به گزارش ایرنا، تیم ملی فرانسه برای دومین بار قهرمان جام جهانی فوتبال شد و مزد زیرسازی آكادمی های فوتبال خود را گرفت، كه در مناطق حاشیه نشین پاریس به دنبال استعدادهای ناب فوتبال بودند كه در این راه نیز موفق شدند.
اتفاقی كه 4 سال پیش برای آلمان ها با سرمایه گذاری روی نوجوانان افتاد و در این جام علاوه بر فرانسه، بلژیك نیز مزد سرمایه گذاری بر روی استعدادیابی 12سال پیش خود را گرفت.
جدای از این، نظریه های زیرساختی كه نیاز فوتبال امروز جهان است و برزیل و آرژانتین برای رسیدن به یك نسل طلایی فوتبال مجبور به استعدادیابی هستند تا فوتبال با هویت جدید پا به مستطیل سبز بگذارد.
در جام جهانی روسیه، به غیر از مباحث كارشناسی و آنالیز رقابتها، اتفافات دیگری افتاد، این بار فوتبال فرهنگی بیشتر از فوتبال تجاری یوفا (اتحادیه اروپا) و فوتبال سیاسی آفریقا خود را به مخاطبان نشان داد.
نخستین امتیاز را فیفا در رقابت های روسیه بدست آورد كه در این دوره هیچ بازیكن یا تماشاگری رفتار نژادپرستانه نداشت و به هیچ بازیكن سیاه پوستی در این دوره اهانت نشد.
مضاف بر اینكه استفاده از ویدئوچك در این جام به عنوان یكی از مولفه های عدالت ورزشی كه از زیربناهای فوتبال فرهنگی است، مورد پذیرش تیم ها قرار گرفت.
در رخداد بعدی، توئیت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریكا خطاب به ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در خصوص برگزاری بهترین ادوار جام جهانی نیز دومین اتفاق برای حوزه مدل سازی ساختاری فوتبال فرهنگی در این دوره از رقابت ها بود.
اما بخش عمده ای از اتفاقات مدل سازی ساختاری جام جهانی 2018 را «كولیندا گرابار كیتارویچ» رئیس جمهوری كرواسی رقم زد كه پا به پای بازیكنان این تیم در جام جهانی حضور داشت.
وی از این اتفاق در حوزه سیاسی و دیپلماسی بهترین استفاده را كرد و او در هر دیدار با روسا یا مقامات كشورهای مختلف، پیراهن تیم ملی كرواسی را هدیه می داد.
او در دیدار با دونالد ترامپ پیراهن شماره 9 كرواسی كه نام ترامپ پشت آن حك شده بود را اهدا كرد و همین هدیه را به ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه اختصاص داد.
در طول برگزاری جام جهانی نیز اتفاقات فرهنگی خوشایندی افتاد كه می تواند یك مدلسازی ساختاری برای فوتبال عمومی در جهان باشد.
ژاپنی ها پس از شكست تراژیك مقابل بلژیك، رختكن خود را تمیز كردند و با نصب نوشته در رختكن از میزبانی روسیه تشكر كردند.
سنگالی ها نیز پس از پایان بازی و حذف ناباورانه با كارت زرد، در جایگاه تماشاگران اقدام به جمع آوری زباله در بین صندلی ها سكوها كردند.
این در حالی است كه بازیكنان عربستان در مرحله مقدماتی جام جهانی 2018 در برابر استرالیا به یك دقیقه سكوت برای قربانیان مركز لندن بی احترامی كرده بودند، اما در رقابت های اصلی جام جهانی، موظف به رعایت موازین عرفی جام شدند.
كارشناسان حوزه مدیریت ورزش معتقدند، اكنون نقش ورزش و فعالیت‌های ورزشی از یك فعالیت بدنی یا نوعی تفریح و سرگرمی فراتر رفته و كاركردهای مختلف بهداشتی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، زیست‌محیطی و مهمتر از آن سیاسی و بین‌المللی پیدا كرده است.
این كارشناسان معتقدند كه ورزشی مانند فوتبال در سراسر جهان رواج دارد و اسناد بین‌المللی جدید نیز به نوعی به ورزش توجه كرده‌اند.
از سوی دیگر بین المللی شدن فوتبال باعث شده برخی از كشورها رقابت های ورزشی بین‌المللی را میدانی برای پیشبرد منافع ملی و تحقق اهداف سیاسی و بین‌المللی خود بدانند. (1)
شاید رقابت های جام جهانی 2018 را باید به نوعی «اكچیرا» نامید؛ همان واژه ای كه زمانی از آن به عنوان «آتش بس المپیك» نام می بردند دانست، چرا كه مدلسازی ساختاری دیپلماسی در رسانه ها بیش از همه مسائل فوتبال مورد توجه كشورها قرار گرفت.
در این دوره «پروپاگاندا»ی ورزشی یا دكترین تبلیغات سیاسی براساس مولفه های ورزشی در حاشیه قرار گرفت و اصل فوتبال برای نخستین بار در یك جام ورزشی مستولی گشت كه این را باید نوعی مدلسازی ساختاری در اصالت ورزش تلقی كرد.
