بيش از سه دهه از فيلم مشق شب مرحوم كيارستمي مي‌گذرد اما همچنان مشق شب براي دانش‌آموزان يك كابوس پايان نيافتني است. عباس كيارستمي 32سال پيش وارد مدرسه‌اي مي‌شود ميان دانش‌آموزان مي‌رود و از آنها درباره مشق شبشان مي‌پرسد.
تا اين‌كه اسم مشق شب به گوششان مي‌رسيد همه با استرس و اضطراب از تكاليفشان مي‌گفتند. كيارستمي همان روزها نظام آموزشي را كه فقط بر پايه ترس، دلهره و استرس بود، نشانه گرفت و حالا بعد از 32 سال اين ترس در دانش‌آموزان همچنان به قوت خود باقيست. دانش‌آموزان تا به خانه مي‌آيند به جاي بازي و انجام كارهاي شخصي بايد مشغول نوشتن مشق شب باشند.
با اين‌كه وزارت آموزش و پرورش مشق شب دانش‌آموزان اول تا سوم ابتدايي و همچنين پيك‌هاي نوروزي را حذف كرده و در سوي ديگر وزير آموزش و پرورش در يك سال گذشته بارها به سنگيني كتاب‌هاي درسي و كمك‌درسي دانش‌آموزان ابتدايي اشاره كرده و از تريبون‌هاي مختلف درباره حذف آزمون‌هاي زائد از دوره ابتدايي، حذف كتاب‌هاي كمك‌درسي اين مقطع، حذف رقابت‌هاي فردي و جايگزيني آن با رقابت‌هاي گروهي و آموزش مهارت زندگي به دانش‌آموزان دوره ابتدايي سخن گفته است، اما چند نفر از خانواده‌ها در گفت‌و‌گو با خبرنگار «ايران» اعلام كردند كه تا دانش‌آموزانشان به خانه مي‌آيند شروع به نوشتن مشق شب مي‌كنند،گاهي نوشتن اين مشق 4 تا 5 ساعت طول مي‌كشد.
يكي از مادران پسر دوم دبستان با اشاره به اين‌كه پسرم از اول مهر تا حالا هر روز درگير نوشتن مشق است مي‌گويد: «در روزنامه‌ها خواندم كه نوشتن مشق شب براي دانش‌آموزان ابتدايي ممنوع شده، اما از همان روزي كه پسرم وارد مدرسه شده است هر روز درگير نوشتن مشق است. پنجشنبه‌ها هم پيك آدينه دارد. 5 تا پلي كپي هر 5 شنبه و جمعه به دانش‌آموزان مي‌دهند تا آنها را حل كنند در طول هفته هم كتاب حل المسائلي معرفي كرده‌اند كه ما آن را خريديم و علاوه بر رونويسي‌هايي كه دارد آن را هم بايد انجام دهد.
چند باري با مدير حرف زديم اما نتيجه‌اي هم نداشت.» يكي ديگر از مادران كه دانش‌آموز كلاس سوم دبستان دارد هم از تكليف شب پسرش گله‌مند بود و اظهار داشت: «چند روزي هست كه مشق بچه‌ام زياد شده است همين دو روز پيش بود كه خانم معلم روي 150 كلمه خط كشيده بود و اعلام كرد از هر كلمه 5 بار رونويسي كنند پسرم نتوانست كامل بنويسد براي همين آن روز مدرسه نرفت. اصلاً معلم پسرم مشق‌هاي عجيبي مي‌دهد مثلاً از 700 تا 1000 بنويسيد يا ضرب المثل جوجه را آخر پاييز مي‌شمارند را كاردستي كنيد. گاهي وقت ها خودم از اين نحوه تكاليف عصباني مي‌شوم اعتراض هم كه مي‌كنيم مي‌گويند سبك آموزشي مدرسه همين است.»
