به گزارش خبرگزاری ایرنا از اعلام روز یكشنبه فرهنگستان هنر، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هفته گذشته در نامه‌ای به مدیركل هنرهای تجسمی دستور داد ساز و كاری برای پیشگیری از ارائه آثار كپی و رسیدگی به این موضوع برنامه‌ریزی شود.
محمد احصایی از نقاشان پیشكسوت و عضو پیوسته فرهنگستان هنر در این باره گفت: این اقدام بسیار خوب و مفیدی است. بنده در دوره معاون قبلی وزیر ارشاد این موضوع را بارها مطرح كرده بودم. دلیلش هم این بود كه یكی از كارهای مرا كپی كرده بودند و در نهایت هم كاری از دستم برنیامد. در آن جریان شاهد بودم كه اثرم را نه تنها كپی كردند، بلكه در خانه هنرمندان ایران نمایش دادند و فروختند و من نتوانستم كاری كنم.
وی گفت: مدیران حال حاضر وزارت ارشاد را می‌شناسم. آنها انسان‌های شریفی هستند و می‌خواهند كار انجام دهند. اما یكی از پاسخ‌هایی كه وقت مطرح كردن این موضوع دریافت كردم، این بود كه ما در كشور راه‌های حقوقی برای مقابله با كپی نداریم. بنابراین برای راه‌اندازی ساز و كار مقابله با كپی، قبل از هر كاری باید این راه‌ها را پیدا كرد و قوانین حقوقی درباره آن را شناخت و بررسی كرد.
احصایی افزود: تا جایی كه می‌دانم در دنیا همه كپی‌ها غیرقانونی نیستند. نمی‌شود جلوی كپی كردن آثار هنری را گرفت. همه چیز بستگی به این دارد كه مخاطب با چه نیتی به سراغ خرید اثر آمده باشد و بخواهد با آن چه كار كند. اما مساله در كشور ما ابعاد دیگری دارد و چون كپی‌رایت در هیچ زمینه‌ای رعایت نمی‌شود، افراد سودجو از این كپی‌ها استفاده‌های غیراخلاقی می‌كنند.
محمد احصایی گفت: اولین عرصه عرضه آثار هنری در دنیا فستیوال‌ها و بی‌ینال‌ها است. در فستیوال‌ها و حراج‌های بزرگ كه از سویی پای اعتبار و آبروی افراد در میان است و از سوی دیگر منفعت اقتصادی خریدان و فروشنده مطرح است، برای جلوگیری از خرید و فروش آثار تقلبی كمیته‌هایی تشكیل می‌شود كه با استفاده از نظر كارشناسان به بررسی آثار می‌پردازند. این بخش فعالیت‌های فرهنگی یك دولت است و با تشكیل كمیته‌های ارزیابی درواقع دولت از آبروی فرهنگی خودش دفاع می‌كند.
این هنرمند ادامه داد: در مرحله بعدی دلالان متفرقه هستند و در همه جای دنیا هستند افراد ناشناسی كه كارهای تقلبی را به اسم اصل به مردم می‌فروشند. در دنیا رسم بر این است كه كارهای تقلبی را پس از مدتی به عنوان كار اصل هم می‌فروشند.
او گالری‌دارها را نیز در مرحله سوم از افرادی دانست كه ممكن است با اثر تقلبی مواجه شوند و گفت: گالری‌داران كار اصل را می‌شناسند و به اصطلاح سره را از ناسره تشخیص می‌دهند. دولت باید با آنها وارد مذاكره شود و قانع‌شان كند كه كار حرفه‌ای انجام دهند. من به شخصه بعید می‌دانم گالری‌داری نتواند اثر اصل را تشخیص دهد و فریب بخورد. بنابراین اینجا پای سلامت اخلاقی گالری‌دار هم به میان می‌آید.
