به گزارش ایرنا، سمنان كه از دیرباز با میزبانی زائران حرم رضوی (ع) به دارالمرحمه شهره است اكنون با كمبود 143 میلیون مترمكعبی آب در سال مواجه بوده و حجم آب سد شهید شاهچراغی دامغان به نصف رسیده و ظرفیت های توسعه ای این استان اكنون چشم انتظار انتقال آب از دریای خزر به عنوان طرحی ملی است.
به باور كارشناسان، سمنان در بخش های مختلف دارای ظرفیت‌های قابل توجهی است كه به خاطر نبود آب، بی‌ثمر مانده است و به دلیل بی‌آبی 13 دشت از 26 دشت استان ممنوعه است.
سهم آبهای زیرزمینی از تامین آب در این استان بیش از 70 تا 80 درصد است در شرایطی كه اگر این میزان 40 درصد باشد بحران محسوب می شود و سمنان در زمان حاضر 80 درصد تولید نمك، حدود 45 درصد تولید گچ و بیش از 90 درصد ذخایر زئولیت و سلستین كشور و حدود 2 هزار و 10 واحد صنعتی و تولیدی دارد.
سمنان با وجود ظرفیت های مختلف معدنی،صنعتی و تجاری از كمبود آب رنج می برد و تاكنون عملیات و برنامه های مدونی برای رفع این بحران در سطح كوتاه مدت و میان مدت انجام شده كه تاكنون كارساز نبوده است.
متوسط سرانه مصرف آب در كشور حدود 200 لیتر در شبانه روز و در سمنان 160 لیتر است و بر اساس آمارها، بیش از 45 درصد نواحی و شهرك های صنعتی سمنان با چالش كمبود آب مواجه هستند و حفر بی رویه چاه ها، در مناطقی منجر به فرونشست زمین شده است و این چالش، توسعه شهرها و رشد صنایع در این استان را با مشكل مواجه كرده و مانع اصلی در اجرای برنامه های اقتصادی و طرح های توسعه ای است.
در استان سمنان حدود یك میلیارد و 250 میلیون مترمكعب آب در سال تولید می شود كه 87 درصد در بخش كشاورزی، حدود هشت درصد در بخش صنعت و خدمات و حدود پنج درصد در بخش آشامیدنی مصرف می شود.
به باوركارشناسان، اگر برای رفع چالش كمبود آب در استان سمنان برای میان مدت و دراز مدت برنامه جامع و عملیاتی تنظیم نشود، شاهد مهاجرت جمعیت از این دیار به نقاط مختلف كشور خواهیم بود و با انتقال آب خزر می توان برای افزایش توسعه و حیات این منطقه از كشور گام برداشت.
** طرح آمایش آب محور در سمنان اجرا می شود
وزیر نیرو گفت: طرح انتقال آب از دریای خزر و دیگر حوضه ها در كنار توجه به رویكرد صرفه جویی و اصلاح الگوی مصرف در استان سمنان پیگیری و اجرا شود.
رضا اردكانیان افزود: مشكل كم آبی در كشور قابل حل است و طرح آمایش آب محور بر اساس نیاز هر منطقه به منابع آب در كشور پیگیری و اجرا می شود.
وی خاطر نشان كرد: اجرای طرح آمایش آب محور در سمنان در اولویت قرار دارد و امیدواریم تا پایان سال جاری این طرح مهم ملی در این منطقه از كشور تدوین شود.
وزیر نیرو ادامه داد: 52 طرح مهم وزارت نیرو با اعتبار 10 هزار میلیارد ریال با پیشرفت فیزیكی متوسط 38 درصد در حال اجراست.
اردكانیان اضافه كرد: باید برای انتقال آب از هر حوضه ای به مقصد، اهداف مشخصی داشته باشیم و اصلی ترین رویكرد در توسعه مناطق خشك و نیمه خشك كشور توجه به مقوله آب است.
وی تصریح كرد: انتقال آب خزر به استان سمنان یكی از طرح های مهم ملی است كه برنامه مطالعاتی آن رو به اتمام است و در كنار توجه به اصلاح الگوی مصرف ، امیدواریم در آینده نزدیك این طرح به مرحله اجرا درآید.
اردكانیان تصریح كرد: باید برای اجرای طرح انتقال آب خزر به سمنان تمام شرایط را سنجید و نباید به واسطه اقدامی غیركارشناسی در آینده دچار ناامیدی شویم.
