به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ امام جعفر صادق(ع) در 17 ربیع الاول 83 هجری قمری در مدینه دیده به جهان گشود، ابوعبدالله كنیه امام ششم شیعیان(ع) است و از لقب های ایشان صابر، طاهر و فاضل به شمار می رود. راستی و درستكاری آن امام همام نیز سبب شد كه به ایشان لقب صادق بدهند.
آن بزرگوار در دوره امامت پدر عالیقدر خویش شاهد فعالیت های سازنده ایشان در نشر معارف دینی و تربیت شاگردان با بصیرت بود و همواره امام محمدباقر(ع) را در راه گسترش اسلام یاری می كرد. امام صادق(ع) پس از شهادت آن امام والامقام عهده دار پیشوایی شیعیان شد و در مدت 34 سال امامت خویش، خلافت حاكمانی از خاندان بنی امیه و بنی عباس را تجربه كرد. در این دوره به سبب همزمان شدن با ضعف و درهم ریختگی دستگاه خلافت، زمینه برای آزادی‌های سیاسی و بحث های علمی فراهم شد.
امام جعفر صادق(ع) با نشر معارف اسلام و سنت پیامبر(ص)، كلیدی‌ترین شخصیت در شكل‌گیری مذهب فقهی امامیه به شمار می رود. ایشان فقه و دانش اهل بیت(ع) را گسترش داد به همین سبب از آن امام همام به عنوان رییس مكتب جعفری نام می برند. امام(ع) با هدف تعامل سازنده و ارتباط مطلوب با پیروان خویش و رسیدگی به مسایل شیعیان، سازمان وكالت را بنیان نهاد كه فعالیت آن در زمان پیشوایان دیگر نیز ادامه یافت.
امام صادق(ع) عرصه علم و فقه را تحولی عمیق بخشید و به شاگردان خویش شیوه بررسی و استنباط را آموزش داد و با پایه گذاری فقاهت و فهم گشاینده راهی نوین در ارتباط با موضوع های مباحثاتی شد.
امام ششم(ع) در میان پیشوایان فقهی اهل سنت نیز از جایگاه والایی برخوردار است، به گونه ای كه «ابوحنیفه و مالك بن انس» از ایشان بسیار یاد كرده‌اند. ابوحنیفه این امام همام را عالم‌ترین فرد در میان مسلمانان عنوان كرده است. همچنین مالك بن انس در این زمینه می گوید: «بهتر از جعفر بن محمد، هیچ چشمی ندیده، هیچ گوشی نشنیده و در هیچ قلبی خطور نكرده است.»
سرانجام این امام بزرگوار در 25 شوال 148 هجری در 65 سالگی به دستور منصور دوانیقی خلیفه عباسی، مسموم و به شهادت رسید و پیكر مطهر ایشان در مدینه به خاك سپرده شد.
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسب سالروز شهادت امام صادق(ع) با حجت الاسلام «سیدرضا اكرمی» عضو جامعه روحانیت مبارز، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و رییس شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری به گفت وگو پرداخته است.
** شرایط سیاسی- اجتماعی دوران امام جعفرصادق(ع)
حجت الاسلام اكرمی درباره شرایط سیاسی و اجتماعی دوره زندگی امام صادق(ع) گفت: ایشان در دوره بنی امیه و در 83 قمری به دنیا آمد و شهادتش در 148 قمری و دوره بنی عباس اتفاق افتاد. این 2 حكومت در نهایت دشمنی و مخالفت با اهل بیت(ع) رفتار می كردند و این وجه مشترك آنها بود. از این رو عده ای از امامان به دست بنی امیه و عده ای دیگر به وسیله بنی عباس به شهادت رسیدند اما آنها از جهتی دیگر با یكدیگر تفاوت داشتند و آن اینكه بنی عباس به نام بنی هاشم بر سر كار آمدند و به عنوان حمایت از بنی هاشم پرچم را به دست گرفته بودند اما پس از قدرت گرفتن در برابر آنان ایستادند و با آنها مخالفت كردند. بنی امیه از همان دوره نخست قدرت گیری برخلاف بنی عباس با بنی هاشم دشمن بودند و تا آخر حكومت خود نیز با آنان دشمنی كردند.
