هند و روسیه روز جمعه (دیروز) نوزدهمین نشست سالانه سران خود را در دهلی نو بین نخست وزیر نارندرا مودی و رئیس جمهور ولادیمیر پوتین برگزار كردند.
این دو كشور در طول این نشست چندین سند مهم از جمله یك قرارداد 5 میلیارد دلاری برای فروش 5 دستگاه سیستم پدافند هوایی موشكی اس-400 به هند امضا كردند.
همچنین هشت قرارداد مهم دیگر برای تشدید بیش از پیش همكاری فیمابین در زمینه های نظامی، فضایی، انرژی هسته ای و اقتصادی امضا شدند.
براساس قرارداد همكاری فضایی، روسیه به هند در اجرای یك طرح جاه طلبان برای اعزام انسان به فضا تا سال 2022 كمك خواهد كرد.
موضوعات نظامی و هسته ای دو زمینه عمده برای همكاری بین هند و روسیه هستند، بطوریكه روسیه هنوز هم بزرگترین تامین كننده تجهیزات نظامی به هند است.
همكاری نظامی بین هند و روسیه از چارچوب خرید و فروش فراتر رفته و اكنون بصورت یك مشاركت دوجانبه در انجام تحقیق، ابداع و تولید تجهیزات پیشرفته نطامی در آمده است و تولید انواع موشكهای مافوق صوت براهموس، جنگنده های سوخوی اس.یو.-30 و تانكهای تی-90 در هند نمونه بارزی از این همكاری است.
هند و روسیه در طول هفدهمین نشست سران این دو كشور قراردادهایی را در مورد تامین پدافند هوایی اس-400، ساخت چندین فروند كشتی جنگی و تشكیل یك شركت مشترك برای ساخت بالگردهای كاموف-226 تی در هند نهایی كردند.
هند روسیه را به عنوان یك شركت مهم در زمینه استفاده از انرژی هسته ای تلقی می كند، بطوریكه بخش انرژی هسته ای هند و شركت روس اتم روسیه یك سند راهبردی را در دسامبر 2014 به منظور تشدید هر چه بیشتر همكاری بین هند و روسیه در استفاده غیرنظامی از انرژی هسته ای امضا كردند.
نیروگاه برق هسته ای كودانكولام در هند با همكاری روسیه ساخته شده است و واحدهای 1 و 2 این نیروگاه از قبل فعال شده اند.
نخست وزیر مودی و رئیس جمهور پوتین همچنین عملیات بتون ریزی را برای احداث واحدهای 3 و 4 این نیروگاه در 15 اكتبر سال 2016 از طریق كنفرانس ویدوئی براه انداختند.
هند و روسیه قراردادی را برای تولید تجهیزات هسته ای در هند در 24 دسامبر سال 2015 امضا كردند و قرارداد ساخت واحدهای 5 و 6 نیروگاه برق كودانكولام در طول هیجدهمین نشست سران این دو كشور در روسیه در ژوئن 2017 نهایی شد.
پروفسور سواران سینگ، استاد دیپلماسی و خلع سلاح در دانشگاه جواهر لعل نهرو در دهلی نو،در گفت و گو با ایرنا در مورد نشست نوزدهمین سران هند و روسیه در دهلی نو در بحبوحه تحریمهای اعمالی آمریكا بر روی خریدهای نظامی از روسیه گفت: ' هند یك سیاست خارجی مستقل را دنبال می كند و سعی دارد كه روابط خود را با كشورهای عمده، در صورت بروز خصومت بین آنها، متوازن كند و بهبود روزافزون روابط دهلی نو با همه كشورها از ایران گرفته تا عربستان امارات نمونه بارزی این روند است.'
وی افزود: 'هند همچنین مشاركت راهبردی خود را با ایران، برغم فشار دولتهای متوالی آمریكا، حفظ كرده است. واقعیت این است كه روسیه قابل اعتمادترین شریك هند در بخشهای حساس نظامی، فضایی و هسته ای اشست و حتی امروزه 65 درصد از تجهیزات نظامی هند ساخت روسیه هستند، هر چند كه وضعیت در طول دهه های آتی احتمالا تغییر خواهد كرد.'
این تحلیلگر تحولات بین المللی، در مورد برنامه هند برای تدارك منابع دیگر برای تامین تجهیزات نظامی خود، گفت: 'هند سعی دارد كه منابع تامین تجهیزات نظامی خود را متنوع كند ولی آن همچنان به روابط خوب خود با روسیه ادامه خواهد داد و امضای قرارداد 5 میلیارد دلاری سیستمهای پدافند هوایی اس-400 در روز جمعه صحت این ادعا را ثابت می كند. آمریكا چین را از قبل بخاطر خرید این سیستم ها از روسیه تحریم كرده است ولی ترامپ احتمالا هند را از اعمال تحریمها بطور مشروط معاف خواهد كرد و این بهترین نتیجه برای همه طرفهای ذیربط در این قضیه خواهد بود.
این دو كشور همچنین رزمایشهای مشترك سالانه را بین نیروهای زمینی و دریایی خود در هند و روسیه انجام می دهند.
