به گزارش ایرنا، آن حضرت پس از شهادت پدر بزرگوارشان، امام موسی كاظم(ع) عهده دار مقام امامت شیعیان شدند كه 10 سال نخست همزمان با زمامداری هارون الرشید بود، پنج سال بعد با خلافت امین و پنج سال آخر نیز مصادف با خلافت مامون بود.
در عصر امامت امام رضا(ع)، حاكمان بنی عباس در اوج حكمرانی بودند و سیاست خباثت آلود خویش را در زیر پوششی از شریعت مداری و عدالت طلبی پنهان كرده بودند؛ مامون عباسی كه زیرك ترین و اندیشمندترین حكام زمان ائمه(ع) بود، سعی كرد با پیشنهاد ولایت عهدی به امام رضا(ع)، نابسامانی های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی زمان را سرپوش بگذارد و شورش شیعه و سنی را ساكت نماید.
مامون با آوردن حضرت علی بن موسی الرضا(ع) به خراسان و پیشنهاد ولایتعهدی به ایشان، علاوه بر این كه می خواست به حكومت خود مشروعیت ببخشد، قصد داشت امام(ع) را نیز زیر نظر داشته باشد و اعمال و رفتار ایشان و یارانش را كنترل نماید.
امام رضا(ع) با در نظر گرفتن مصلحت و خیر عمومی اجبارا ولایتعهدی مامون را پذیرفت، زیرا به دلیل سیاست فریب كارانه مامون كه تشخیص حق از باطل را حتی برای نخبگان جامعه سخت نموده بود، هر تصمیمی غیر از این می توانست جان شیعیان را به خطر اندازد.
حضور امام رضا(ع) در خراسان و برگزاری جلسات مناظره و بحث هایی كه با حضور عالمان و عموم جامعه برگزار می شد، این امام و مقام علمی ایشان را به مردم آن منطقه و مناطق دیگری كه به مرو می آمدند، شناساند و امام در مدت حضور خود توانست بسیاری از مباحث عقلی و فلسفی را سر و سامان بخشد و سیاست اسلامی را بنیان نهد.
امام رضا(ع) در مدت امامت خود موجب گسترش اسلام حقیقی و آشنایی مردم با مكتب اهل بیت(ع) شد؛ همچنین حضور امام(ع) در ایران باعث شد بسیاری از علویان به شوق همجواری با ایشان به سوی ایران حركت نمایند و تشیع در ایران رشد یابد، از این رو گسترش معارف دینی در ایران مدیون حضور امام رضا(ع) می باشد.
حضرت علی بن موسی الرضا(ع) دارای خصایص اخلاقی ممتاز و ویژه ای بودند، زهد ایشان جامع تمام فضائل بود، به طوری كه تمام صفات عالی در ایشان جمع شده بود؛ خصایص امام رضا(ع) قسمتی از صفات جدش، رسول خدا(ص) بود.
ایشان درباره زهد به نقل از پدرانشان می فرمودند: «زاهد آن است كه حلال دنیا را از ترس حساب و كتاب و حرام دنیا را از ترس عقاب ترك می كند». پرهیزگاری و تقوای امام(ع) طوری بود كه حتی دشمنان ایشان هم به آن اعتراف می كردند.
امام رضا(ع) هشتمین امام شیعیان در یازدهم ذی القعده سال 148 هجری قمری در خانه امام موسی كاظم(ع) و نجمه (تكتم) در مدینه منوره متولد شد. نام ایشان «علی» و لقب مشهورش «رضا» و كنیه معروفش «ابوالحسن» است؛ پیشوای هشتم(ع) پس از شهادت پدر بزرگوارش امام كاظم(ع) عهده دار مقام امامت شد و مدت امامت ایشان، حدود 20 سال طول كشید و سرانجام در 29 صفر 203 هجری قمری با دسیسه مامون مسموم شد و به شهادت رسید و پیكر مطهر آن امام همام در شهر مقدس مشهد به خاك سپرده شد.
* امام رضا(ع) سیاست اسلامی را وارد حكومت كردند
استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در گفت و گو با ایرنا، بیان كرد: امام رضا(ع) در عین حال كه مستقیم در عصر سیاست وارد نشدند، ولی با برنامه صحیح سیاست اسلامی را وارد حكومت كردند.