وزیر نیرو گفت: براساس برنامه ریزی های انجام شده در هر سه سال باید به میزان 10 درصد از آب مصرفی در بخش كشاورزی كاهش یابد كه این امر با افزایش بهره وری و اصلاح الگوی كشت در كشور میسر است.
**مردم استان سمنان نباید دغدغه كم آبی داشته باشند
استاندار سمنان گفت: منابع آبی جدید برای استان به دلیل افت محسوس آب های زیرزمینی و سطحی از سوی وزارت نیرو مطالعه و اجرایی شود.
سید شهاب الدین چاوشی افزود: در تابستان امسال شرایط مطلوبی در تامین آب مناطق مختلف استان نداشتیم كه با تلاش دستگاه های مختلف وزارت نیرو در سمنان این وضعیت به پایان رسید.
وی خاطر نشان كرد: مردم استان سمنان برای اجرای طرح های مهم اقتصادی نباید دغدغه آب داشته باشند و اجرای طرح های مهم انتقال و تولید از سایر حوضه ها برای رفع این مشكل اجتناب ناپذیر است.
استاندار سمنان ادامه داد: در بحث مدیریت مصرف آب در بخش های مختلف تاكنون برنامه های بسیار مثبتی در استان سمنان انجام شده است كه اصلاح الگوی كشت و هوشمند سازی چاه ها نمونه این اقدام ها است.
**كم آبی مانع افزایش جمعیت استان سمنان است
نماینده ولی فقیه در استان سمنان گفت : بحران كمبود آب در بخش صنعت، معدن و كشاورزی این استان جدی است و مسوولان با همدلی برای رفع این چالش اقدام كنند.
آیت الله سید محمد شاهچراغی خاطرنشان كرد: یكی از علت های اساسی نبود جمعیت متناسب با وسعت سرزمینی در سمنان كمبود آب است و رونق اقتصادی و كاهش آمار بیكاری در استان در گرو تامین آب پایدار است.
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد : در چهار سال گذشته اقدامات مطلوبی برای رفع این بحران در استان انجام نشده و در سفر استانی رییس جمهوری به سمنان در سال 95 طرح انتقال آب خزر به استان مصوب شد اما با وجود گذشت بیش از 2 سال از آن سفر، اقدامات قابل توجه ای در این زمینه صورت نگرفته است.
وی خاطرنشان كرد : تعداد قابل توجه ای از واحدهای صنعتی و تولیدی سمنان به دلیل كمبود آب در چند سال گذشته تعطیل شدند و تامین آب پایدار برای جلوگیری ادامه این روند اجتناب ناپذیراست.
امام جمعه سمنان گفت : حدود 30 سال پیش ،در شرایطی كه با حفر 13 متر از عمق زمین به آب دسترسی داشتیم امروز باید 300 متر برای رسیدن به آب چاه حفر كنیم و این زنگ خطر و هشداری بزرگ برای منطقه محسوب می‌شود.
**منابع آب استان سمنان رو به كاهش است
نماینده مردم سمنان، مهدیشهر و سرخه در مجلس شورای اسلامی گفت: انتقال آب خزر به سمنان مجوز سازمان حفاظت محیط زیست را دریافت كرده و اجرای آن نیازمند عزم و اراده ملی است.
احمد همتی افزود: سمنان در صورت تامین آب پایدار می تواند برای اجرای برنامه های پدافند غیرعامل استانی مفید و موثر برای كل كشور باشد.
وی خاطر نشان كرد: به غیر از كمبود آب، تمامی شرایط برای توسعه اقتصادی در استان سمنان فراهم است كه باید مسوولان امر با رویكرد فرامنطقه ای برای اجرای طرح انتقال آب خزر به سمنان اقدام كنند.
نماینده مردم شهرستان های سمنان، مهدیشهر و سرخه در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در چند سال گذشته اقدام های بسیار موثری برای اصلاح الگوی مصرف در بخش های مختلف انجام شد كه اجرای طرح سامانه نوین آبیاری در اراضی كشاورزی و هوشمند سازی چاه ها نمونه ای از این اقدام ها است.
همتی اضافه كرد: تمام راه هایی كه به رویكرد اصلاح الگوی مصرف آب ختم می شود در چند سال گذشته در استان سمنان اجرا شد و تنها راه موثر برای رفع چالش كم آبی در منطقه ، انتقال آب از سایر حوضه هاست.
