ايران و آفريقاي جنوبي از قطع رابطه تا لغو رواديد

به گزارش ايرنا، آشنايي مردم ايران با جنوب آفريقا بيشتر به سال 1320 باز مي گردد كه در اين سال رضا شاه به جزيره 'موريس' و سپس 'ژوهانسبورگ' تبعيد شد و در همانجا درگذشت. اين مساله باعث شدف پهلوي ها ارتباط زيادي با آفريقاي جنوبي داشته باشند.
تا پيش از انقلاب اسلامي، رژيم شاه علاقه مند به خريد اورانيوم و اسلحه از آفريقاي جنوبي بود و در اين چارچوب دو كشور در پاييز سال 1349 اقدام به برقراري رابطه رسمي كردند و اين ارتباطات در حال گسترش درابعاد مختلف بود تا اينكه انقلاب اسلامي در ايران كه تاكيد مي كرد از حقوق مظلومان جهان دفاع مي كند، به پيروزي رسيد.

** قطع رابطه ايران با نظام آپارتايد
در حالي كه ايران با آفريقاي جنوبي از پيش از انقلاب سال 1357 رابطه سياسي گرمي داشت ، پس از انقلاب اسلامي به دليل حاكميت نظام 'آپارتايد' در اين كشور، روابط با آفريقاي جنوبي به طور كامل قطع و از صدور نفت به اين كشور جلوگيري شد و از آن زمان ايران در تحريم‌هاي بين المللي عليه دولت آفريقاي جنوبي مشاركت فعالي داشت . روابط دو كشور پس از انقلاب به مدت حدود 16سال قطع بود و سوئيس طي اين مدت حفاظت از منافع ايران را در اين كشور آفريقايي برعهده داشت.

** از سرگيري روابط
پس از تغيير نظام سياسي در آفريقاي جنوبي، بار ديگر روابط دو كشور به صورت رسمي در سال 1373 برقرار شد. ايران و آفريقاي جنوبي پس از آن علاوه بر همكاري هاي نفتي، معدني و تجاري، در زمينه‌هاي علمي، فرهنگي و هنري نيز همكاري را آغاز كردند. در اين چارچوب برخي فيلم‌هاي ايراني در جشنواره‌هاي هنري در اين كشور به معرض نمايش گذاشته ‌مي شد و اين ارتباطات تقويت شد.
بر اساس آمار گمرك جمهوري اسلامي ايران در سال 1396، حدود 43 ميليون دلار كالاي غير نفتي از ايران به آفريقاي جنوبي صادر شد و در همين دوره كالاهايي به ارزش 34 ميليون دلار از آفريقاي جنوبي به ايران وارد شد.
كارشناسان اقتصادي اعتقاد دارند، دو كشور ظرفيت هاي بسيار بالايي براي گسترش روابط اقتصادي با هم دارند، زيرا اين كشور سالانه 80 ميليارد دلار كالا از خارج وارد مي كند.
با اينكه دو كشور در پي گسترش روابط به ويژه اقتصادي با هم بوده و مقام هاي آنها نيز پيوسته بر اين مهم تاكيد مي كردند ، همچنان موانعي براي ارتباط بيشتر ميان بازرگانان ايران و آفريقاي جنوبي وجود داشته كه يكي از آن موانع، كارهاي اداري دست و پاگير دريافت رواديد بود، اما مقام هاي دو كشور پس از مدتي به توافقاتي در اين خصوص رسيدند.

** تسهيل دريافت رواديد براي بازرگانان ايراني
سفارت جمهوري اسلامي ايران در آفريقاي جنوبي اوايل مهرماه اعلام كرد، بر اساس توافق صورت گرفته ميان اداره‌ كل كنسولي وزارت خارجه و رئيس اداره مجوزهاي رواديد وزارت كشور آفريقاي جنوبي، از اين پس تسهيلات مختلفي به فعالان اقتصادي ايراني براي صدور رواديد و سفر به اين كشور داراي ظرفيت هاي اقتصادي بالا، ارائه مي‌شود.
بر اساس اين توافق، مقرر شده بازرگانان و فعالان اقتصادي كه با ارائه معرفي‌نامه از اتاق‌هاي بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي براي دريافت رواديد اقدام كنند، در مدت سه تا حداكثر پنج روز پاسخ لازم را دريافت كنند. نكته مهم در اين ميان اين است كه فعالان اقتصادي كه از اتاق بازرگاني معرفي‌نامه دارند، نيازي به داشتن دعوتنامه از طرف تجاري خود در آفريقاي جنوبي ندارند.
همچنين بر اساس اين توافقنامه، اتباع آفريقاي جنوبي نيز اعم از تجار و فعالان اقتصادي و گردشگران مي‌توانند براي سفر به ايران از مزيت دريافت رواديد فرودگاهي بهره‌مند شوند.
آفريقاي جنوبي در مقابل تعهد كرده كه براي بازرگاناني كه چند بار رواديد يك بار ورود دريافت كرده باشند، رواديد چند بار ورود با اعتبار يك تا سه ساله صادر كند.
همچنين آفريقاي جنوبي اعلام كرد كه بازرگانان ايراني كه پس از سفر به اين كشور به دلايل مختلف تمايل دارند رواديد خود را تمديد كنند در صورتي كه اعتبار رواديدشان كمتر از 90 روز باشد، مي‌توانند هفت روز قبل از پايان اعتبار رواديد به سامانه مربوطه مراجعه كنند و با پرداخت هزينه اعلام شده، رواديد خود را مجددا تمديد كنند.

** برنامه ريزي براي لغو رواديد با ايران
وزارت كشور آفريقاي جنوبي 25 سپتامبر( سوم مهر) نيز در بيانيه اي در سايت خود اعلام كرد كه در پي گزارش هاي وزارت كشور و گردشگري به شوراي وزيران، دولت تصميم گرفت تغييراتي در قانون صدور رواديد براي گردشگران، بازرگانان و شخصيت هاي دانشگاهي به آفريقاي جنوبي انجام دهد كه بر اساس آن رواديد براي ورود اتباع برخي كشورها لغو و در خصوص برخي كشورها نيز اقدامات اداري تسهيل مي شود.
مقام هاي اين كشور اعلام كرده اند كه اكنون نيز در حال انجام مذاكرات نهايي براي لغو رواديد با برخي كشورها از جمله ايران هستند. در صورت لغو رواديد، ورود تاجران و فعالان اقتصادي و فرهنگي ايران به اين كشور مي تواند، افزايش يابد و روابط دو كشور درعرصه هاي مختلف گسترش يابد.
به طور كلي روابط سياسي ايران و آفريقاي جنوبي در سطح مطلوبي قرار دارد و دو كشور تاكنون 13 كميسيون مشترك همكاري هاي سياسي و اقتصادي برگزار كرده اند و بيش از 90 موافقتنامه ، يادداشت تفاهم و بيانيه مشترك در زمينه هاي سياسي ، اقتصادي ، بازرگاني، فرهنگي، بهداشتي ، ورزشي ، علمي و اجتماعي به امضا رسانده اند، اما بايد بخش خصوصي نيز حضور فعالتري در بازار آفريقا به ويژه در بازار رو به رشد آفريقاي جنوبي داشته باشد.
خاورم **2041**1651