خانواده ها بايد روش كنترل تنش هاي رواني جوانان را بياموزند

سيد محمد هادي ايازي روز يكشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت ايرنا درباره برنامه ملي پيشگيري از خودكشي افزود: بر اساس ‏اقدامات وزارت بهداشت كه با همكاري بين بخشي دستگاه‌هاي ديگر و به خصوص رسانه‌ها انجام شده، اتفاقات خوبي در راستاي ‏پيشگيري از خودكشي در كشور انجام شده و آمارها نيز اين موضوع را تاييد مي‌كند.‏
وي با بيان اينكه بايد به موضوع پيشگيري از خودكشي توجه ويژه‌اي كرد، افزود: خانواده‌ها به خصوص با گروه نوجوانان و جوانان ‏بايد ارتباط بيشتري داشته باشند و ارتباط اين گروه با حوزه‌هاي اجتماعي تقويت شود، زيرا مي‌تواند در راستاي پيشگيري از خودكشي ‏نقش مناسبي داشته باشد.‏
ايازي در پاسخ به اين سوال كه رسانه‌ها تا چه ميزان بايد به موضوع پيشگيري از خودكشي بپردازند، اظهار داشت: ميزان آگاهي جامعه ‏درباره خودكشي را مي‌توان با استفاده از روش‌هاي غيرمستقيم افزايش داد، اما اينكه به صورت مستقيم به موضوع خودكشي بپردازيم، ‏بر اساس تجربه‌هاي جهاني و مطالعات روانپزشكان و روان‌شناسان، تاثيرات نامناسبي خواهد داشت.‏
معاون وزير بهداشت ادامه داد: حتي پرداختن مستقيم به موضوع خودكشي در رسانه‌ها مي‌تواند روي برخي از گروه‌ها كه دچار ‏مشكلات و اختلالات رواني و افسردگي هستند تاثير نامناسبي بگذارد و حتي گروهي را ترغيب به انجام اين كار كند. در نتيجه رسانه‌ها ‏بايد به صورت غيرمستقيم به موضوع پيشگيري از خودكشي بپردازند.‏
بر اساس گفته كارشناسان، عواملي مثل اختلالات رواني به ويژه خلقي، افسردگي و دوقطبي، اختلالات اضطرابي، سوءمصرف مواد ‏مخدر و مصرف الكل ‏منجر به اقدام به خودكشي مي‌شود.
عوامل محيطي و اجتماعي نيز در اين راستا موثر هستند. عواملي مثل از ‏دست دادن روابط ‏عاطفي، بيكاري، مشكلات اقتصادي، فقر، مشكلات در محل كار يا تحصيل، نبود حمايت‌هاي اجتماعي و تنهايي نيز ‏از جمله موارد ‏منجر به خودكشي است.‏
هفته گذشته در احمد حاجبي مدير كل سلامت روان وزارت بهداشت در دومين همايش ملي پيشگيري از خودكشي كه در مركز همايش هاي ‏رازي تهران برگزار شد، گفت: بر اساس آخرين آمارهاي رسمي اعلام شده از طرف سازمان جهاني بهداشت در سال 2018 ‏ميانگين ميزان فوت ناشي از خودكشي 10.6 در هر صد هزار نفر جمعيت جهان را نشان مي‌دهد. ميزان اقدام به خودكشي نيز ‏‏20 تا 30 برابر ميزان فوت ناشي از آن است.‏
وي گفت: در كشورهاي با درآمد بالا، سهم زنان در فوت ناشي از خودكشي 25 درصد است، اما در كشورهاي با سطح ‏درآمد پايين و متوسط اين سهم 40 درصد است. بالاترين ميزان اقدام به خودكشي نيز در دنيا در گروه سني 15 تا 24 سال است.‏
حاجبي با اشاره به شايع‌ترين روش‌هاي اقدام به خودكشي منجر به فوت در جهان، ادامه داد: مسموميت با سموم، حلق آويز كردن، استفاده از ‏اسلحه گرم از جمله اين موارد است. در خاورميانه آمار خودكشي به علت وجود كشورهاي اسلامي در اين منطقه و حرام بودن ‏خودكشي در اسلام، كمتر است، اما از طرفي ميزان ثبت و گزارش اين نوع حادثه نيز در منطقه خاورميانه پايين است.‏
مديركل دفتر سلامت روان، اجتماعي و اعتياد وزارت بهداشت بيان كرد: وضعيت ايران نيز به اين شكل است كه خودكشي در سال 96 بر ‏اساس آمارهاي پزشكي قانوني، 5.7 درصد در هر هزار نفر جمعيت اتفاق افتاده و بيشترين آمار خودكشي نيز مربوط به استان‌هاي ‏ايلام، كهگيلويه و بويراحمد و كرمانشاه است. آمارهاي سازمان پزشكي قانوني منبع ثبت اعلام وزارت بهداشت براي ميزان خودكشي است كه البته آمار ميانگين جهاني بسيار بيش از اين رقم است.‏
حاجبي افزود: ميزان اقدام به خودكشي در زنان بالاتر از مردان اما فوت ناشي از خودكشي در مردان بالاتر است.