**نكاهی به تاریخچه روابط بین هند و روسیه
روابط بین هند و روسیه بسیار تاریخی است و به دوره جنگ سرد باز می گردد. این روابط در طول جنگ سرد و عصر اتحاد جماهیر شوروی راهبردی، نظامی، اقتصادی و دیپلماتیك قوی بودند و روسیه این روابط را بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به ارث برد و این امر منجر به برقراری یك رابطه ویژه بین هند و روسیه شد.
رابطه بین هند و روسیه بطور سنتی بر روی پنج زمینه عمده امور سیاسی، نظامی، انرژی هسته ای، همكاری در مبارزه با تروریسم و فضایی متمركز می باشد. ولی یك بعد ششم یعنی اقتصادی در طول سالهای اخیر به روابط بین این دو كشور افزوده شده است بطوریكه هند و روسیه تصمیم گرفته اند كه ارزش مبادلات تجاری سالانه فیمابین را تا سال 2025 به 30 میلیارد دلار افزایش دهند .و آنها در نظر دارند كه یك قرارداد تجارت آزاد را برای این منظور امضا كنند.
كمیسیون بین دولتی هند و روسیه نهاد اصلی برای اداره امور بین این دو كشور در سطح دولتی می باشد و هر دوی این كشورها با یكدیگر در نهادهای بین المللی از قبیل سازمان ملل، بریكس، گروه-20 و سازمان همكاری شانگهای در جهت تامین منافع یكدیگر همكاری می كنند.
روسیه از عضویت هند در شورای امنیت سازمان ملل حمایت و نسبت به الحاق به انجمن همكاری منطقه ای جنوب آسیا (سارك) به عنوان یك ناظر ابراز تمایل كرده است. هند یك عضو بنیانگذار سارك است و حمایت دهلی نو از الحاق مسكو به این سازمان حائز اهمیت می باشد.
هند دومین بازار بزرگ برای صنعت نظامی روسیه است، بطوریكه روسیه تقریبا 68 درصد از تجهیزات نظامی مورد نیاز هند را تامین می كند.
2017 هفتادمین سال برقراری روابط دیپلماتیك را بین هند و روسیه رقم زد. مشاركت بین این دو كشور از آن موقع تا كنون در سطوح مختلف دوجانبه و بین المللی بطور یكنواخت رشد كرده است ولی روند این رشد در طول سالهای اخیر در اثر نزدیكی روزافزون هند به آمریكا و دوستی روسیه با چین و پاكستان چندان چشمگیر نبوده است.
بهبود روابط بین هند و روسیه همیشه یك عنصر اصلی در سیاست خارجی هند بوده است. همكاری بین هند و روسیه تقریبا در زمینه های دوجانبه از جمله نظامی، سیاسی، امنیتی، بازرگانی و اقتصادی، علوم و فناوری، فرهنگ، هسته ای و فضایی از زمان امضای 'اعلامیه مشاركت راهبردی بین هند و روسیه' در طول دیدار رئیس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین از هند در اكتبر سال 2000 تا كنون بشدت افزایش یافته است و براساس این مشاركت راهبردی، چندین مكانیزم برای انجام گفتگوهای رسمی در سطوح سیاسی و رسمی به منظور پیگیری همكاری بین طرفین ایجاد شده اند.
این مشاركت راهبردی در طول دیدار رئیس جمهور روسیه از هند در دسامبر 2010 به سطح یك مشاركت ویژه و ممتاز ارتقاع یافت.
نشست سالان سران بین نخست وزیر هند و رئیس جمهور روسیه مهمترین مكانیزم برای انجام گفتگوهای رسمی بین هند و روسیه در رابطه با مشاركت راهبردی می باشد.
تا كنون هیجده نشست سران بین هند و روسیه بطور متناوبی در هند و روسیه صورت گرفته اند. رئیس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین در 15 الی 16 اكتبر سال 2016 از گوا برای شركت در هفدهمین نشست سران این دوكشور دیدن كرد. 19 فقره سند در رابطه با همكاری بین این دو كشور در زمینه های نظامی، فضایی، امنیت اطلاعات، سیاست خارجی، تجارت و سرمایه گذاری، نفت و گاز، كشتی سازی، خطوط راه آهن، علوم و فناوری امضا شدند.
نخست وزیر مودی و رئیس جمهور پوتین همچنین یك بیانیه مشترك 'مشاركت برای صلح و ثبات جهانی' و یك تقویم رویدادها را به منظور بزرگداشت هفتادمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیك بین هند و روسیه در سال 2017 امضا كردند.
مودی در ژوئن 2017 از روسیه به منظور شركت در هیجدهمین نشست سران در سینت پیترسبوگ دیدن كرد. 12 فقره سند در رابطه با همكاری بین هند و روسیه در زمینه های گوناگون امضا شدند. هیجدهمین نشست سران هند و روسیه همچنین شاهد امضای اعلامیه سینت پیترسبورگ به منظور نمایش همكاری چندمنظوره و تدارك یك برنامه جامع برای همكاری بین این دو كشور در آینده بود.
آساق**1424**1663**
دهلی نو - ایرنا - سفر دو روزه ولادیمیر پوتین به دهلی نو كه به امضای چندین موافقت نامه همكاری از جمله در زمینه های موشكی انجامید از آن جهت اهمیت فوق العاده ای می یابد كه در میان تهدیدهای آمریكا برای اعمال تحریم علیه هند انجام شد.
