شهرام فداكار روز پنجشنبه در نشست تخصصی 'خلیج گرگان، تهدیدات و فرصت ها' در بندرتركمن افزود: همه اكوسیستم های ساحلی مجاور دریای خزر گرفتار تبعات ناشی از فعالیت های انسانی و صنعتی هستند ولی مجموعه میانكاله و خلیج گرگان به عنوان تنها زیستگاه آبی شمال ایران از این بلایا در امان مانده است.
وی گفت: حتی پارك ملی بوجاق در استان گیلان نیز گرفتار چالش های شدید ناشی از فعالیت اقتصادی است اما خلیج گرگان تاكنون به عنوان یك اكوسیستم ساحلی سالم در اختیار ما قرار دارد.
فداكار از تفرج و گردشگری، كنترل سیلاب و خشكسالی، جذب آلاینده ها، تامین آب و تعدیل خرده اقلیم ها به عنوان بخشی از كاركردهای تالاب ها و زیستگاه های ساحلی نام برد و گفت: این مناطق تالابی و زیستگاه های ساحلی نقش و ظرفیت بسزایی در توسعه پایدار كشور بر عهده دارد.
وی در مقابل به اثرات منفی كاهش تراز آب خلیج گرگان و قطع ارتباطات آبی بین خزر و این خلیج اشاره كرد و گفت: تشدید غلظت آلاینده ها، تغییر كیفیت آب های زیر زمینی و تشدید تعارضات به تالاب تنها بخشی از این تبعات ناگوار است.
مدیركل دفتر سواحل و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص آخرین وضعیت خلیج گرگان نیز اظهار داشت: با وجود كاهش تراز آب در سالهای اخیر، هم اكنون سطح آب دریای خزر نسبت به پایین ترین تراز آب در 500 سال اخیر كه در سال 1357 اتفاق افتاده است حدود 1.3 متر بالاتر قرار دارد.
وی در بیان راهكارهای نجات خلیج گرگان و تالاب میانكاله به مقوله انتقال مصنوعی آب به این دو پهنه آبی اشاره كرد و گفت: در این خصوص كارشناسان راه های مختلفی را پیشنهاد می كنند.
وی افزود: انتقال آب دریا از طریق لوله كشی روبه‌روی جزیره اسماعیل سای، ایجاد سایت پمپاژ آب دریا به داخل خلیج گرگان از طریق لوله كشی بر روی زبانه میانكاله، تخلیه پساب نیروگاه نكا در خلیج گرگان شامل حفر كانال و لوله گذاری و پمپاژ آب به داخل خلیج گرگان از طریق بندر امیرآباد از جمله راه های پیشنهادی كارشناسان است.
مدیركل دفتر سواحل و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست به یكی دیگر از راهكارهای نجات خلیج گرگان و تالاب میانكاله اشاره كرد و گفت: انتقال ثقلی آب به خلیج گرگان و تالاب میانكاله به عنوان راهكار دیگر پیش روی ما قرار دارد كه برای این امر اجرای لایروبی، خاكبرداری و بهسازی كانال ها پیشنهاد شده است
فداكار با بیان این نكته كه برخی از كارشناسان بر این عقیده هستند كه نباید هیچ گونه اقدام عملیاتی و اجرایی اضطراری برای خلیج گرگان لحاظ كرد، افزود: این عده معتقدند صرفا اقداماتی مانند عملیات در حوزه آبخیز تالاب، كنترل سیلاب و رسوب در مناطق بالادست و ایجاد پوشش گیاهی به وسیله گیاهان بومی می تواند مشكلات خلیج گرگان را مرتفع سازد.
خلیج گرگان تنها خلیج دریای خزر در محدوده جغرافیایی ایران و استان گلستان بوده كه به دلیل پسروی زیاد آب و ناتوانی در اجرای طرح های مناسب و كارشناسی، فاصله چندانی با خشكی كامل ندارد.
این خلیج در سال 1354 به همراه تالاب میانكاله و لپوی زاغمرز (درگلستان ومازندران) به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های كنوانسیون رامسر به ثبت رسید تا ثابت شود نه فقط این خلیج، بلكه نواحی اطراف آن شامل شبه جزیره میانكاله (پناهگاه حیات‌وحش) و تالاب بین‌المللی گُمیشان یك مجموعه ارزشمند زیست محیطی است.
خلیج چهار هزار هكتاری گرگان یكی از بزرگترین مخازن آب شیرین متصل به دریای خزر نیز هست و تداوم زندگی بسیاری از جانداران در بزرگترین دریاچه زمین به اتصال این خلیج با دریا وابسته است؛ خلیجی كه حالا با مشكلات متعدد دست و پنجه نرم می‌كند.
عمق خلیج گرگان كه در برخی نقاط به حداكثر سه متر می‌رسید، اینك دراثر رسوب‌گذاری به 1,5 متر كاهش پیدا كرده است و به سمت نابودی پیش می‌رود.
خلیج گرگان از لحاظ موقعیت جغرافیایی در جنوب شرقی دریای خزر و در حوزه شهرستان های بندرتركمن، بندرگز، نوكنده و بهشهر واقع است و از 60 كیلومتر طول و حداكثر 12 كیلومتر عرض برخوردار بوده و دارای امتداد شرقی – غربی است.
این خلیج از لحاظ اقتصادی و اكولوژیكی دارای اهمیت بالا و به عنوان مركزی تفریحی و شیلاتی مورد استفاده ساكنان منطقه بوده و در بخش های تكثیر آبزیان، ماهیان استخوانی و ماهیان غضروفی و جذب پرندگان مهاجرزمستانی نقش مهمی دارد.
7333/1860
گرگان - ایرنا - مدیركل دفتر سواحل و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست گفت: زیستگاه های حوزه تالاب میانكاله و خلیج گرگان تنها اكوسیستم ساحلی سالم خزری در كرانه های جنوبی دریای خزر محسوب می شود و عزم و اراده ملی برای حفاظت از آن ضروری است.