اصالت فوتبال در این دوره با وجود شبهاتی كه در ابتدا برای انتخاب میزبانی روسیه قلمداد می شد و این انتخاب را نوعی رویكرد سیاسی فیفا عنوان می كردند، موجب وادار كردن مردم (در اینجا مخاطب فوتبال منظور است) از داشتن درك مشترك همراه با حسن نیت از فوتبال شد.
دكتر گریكس معتقد است: ورزش (در اینجا منظور فوتبال است) می تواند صدای یك ملت را رساتر به گوش سیاستمداران برساند و نقش مكمل برای سیاست های دولت به حساب می آید.(2)
از این رو برخی از سیاستمداران از ورزش به عنوان منزلت یابی بین المللی بهره می گیرند و این منزلت یابی در روابط بین الملل از سنت واقع گرایی و دینامیك قدرت نرم یافت می شود.
بر فرض اینكه اگر كرواسی قهرمان جام جهانی 2018 روسیه می شد چه اتفاقی می افتاد؟، اینكه یك تیم از اروپای شرقی با آن سابقه زیست كمونیستی، در سرزمین مهد كمونیسم موفق به دریافت طلایی ترین جام فوتبال در جهان می شد، چه رویكردی را در سیاست فوتبال رقم می زد؟.
آن وقت معادلات مدلسازی ساختاری در عرصه دیپلماسی ورزشی كه از سوی رئیس جمهوری كرواسی پیگیری می شد در بالاترین سطح خود بروز و ظهور می كرد و این مدل بر سنت های قدرت دیپلماسی تاثیر می گذاشت.
گریكس و هولیهان در سال 2014 پس از جام جهانی برزیل به صورت واضح اعلام كردند كه «فوتبال به عنوان بخشی از استراتژی قدرت نرم در جهان می تواند مطرح باشد».
به نظر می رسد برای روسیه پیش از اینكه پیروزی در جام جهانی 2018 برای تیم ملی اش مهم باشد، میزبانی و تقویت دیپلماسی عمومی این كشور مهمتر بوده است.
برخی از كشورها در این جام جهانی بر روی دیپلماسی ورزشی سرمایه گذاری كرده بودند چه اینكه عربستان بیشترین تلاش را برای گذار از دیپلماسی سنتی خود و رسیدن به یك مدل دیپلماسی قابل پذیرش عمومی داشت، اما این تفكر در همان بازی افتتاحیه برای سعودی ها و رفتارهای ولیعهد این كشور از بین رفت.
با این اوصاف و دستیابی فیفا به مولفه های فوتبال فرهنگی در كنار فوتبال تجاری، برای این نهاد یك پیروزی قلمداد می شود تا جام های بعدی محل بروز و ظهور نوعی جدید از فوتبال فرهنگی باشد.
ایران به لحاظ سرمایه گذاری بر روی مدل فوتبال فرهنگی - تجاری می تواند در جام جهانی بعدی كه از قضا در قطر به عنوان یكی از شركای سیاسی - اقتصادی ایران برگزار می شود، نقش آفرین باشد.
قطر به دلیل درگیری سیاسی اخیر خود با عربستان و امارات، كمبود فضا برای تمرین تیم های شركت كننده در جام جهانی 2022 می تواند از فضای فیزیكی جزایر كشور ایران از جمله جزیره كیش بهره ببرد و این حركت نیازمند قدرت نمایی دیپلماسی ورزش ایران در جهان است.
پیشنهاد می شود از هم اكنون فدراسیون فوتبال ایران برای جام جهانی 2022 قطر یك معاونت غیر ساختاری با بهره مندی از دیپلمات های مجرب وزارت امور خارجه ایجاد كند.
از سوی دیگر در وزارت امور خارجه نیز ایجاد یك میز اختصاصی برای دیپلماسی ورزشی ایجاد شود و مدل سازی ساختاری برای جام جهانی 2022 قطر با تاكید بر فوتبال فرهنگی را طراحی كند.
به گزارش ایرنا، در جام جهانی 2018 روسیه تیم ایران در گروه Bبا تیم های اسپانیا، پرتغال و مراكش هم گروه بود اما موفق به صعود نشد و فدراسیون فوتبال نیز در حوزه دیپلماسی ورزشی نیز این از این حضور چندان بهره ای نبرد.
گزارش از محمود رئیسی
پی نوشت:
(1) - مطالعات فرهنگ و ارتباطات - دیپلماسی ورزشی - علی صباغیان - استادیار دانشكده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
(2) -دو فصلنامه علمی - پژوهشی دانش سیاسی -مهدی شریعتی فیض آبادی / محمود گودرزی
(3) -نشریه رویكردهای نوین در مدیریت ورزشی- محمود گودرزی
2097**ورزشی**1597
شهركرد-ایرنا- پیروزی فرانسه در برابر كرواسی برای فوتبال دوستان قابل پیش بینی بود، چرا كه كرواسی با احتساب بازیهای خود در وقت های اضافه در دیدارهای گذشته ، انگار یك بازی بیشتر از فرانسه دویده بود.
