به گزارش ایرنا نظام ارجاع خدمات پزشكی شیوه ای از ارائه خدمات درمانی و بهداشتی است كه در آن بیمار باید طبق یك سلسله مراتب به پزشكان و مراكز درمانی مراجعه كند، به طوریكه در قالب این طرح پزشك خانواده آغازگر این سطح بندی است.
با این رویكرد بخش زیادی از خدمات در سطح یك و توسط پزشكان خانواده یا پزشكان عمومی قابل ارائه است كه در صورت نیاز، بیمار به پزشكان متخصص و فوق تخصص ارجاع داده می شود و بدین طریق از سرگردانی مردم و اتلاف هزینه ها كاسته خواهد شد.
رئیس دانشگاه علوم پزشكی مشهد معتقد است كه این دانشگاه در اجرای طرح پزشك خانواده و نظام ارجاع در سطح كشور پیشگام است.
به عقیده كارشناسان، اجرایی شدن طرح نظام ارجاع پزشكی كه در كشورهای پیشرفته به عنوان یك الگو و تجربه موفق مطرح است، مزایای زیادی از جمله كاهش هزینه ها، ارتقای كیفیت خدمات رسانی، جلوگیری از ازدحام و سرگردانی مردم در مطب ها، ساماندهی فعالیت پزشكان، پرهیز از موازی كاری در انجام آزمایش ها و روشهای تشخیصی و اتلاف سرمایه را به دنبال دارد.
طرح پزشك خانواده روستایی در سال 1384 كلید خورد، صرف نظر از كاستی های این طرح كه همچنان ادامه دارد، بنا بود دولت وقت طرح پزشك خانواده را در عرض چند سال و به صورت ضربتی در تمام شهرها و مناطق كشور عملیاتی كند كه اجرای آن با مشكلاتی مواجه شد.
هم اینك طرح ارجاع نظام پزشكی به صورت پایلوت در برخی از دانشگاههای علوم پزشكی كشور مانند شیراز، مازندران، گلستان و مشهد در حال اجراست.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی به تازگی در این خصوص گفته است: اجرای طرح نظام ارجاع پزشكی و پزشك خانواده در دولت دوازدهم، با اجرای آن در دولت های گذشته متفاوت بوده است و اكنون محدودیت های این طرح بسیار كاهش یافته است.
دكتر سیدحسن قاضی زاده هاشمی افزوده بود: عملیاتی شدن طرح نظام ارجاع، صرفه جویی در هزینه های درمانی و در دسترس بودن خدمات را در بردارد.
*طرح ارجاع اولویت وزارت بهداشت است
معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی اخیرا در نشستی در مشهد گفت: اجرای برنامه پزشك خانواده و طرح نظام ارجاع پزشكی یكی از اولویت های مهم این وزارتخانه است.
دكتر علیرضا رئیسی تدوین 12 گام اجرایی برای نظام ارجاع را از اقدامات انجام شده عنوان كرد و افزود: ارجاع، یك نظام سطح بندی خدمات درمانی است كه در سه سطح پایه، تخصص و فوق تخصص به ترتیب توسط پزشكان عمومی، متخصص و فوق تخصص ارائه می شود.
وی تاكید كرد: اعتقاد ما بر این است كه بیش از 75 درصد خدمات درمانی باید در سطح یك (پایه) انجام شود و آن دسته از خدماتی كه در این سطح قابل ارائه نیست باید به سطوح بالاتر تخصصی ارجاع شود.
*اجرای طرح نظام ارجاع در شهرهای كاشمر و بردسكن
رئیس دانشگاه علوم پزشكی مشهد از اجرای آزمایشی طرح نظام ارجاع پزشكی در برخی از شهرستانهای زیر پوشش این دانشگاه در سطح استان خراسان رضوی خبر داد و گفت: این دانشگاه در اجرای طرح مزبور در سطح كشور پیشگام است.
دكتر محمدرضا دارابی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: اجرای طرح نظام ارجاع پزشكی هم اكنون بطور آزمایشی در شهرستانهای كاشمر و بردسكن آغاز شده است و به تدریج به همه مناطق زیر پوشش تسری می یابد.
وی خاطرنشان كرد: با اجرای این طرح از موازی كاری، تكرار روشهای تشخیصی و درمانی پرهزینه و غیرضروری و همچنین سرگردانی بیماران جلوگیری می شود.
وی افزود: در شرایط فعلی بیمار با مشكلات بسیار بطور مستقیم از روستا به پزشك متخصص و فوق تخصص مراجعه می كند كه این امر سرگردانی بیمار، هزینه های اضافی رفت و آمد، هزینه های پاراكلینیكی اضافی و همچنین چندگانگی در تشخیص بیماری را در پی دارد.
به گفته وی، در قالب نظام ارجاع پزشكی بیماران ابتدا در 'سطح یك' توسط پزشك عمومی معاینه می شوند و در صورت نیاز به درمان تخصصی در سطح 2 و سه به پزشكان متخصص و فوق تخصص ارجاع داده می شوند.
دكتر دارابی خاطرنشان كرد: نهادینه سازی پرونده الكترونیك یكی از زیرساخت های طرح نظام ارجاع است و هم اكنون تمام جمعیت زیر پوشش دانشگاه علوم پزشكی مشهد در خراسان رضوی پرونده الكترونیك دارند اما اطلاعات كمتر از نیمی از آنها تكمیل شده است.
*پزشك خانواده تجربه موفق كشورهای پیشرفته است
رئیس شورای عالی سازمان نظام پزشكی نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا در مشهد بر لزوم عملیاتی شدن نظام ارجاع پزشكی در كشور تاكید كرد و گفت: نظام ارجاع در كشورهایی كه بیشتر از ما برای سلامتشان هزینه می كنند، مانند كانادا و انگلستان به عنوان یك تجربه موفق جهانی معرفی شده است.
