به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری، ناپدیدشدن «جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد حكام عربستان موج بزرگی را علیه مقام های سعودی به ویژه محمد بن سلمان ولیعهد 33 ساله این كشور به راه انداخته است. این پرونده نه تنها دامن ریاض را در حوزه های سیاسی گرفته است بلكه برنامه بلندمدت این كشور در زمینه های تجاری و اقتصادی را نیز لرزان كرد. موضوع مفقود شدن این منتقد بن سلمان در كنسولگری عربستان در تركیه باعث شد تا رویاهای ولیعهد بلندپرواز پادشاهی سعودی شكننده تر از همیشه و دورنمای اصلاحات وی غیرقابل اجراتر از پیش گردد.
اكنون آینده همكاری های بلندمدت تجاری ریاض با شركت های بزرگ جهان مبهم تر از قبل شده است. اگر تا پیش از این انجام اصلاحات اقتصادی و اجتماعی از نظر ساختار جامعه و حكومت سعودی ناممكن می نمود حال این امر به علت مشكلات سیاسی و نوع نگاه جهان به حكومت ریاض دور از ذهن به نظر می رسد. از این رو آرزوهای این پادشاهی به ویژه محمد بن سلمان برای جذب سرمایه گذاری در حوزه های گوناگون اقتصادی از صنعت تا گردشگری و قطع وابستگی ریاض به نفت و ایجاد كشوری پیشرفته در صحرای حجاز تقریبا در حال دود شدن است.
ولیعهد عربستان از سال پیش كنفرانس تجاری و اقتصادی را با عنوان «ابتكار عمل سرمایه گذاری آینده در عـربستان» و در راستای پروژه اصلاحات و برنامه های 2030 این كشور برگزار كرده است. پرونده خاشقچی باعث شد تا بسیاری از شركت كنندگان مهم و تجار بزرگ و موفق جهان از سود سرشار ارتباط و معامله با ریاض چشم پوشی كنند و نه تنها در این كنفرانس كه به «داووس صحرا» معروف شده است شركت نكنند بلكه پویش بزرگ رسانه ای و اقتصادی را برای به انزوا كشاندن بن سلمان به كار بگیرند.
**كنفرانسی خلوت برای رویایی بزرگ
سال گذشته تعداد زیادی از سرمایه گذاران بین المللی و مدیران شركت های بزرگ جهان در نخستین دور این نشست در ریاض حضور داشتند. بر اساس برنامه ریزی مقام های سعودی قرار است امسال این كنفرانس در تاریخ 23 تا 25 اكتبر ( اول تا سوم آبان) با حضور بیش از 100 شخصیت سیاسی و اقتصادی جهان و بیشتر از هزار سرمایه گذار به ریاست محمد بن سلمان در ریاض برگزار شود. اما خبرهای ناامیدكننده ای از سوی بسیاری از مدعوین اصلی و سخنرانان مهم این نشست برای مقام های سعودی ارسال شده است.
شبكه سی.بی.سی كانادا در گزارشی نوشت: داووس صحرا حمایت رسانه ها و تجار بزرگ جهان را به علت ناپدیدشدن روزنامه نگار منتقد ریاض از دست داد. حتی كاركنان بانك جهانی اعلام كردند «جیم یونگ كیم» مدیر این موسسه هم به ریاض سفر نمی كند.
بر اساس این گزارش، برخلاف سال گذشته «ریچارد برانسون» میلیاردر بریتانیایی از شركت ویرجین (فعال در حوزه گردشگری) در كنار مدیران شركت های بزرگی همچون اوبر، ویاكوم، 'ای.او.ال' در كنار وزیر سابق انرژی آمریكا و بسیاری از شركت های دیگر حضور و سخنرانی در این كنفرانس را تحریم نموده اند. چهره های برجسته ای همچون مدیرعاملان بنگاه های مالی و تجاری بزرگی مانند مستركارت، سوسیته جنرال، 'بی.ان.پی پریباس'، آكور و استاندارد چارتر هم اعلام داشتند تصمیم قطعی را برای شركت در كنفرانس اتخاذ نكرده اند.