وی تصریح كرد: انتقال آب خزر به سمنان در مقایسه با انتقال آب از دریای عمان و خلیج فارس به صرفه تر است و با یك سوم هزینه انتقال آب از جنوب كشور می توان، طرح انتقال آب خزر به سمنان را اجرایی كرد.
همتی گفت: متوسط مصرف آب در استان سمنان در مقایسه با آمار كشور پایین تر است اما با این وجود كمبود آب در این منطقه محسوس است و برای رفع این چالش باید اقدام مستمر و همه جانبه ای انجام داد.
نماینده مردم سمنان، مهدیشهر و سرخه در مجلس شورای اسلامی افزود: انتقال آب خزر به سمنان باید به عنوان یك اولویت ملی مورد توجه قرار گیرد و قانون اساسی كشورمان این اجازه را می دهد كه مردم در تمامی نقاط كشور از حقوق عادلانه و مساوی برخوردار باشند.
وی اضافه كرد: اكنون سه كشور حاشیه دریای خزر بدون آنكه بدانیم مسایل زیست محیطی را رعایت كرده و از آب این دریا در مصارف مختلف استفاده می كنند و ایران هم می تواند این سهم را در استفاده از این منابع داشته باشد.
همتی تصریح كرد: حجم آبهای زیرزمینی و سطحی در استان سمنان رو به كاهش است و اكنون برای دسترسی به منابع زیرزمینی باید تا 300 متر به اعماق زمین رفت كه این امر در آینده مشكلات زیست محیطی فراوانی برای استان به بار می آورد.
وی ادامه داد: باید با اتخاذ راهكارهای موثر برای جلوگیری از مهاجرت مردم از فلات مركزی كشور اقدام كرد و اگر برای رفع كم آبی در استان سمنان اقدامی نشود در آینده شاهد خروج تدریجی جمعیت از این منطقه خواهیم بود.
** انتقال آب بین حوضه ای راهكار جبران اثرات تغییر اقلیم
مدیركل هواشناسی استان سمنان با اشاره به اثرات مخرب تغییر اقلیم در این استان، گفت: انتقال آب بین حوضه‌ای در قالب انتقال از دریای خزر به سمنان، بهترین راهكار برای جبران اثرات تغییر اقلیم است.
غلامرضا حسنی غربا افزود: ثبت سالانه افزایش دما، كاهش بارندگی و افزایش تبخیر در استان سمنان، در كنار تغییر شكل و نوع بارش ها از بارش های ملایم به بارش های رگباری، نشان دهنده بروز شدید پدیده تغییر اقلیم در این استان است.
وی با اشاره به پیامدهای جدی تغییر اقلیم در استان سمنان، گفت: با توجه به سهم بارشی خیلی كم استان سمنان به میزان یك دوم از متوسط بارش كشور و تبخیر به میزان 2 برابر متوسط كشور، شرایط خطرناك و نابودكننده‌ای برای اقلیم استان سمنان پیش‌خواهد آمد كه فرونشست آبهای زیرزمینی، ممنوعه اعلام شدن دشت‌های استان، ازبین رفتن پوشش گیاهی، رشد فزاینده پدیده بیابانزایی و كاهش محصولات كشاورزی از پیامدهای آینده تغییر اقلیم برای سمنان خواهد بود.
مدیركل هواشناسی استان سمنان با بیان اینكه انتقال آب بین حوضه ای بهترین راهكار برای كمك به اقلیم استان است، یادآور شد: در استان سمنان تمام تلاش ها برای استفاده بهینه از آب موجود در حال انجام است.
وی خاطرنشان كرد: نوع بارش های كنونی در استان سمنان امكان ذخیره سازی از طریق نفوذ در خاك برای تغذیه سفره های زیرزمینی را میسر نمی كند و به سرعت از دسترس خارج می شود.
مدیركل هواشناسی استان سمنان با اشاره به اینكه فاصله كوتاه بین كوه ها و مناطق كویری در این استان یكی از عوامل از دسترس خارج شدن روان آب های ناشی از بارندگی ها است، گفت: در سال های اخیر در استان سمنان بیشترین تلاش برای كنترل روان‌آبهای ناشی از بارندگی و استفاده بهینه از آب انجام شده و به نظر می‌رسد به جز اجرای طرح انتقال بین حوضه ای آب از دریای خزر به استان سمنان راهكار اساسی دیگری برای جبران اثرات تغییر اقلیم در استان سمنان وجود ندارد.
