اين منابع آگاه به بلومبرگ گفته‌اند كه ژاپن، هند، كره‌جنوبي و چين جزو كشورهاي مشمول معافيت هستند و هر چند كاخ سفيد قصد دارد صادرات نفت ايران را به صفر برساند، اما به دليل به نتيجه نرسيدن مذاكرات و همچنين حمايت از متحدان خود تصميم گرفته اين معافيت‌ها را به طور موقت اعلام كند.
بازگشت تحريم‌هاي نفت ايران در حالي صورت مي‌گيرد كه ايالات متحده قصد داشت با اعمال فشار بر كشورهاي صادر كننده نفت، خلاء نفت ايران در بازارهاي جهاني را با افزايش توليد كشورهاي عضو اوپك جبران كند. در همين راستا و در حدود يك ماه پيش در حالي كه عربستان و روسيه با افزايش توليد نفت خود موافقت كردند، اما چند روز بعد اعلام كردند كه از اين مساله انصراف خواهند داد. اين امر دستمايه‌اي براي دولت آمريكا شد تا دونالد ترامپ اوايل ماه گذشته در مجمع عمومي سازمان ملل به شدت به متحدان عربي خود بتازد و مدعي شود كه اوپك در حال تيغ زدن جهان است و من اين اجازه را به آنها نخواهم داد.
هر چند طبق اعلام منابع آگاه كاخ سفيد تاكنون نام چهار كشور، چين، ژاپن، كره‌جنوبي و هند در ليست معافيت‌هاي آمريكا از تحريم‌هاي نفتي ايران به چشم مي‌خورد و نام چهار كشور ديگر اعلام نشده است، روز گذشته فاتح دونمز وزير انرژي تركيه نيز از برخي اخبار درخصوص معافيت تركيه از تحريم‌هاي آمريكا خبر داد و گفت هر چند كشورش هيچگونه نامه مكتوبي از طرف آمريكا در مورد معافيت از خريد نفت ايران دريافت نكرده است، اما اخبار اميدوار كننده‌اي از معافيت تركيه در مورد خريد نفت ايران به گوش مي‌رسد.
اين در حالي است كه پيش از اين نيز رجب طيب اردوغان رئيس جمهوري تركيه نيز بارها در مورد عدم همراهي با آمريكا در مورد تحريم‌هاي ايران سخن گفته و حتي صراحتاً اعلام كرده بود كه از ايران همچنان گاز مي‌خريم، زيرا در زمستان كدام كشور است كه بتواند خانه‌هاي ما را گرم كند؟
**چرخش مواضع كاخ سفيد
چرخش مواضع آمريكا در مورد تحريم‌هاي نفتي ايران در حالي اهميت دارد كه اين كشور هدف اصلي خود را به صفر رساندن صادرات نفت ايران عنوان كرده و علي‌رغم گفته كارشناسان كه معتقد بودند اين امر ناممكن است، به طور مداوم خريداران نفت ايران را به اعمال جريمه‌هاي سنگين تهديد كرده بود. در همين راستا، جان بولتون روز پنجشنبه و پيش از اعلام خبر معافيت 8 كشور از تحريم‌هاي نفتي آمريكا عليه ايران گفته بود كه واشنگتن به دنبال تحت فشار قرار دادن ايران است، اما به موازات آن هم نمي‌خواهد به متحدانش كه وابسته به نفت ايران هستند ضرر بزند.
از سوي ديگر هدر نوئرت سخنگوي وزارت خارجه آمريكا نيز روز گذشته طي سخناني كه به گفته برخي ناظران نشان از عقب‌نشيني آمريكا از تحريم‌هاي نفتي ايران مي‌دهد، گفت كه ايالات متحده در حال بررسي معافيت برخي كشورها از تحريم‌هاي نفتي ايران است و ما سعي داريم به صورت مورد به مورد با شركاي نفتي ايران مذاكرات خود را براي به صفر رساندن فروش نفت ايران ادامه دهيم.
