تكاپو براي بيدار كردن آناهيتا از خواب 12 ساله

ربيعي با اين كلنگ ‌زني متفاوت به كرمانشاهي‌ها پيغام داد كه مشكلات پيش روي اين طرح بزرگ را مانند لودر كنار مي زند و بزودي از دل بيابان 571 هكتاري در كيلومتر 15 بزرگراه كرمانشاه – همدان يك پالايشگاه مدرن 150 هزار بشكه اي بيرون مي آيد تا شايد وعده‌هاي عمل نشده گذشته از ياد مردم كرمانشاه برود.
انبوه ماشين آلاتي كه در كنار وزير رفاه عمليات اجرايي آناهيتا را كليد زدند، پس از رفتن ربيعي و در پايان همان روز كار را تعطيل كردند و ديگر پشت سرشان را نگاه نكردند.
آفتاب وعده هاي شيرين با خورشيد دهم شهريور غروب كرد و آناهيتا دوباره به خوابي عميق فرو رفت طوري كه به در و ديوار زدن مديران كنوني استانداري كرمانشاه هم هنوز آن را بيدار نكرده است.

** مانع اصلي، بروكراسي در وزارت تعاون
پالايشگاه 150 هزار بشكه اي آناهيتا طرحي 2 هزار و 117 ميليون يورويي است كه هدف از احداث آن تامين انرژي مورد نياز منطقه است. اين طرح 2 سهامدار عمده دارد، وزارت تعاون (شستا و صندوق بازنشستگي كشوري) و وزارت نفت.
33.3 درصد از آناهيتا متعلق به شركت سرمايه گذاري نفت و گاز و پتروشيمي تأمين (تاپيكو) وابسته به شركت سرمايه گذاري تامين اجتماعي (شستا) و 33.3 درصد نيز در اختيار صندوق بازنشستگي كشوري است؛ 13.4 درصد هم به صندوق بازنشستگي نفت و 20 درصد بقيه نيز سهم شركت ملي پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي ايران است.
دولتي بودن و پراكنده شدن سهام پالايشگاه آناهيتا به مهمترين مانع براي توافق سهامداران و تامين اعتبار آن تبديل شده و هنوز هم تلاش ها براي جابجايي سهام آن ادامه دارد به اميد اينكه اين تغييرات منجر به تحول در اوضاع بلاتكليف كنوني شود.
به گفته بابك دين پرست، معاون هماهنگي امور اقتصادي و توسعه منطقه‌اي وزير كشور، مهمترين مشكل پالايشگاه آناهيتا 'همكاري نكردن وزارت كار، رفاه و تامين اجتماعي' است زيرا اكنون 66 درصد سهام پالايشگاه در اختيار اين وزارتخانه است كه قصد دارد با واگذاري سهم صندوق بازنشستگي به صندوق سرمايه ‌گذاري نفت از اين بار 66 درصدي رها شود.
اما به گفته استاندار كرمانشاه 'بروكراسي در وزارت تعاون مانع اين اقدام شده و از پنج ماه پيش كه با انتقال سهام موافقت شده، هنوز اين انتقال صورت نگرفته است.'
هوشنگ بازوند با بيان اينكه فعال كردن اين طرح به سرمايه گذاري حدود 120 هزار ميليارد ريالي نياز دارد، افزود: آناهيتا در بيش از 10 سال گذشته راكد بوده است و مردم انتظار فعال كردن آن را دارند.

** باز شدن دوباره روزنه اميد
در سال 96 با پيگيري‌هاي صورت گرفته برخي موانع احداث پالايشگاه آناهيتا از جمله مجوزهاي احداث آن و وضعيت سهام‌ داران تعيين تكليف و اميدواري‌ها براي آغاز عمليات اجرايي طرح بيشتر شده است.
استاندار كرمانشاه 24 تير اعلام كرد كه 'در جلسه اي كه با شوراي عالي بانك هاي كشور گذاشتيم 12 بانك با محوريت بانك ملي در قالب يك كنسرسيوم به عنوان بانك عامل طرح آناهيتا مشخص شد كه اين اقدام مي تواند چرخ هاي اين پروژه بزرگ را به حركت در بياورد.'