وی اظهار كرد: پای قانون وقتی به میان می‌آید كه تابلویی در گالری به نمایش درآمده و فردی هم آن را خریده است. بعدا خریدار می‌فهمد كه اثری كه خریده اصل نیست. گالری‌دار از خودش سلب مسئولیت می‌كند و می‌گوید كه از جریان بی‌اطلاع بوده است. بنابراین خریدار از فروشنده یا هنرمند شكایت می‌كند. در یكی دو شعبه از دادسراهای ما كارشناسان تشخیص هویت آثار هنری حضور دارند. آنها می‌توانند امضای تقلبی را تشخیص دهند. ممكن است در زمینه‌های دیگری هم كارشناسانی حضور داشته باشند.
محمد احصایی گفت: گرچه می‌توان به تعریف واحدی از كپی رسید اما این را هم در نظر بگیرید كه كپی‌كاران بسیار با مهارتی هستند كه تشخیص نتیجه كارشان بسیار دشوار است. همین حالا سه نسخه كپی از مونالیزا در دنیا موجود است كه واقعا كسی نمی‌تواند قطعا بگوید كدام اصل هستند. یا مثلا در تاریخ هنر به مواردی برمی‌خوریم كه كپی كاری، آنقدر خوب آثار مهم را كپی می‌كرده كه كسی حرفش را باور نمی‌كرده است. او مجبور شده در حضور كارشناسان اثر را كپی كند تا آنها باور كنند. در خود ایران افرادی را می‌شناسم كه آثاری را كپی كرده‌اند كه خود نقاش اصلی اثر از شباهت كارش متعجب شده است. اینها حقایق دنیای هنر هستند كه در بررسی و كارشناسی آثار هنری نباید از آن غافل بود و باید برایش برنامه داشت.
این هنرمند تصریح كرد: در این میان كاری كه بسیار تقبیح شده است الهام نزدیك به كپی است. فرد متقلب طوری سه چهار تابلوی مختلف را در هم تلفیق می‌كند كه به سختی می‌توان ثابت كرد كه كارش تقلبی و تقلیدی است. یا مثلا برخی افراد به جای همه كار، بخشی از آن را كپی می‌كنند تا گیر نیفتند. البته كارشناسان خوبی داریم كه به كارشان اشراف دارند و آثار را می‌شناسند. آنها می‌توانند چنین افرادی را شناسایی كنند.
این نقاش و گرافیست پیشكسوت ایرانی سپس به ساز و كار مقابله با تقلب هنری اشاره كرد و گفت: همیشه راهی برای فریب مخاطب و خریدار هست. بنابراین به نظرم قبل از هر چیز باید پای اخلاق و عدالت و وجدان حرفه‌ای را به میان كشید. كار را باید از همین بستر آغاز كرد.
او افزود: برای خودم پیش آمده كه یك نفر اثرم را دزدیده و رفته در یك گالری نمایش داده است. آن گالری‌دار مرا می‌شناخته است ولی حتی از من نپرسیده بود كه آیا از حضور این آثارم در نمایشگاه خبر دارم و آنها را تایید می‌كنم یا نه. می‌توانست زنگ بزند و سوال كند، ولی این كار را نكرد. فكر می‌كنید چرا؟ در این موارد باید سخت‌گیری كنیم.
احصایی گفت: من معتقدم برای مقابله با آثار تقلبی لازم است كه رسانه‌های جمعی همت كنند و افراد سودجو را رسوا كنند. اصلا در رسانه‌هایی كه صفحه هنر دارند یك ستون به این موضوع اختصاص یابد كه متقلبان انگشت‌نما شوند. در این صورت كلكسیون‌‌دارها هم بیشتر به فكر آبروی خود می‌افتند و پیامدهای خرید آثار كارشناسی نشده را می‌سنجند.
فراهنگ **9031 **1418
تهران-ایرنا- محمد احصایی از نقاشان پیشكسوت و عضو پیوسته فرهنگستان هنر گفت: برنامه‌ریزی برای مقابله با جعل و تقلب آثار هنری، كار شایسته‌ای است كه وزارت ارشاد باید انجام دهد و همچنین رسانه‌ها باید متقلبان را انگشت‌نما كنند.