اين چرخش مواضع آمريكا در قبال دور دوم تحريم‌هاي ايران در حالي صورت مي‌گيرد كه پيش از اين هندي‌ها اعلام كرده بودند كه با آمريكا بر سر معافيت از تحريم‌هاي نفتي ايران به توافق رسيده‌اند؛ هر چند طي اين توافق قرار است كه ميزان واردات نفت خام هند از ايران به يك سوم ميزان فعلي كاهش يابد. در همين رابطه و در حالي كه هند دومين وارد كننده نفت خام از ايران است و به گزارش يورو نيوز تنها در سال گذشته ميلادي 22 ميليون بشكه نفت از ايران خريداري كرده و حتي توافق شده كه مبلغ آن به صورت روپيه به ايران پرداخت شود، چيني‌ها نيز طي مذاكراتي كه با آمريكا داشته‌اند، جزو هشت كشوري خواهند بود كه به احتمال فراوان مورد معافيت از تحريم‌هاي نفتي آمريكا عليه ايران قرار خواهند گرفت.
از سوي ديگر كره‌جنوبي و ژاپن نيز به عنوان خريداران عمده نفت ايران، هر چند پيش از اين اعلام كرده بودند كه ناچارند از تحريم‌هاي آمريكا تمكين كنند، اما طبق گزارش‌هاي رسيده، اين دو كشور نيز طي مذاكرات خود با آمريكا مشمول معافيت قرار گرفته‌اند.
**آيا طرح فشار آمريكا شكست مي‌خورد؟
هر چند واشنگتن تصريح كرده كه اين معافيت‌ها موقت هستند و برخي از كارشناسان نيز مدعي شده‌اند كه اين مساله جزئي از راهبردهاي آمريكا براي افزايش فشارها بر عليه ايران است، اما بسياري از تحليل‌گران بر اين باورند كه چرخش مواضع آمريكا درخصوص تحريم‌هاي نفتي ايران، آن هم دو روز مانده به موعد بازگشت آن، نشان دهنده برخي از ناكامي‌هاي ايالات متحده براي اعمال فشار بيشتر بر روي ايران و عقب‌نشيني كاخ سفيد است.
نخستين نكته‌اي كه در اين ميان به چشم مي‌خورد اين است كه ايالات متحده آمريكا وضعيت بازار انرژي و افزايش قيمت نفت را رصد كرده و مي‌داند كه به صفر رساندن خريد نفت از ايران امري ناممكن است. از سوي ديگر آمريكا اكنون در يك تنش تجاري گسترده با چين و متحدان اروپايي خود است و ادامه و تشديد اين روند يكجانبه‌گرايانه ممكن است به انزواي هر چه بيشتر آمريكا دامن بزند.
در همين راستا حسين موسويان ديپلمات ارشد پيشين كشورمان طي يادداشتي براي خبرگزاري رويترز نوشته است كه آمريكا در حالي از برجام خارج شده كه ساير شركاي برجام به حفظ و ادامه آن مصمم بوده و آن را ابزاري عليه يكجانبه‌گرايي آمريكا قلمداد مي‌كنند. در نتيجه به جز عربستان و اسرائيل كه از راهبردهاي اعمال فشار آمريكا عليه ايران حمايت مي‌كنند، ساير كشورهاي منطقه با رويه آمريكا همراهي ندارند و اين امر مي‌تواند دست تهران را براي دور زدن تحريم‌هاي آمريكا بازتر كند.
به همين دليل و با توجه به ايجاد شكاف در همگرايي آمريكا با متحدان سنتي خود و نيز وضعيت منطقه خاورميانه، پيش بيني مي‌شود كه دور دوم تحريم‌هاي آمريكا عليه ايران و تحميل خواست واشنگتن براي به انزوا كشاندن هر چه بيشتر تهران به هدف نهايي خود نرسد و حتي مناقشات در منطقه خاورميانه را نيز تشديد كند.
منبع: روزنامه ابتكار؛ 1397،8،12
گروه اطلاع رساني**2059**2002
يك روز مانده به بازگشت دور دوم تحريم‌هاي آمريكا عليه ايران كه اين بار بخش نفت و انرژي كشور را مورد هدف قرار داده، روز گذشته خبرگزاري بلومبرگ به نقل از منابع آگاه گزارش داد كه دولت آمريكا تصميم گرفته هشت كشور را از تحريم‌هاي نفتي ايران معاف كند.
