال دهها هكتار از مزارع كشاورزی را به كام آتش كشیده و خسارت هایی هنگفتی به كشاورزان وارد می سازد.
یك تفكر و فرهنگ غالب در منطقه كه آتش زدن كاه ، كلش و علف های باقی مانده در مزرعه پس از برداشت محصول را موجب تقویت خاك می داند هر سال موجب بروز اتفاق های ناگوار آتش سوزی در مزارع و نابودی محصول و دیگر خسارت ها به كشاورزان می شود.
یك كشاورز مغانی گفت: علت آتش زدن كاه و كلش گندم و جو از نظر بسیاری از زارعان كنترل آفات و علف های هرز، تقویت زمین ، پاك شدن سریع زمین از بقایای گیاه قبلی و آسان شدن عملیات شخم برای محصول بعدی است.
علی رحیمی افزود: با اینكه كارشناسان این اقدام را غیر منطقی می دانند ولی همچنان این كار در بسیاری از روستاهای منطقه رواج دارد و امسال نیز بسیاری از كشاورزان اقدام به آتش زدن مزارع خود پس از برداشت گندم كردند.
كارشناسان كشاورزی می گویند كه سوزاندن بقایای محصولات كشاورزی سبب از بین رفتن مواد آلی موجود در خاك زراعی و آلودگی محیط زیست می شود.
به گفته آنها، سوزاندن بقایای گیاهان ضمن تاثیر نامطلوب بر كیفیت خاك و كاهش عملكرد محصول باعث افزایش گازهای گلخانه ای در جو و آلودگی محیط زیست نیز می شود.
بر اساس تحقیقات علمی، بقایای گیاهان یك منبع تجدیدپذیر طبیعی و سرشار از مواد مغذی بوده و در اصلاح خاك و بهبود تغذیه محصول تاثیر مثبتی دارد و با آتش زدن مزارع این عوامل مثبت در باروری خاك از بین می رود.
رحمانی یك كارشناس كشاورزی با بیان اینكه 70 درصد مواد آلی خاك از بقایای گیاهان تشكیل شده ، گفت: سوزاندن مزارع پس از برداشت محصول موجب كاهش جذب عناصر غذایی توسط ریشه ها، كاهش ظرفیت نگهداری آب در خاك، كاهش راندمان مصرف آب، كاهش نفوذ پذیری خاك و كاهش فعالیت میكرو ارگانیسم های خاك می شود.
علی اكبر حسنیان ، كارشناس كشاورزی نیز گفت: باز مانده محصول گندم و جو برای زمین مفید و نوعی كود و پوشش محسوب می‌شود و كشاورزان با آتش زدن بقایای گندم سبب فقیرتر شدن زمین خود از نظر مواد آلی، از بین رفتن حشرات مفید و شكارگر و فشردگی خاك در اثر كاهش درصد مواد آلی و رطوبت خاك می‌شوند.
وی همچنین افزود: این اقدام همچنین احتمال آتش سوزی در مزارع مجاور، محصول درو شده زارعان و سرایت آتش به نواحی پر خطرمثل جایگاه‌های سوخت، مراتع و مناطق جنگلی را بیشتر می كند.
فرماندار پارس آباد مغان كه یكی از مناطق بزرگ كشاورزی كشور می باشد با هشدار به كشاورزان در باره آتش زدن باقیمانده محصولات خود گفت: با این اقدام گاهی آتش به مزارع همسایه سرایت كرده و باعث خسارات مالی و روحی جبران ناپذیری می شود.
علی علایی افزود: بعضی از كشاورزان به علت نا آگاهی از آثار نامطلوب آتش زدن كاه و كلش در مزارع دست به این عمل می زنند كه این موضوع علاوه بر آلودگی هوا و مخاطرات زیست محیطی، در كاهش راندمان تولید در كشت های بعدی تاثیر گذار خواهد بود.