همچنین در حوزه رسانه ای نیز بسیاری از نشریات و شبكه های خبری و نهادهای اطلاع رسانی كه تا پیش از این حامی این رخداد مهم در خاورمیانه بودند اكنون نسبت به حضور در آن بی علاقه شده اند. نشریه ها و روزنامه های اكونومیست، فایننشال تایمز، هافینگتون پست، نیویـورك تایمز، لس آنجلس تایمز از حضور در ریاض امتناع كرده اند. همچنین بخش های اقتصادی شبكه های تلویزیونی 'سی.ان.ان'، بلومبرگ و 'سی.ان.بی.سی' نیز از پوشش خبری داووس صحرا سرباز زده اند.
سی.ان.ان نوشت جمع زیادی از رهبران تجاری كه به ریاض دعوت شده بودند پای خود را از پرونده كنفرانس سرمایه گذاری در عربستان بیرون كشیدند. اكنون مدیرعامل بانك جی.پی مورگان نیز اعلام كرده است نمی خواهد در ریاض حضور یابد. گفته می شود حتی مدیر اجرایی فورد هم اعلام داشت كه ممكن است در این نشست حاضر نشود.
علاوه بر این مقام های شركت «بلك راك» هم عنوان كردند به این كشور نمی روند. جالب اینجاست «بلك استون» كه از شركت های وابسته به بنگاه فوق است سال گذشته سرمایه گذاری 20 میلیارد دلاری را از سعودی ها برای توسعه زیرساخت های فرسوده ایالات متحده جذب كرده بود.
همچنین «سافت بانك» ژاپن كه غول فناوری در این كشور به شمار می رود نیز تصمیم مشابهی را اتخاذ كرده است. این شركت متعهد شده بود به حكومت سعودی برای تغییر اتكای ساختار این كشور از نفت به سوی دیگر حوزه ها همچون فناوری های نوین و انرژی های تجدیدپذیر كمك كند.
روزنامه «نیویورك تایمز» هم كه از تحریم كنندگان این كنفرانس اقتصادی پرسود برای غربی ها است در گزارشی نوشت «داوس صحرا به عنوان نمایشگاه پر زرق و برق ولیعهد سعودی با یك اتهام وحشتناك علیه ریاض لكه دار شده است».
به نوشته این روزنامه، ولیعهد سعودی می گوید عربستان همه برنامه ها و پروژه ها را برای ترسیم افق های نو آماده كرده است. وی برنامه 500 میلیارد دلاری را برای برآوردن شهری از میان شن های صحرا طراحی و ارائه كرده كه در آن شغل های بسیار نوین در كنار كارگران روباتی مشغول به فعالیت هستند اما این چشم انداز با یك واقعیت خونبار كه به خانواده بن سلمان ارتباط پیدا می كند از هم فروپاشید.
این روزنامه آمریكایی افزود: در حالی كه كنفرانس امسال می توانست نمادی از تعمیق روابط غرب با ولیعهد جوان باشد اما اقدامی وحشتناك (كه البته هنوز اثبات نشده است) فهرست حاضران در نشست ریاض را كوتاه كرد.
«استیون كوك» كارشناس حوزه عربستان سعودی در شورای روابط خارجی آمریكا بر این اعتقاد است كه این كنفرانس همچون تصمیم برای دادن اجازه رانندگی به زنان اقدامی حساب شده و ظاهری بود تا چهره ای جذاب از تلاش های بی حمانه برای تغییر یك جامعه را به نمایش بگذارد.
كوك آورده است این مسیری بود كه ریاض برای ایجاد مشروعیت برای خانواده سلطنتی انتخاب كرد. همه اقدامات برای نشان دادن حمایت جهانی از یك گروه كوچك حاكم بر این كشور انجام گرفت اما اكنون شرایط نشان می دهند كه واقعیت چیز دیگری است.
پژوهش**9130 **1552
تهران-ایرنا-«محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان نسبت به برگزاری موفق كنفرانس اقتصادی ریاض در جهت نیل به اهداف خود بسیار امیدوار بود اما واكنش گسترده جهانی به موضوع ناپدیدشدن «جمال خاشقچی» برنامه ریزی های وی را نقش بر آب كرده است.
