در اردیبشهت سال جاری برای اولین بار بعد از 16 سال شوكت میرضیایف رئیس جمهور ازبكستان به كشور آمریكا سفر كرد و با دونالد ترامپ رئیس جمهور، مایك پمپئو، وزیر امور خارجه و جیمز متیس، وزیر دفاع دیدار و گفت و گو كرد.
شوكت میرضیایف در دیدار با پمپئو، پیرامون مسائلی از جمله تقویت روابط دوجانبه و تقویت پیوندها میان وزارتخانه‌های امور خارجه دو كشور بحث و گفتگو كردند. در این دیدار دو طرف تفاهم نامه‌هایی دوجانبه در حوزه آموزش به امضا رساندند.
جیمز متیس وزیر دفاع آمریكا نیز در این دیدار با ابراز خشنودی از دیدار با شوكت میرضیایف، تاكید كرد كه ازبكستان یك كشور مهم و استراتژیك در منطقه آسیای مركزی است. جیمز متیس با اشاره به مواضع و رویكردهای اخیر ازبكستان گفت: «در نتیجه سیاست خارجی باز و سازنده ازبكستان، فضای همسایگی خوب در آسیای مركزی نهادینه شده است. گفت و گوی شما با اشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان، و انتصاب نماینده ویژه شما در امور افغانستان گامی مهم به شمار می‌رود. برنامه همكاری نظامی پنج ساله كه تابستان گذشته به امضا رسید، صلح و امنیت را در منطقه افزایش خواهد داد.»
در راستای سفر اردیبهشت ماه رئیس جمهوری ازبكستان به آمریكا، مك فیترز معاون وزیر خارجه آمریكا در امور تجاری اقتصادی امروز به كشور ازبكستان سفر كرد.
به گفته وزارت خارجه ازبكستان، مك فیترز قرار است در این دیدار با توجه به همكاری های دوجانبه در حوزه سرمایه گذاری، تجاری و اقتصادی با وزرای خارجه، اقتصاد و ارتباطات و تكنولوژی دیدار و گفت و گو كند.
پیش از این نیز بارون بك سفیر آمریكا در امور آزادی های مذهبی بین الملل به ازبكستان سفر كرده بود.
به گفته منابع خبری طبق توافق های صورت گرفته میان مقامات آمریكا و ازبكستان قراراست، انتقال تجهیزات نظامی و تداركات نیروهای آمریكایی و ناتو به افغانستان از طریق مرزهای جنوبی ازبكستان صورت بگیرد.
گفته می‌شود كه انتقال بیش از 90 درصد از تداركات نیروهای خارجی به افغانستان از طریق پاكستان انجام می‌گیرد اما دولت آمریكا همواره برای یافتن مسیرهای جایگزین تلاش كرده است.
در چند سال اخیر آمریكا تلاش‌های جدی را برای انتقال تداركات نظامیان خود به افغانستان از طریق كشورهای آسیای مركزی آغاز كرده است.
قراراست تداركات ناتو از آذربایجان بارگیری شود و با گذشتن از دریای خزر در بنادر قزاقستان پهلو گرفته و از آنجا به ازبكستان و سپس توسط خط آهن به افغانستان منتقل شوند.
آمریكا برای استفاده از كشورهای آسیای مركزی به عنوان مسیر جایگزین پاكستان تاكنون با كشورهای آذربایجان، قزاقستان و ازبكستان به توافق رسیده است.
به گفته كارشناسان منطقه آسیای مركزی، نیاز استراتژیكی و لجستیكی آمریكا برای ادامه عملیات نظامی در افغانستان موجب شد بسیاری از ملاحظات دموكراتیكی و حقوق بشری در قبال كشورهای اقتدارگرایی چون ازبكستان كنار گذاشته شود و این كشورها تبدیل به یك متحد راهبردی برای ایالات متحده شوند.
از طرف دیگر، ازبكستان با ١٣٧ كیلومتر مرز مشترك با افغانستان به شدت نگران تحركات اخیر طالبان و داعش در این كشور و سرایت موج تروریسم، افراط گرایی دینی و قاچاق مواد مخدر به داخل كشور است و از این رو، علاوه بر روسیه و چین، خود را نیازمند حمایت مالی، نظامی و لجستیكی آمریكا و پیمان ناتو نیز می بیند. ترامپ در دیدار با میرضیایف، ضمن حمایت از موضع ازبكستان در قبال افغانستان از اعطای كمك های مالی برای اجرای طرح های ترانزیتی و اقتصادی بین دو كشور حمایت كرد كه این امر برای عملیاتی ساختن خط آهن مزار شریف ـ هرات و خط برق هزار مگاوات سرخان ـ پل خمری بسیار حائز اهمیت است.
در كنار مسائل همكاری های میان دو كشور نسبت به موضوع افغانستان و مقابله با نیروهای تروریستی، موضوعات اقتصادی و تجاری نیز در كانون همكاری های میان دو كشور در نظر گرفته شده است.
در سفر میرضیایف به آمریكا، میان شركت های اقتصادی و تجاری دو كشور 20 قرارداد به ارزش 4 میلیارد و 800 میلیون دلار به امضا رسید.
اهمیت این قراردادهای اقتصادی از آن جهت است كه حجم مبادلات اقتصادی و تجاری ازبكستان و آمریكا بسیار پایین است و ایالات متحده جایگاهی در بین شركای اصلی تجارت خارجی ازبكستان ندارد. ازبكستان در سال ٢٠١٦ میلادی، در جایگاه ١٠٨ صادركنندگان محصولات به آمریكا و ١٥٠ واردات از این كشور قرار داشته است. ضمن آن كه میزان صادرات آمریكا به ازبكستان در سال ٢٠١٦ معادل ٣١٨ میلیون دلار و حجم واردات آمریكا از ازبكستان نیز تنها ٣١ میلیون دلار بوده است. بنابراین با توجه به رویكردهای تجاری و اقتصادی دونالد ترامپ و شوكت میرضیایف و انعقاد قراردادهای اخیر می توان انتظار بهبود نسبی حجم مبادلات دو كشور را داشت.
آساق**ع.ه**1663**
تهران - ایرنا - با نگاهی به روابط میان آمریكا و ازبكستان در یك سال اخیر می توان رویكرد دو كشور در تقویت راهبردی مسیر ورود تجهیزات نیروهای آمریكا و ناتو در افغاستان و تحكیم روابط اقتصادی تجاری میان واشنگتن و تاشكند را مشاهده كرد.