وی بیان كرد: دود ناشی از سوزندان كاه و كلش پس از برداشت محصولات كشاورزی، موجب آلودگی هوا و مشكلات تنفسی شده و امكان سرایت حریق به زراعت مجاور و عرصه های جنگلی و مرتعی را افزایش می دهد.
فرماندار پارس آباد از كشاورزان این شهرستان خواست به منظور جلوگیری از آسیب به محیط زیست و خاك، از سوزاندن بقایای گیاهی غلات و دانه های روغنی پس از برداشت محصول خودداری كنند چرا كه طبق نظر كارشناسان سبب وارد آمدن آسیب های جدی به مواد مغذی و بافت ارزشمند خاك و طبیعت می شود.
او تاكید كرد كه بر اساس ماده 20قانون جلوگیری از آلودگی هوا، آتش زدن ضایعات گیاهی در مزرعه ممنوع و جرم بوده و متخلفان تحت پیگرد قانونی قرار می گیرند.
محمد خداپرست ، مدیركل حفاظت محیط زیست استان اردبیل هم گفت: تعدادی از كشاورزان اقدام به سوزاندن بقایای محصولات كشاورزی خود می‌كنند، كه بر اساس قوانین و مقررات محیط زیست، سوزاندن كاه و كلش جرم محسوب شده و متخلفان بدلیل تهدید علیه بهداشت عمومی و آلودگی هوا به مراجع قضایی معرفی خواهند شد.
او اضافه كرد: این اقدام باعث از بین رفتن میكرو ارگانیسم‌های زنده خاك، مواد غذایی، كاهش حاصلخیزی و افزایش درصد فرسایش خاك شده و آلودگی هوا و محیط زیست را نیز به دنبال دارد.
حسن قبادی ، فرماندار بیله سوار مغان نیز با اشاره به گرمای شدید هوا و فراهم بودن شرایط برای وقوع آتش سوزی در عرصه های طبیعی و زمین های كشاورزی، گفت: هوشیاری و آمادگی مردم و مسئولان برای مقابله با این حوادث ضروری است.
وی گفت كه امسال برای جلوگیری از آتش سوزی در مزارع گندم این شهرستان اقدامات پیشگیرانه بكار گرفته شده است.
او اضافه كرد: هفت پایگاه در بیله سوار، روح كندی، اراضی پمپاژ 8 و فولادلو ، خلیفه لو ، سه راه خروسلو و مایه دره سی متشكل از 30 دستگاه تراكتور ، 6دستگاه گریدر و چند دستگاه خودرو آتش نشانی مستقر شده اند.
فرماندار بیله سوار با تاكید بر لزوم خودداری كشاورزان از آتش زدن كاه و كلش در مزارع پس از برداشت محصول اضافه كرد: از كشاورزان و گندم كاران انتظار می رود هوشیاری لازم را در این زمینه بروز احتمالی آتش سوزی داشته باشند.
در این حال كارشناسان تاكید می كنند كه در كنار اقدام های فیزیكی می بایست اقدام فرهنگی نیز در این زمینه صورت گیرد تا كشاورزان بتدریج از تفكر آتش زدن مزارع پس از برداشت خلاصی یابند.
در كنار این امر می بایست اقدامات لازم برای امدادرسانی سریع و به موقع هنگام بروز آتش سوزی از جمله ایجاد ایستگاه های موقت آتش نشانی در مناطق حادثه خیز و در نزدیكی مزارع كشاورزی ، افزایش تجهیزات و خودروهای آتش نشانی نیز صورت گیرد ضمن اینكه مهم ترین عامل در جلوگیری از بروز اتفاق های ناگوار خود كشاورزان و روستاییان هستند كه باید هوشیارتر باشند.
6018/6016
اردبیل - ایرنا - پیرمرد كه سال خوبی از نظر برداشت محصول گندم خود پشت سر گذرانده برای رهایی از كاه و علف باقی مانده در مزرعه و به زعم خود تقویت زمین، مزرعه را آتش زد، هوای سوزان و باد گرم زبانه های آتش را شعله ور كرده و در یك چشم به هم زدن همه جا پر از دود و غبار شد.