**كمبود آب در استان سمنان فرابحرانی است
نماینده مردم شهرستان دامغان در مجلس شورای اسلامی گفت: 18 استان كشور به دلیل افت محسوس سطح آب های زیرزمینی و افزایش تدریجی فرونشست زمین با بحران كمبود آب و خشكسالی مواجه هستند.
ابوالفضل حسن بیگی افزود: اكنون فرونشست زمین به دلیل كمبود آب در نقاط مختلف كشور مشكلات بسیاری زیادی را به وجود آورده است.
وی خاطر نشان كرد: فرونشست زمین در اطراف ریل راه آهن بسیار خطرناك است و اگر این روند ادامه یابد، خسارت غیرقابل جبرانی به ناوگان ریلی كشور وارد می شود.
وی ادامه داد: موضوع كمبود آب در استان سمنان اكنون فرابحرانی است و بعضی از دشمنان نظام با ایجاد رویكرد منطقه ای درصدد اجرا نشدن طرح های انتقال آب بین حوضه ای هستند.
حسن بیگی اضافه كرد: در چند سال گذشته استان مازندران با بحران كمبود گاز در فصل زمستان مواجه بود كه مردم شهرستان دامغان با كَندن درختان گردو و پسته خود موافقت كرده و خط لوله انتقال گاز در این استان شمالی به بهره برداری رسید.
وی تصریح كرد: اكنون باید برای رفع چالش كم آبی در استان سمنان به دور از تفكر منطقه ای اقدام كرد و باید با آگاه كردن افكار عمومی برای رونق اقتصادی در این منطقه از كشور گام برداشت.
**انتقال آب از دریای خزر به سمنان ضروری است
مدیرعامل شركت آب و فاضلاب شهری سمنان گفت : با روند كنونی كاهش منابع و كیفیت آب آشامیدنی استان، تامین آب از طریق انتقال از دریای خزر یا سدها باید برنامه ریزی شود.
محمد طاهری با اشاره به كاهش آب منابع سطحی و چشمه ها در اثر كاهش بارندگی، خاطرنشان كرد : كاهش بارندگی بر منابع زیرزمینی آب مانند قنات و چاه ها تاثیر منفی داشته و باعث كاهش آبدهی این منابع شده است.
طاهری به افزایش سالانه جمعیت در شهرستان سمنان اشاره و اضافه كرد: بر اساس سرشماری، در سال های بین 90 تا 95 سالانه 2.6 درصد به جمعیت این شهرستان اضافه شده است.
وی بیان كرد: كاهش سطح منابع آبی زیرزمینی به میزان سالانه بین 70 تا 80 سانتی متر باعث می شود در سال های آینده آبدهی چاه ها كاهش یابد.
طاهری به كاهش كیفیت آب چاه ها در كنار كاهش آبدهی آن ها به عنوان یكی از پیامدهای كاهش ذخایر در اثر كاهش بارندگی اشاره كرد و افزود : آب شور كویر در زیر سطح زمین به سمت سفره های با كیفیت سرازیر شده است كه كیفیت آب را سالانه تنزل می دهد.
استان سمنان با 702 هزار و 360 نفر جمعیت و 9.7 میلیون هكتار وسعت، مجموعه ای از كویر ،جنگل و كوهستان است و گنجی از ذخائر قابل توجه معدنی، بناهای تاریخی و زمینه گردشگری، خاك حاصلخیز برای پرورش انواع محصولات كشاورزی، به استان چهار فصل مشهور است كه می توان با رفع مشكل كم آبی برای توسعه روزافزون این منطقه گام برداشت.
اصلاح الگوی مصرف و نصب سامانه های نوین آبیاری در بخش كشاورزی سمنان در دولت تدبیر وامید اجرا شد اما این این طرح باوجود صرفه جویی در مصرف، نتوانست تمام مشكل كم آبی در این استان را برطرف كرد.
كارشناسان معتقدند، در كنار اصلاح الگوی مصرف ، مهمترین طرح اولویت دار برای رفع كم آبی در استان سمنان انتقال آب بین حوضه ای است.
7339/6103
سمنان- ایرنا- كمبود آب در استان سمنان به دلیل اُفت سطح آبهای زیرزمینی و خشكی چشمه سارها هر روز وخیم تر می‌شود و رفع این معضل نیازمند تدوین برنامه ریزی منسجم و انتقال آب بین حوضه ای است.