*هيچ معلمي حق دادن مشق شب ندارد
چند وقت پيش بود كه معاون ابتدايي وزير آموزش و پرورش اعلام كرد كه پژوهش‌ها نشان مي‌دهد رونويسي و مشق شب تأثير زيادي در يادگيري ندارد و برعكس به يك برنامه تنش زا بين بچه‌ها و والدين تبديل شده است .بر اساس اين پژوهش مشق شب در كلاس اول تا سوم ابتدايي حذف مي‌شود.
رضوانه حكيم‌زاده درباره اين تصميم به خبرنگار «ايران» اظهار داشت: امسال مشق شب حذف و تكاليف مهارت محور جايگزين آن شده است. ما به تمام ادارات آموزش و پرورش ابلاغ كرده‌ايم كه معلمان كلاس اول تا سوم اجازه دادن مشق شب را به دانش‌آموزان ندارند. وي گفت: برنامه حذف مشق شب در كلاس‌هايي كه تراكم 16 تا 25 دانش‌آموز دارند اجرا خواهد شد و معلمان بايد دانش‌آموزان را در كلاس درس زير نظر بگيرند البته اين موضوع در كلاس‌هاي زير 16 دانش‌آموز هم اجرا مي‌شود اما تأكيد ما اين است كه دانش‌آموز تكاليف را در مدرسه بنويسد و بار كلاس درس را به خانه نياورد.
اگر معلمي اين مصوبه آموزش و پرورش را رعايت نكند و به دانش‌آموزان مشق دهد از نظر ما تخلف انجام داده است و ما با مدرسه برخورد خواهيم كرد.حكيم‌زاده با اشاره به اين‌كه دانش‌آموزان بايد ساعت‌هاي بيرون از مدرسه را صرف مهارت‌آموزي كنند اعلام كرد: برنامه حذف مشق شب و جايگزيني تكاليف مهارت‌محور در سال‌هاي آينده به مدارس چند پايه هم تعميم داده خواهد شد زيرا اين برنامه مبتني بر رويكردهاي جديد تعليم و تربيت در دوره ابتدايي است به اين نحو كه بچه‌ها فعاليت‌هاي ياددهي و يادگيري را تا جايي كه مربوط به كلاس‌هاي درس مي‌شود در مدرسه انجام دهند و بيرون از مدرسه فعاليت‌هاي مكمل و مبتني بر مهارت داشته باشند.
وي با اشاره به مهارت آموزي دانش‌آموزان اظهار داشت: بر اساس پژوهش‌هايي كه انجام داده‌ايم دانش‌آموزان در پايه اول فقط 10 دقيقه، در كلاس دوم 20 دقيقه و در كلاس سوم 30 دقيقه بايد در منزل مشق شب داشته باشند. بر اساس بسته‌هايي كه طراحي كرديم و به مديران هم ابلاغ شده است معلمان بايد مهارت آموزي دانش‌آموز را تقويت كنند. مثلاً براي آن‌كه دانش‌آموزان حفاظت از محيط زيست را ياد بگيرند، تأكيد داريم كه ابتدا مشاهده گر خوبي باشند و خوب دقت كنند كه چه چيزهايي محيط زيست را آلوده مي‌كند.
يا براي تمرين مسئوليت پذيري از آنها مي‌خواهيم مرتب كردن فضاي منزل و اتاق خودشان را انجام دهند و يا براي مهارت بهداشت، تمرين عملي مسواك زدن را داشته باشند. براي تثبيت مهارت رياضي هم آنها مي‌توانند با خانواده به خريد بروند و حساب و كتاب خريد را انجام دهند و ضمناً مديريت منابع را هم فرا بگيرند. مهارت خواندن نيز با قصه خواني تقويت مي‌شود و در سنين كوچك تر اگر خانواده‌ها برايشان قصه بخوانند و آنها آن را تعريف و بازگو كنند مهارت‌هاي بياني و ارائه دادنشان تقويت مي‌شود.
روزنامه ايران
9353 / 1539
تهران- روزنامه ايران روز شنبه در گزارشي به موضوع تكليف دانش آموزان اول تا سوم پرداخته است.