دكتر محمدرضا ظفرقندی افزود: منابع مالی نظام سلامت محدود است و اگر مسیر مستقیمی برای هزینه كرد آن وجود نداشته باشد، این منابع هدر رفته، به ثمر نمی رسد و به هدف اصلی نظام سلامت منتج نمی شود.
وی گفت: هم اكنون طرح نظام ارجاع در استان های مازندران و شیراز به صورت آزمایشی در حال اجراست.
* نقش 80 درصدی پزشكان عمومی در درمان بیماریها
رئیس سازمان نظام پزشكی مشهد نیز گفت: هم اكنون هفت هزار و 850 پزشك عمومی و متخصص در شهر مشهد فعالیت دارند كه از این تعداد حدود پنج هزار نفر پزشك عمومی و بقیه پزشك متخصص و فوق تخصص هستند.
دكتر علی بیرجندی نژاد افزود: عملیاتی شدن طرح نظام ارجاع، راهكار اصلی خدمات رسانی مناسب و تكریم بیماران در مطبهای پزشكی و مراكز درمانی است.
وی بیان كرد: طبق استانداردهای بین المللی حیطه فعالیت پزشكان عمومی و خانواده بین 80 تا 90 درصد بیماران را دربرمی گیرد، زیرا تنها تعداد كمی از آنان نیاز به ارجاع به پزشك متخصص و فوق تخصص دارند.
وی با بیان اینكه با عملیاتی شدن طرح پزشك خانواده و یا نظام ارجاع از توان پزشكان عمومی استفاده خواهد شد، گفت: به دلیل مشكلات اقتصادی، هم اینك از پنج هزار پزشك عمومی مشهد، تنها یك پنجم آنان مطب دارند و حدود یك سوم نیز در اموری غیر از پزشكی مشغول فعالیت هستند.
وی ادامه داد: اكنون از توان پزشكان عمومی در عرصه سلامت به خوبی استفاده نمی شود، در حالی كه تربیت آنها در دوره هفت ساله تحصیل هزینه های زیادی برای كشور در بردارد.
*تاكید 2 نماینده مجلس بر لزوم عملیاتی شدن طرح پزشك خانواده
عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی، عملیاتی شدن طرح ارجاع نظام پزشكی را یكی از راهكارهای مهم در برون رفت از چالشهای حوزه سلامت دانست.
دكتر سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی به خبرنگار ایرنا گفت: در این طرح كه مزایای زیادی دارد، خدمات درمانی در قالب سه سطح عمومی، تخصصی و فوق تخصصی به صورت ساماندهی شده به مردم و بیماران ارائه می شود.
نایب رئیس كمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز می گوید: ضعف اثربخشی و كارایی یكی از مشكلات اساسی شبكه بهداشت و درمان است، چراكه بهره وری از خدمات حوزه سلامت نسبت به هزینه های صرف شده پایین است.
دكتر سیدمرتضی خاتمی افزود: اتلاف منابع، نبود الگوی مناسب برای بهره وری منابع، عدم پوشش قاعده مند بیمه ای و نارسایی در مدیریت منابع انسانی از مشكلات مهم حوزه سلامت است كه راهكار برون رفت از آن اجرای طرح نظام ارجاع و سطح بندی خدمات است.
* اجرای طرح پزشك خانواده در 6 استان كشور
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی در این خصوص گفت: مراجعه مستقیم بیماران به پزشك متخصص و فوق تخصص و دریافت خدمات پاراكلینیكی متعدد و غیرضرور باعث هدررفت منابع می شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت بهداشت، دكتر سیدحسن قاضی زاده هاشمی افزود: تا پایان امسال طرح پزشك خانواده یا نظام ارجاع را در 6 استان اجرایی خواهیم كرد كه به تدریج در تمام نقاط كشور گسترش خواهد یافت.
وی با بیان اینكه طرح ارجاع اكنون به صورت آزمایشی در برخی از شهرهای كشور در حال اجراست، افزود: اجرای این طرح در استان گلستان موفقیت آمیز بوده است و نواقص آن در استان های فارس و مازندران باید برطرف شود.
وی اظهار داشت: افرادی كه از مسیر پزشك خانواده به سطوح بعدی مراجعه كنند، در مناطق روستایی از حمایت 95 درصدی و در مناطق شهری از حمایت 90 درصدی بهره مند خواهند شد.
وی تاكید كرد: افراد ساكن در روستاها اگر از مسیر ارجاع به سطوح بعدی خدمات ارجاع داده شوند، تنها پنج درصد و افراد ساكن در شهرها 10 درصد هزینه های خدمات را پرداخت خواهند كرد.
وی با بیان اینكه نظام ارجاع به نوعی صرفه جویی در هزینه های درمانی را به دنبال دارد، افزود: در اجرای برنامه نظام ارجاع، اگر بیماری خارج از مسیر پزشك خانواده به طور مستقیم به پزشك متخصص مراجعه كند، هزینه بیشتری را باید پرداخت كند.
3027/5132
مشهد- ایرنا- در حالی كه غالب كارشناسان و مسئولان نظام بهداشت و درمان كشور، عملیاتی شدن طرح پزشك خانواده یا نظام ارجاع پزشكی را چاره اصلی برون رفت از چالش های حوزه سلامت می دانند، اجرایی شدن این طرح با گذشت بیش از یك دهه در پیچ و خم اما و اگرهای بسیار گرفتار مانده است.