** شرط و شروط شستا
شركت سرمايه گذاري تامين اجتماعي (شستا)، بزرگترين هلدينگ سرمايه گذاري كشور سهامدار اصلي پنج طرح بزرگ در استان كرمانشاه است اما چهار طرح آن راكد شده و به بن بست رسيده است.
تنها طرح فعال شستا سيمان‌غرب است اما تكليف طرح هاي كاغذ غرب، كاغذ بيستون تامين، اسيد سيتريك و آناهيتا روشن نيست.
استاندار كرمانشاه از مديران شستا خواست تا شرايط بحراني اين استان با نرخ بيكاري بيش از 22 درصدي را به صورت ويژه در احياي واحدهاي راكد در نظر بگيرند و تمام تلاش خود را براي فعال كردن اين پروژه ها بويژه آناهيتا بكار گيرند اما گويا شستا دنبال بهانه مي گردد.
تعلل در واگذاري سهم صندوق بازنشستگي به صندوق سرمايه ‌گذاري نفت به توجيهي براي مديران شستا تبديل شده تا عمل به تعهدات خود را عقب بيندازند به طوري كه مرتضي لطفي، مديرعامل شستا براي تامين سهم خود از سرمايه آناهيتا شرط گذاشت و گفت: بعد از تعيين تكليف سهم صندوق بازنشستگي به اندازه سهم 33 درصدي شستا در اين پروژه تامين اعتبار مي كنيم.

** شرط نگذاريد
لطفي ششمين مدير شركت شستا است كه آناهيتا به چشم ديده و اگر اين شركت همچنان براي انجام تعهدات خود شرط و شروط زمان ‌بر بگذارد، نمي توان به برخاستن آناهيتا از خواب 12 ساله اميدوار بود.
عبدالرضا مصري، نماينده كرمانشاه در مجلس شوراي اسلامي در اين باره تاكيد كرد كه 'نبايد راه اندازي طرح هاي راكد استان را به ' اما و اگر' مشروط كنيم بلكه بايد برنامه و زمان بندي مشخصي براي آنها اعلام شود.'
به اعتقاد او اينكه بزرگترين هلدينگ سرمايه گذاري كشور نتواند چند پروژه را در استان كرمانشاه جمع كند، قابل قبول نيست.
مصري كه در سال هاي گذشته تلاش زيادي براي فعال شدن طرح آناهيتا كرده از پيگيري مديران كنوني استانداري هم در اين زمينه تقدير كرد اما گفت: در آناهيتا 15 سال است كه با وجود توليد صفر(و درجا زدن) برخي‌ها به عنوان مديران اين طرح حقوق‌هاي بالايي مي‌گيرند.
شهاب نادري، نماينده پاوه و اورامات نيز تاكيد دارد كه پالايشگاه آناهيتا مي تواند در استان كرمانشاه تحول ايجاد كند اما تاكنون كاري براي آن نشده و بايد زودتر تعيين تكليف شود.

** وعده وزارت كشور به شستا
البته با توضيحات معاون هماهنگي امور اقتصادي و توسعه منطقه‌اي وزير كشور احتمالا وضعيت سهام صندوق بازنشستگي بزودي روشن مي شود و شستا بايد به وعده هاي خود عمل كند.
بابك دين‌پرست 24 تير در كرمانشاه از ايجاد يك كنسرسيوم براي احياي مجدد پالايشگاه آناهيتا خبر داد و افزود: قرار است در جلسه مجمع عمومي اين شركت در مورد ابهامات بانك‌هاي عامل و واگذاري سهام صندوق بازنشستگي بحث و تصميم‌ گيري شود.
وي تاكيد كرد: دولت براي ساخت اين پالايشگاه عزم جدي دارد و اگر جايي كوتاهي صورت گيرد موضوع را به رئيس جمهوري منعكس مي كنيم.
دين پرست براي ترغيب شستا به تامين سرمايه آناهيتا حتي وعده 'كمك پنج برابري' هم به اين شركت داد و گفت كه اگر شستا واحدهاي راكد خود را در كرمانشاه فعال كند پنج برابر آن در استانهاي ديگر به او كمك مي كنيم.
وي عنوان كرد: از ظرفيت هاي رئيس جمهوري، معاون اول و وزير كشور براي رفع موانع استفاده مي كنيم.
معاون وزير‌ كشور افزود: به خاطر احترام به مطالبه عمومي مردم كرمانشاه در مورد پالايشگاه آناهيتا، وزارت كشور به اين موضوع ورود پيدا مي كند و اهميتي ندارد اگر ديگر وزارتخانه ها از اين موضوع ناراحت شوند.
دين پرست همچنين همكاري بيشتر وزارت نفت را نيز به عنوان دومين وزارتخانه متولي پالايشگاه آناهيتا ضروري خواند.

