هويت تئاتر ايران از مفاهيم ديني وام مي‌گيرد

محمدحسين ناصربخت روز جمعه در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگي ايرنا مهم‌ترين اصل در ارتقاي سطح تئاتر هر جامعه‌اي را اتكاي هنرمندان بر مقوله پژوهش، مطالعه و تحقيق دانست و تصريح كرد: اگر هدفمان از خلق آثار هنري در كنار جذابيت‌هاي بصري، ارتباط گيري با مخاطب و تاثيرگذاري بر رفتار فرهنگي جامعه باشد، تمامي هنرمندان نيازمند اصل اتكا به پژوهش و تحقيق در خلق آثار هنري‌شان هستند.
وي ادامه داد: وقتي درباره هنري به گستردگي تئاتر صحبت مي‌كنيم، بازه زماني چهارهزار ساله‌اي پشت سر خود مي‌بينيم كه براي اشراف و آگاهي به تمامي زواياي اين هنر پويا و زنده و خلاق، نيازمند مداقه هر چه بيشتر از سوي هنرمندان هستيم.
ناصربخت بيان داشت: ناگفته پيداست اگر توليد آثار تئاتري بدون استناد به اين پژوهش‌ها و نگاه‌هاي تحقيقاتي صورت گيرد، قطعا در ارتباط گيري با مخاطب با لكنت مواجه مي‌شود.
نويسنده كتاب «ادبيات ايران و آيين شبيه‌خواني» توليد تئاتر بر اساس مفاهيم و الگوهاي ديني را گام گذاشتن هنرمندان در بستري دانست كه مخاطبان اين دسته از آثار بيشترين دانش و بينش را نسبت به اين مقوله دارند و خاطرنشان كرد: درست بر همين اساس است كه اگر هنرمندان تئاتر ديني در خلق اثرشان مرتكب كوچكترين اشتباه و خطايي شوند، بيشترين مجازات را از سوي مخاطبان در عدم همراهي با آثارشان دريافت مي‌كنند.
وي با اشاره به پيشينه شكل‌گيري هنرهاي نمايشي در جهان و سرچشمه اصلي آنها كه وابستگي عميق به مفاهيم آييني و مذهبي دارد، گفت: ارتباط تنگاتنگ مردم با مفاهيم ديني و آييني باعث شكل‌گيري هنر تئاتر در جهان شد، اگر امروز ما با مفهوم مدرن تئاتر ديني در ايران مواجه هستيم، نبايد از كنار اين نكته به سادگي گذر كنيم كه دستيابي به تئاتري قدرتمند با اتكا به مضامين و مفاهيم ديني براي مخاطبان بايد منطبق با شناخت مخاطبان از آن مفاهيم همراه با نگاه زيبايي‌شناسانه و هنرمندانه باشد.
اين پژوهشگر و نسخه‌شناس ادامه داد: در غير اين صورت مخاطب در مواجهه با تئاتر ديني باز هم به همان مفاهيمي دست پيدا خواهد كرد كه پيشتر در آموزه‌هاي مذهبي آنها را فرا گرفته است، پس اگر تئاتر ديني نگاه خلاقانه و هنرمندانه‌اي با خود به همراه نداشته باشد نتيجه آن به عدم ارتباط مخاطب با اثر هنري منتج مي‌شود.
وي ادامه داد: طي چهار دهه اخير و بعد از پيروزي انقلاب اسلامي با توجه به تاكيد بر گسترش نگاه‌هاي مذهبي در خلق آثار هنري از جمله تئاتر، خوشبختانه شاهد رشد هنرهاي ديني در ايران بوده‌ايم؛ اما نبايد از كنار اين مساله به سادگي عبور كنيم كه در اين بازه زماني، تئاتر ديني در ايران با فراز و فرودهاي مختلفي همراه بوده است و هيچگاه نتوانسته بنا بر سياست‌هاي متفاوت مديران مختلف به حركت ثابت و دائم خود بر اساس ريل‌گذاري واحد و مشخص ادامه دهد و به همين دليل است كه با وجود گذشت تاريخ چهل سال از توليد مستمر آثار تئاتري با مفاهيم ديني در ايران، هنوز با نقطه ايده‌آل فاصله داريم.
ناصربخت مفاهيم و آموزه‌هاي ديني را بخشي از شناسنامه فرهنگي كشورمان دانست و تاكيد كرد: آنچه مي‌تواند به ارتقاي سطح كيفي تئاتر ديني در ايران منتج شود بهره بردن هنرمندان تئاتر از مضامين و رويكردهاي خلاقه در استفاده از مفاهيم ديني است و اگر چنين امري ممكن شود، آن زمان مي‌توان با اقتدار گفت كه هويت تئاتر ايران آنچنانكه از آن انتظار مي‌رود وامدار مفاهيم ديني خواهد بود.
فراهنگ**9266** 1055