البته موسسات خيريه طي سال‌هاي گذشته رشد داشته‌اند و اقدامات شايسته‌اي هم انجام داده‌اند. رابطه ايرانيان با مراكز خيريه، رابطه‌اي عاطفي بوده و ريشه در تاريخ و فرهنگ مردمان ما دارد و اگرچه اكنون هم از كارها و فعاليت‌هاي مردم‌دارانه در همين خيريه‌ها زياد انجام مي‌شود، فعاليت‌هايي مانند كمك به كودكان سرطاني و سالمندان نيازمند به حمايت، اما در زمانه‌اي كه سودجويان از هر وسيله‌اي براي رسيدن به مطامع خود استفاده مي‌كنند، استفاده نادرست از اسم خيريه گاه زمينه‌اي شده كه سودجويان نگاه خاصي داشته باشند.
نمي‌توان فراموش كرد كه مراكز ريشه‌داري مانند كميته امداد، سازمان بهزيستي و هلال احمر و بسياري از مراكز خصوصي داراي چنان وجاهتي هستند كه همچنان مورد وثوق مردم قرار دارند. در اين گونه بنيادها و مراكز خيريه و كمك‌رسان، فعاليت‌ها و نيز تعداد كساني كه تحت حمايت قرار دارند، مشخص است. در كنار فعاليت اين مراكز كه سازوكارهاي مالي روشني دارند، برخي با سوءاستفاده از اسمي تحت عنوان خيريه در تلاش براي بازكردن راه و ايجاد بستري هستند كه با پوشش قرار دادن اين عنوان پول و سرمايه خود را تميز كنند.
**شيك‌پوش‌ها و گدايي مدرن!
برخي موسساتي داير كرده و در زمينه‌هاي بي‌ربط نسبت به فلسفه وجودي خيريه، فعاليت خود را پنهان مي‌كنند. افزايش تعداد موسسات و عدم نظارت جامع، دقيق و مستمر بر نحوه فعاليت اين موسسات سبب‌ساز گسترش و عمق يافتن تخلفات در اين حوزه خواهد شد. موضوعي كه به اعتبار ديگر بنيادهاي فعال و دلسوز و متعهد در امور حمايتي ضربه مي‌زند.
برخي از آنها اقدام به جمع‌آوري كمك‌هاي مردمي مي‌كنند، اما وجوه دريافتي از مردم براي نيازمندان درست محاسبه و هزينه نمي‌شود. در اين ميان هستند برخي كه طي سال‌هاي گذشته تحت پوشش اين اسم قابل احترام، اقدام به كارهايي مي‌كنند كه ظاهرا به پولشويي شبيه است و سبب سلب اعتماد عمومي شده‌اند.
در ميان تمامي روشهاي سوء استفاده از شهروندان براي جذب كمك‌هاي مردمي، چند روش رايج‌تر از ساير راهكارها شده است. در قالب يكي از اين راهكارها، افرادي شيك‌پوش و با ظاهر آراسته در اماكن مختلف از جمله معابر پر تردد حاضر شده و با نشان دادن برگه‌هايي كه حاوي اطلاعاتي مرتبط با كودكان و يا سالمندان است، كمك مردمي جمع مي‌كنند.
عده‌اي ديگر با مراجعه به در منازل، قلك‌هايي را در اختيار آنها قرار مي‌دهند تا صدقات و يا ساير كمك‌هاي خود را در داخل آن بيندازند و بعد از مدتي براي جمع‌آوري قلك‌ها به محل مراجعه مي‌كنند و يا مانند ديگر شيك‌پوش‌هاي خياباني با نشان دادن برگه‌هاي درهم و مغشوش ادعا مي‌كنند كه به فلان خيريه مربوط هستند كه از كودكان سرطاني حمايت مي‌كنند.
اگرچه برخي از خيريه‌هاي داراي مجوز نيز طي سال‌هاي گذشته براي جذب كمك اقدام كرده‌اند، اما آنها حساب و كتاب دارد. اخيرا استفاده از اين روش براي برخي سبب سودجويي شده است. روشي ساده براي تحت تاثير قرار دادن شهروندان و دريافت كمك به نام ديگران به كام خود!
**روشهاي عاطفي
طبق گزارش جمع‌آوري شده در خصوص موسسات خيريه درصد كمي از آنها صرفا امور حمايتي خود را انجام مي‌دهند. درصد بالايي به‌صورت حرفه‌اي تنها مشغول جمع‌آوري صدقات و نذورات مردمي هستند و برخي با شگردهاي خاص از خيرين از مبالغ 10 هزارتومان به بالا را جمع مي‌كنند و با روشهاي عاطفي آنها را ملزم به پرداخت ماهيانه مي‌كنند.
