در اين مطلب آمده است: سرمايه هاي طبيعي و فرهنگي موجود در محدوده باغ هاي داير در شهر تاريخي سمنان (منطبق بر محدوده منطقه يك شهرداري سمنان) سرمايه اي بي بديل و منشا هويت تاريخي مردم سمنان هستند كه از يك سو بخش جدائي ناپذير از منظر فرهنگي شهر سمنان به شمار مي آيند و از سوي ديگر به عنوان بافت طبيعي در شهر تاريخي نقش مهمي در ايجاد محيطي سازگار براي زيست شهروندان ايفاء مي كنند.
همچنين بازوي مولد اقتصاد شهري و يكي از زيرساخت هاي عامل خودكفائي و پدافند غيرعامل مواقع بحراني در شهر سمنان به شمار مي آيند. وابستگي و اشتغال شمار زيادي از خانوارهاي سمناني به فعاليت هاي وابسته به كشاورزي و دامداري توجه بيش از پيش همگان را به منظور تبليغ و توسعه ظرفيت هاي كشاورزي شهري و گردشگري كشاورزي در شهر سمنان با توجه به وجود نظام مردم نهاد و سنتي تقسيم آب در محدوده پيش گفته مي طلبد تا اين مهم بتواند به سهم خود به اعتلاي نام سمنان در مقياس ملي و جهاني مدد رساند.
با توجه به مطالب گفته شده، احياء باغ ها را مي توان تنها راه براي بهره مندي شهر و شهروندان و نسل كنوني و آينده سمنان از اين باغ ها دانست كه در ذيل جهت عملياتي نمودن آن پيشنهادهايي بدين منظور ارائه مي گردد. اميد است اين پيشنهادها با پيشگامي شوراي شهر سمنان به عنوان نهاد منتخب مردم با رايزني با نهادهاي مختلف حكومتي، دولتي و غير دولتي رنگ عمل به خود گرفته و دوباره شاهد احياء باغ هاي دل انگيز سمنان و رونق اقتصادي بيشتر سمنان باشيم.
**دفاع از حقابه كشاورزان سمناني
مي توان گفت مهمترين و در عين حال سخت ترين كار جهت احياء باغ هاي سمنان دفاع از حقابه كشاورزان سمناني است .
همانطور كه مي دانيم كشاورزي باغي سمنان داراي نظام تقسيم آبي است كه به نوبه خود يكي از قديمي ترين و پيچيده ترين شيوه هاي تقسيم آب در ايران است. هر چند مردم سمنان شيوه تقسيم آب را در سمنان سينه به سينه به عارف شهير شهرشان شيخ علاءالدوله سمناني نسبت مي دهند اما سند يا اسنادي در اين باب وجود ندارد كه تقسيم آب را به او نسبت دهد به خصوص كه در وقف نامه عميدالملك سمناني كه در سال 870 هجري يعني 134 سال پس از وفات شيخ علاءالدوله سمناني پيرامون شيوه تقسيم آب شهر آمده هيچ اشاره اي كه شيخ سمناني نظام آبياري را طراحي كرده باشد وجود ندارد اما مي توان مداخله شيخ را در بهبود نظام آبياري سمنان بسيار محتمل دانست.
هدف از طرح مطلب اخير نفي نقش شيخ علاءالدوله سمناني در طراحي نظام تقسيم آب سمنان نيست بلكه هدف اين است كه نشان دهيم زمان واقعي شكل گيري شيوه سنتي تقسيم آب در سمنان پيش از شيخ علاءالدوله سمناني(659-736هجري) بوده و حقابه كشاورزان سمناني داراي قدمتي بسيار زياد است.
بر اساس شيوه سنتي تقسيم آب سمنان، از هر پانزده شبانه روز آب (يك درَ يا دَرجان)، سيزده شبانه روز متعلق به سمنان و 36 ساعت براي مصرف باغ هاي درجزين، چهل تن و گل رودبار در نظر گرفته شده است.
اما در ساليان اخير برداشت آب در حريم رودخانه، خارج از چارچوب فوق باعث تضييع حقابه كشاورزان سمناني شده و ضربات سنگيني به كشاورزي باغي سمنان و زندگي اين قشر ضعيف جامعه وارد كرده است.
افزايش بي ضابطه زمين هاي كشاورزي در طول مسير رودخانه گل رودبار و از بين رفتن حريم آن در ناحيه درجزين از بالاي چهل تن تا منطقه پايين دست آن باعث شده است كه برداشت غيرقانوني از آب رودخانه گل رودبار در اين منطقه هر روز بيشتر شود.
وظيفه نهادهاي حكومتي، دولتي و غيردولتي به خصوص شوراي شهر سمنان در احقاق حقوق حقه كشاورزان سمناني در اين زمينه قابل چشم پوشي نيست.
تاكنون فرياد تظلم خواهي كشاورزان سمناني به جايي نرسيده است از اين رو ضروري است نهادهايي چون شوراي شهر كه منتخب مردم هستند به نمايندگي از كشاورزان اين مساله را در نهادهاي حكومتي پيگيري نمايند. البته اين مطلب مانع از فعاليت هاي نهادهاي مسئولي چون فرمانداري، جهاد كشاورزي، اوقاف و امور خيريه و دادگستري در اين زمينه نمي شود.
7339/6103
پايگاه اطلاع رساني سمنان لاين در ستون ديدگاه خود مطلبي با عنوان 'بهره شهر سمنان از باغ ها؛ راه ديگر مي بايد' به قلم ابراهيم علومي را منتشر كرده است.