آیت الله احمد فقیه یزدی افزود: امام رضا(ع) با پذیرش ولیعهدی، سیاست، ولایت و امامت را با هم عجین نمودند.
وی اضافه كرد: آن حضرت در عین حال كه رسما حكومت را نپذیرفتند، ولی در وراء آن برنامه هایی را اجرا نمودند و با دستور و هدایت ایشان تقریبا اوضاع آرامی در آن زمان برای همه مردم به ویژه شیعیان حاصل شد.
وی گفت: ایشان با وارد نمودن سیاست اسلامی در حكومت، باعث شدند آرامش نسبی برای مردم ایجاد شود و مردم اطمینان داشتند كه حضرت موید همه برنامه های سیاسی و اجتماعی است كه در جامعه اجرایی می شود.
آیت الله فقیه یزدی ادامه داد: در روایت های بسیاری آمده كه اخلاقیات و رویه های مردم با برنامه های سیاسی و اجتماعی امام رضا(ع) تغییر كرد و سمت و سوی مثبتی به خود گرفت.
* امام رضا(ع) با مباحثات علمی توانست اندیشه شیعی را بازسازی نماید
یكی دیگر از استاد حوزه علمیه قم نیز در گفت و گو با ایرنا، بیان كرد: امام رضا(ع) با مباحثات دقیق علمی و توحیدی توانست اندیشه شیعه را كه از جهت فكری دچار فرسایش هایی شده بود، بازسازی نماید.
حجت الاسلام والمسلمین حسین شهامت دهسرخی افزود: مامون با آوردن امام رضا(ع) به ظاهر از ایشان دعوت به ولایتعهدی و همكاری می كرد، اما در حقیقت مساله تبعید و اخراج امام(ع) از مدینه بود.
وی با بیان این كه امام رضا(ع) با سیاست خود توانست تمام برنامه های مامون را خنثی نماید، اضافه كرد: آن حضرت در مدینه، اهل بیت خود را را جمع كرد و فرمودند كه بر مسافر غریب گریه كنند كه با این حركت سنجیده امام(ع)، خصوصیتی كه مامون می خواست پنهان بماند، آشكار شد.
وی ادامه داد: آن حضرت در راه خراسان هر جا فرصتی داشت سخن می گفت و خطبه می خواند، به ویژه در نیشابور كه حدیث سلسله الذهب را با آن مقدمات و ماخرات خواند و سلسله نورانی امامت را به صراحت در جمع انبوه مطرح كرد.
دهسرخی گفت: همچنین شرایطی كه امام رضا(ع) برای ولایتعهدی مامون تعیین كرد از جمله خطبه نخواندن، شركت نكردن در اذل و نصب، متعهد نبودن برای حضور در مراسم های رسمی، مكر مامون را خنثی كرد.
** امام رضا(ع) با پذیرش ولایتعهدی جایگاه امامت را در حكومت اسلامی تثبیت نمود
معاون فرهنگی و تبلیغی مركز مدیریت حوزه های علمیه خواهران در گفت و گو با ایرنا، بیان كرد: امام رضا(ع) با پذیرش ولایتعهدی مامون اثبات كردند كه جایگاه امامت یك جایگاه موعظه ای و ارشادی نیست، بلكه جایگاه حكومت اسلامی است.
معصومه ظهیری افزود: هجرت اجباری امام رضا(ع) به ایران و خنثی كردن توطئه های مامون كه می خواست قطع ارتباط در رابطه با جریان امامت را ترسیم كند، تاثیر بسزایی در موقعیت زمانی این امام معصوم داشت.
وی اضافه كرد: مقابله با ظلم و فساد و مبارزه با حاكمانی كه از سیره و روش پیامبر رویگردانی كرده بودند، یكی از مهم ترین ویژگی های امام رضا بود كه سریر امامت را تثبیت كرد.
وی خاطرنشان كرد: مهربانی و رئوف بودن امام رضا(ع) بهترین الگویی است كه شیعیان می توانند به آن تاسی كنند.
گزارش از: سمیه حیدری
/2085/ 6133/
قم- ایرنا- امام رضا(ع) در دوران امامت خود با برگزاری مباحثات علمی دقیق و پاسخگویی به سئوالات اندیشمندان، سیاست اسلامی را در جامعه نهادینه نمود و پیوند دیانت و سیاست را كه مهم ترین اصل این اندیشه بود، عمق بخشید.