وي با بيان اينكه مديريت خودكشي و كاهش موارد اتفاق ناشي از آن به علت پيچيدگي‌ها و تعاملات بسيار پيچيده آن، دشوار است، ‏اظهار داشت: عوامل زيستي، عوامل محيطي و حوادث بر بروز خودكشي موثر هستند. مسائل خلقي از جمله افسردگي و هورموني در ‏زنان، ميزان اقدام به خودكشي را در آنها افزايش مي‌دهد. عوامل زيستي ديگري مثل گروه سني نيز در بروز خودكشي موثر است ‏كه بخشي از اين موضوع به علت تكامل مغز افراد تا سن 25 سالگي است.
وي گفت: يكي از فرضيه‌ها درباره خودكشي مربوط ‏به همين موضوع تكامل مغز است. البته مواد مخدر، روانگردان و الكل به صورت مستقيم و غيرمستقيم مي‌توانند به عنوان عوامل زيستي در ‏اقدام به خودكشي موثر باشند.‏
مديركل دفتر سلامت روان، اجتماعي و اعتياد وزارت بهداشت گفت: محيط نا امن فردي و اجتماعي، فقر و بيكاري، دسترسي به ‏روش‌هاي خطرناك و شرايط اقليمي نيز به عنوان عوامل محيطي بر بروز خودكشي موثر هستند. وقتي مي‌گوييم وزارت ‏بهداشت نمي‌تواند به تنهايي در اين راستا موفق باشد، فكر مي‌كنند شانه خالي مي‌كنيم. در حالي‌كه بايد همكاري بين بخشي در اين راستا ‏براي كاهش عوامل محيطي موثر بر خودكشي وجود داشته باشد.‏
حاجبي بيان كرد: هر قدر قبل از بهبود وضعيت اقتصادي، زيرساخت‌هاي توسعه و سلامت روان بهتر باشد، شانس اينكه با بهبود ‏وضعيت اقتصادي، خودكشي كنترل شود بيشتر خواهد بود.‏
وي با اشاره به تاثير حوادث زندگي بر انجام خودكشي اظهار داشت: سابقه خودكشي در نزديكان نيز به دو شكل يادگيري روش و ‏افسردگي ناشي از آن در بروز خودكشي موثر خواهد بود. از طرفي اگر اخبار خودكشي در رسانه‌ها به درستي منعكس نشود نيز ‏مي‌تواند به عنوان يك عامل خطر در بروز خودكشي عمل كند.‏

* ايران از نظر خودكشي در رتبه 150 جهان است
علي رضا كاهاني، معاون پژوهشي سازمان پزشكي قانوني نيز در اين همايش گفت: بر اساس گزارش‌هاي سازمان جهاني بهداشت، خودكشي 14 درصد از ‏علل مرگ و ميرهاي جهان را تشكيل مي‌دهد و پانزدهمين علت مرگ به شمار مي‌رود و ايران از نظر اين حادثه در رتبه 150 جهان قرار دارد.‏
وي افزود: سازمان پزشكي قانوني علاوه بر وظايف خود، حدود 10 سال است كه به تجزيه و تحليل آمار ‏مرتبط با آسيب‌هاي اجتماعي مي‌پردازد. به همين علت كتابچه‌هايي درباره قربانيان ناشي از حوادث رانندگي و مرگ‌هاي غيرطبيعي ‏منتشر كرديم.‏
معاون پژوهشي سازمان پزشكي قانوني ادامه داد: يكي از وظايف سازمان پزشكي قانوني بررسي فوت شدگان در مر‌گ‌هاي غيرطبيعي است. اين سازمان ‏با بررسي‌هايي كه انجام مي‌دهد، علت فوت را مشخص مي‌كند.‏
كاهاني بيان كرد: در بررسي‌هاي 10 ساله انجام شده از سال 87 تا 97 مشخص شد كه 33 هزار و 654 نفر فوت‌هاي ارجاع شده به ‏سازمان بر اثر اعتياد، 38 هزار و 560 نفر مشكوك به خودكشي و 24 هزار و 123 نفر موارد مشكوك به ديگركشي بوده است.‏
وي با بيان اينكه تعداد متوفيان مشكوك به خودكشي در تهران 5 هزار و 191 نفر طي ده سال اخير بوده، افزود: كمترين ميزان ‏خودكشي نيز در استان خراسان جنوبي با 107 مورد اتفاق افتاده است.‏
اجتمام * الف پ * 3063