فرهنگ سازی در ایستگاه اهدای عضو

اهدای عضو، تصمیمی از جنس نور و روشنایی كه زندگی دوباره به افراد نیازمند عضو می بخشد و برای همیشه این كار خیر برای اهدا كننده باقی می ماند.
متخصصان علم پزشكی می گویند، مرگ مغزی درمان ندارد، اما می توان با اهدای اعضای بدن فردی كه دچار مرگ مغزی شده، به دیگر بیماران نیازمند عضو، زندگی دوباره بخشید.
تصمیم اهدای عضو، یك تصمیم بسیار حساس و مهم برای فرد اهدا كننده و یا خانواده اش است و بطورمعمول چالش های احساسی بسیاری در این مسیر وجود دارد كه می توان با فرهنگسازی و تبیین اهمیت این تصمیم كه زیباترین جلوه از ایثار و از خودگذشتگی است، بخش قابل توجهی از این چالش های احساسی را مدیریت كرد.
می توان با ترویج هر چه بیشتر فرهنگ اهدای عضو در جامعه و نهادینه سازی آن، دست بسیاری از واسطه گران در این بخش را كوتاه كرد و رنگ قشنگی به این تصمیم انسانی بخشید.

**نگاهی به تاریخچه اهدا و پیوند عضو
نخستین ‌بار در 1823 میلادی در آلمان پیوند بافت پوست از بدن فردی بر محل دیگری از بدن خودش با موفقیت انجام شد و از آن زمان تا امروز پیشرفت های قابل ملاحظه ای در این بخش صورت گرفته است.
پیوندهای متداول عبارتند از كلیه ها، قلب، كبد، پانكراس، روده، ریه، استخوان، مغز استخوان، پوست و قرنیه؛ همچنین برخی از ارگان ها و بافت ها را می توان زمانی كه شخص اهدا كننده زنده است به شخص دیگری پیوند زد مانند یكی از كلیه ها و بخشی از كبد اما در بیشتر موارد اهدای عضو زمانی صورت می گیرد كه فرد اهدا كننده در قید حیات نباشد.
نخستین پیوند انجام شده در ایران در 1314 خورشیدی و با پیوند قرنیه شروع شد و پس از آن پیوند كلیه در 1347 خورشیدی انجام گرفت، همچنین پیوند مغز استخوان در 1369 خورشیدی، پیوند قلب و كبد در 1372 خورشیدی، پیوند ریه در 1379 خورشیدی و در نهایت پیوند روده و پانكراس در 1385 خورشیدی صورت پذیرفت.
اهمیت تصمیم اهدای عضو تا بدانجا است كه حتی در تقویم رسمی كشورمان 31 اردیبهشت همزمان با سالروز صدور فتوای امام خمینی(ره) در ارتباط با جایز بودن پیوند اعضا به عنوان «روز اهدای عضو، اهدای زندگی» نامگذاری شده است.

**25 هزار نفر در كشور نیازمند پیوند عضو هستند
رییس مركز مدیریت پیوند و امور بیماری های وزارت بهداشت با تاكید بر فرهنگسازی نسبت به اهدای عضو در جامعه، گفت: هم اكنون 25 هزار نفر در كشور نیازمند پیوند عضو هستند.
دكتر مهدی شادنوش مهرماه امسال در حاشیه برگزاری نشست آموزش تخصصی و مدیریتی فراهم آوری اعضای پیوندی در بندرعباس در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: شاخص اهدای عضو در كشور ما چندان مناسب نیست و از شاخص مطلوب فاصله داریم.
شاخص 'تعداد اهدای عضو در یك میلیون نفر جمعیت' (PMP) است كه: PMP در ایران در حد 1.57 است؛ این در حالی است كه عدد قابل قبول 30 و عدد ایده آل 48 است.
وی ادامه داد: سالانه پنج تا هشت هزار مرگ مغزی در كشور رخ می دهد كه طبق آمار جهانی نیمی از آنان می توانند اهدای عضو داشته باشند در حالی كه سالانه كمتر از یك چهارم موارد یاد شده به اهدای عضو می رسند.
وی خاطرنشان كرد: در سال گذشته اعضای 926 مورد مرگ مغزی در كشور به بیماران نیازمند عضو اهدا شد كه در نتیجه آن، هزار و 281 بیمار توانستند اعضای حیاتی از جمله كلیه، كبد، قلب، لوزالمعده ، ریه و موارد دیگر را پیوند بزنند.
این مقام مسوول خاطر نشان كرد: روزانه بین هفت تا 10 نفر در كشور به دلیل كمبود ارگان های حیاتی پیوندی از جمله قلب، كلیه و كبد جان خود را از دست می دهند.
رییس مركز مدیریت پیوند و امور بیماری های وزارت بهداشت با تاكید بر فرهنگسازی هر چه بیشتر برای نهادینه سازی اهدای عضو در جامعه گفت: در حال حاضر 560 بیمار دیالیزی در هرمزگان از خدمات دیالیز استفاده می كنند و بیش از 70 نفر از بیماران دیالیزی این استان در سال فوت می كنند.
شادنوش بیان داشت: هر بار دیالیز برای هر بیمار 350 تا 400 هزار تومان هزینه دارد و از نظر هزینه ای پیوند عضو مقرون به صرفه تر است.
وی تصریح كرد: با فرهنگ سازی از طریق صدا و سیما، حوزه های علمیه، علمای شیعه و سنی، بخشداران و فرمانداران می توان این نهضت را به وجود آورد تا بیماران كیفیت زندگی بهتری پیدا كنند.