گفته مي‌شود كه برخي از اينها درآمد ماهيانه ميلياردي دارند. موسساتي هم هستند كه وابستگي مستقيم به برخي مسئولان دارند. اين موسسات به‌طور مستمر درآمد بالايي در سال دارند. اين موسسات بودجه‌هاي منظمي دارند و بايد در ازاي اين بودجه، برنامه‌هاي تعريف شده و خاصي اجرا نمايند كه عملا اقدام كاملي در اين زمينه صورت نمي‌گيرد. درصدي هم به‌صورت ناديدني اقدام به پولشويي مي‌كنند كه به اصصلاح به آقازاده‌ها نزديك هستند. اين بخش رقم چند هزار ميليارد تومان را شامل مي‌گردد.
**برگه‌فروشي در خيابان
مديركل توسعه موسسات و مراكز غيردولتي سازمان بهزيستي گفت: موسسات خيريه معتبر، وارد خيابان نمي‌شوند و جلوي كسي را نمي‌گيرند. جهان حيدري كه در يك برنامه راديويي صحبت مي‌كرد با بيان اينكه سازمان بهزيستي بايد تنها سازماني باشد كه به صورت قانوني به موسسات خيريه و غير خيريه و مراكز مجوز بدهد، گفت: چندسال پيش قرار بر اين بود كه ساير ارگان‌ها براي صدور مجوز تجميع شوند. مجوزها بايد بين بخشي بوده، بانك اطلاعاتي وجود داشته باشد كه نشان دهد اين مجوز را چه سازماني صادر كرده است؟ ايسنا نوشت؛ وي با تاكيد بر اين كه تعدد مراجع صدور مجوز باعث ايجاد مشكلات بسياري شده است، افزود: تعدد مراجع صدور مجوز خودش يك مشكل است و ما را در بحث نظارتي با مشكل مواجه كرده است، از طرفي هم بايد گفت همه خيريه‌ها مجوز ندارند. مواردي كه در خيابان‌ها مشاهده مي‌كنيد كه مشابه تكدي‌گري يا برگه فروشي است، اينها اصلا مجوز ندارند. با اين وجود در حال حاضر درصدد ساماندهي خيريه‌ها و موسسات هستيم.
مدير كل توسعه موسسات و مراكز غيردولتي سازمان بهزيستي در پاسخ به اين سوال كه مردم مي‌توانند به كدام خيريه‌ها اعتماد كنند؟ گفت: مردم قطعا بايد اين را بدانند كه موسسات معتبر، وارد خيابان نمي‌شوند و جلوي كسي را نمي‌گيرند. حيدري يادآور شد: نبايد آنقدرها هم به خيريه‌ها و موسسات بدبين باشيم، آنها خيلي كمك حال ما هستند. در همه قشرها اينچنين موارد و سوء استفاده‌هايي ديده مي‌شود. از بين اين 10 يا 15 هزار خيريه، هستند كساني كه زحمات ديگران را خدشه دار كنند. با اين وجود به سمتي پيش مي‌رويم كه آنها را ساماندهي و بانك اطلاعاتيشان را جمع آوري كنيم.
**در همسايگي پولشويي
طبق قانون مبارزه با پولشويي، بعضي از كسب و كارها و فعاليت‌ها در مجاورت پولشويي قرار دارند. اتهام پولشويي ندارند اما در مجاورت آن هستند، يعني كساني كه مي‌خواهند پولشويي كنند از اين حوزه‌ها استفاده مي‌كنند. مثلا كساني كه مي‌خواهند پولشويي كنند ناچار بايد به سراغ سيستم بانكي بيايند. موسسات نيز يكي از جاهايي است كه در مجاورت آنها قرار دارند. زيرا وقتي نام خيريه به ميان مي‌آيد، يعني با اهداف خير تشكيل شده و بناست كه كمك‌هاي عام‌المنفعه كنند.
ورودي منابع برخي از اين موسسات كمك‌هايي است كه مردم مي‌كنند. شايد در ثبت اين كمك‌ها حساب و كتاب و دفاتري مطابق با استانداردهاي بانك مركزي و سيستم بانكي و پولي وجود نداشته باشد. در قانون ماليات‌ها هم اشاره شده كه تحت شرايطي، كمك به برخي موسسات جزء هزينه‌هاي قابل قبول محسوب و به كاهش ماليات شركت‌ها منجر مي‌شود.
منبع: روزنامه آرمان؛ 1397.5.24
گروه اطلاع رساني**9370**2002
فساد اقتصادي انواع و اقسام دارد كه هر ايراني به طور حتم بارها با چند مورد از اخبار آن مواجهه شده است اما پديده پولشويي موضوعي است كه در اذهان مي‌ماند چرا كه قبح آن چند برابر است.