** نهضت فكری و فرهنگی امام صادق(ع)
عضو جامعه روحانیت مبارز اظهار داشت: دوره ضعف و اضمحلال بنی امیه در شام و قدرت گیری بنی عباس در كوفه بود، امام صادق(ع) در مدینه از این خلاء و فرصت به وجود آمده استفاده كرد و حوزه علمیه پدر بزرگوار خویش را كه 500 تن شاگرد داشت، گسترش داد و آن را به دانشگاهی تبدیل كرد كه تعداد شاگردان آن چهار هزار تن بود. امام صادق(ع) در این دانشگاه به تربیت نیرو و انسان سازی برای نهضت فكری و فرهنگی همت گماشت به طوری كه به ایشان لقب «صادق» دادند و این لقب معیاری برای صحت و درستی هر فكر، فقه، بینش و دانشی قرار گرفت.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح كرد: همه پژوهشگران و متخصصان بر این عقیده هستند كه امام صادق(ع) با گسترش دانشگاهی كه چهار هزار شاگرد داشت پایه گذار انسان سازی و دانش سازی شد.
** چگونگی تعامل ششمین امام شیعیان(ع) با حكومت وقت
وی در ارتباط با رفتارهای امام صادق(ع) با حكومت بیان داشت: آن امام همام ضمن اینكه به تربیت و پرورش شاگردان مشغول بود، با افرادی كه معترض بودند، برخوردهای متفاوتی از خود نشان می داد. زمانی پیش می آمد كه از طرف نیروهای حكومت بر ایشان فشار وارد می شد و حوزه علمیه را تعطیل می كردند و امام(ع) به كوفه و حیره تبعید می شد. زمانی دیگر آن حضرت(ع) مجبور به تقیه می شد كه در كنار این موضوع به رسالت خود عمل می كرد و از گزند دشمن در امان می بود. از این رو آن حضرت(ع) متناسب با شرایط زمانی هر دوره و افرادی مختلف رفتارها و برخوردهای متفاوتی نیز از خود نشان می داد.
** خط مشی مناظره های امام صادق(ع)
حجت الاسلام اكرمی درباره مناظره های و گفت و گو های امام صادق(ع) با جریان های فكری توضیح داد: گاهی پیش می آمد كه آن حضرت(ع) در مسایل فقهی، فرهنگی و فلسفی با فرقه ها و جریان های مختلف مذهبی مناظره و گفت گو می كرد و زمانی نیز این وظیفه بر عهده شاگردان ایشان گذاشته می شد. افرادی مانند هشام بن حكم، هشام بن سالم، مومن طاق و ... از شاگردان برجسته آن امام بزرگوار بودند كه به شهرهای گوناگونی سفر می كردند و با افرادی از فرقه های و اندیشه های مختلف بحث و مناطره علمی انجام می دادند.
** اندیشه ها و فرقه های انحرافی در جهان كنونی
عضو جامعه روحانیت مبارز با اشاره به اندیشه ها و فرقه های انحرافی در جهان درباره چگونگی استفاده از آموزه های مكتب امام صادق(ع) برای معرفی اسلام واقعی گفت: آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری بحثی با عنوان كرسی اندیشه ها مطرح كرده اند. از این رو در حوزه های علمیه و دانشگاه ها باید كنفرانس ها و جلسه هایی تشكیل شود و مسایلی طرح شود و گفتمان هایی شكل بگیرد تا بتوان با توجه به گسترش وسایل ارتباط جمعی و در دسترس بودن آنها، آموزه های مكتب جعفری و دین اسلام را برای همگان طرح و قابل فهم كرد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در پایان یادآور شد: در اصل 12 قانون اساسی ایران، دین و مذهب رسمی كشور جعفری اثنی عشری قرار داده شده است و تغییری پیدا نمی كند. از این رو روز ولادت و شهادت امام صادق(ع) در كشور تعطیل رسمی است تا از یك طرف از این امام همام تكریم و تجلیل كنیم و از طرفی دیگر این دانشگاه و مذهب را بهتر، بیشتر و عمیق تر بشناسیم.
پژوهش**9370**2002**9131
تهران- ایرنا- بیست و پنجم شوال سالروز شهادت امام صادق(ع) است. امام همامی كه به عنوان پایه گذار مكتب جعفری نقشی تاثیرگذار بر احیا و حفظ شریعت اسلام داشت و امروزه می توان با پیروی از اندیشه های والای آن بزرگوار به مبارزه با مكتب های انحرافی و عقیده های تكفیری پرداخت و به هدایت افكار بشر و نیل جامعه به سعادت حقیقی همت گماشت.