** وزارت نفت: ابتدا بايد مقدمات فراهم شود
بسيار كمتر از نقش وزارت تعاون، در باره نقش وزارت نفت در احداث پالايشگاه سخن گفته شده و حتي در اين زمينه خبرهايي در باره نظر منفي وزارت نفت براي ساخت آناهيتا و صدور دستور توقف آن منتشر شده است.
البته شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي (زيرمجموعه وزارت نفت) اوايل تير 97 اعلام كرد كه به هيچ عنوان دستور توقف پروژه ساخت پالايشگاه آناهيتا صادر نشده است.
بنابر اعلام اين شركت 'اراده سهامداران به طور جدي براي انجام پروژه است اما فرآيند قابل قبول براي سهامداران در خصوص تامين آورده نقدي، اخذ وام، تامين وثايق مورد نياز، عقد قرارداد با بانك عامل و انتخاب پيمانكار هنوز انجام نشده است.'
به نظر مي رسد مسئولان ارشد استان كرمانشاه بايد رايزني بيشتري با وزارت نفت و ترغيب شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي به ورود جدي و عملياتي به آغاز احداث پالايشگاه آناهيتا داشته باشند و درباره آنچه 'فرآيند قابل قبول' عنوان شده، به توافق برسند.

** اهميت آناهيتا براي استان
احداث پالايشگاه آناهيتا مزاياي بسياري براي منطقه دارد؛ توليد اين طرح در صورت تكميل شدن روزانه بيش از 24 ميليون ليتر انواع فرآورده هاي نفتي است كه بيشتر در استان ها و همسايگان غربي ايران مصرف مي شود.
گاز مايع، ريفرميت، بنزين سوپر، بنزين معمولي، سوخت موتور جت، نفت سفيد، نفت گاز، نفت كوره، قير و گوگرد جامد (روزانه 308 تن) از جمله محصولات پايشگاه نفت آناهيتا است.
ظرفيت توليد نفت خام در كشور حدود 4.1 ميليون بشكه در روز است كه از اين ميزان 1.8 ميليون بشكه توسط 9 پالايشگاه موجود در كشور به فرآورده هاي نفتي تبديل شده و بقيه به كشورهاي ديگر صادر مي شود.
خوراك آناهيتا از استان نفت خيز خوزستان و شهر دزفول مي آيد و با 10 درصد زير قيمت فوب خليج فارس پشت فنس پالايشگاه تحويل مي شود كه از ويژگي هاي مثبت اين طرح است زيرا نگراني در باره تامين نفت خام پالايشگاه را تا سال هاي طولاني از بين مي برد.
از ديگر امتيازهاي پالايشگاه آناهيتا احتمال بالاي الحاق آن به شهرك صنعتي زاگرس و برخورداري از 13 سال معافيت مالياتي است كه توجيه اقتصادي آن را بالا برده است.
گرچه پالايشگاه آناهيتا هزينه هاي قابل توجهي هم به محيط زيست كرمانشاه تحميل مي كند و روزانه بيش 10 تا 20 ميليون ليتر مصرف آب دارد اما با توجه به اشتغالزايي آن و بهبود وضعيت اقتصادي استان، از تاثيرات مخرب اين پالايشگاه چشم پوشي شده است.
بنابر اعلام مديران استان با تكميل آناهيتا دست كم هزار نفر به صورت مستقيم و چندين هزار نفر هم به صورت غيرمستقيم صاحب شغل مي شوند.
نرخ بيكاري استان 2 ميليون نفري كرمانشاه در سال 96، 21.6 درصد بوده كه اين رقم در بين جوانان 15 تا 29 ساله 37.4 درصد را نشان مي دهد.
حتي 91 هزار نفر از 557 هزار شاغل استان كرمانشاه هم داراي 'اشتغال ناقص' (كارِ كمتر از 44 ساعت در هفته) هستند و كم بودن ساعت كاري بسياري از آنها كفاف تامين هزينه هاي يك زندگي معمولي را نمي دهد.
7444/8066
گزارش از عبدالله الماسي