به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری؛ نماز سیاسی عبادی جمعه، پس از انقلاب اسلامی ایران، همواره یكی از مهمترین نمادهای اسلامیت نظام و تریبونی برای بیان دیدگاه ها و نظرات مسوولین نظام بوده است. از همین رو در تمامی شهرهای كشور، از بزرگ تا كوچك، نمایندگان رهبر كبیر انقلاب و سپس مقام معظم رهبری، وظیفه اقامه این نماز را عهده داشته اند. نمازی كه باید همواره تلاش شود تا هرچه باشكوه تر برگزار شود.
** وظایف ائمه جماعات
شورای سیاست گذاری ائمه جماعات در ایران، وظیفه طرح خطوط كلی قابل بیان در نمازهای جمعه را عهده دارد و پیشنهاداتی را برای خطبه های نماز جمعه هر هفته، جهت ائمه جماعات ارسال می نماید. در عین حال این شورا وظیفه هماهنگی و همكاری جهت اقامه نماز در كشور را نیز صورت می دهد.
امام جمعه هر شهر علاوه بر اقامه نماز جمعه، نماینده ولی فقیه در آن شهر نیز محسوب می گردد و وظایفی همچون ریاست فرهنگ عمومی، مدیر ستاد بزرگداشت غدیر، مسئول ستاد ذكات، رئیس ستاد احیای امر به معروف و نهی از منكر، مسئول شورای هماهنگی تبلیغات، مسئول و عضو موثر ستاد اقامه نماز، عضو شورای اداری شهرستان‌ها، عضو كمیته بیماری‌های خاص، عضو شورای حل اختلاف، عضو شورای مركزی مشاركت‌های مردمی یا بهزیستی و عضو شورای آموزش و پرورش در استان‌ها و شهرستان‌ها و مناطق كشور نیز جزو مسوولیت های یك امام جمعه تلقی می گردد.
فارغ از مسوولیتهای رسمی ائمه جماعات، آن ها واسطه میان مردم و حاكمیت محسوب شده و در بسیاری از موارد ملجاء و پناه مردمی هستند كه از مسائل یا موضوعات خاصی شكایت دارند و با مراجعه به نماینده ولی فقیه در شهر خود، از وی طلب یاری می كنند. در عین حال ائمه جماعات به نوعی نماد اسلامیت نظام هستند و هر رفتاری از سوی آنان، به مثابه رفتار رهبران نظام تلقی می گردد؛ از همین رو نقش و جایگاه ائمه جماعات در كشور، بسیار برجسته است.
** تغییرات در ائمه جماعات
در دی ماه سال گذشته (1396) پس از حدود دو دهه، رئیس شورای سیاست گذاری ائمه جماعات كشور تغییر كرد و حجت الاسلام والمسلمین «علی اكبری» جایگزین حجت الاسلام والمسلمین «تقوی» شد.
در طی یكسال و نیم گذشته و از خرداد ماه 1396 تاكنون نیز بنا به اسناد موجود در پایگاه فضای مجازی شورای سیاست گذاری ائمه جماعات، بیش از 45 امام جمعه در سراسر كشور تغییر كردند. تا جایی كه برخی سخن از تغییرات «گسترده» در ائمه جماعات به میان آوردند. این در حالی است كه در كل كشور حدود 900 امام جمعه مشغول به خدمت هستند و این تعداد حدود 5 درصد از ائمه جماعات كل كشور می شود.
آخرین تغییر صورت پذیرفته مربوط به شهر ایلام و در تاریخ 17 مهرماه 1397 بود كه حجت الاسلام والمسلمین «كریمی تبار» جایگزین حجت الاسلام والمسلمین «لطفی» شد. تغییر ائمه جمعه در یكسال گذشته، در شهرهایی همچون تبریز، بیرجند، رشت، كرمان و شیراز نیز صورت پذیرفته است و در شهر تهران نیز حجت الاسلام والمسلمین «ابوترابی فرد» به عنوان امام جمعه موقت، به جمع ائمه جمعه موقت شهر تهران اضافه شد.
** تغییرات سیاسی یا جوان گرایی؟
آن چه كه مسلم است، برخلاف برخی شایعات، نه مسائل سیاسی كه جوان گرایی عامل اصلی این تغییرات بوده است. علاوه بر رئیس شورای سیاست گذار ائمه جماعات، كه فردی جوان و توانمند، تصدی آن را عهده گرفته است، در اغلب موارد نیز ائمه جماعات منصوب شده، از میان روحانیان جوان تر و زاده دهه چهل شمسی، برگزیده شده اند. در عین حال برخی از ائمه جماعات پیشین، خود به علت كهولت سن از مقام خویش استعفا داده بودند و برخی دیگر همچون ائمه جماعات شهرهای شیراز، آبیك، طبس و الوند درگذشتند.
به نظر می رسد این تغییر نسل می تواند موجب دمیده شدن روحیه جوانی و شادابی در برگزاری هرچه پرشكوه تر این نماز سیاسی و عبادی گردد. امری كه بطور حتم اهمیتی به سزا دارد. جوان گرایی صورت گرفته در شورای سیاست گذاری ائمه جماعات و نمایندگان مقام معظم رهبری، نشان از اراده به جوان گرایی در نظر رهبر انقلاب است و به نظر می رسد بایستی در بخش های بزرگتری از مسوولین كشور نیز صورت پذیرد. بسیاری از مسوولین و مدیران فعلی نیز بهتر است پس از سال ها تصدی مناصب مختلف، جای خود را به نیروهای جوان دهند تا بتوان با شور و نشاط بیشتر از گردنه مشكلات امروز عبور كرد و به سر منزل مقصود رسید.
**محتوای خطبه ها
در كنار روحیه جوان گرایی در امامان جمعه، برنامه ریزی برای جذب مخاطبان در نمازهای جمعه باید در دستور كار شورای سیاستگذاری قرار گیرد ، در این زمینه ضرورت دارد كه آسیب شناسی شود و رویكرد مردم به شركت در نماز های جمعه مورد سنجش قرار گیرد.
از دیدگاه كارشناسان نمازهای جمعه باید به دور از جهت گیری های جناحی و رویكرد مثبت به نفع یك خط سیاسی باشد. اگر هدف از نمازهای جمعه جذب همه مردم باشد ، محتوای خطبه ها باید به فارغ از هر نوع گرایش به جریان های سیاسی داخلی باشد.
**پژوهشم**
تهران- ایرنا- تغییرات صورت پذیرفته در یك سال و نیم اخیر نشان می دهد كه روحیه جوان گرایی در ستاد ائمه جماعات و امامان جمعه شهرهای مختلف در حال دمیده شدن است و نسل جدیدی خطبا، پا به سنگر نماز جمعه می گذارند.