** سالانه 45 نفر در هرمزگان به دلیل مرگ مغزی فوت می كنند
معاون درمان دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی و درمانی هرمزگان می گوید: براساس آمارهای موجود سالانه به طور میانگین 45 نفر در استان به دلیل مرگ مغزی جان خود را ازدست می دهند.
دكتر عبدالله غریب زاده در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: متاسفانه براساس آمارهای وزارت بهداشت، هرمزگان در میان استان های كشور كمترین اهداء عضو را دارد.
وی افزود: در سالهای 92 تا 97 تنها 2 مورد اهدای عضو در هرمزگان صورت گرفته، كه اهدای عضو سال 97، نیمه مهرماه امسال در بیمارستان شهید محمدی بندرعباس انجام شد كه در آن با اهدای عضو یك جوان 29 ساله مرگ مغزی، به سه نفر زندگی دوباره بخشیده شد.
غریب زاده تصریح كرد: برای ترویج فرهنگ اهدای عضو در جامعه كه یك امر خیرخواهانه محسوب می شود، نیازمند همكاری بیشتر رسانه های جمعی و آگاهی بخشی هستیم.

** همگی به عنوان یك سفیر اهدای عضو، نجات بخش جان بیماران باشیم
رییس دانشگاه علوم پزشكی هرمزگان با اشاره به تغییر نگرش افراد جامعه در خصوص افراد مرگ مغزی گفت: همه ما باید بدانیم كه مرگ فردی كه دچار مرگ مغزی شده و اعضاء وی اهدا می شود در واقع مرگ حیات بخش است.
دكتر سید حسین داودی بیان داشت: فرهنگ اهدای عضو در هرمزگان كمرنگ است و باید برنامه ها و اقدام هایی در جهت ترویج و نهادینه سازی این فرهنگ در استان انجام شود.
وی ادامه داد: باید با ارایه اطلاعات لازم و فرهنگسازی در این خصوص، همگی صاحب فكر شوند و به عنوان یك سفیر اهدای عضو نجات بخش جان بیماران نیازمند پیوند باشند.
داودی بیان داشت: در این راستا افراد تاثیرگذار جامعه از جمله دانشمندان ملی و استانی، دانشجویان، دانش آموزان ، هنرمندان، ورزشكاران، گروه‌های مرجع و روحانیون می‌توانند در ترغیب و تشویق اهدای عضو بسیار موثر باشند .
وی تاكید كرد: باید واحدهای فرهنگی استان و مسوولان در این زمینه وارد میدان عمل شوند و البته خانواده ها و معاونت های امور اجتماعی، خیران و سازمانهای مردم نهاد نیز نقش مهم خود را در این خصوص ایفا كنند.
مسوول دفتر نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه های هرمزگان با اشاره به فرهنگ ایثار و گذشت در مقوله اهدای عضو گفت: تصمیم گیری برای اهداء عضو توسط یك خانواده كاری بسیار سخت و تصمیمی بس بزرگ و ایثارگرانه است.
حجت الاسلام سید عباس تقوی اظهار داشت: بخشش مال سخت اما شدنی است؛ اما بخشش حیات كاری بزرگ و خداپسندانه بوده و افرادی كه چنین ایثاری انجام می دهند، در نزد خداوند جایگاهی ویژه دارند.

** تا زمان تپش قلب فرصت اهدای عضو وجود دارد
مدیر روابط عمومی و امور بیان الملل دانشگاه علوم پزشكی هرمزگان بیان داشت: اعضای بدن فردی كه دچار مرگ مغزی شده را تنها تا زمانی كه تپش قلب دارد، می توان اهدا كرد.
دكتر فاطمه نوروزیان اظهار داشت: به محض اینكه قلب تپش خود را از دست بدهد فرصت اهدای عضو نیز از دست می رود و از این رو باید در جامعه درباره اهدای عضو فرهنگ سازی كرد تا خانواده ها نسبت به این مقوله آگاه شوند.

** بیمار مرگ مغزی در بندرعباس به 3 نفر زندگی دوباره بخشید
مدیر روابط عمومی و امور بین الملل دانشگاه علوم پزشكی هرمزگان گفت: مهرماه امسال یك بیمار مرگ مغزی بستری در بیمارستان شهید محمدی بندرعباس با اهدا عضو، به 3 بیمار در انتظار پیوند زندگی دوباره بخشید.
نوروزیان تصریح كرد: این بیمار مرگ مغزی یك جوان 29 ساله بود كه عمل برداشت عضو جهت پیوند بر روی این بیمار امروز توسط فلوشیپ اعزامی پیوند از شیراز انجام شد.
وی بیان داشت: در این جراحی كبد و كلیه های این بیمار با موفقیت خارج و جهت پیوند به 3 بیمار در نوبت دریافت عضو در شیراز ارسال شد و این برای نخستین بار بود كه عمل برداشت عضو جهت پیوند در هرمزگان انجام شد.

**فرهنگ اهدای عضو در هرمزگان را پررنگ تر كنیم
در یك دهه اخیر گام های خوبی در جهت ترویج فرهنگ زیبای اهدای عضو از سوی افراد و اقشار مختلف جامعه از جمله هنرمندان، ورزشكاران و دیگر چهره های مشهور صورت گرفته، اما براساس آمارهای اعلام شده ، هنوز جای خالی این فرهنگ در بسیاری از نقاط ایران از جمله هرمزگان احساس می شود و گویی هرمزگانی ها هنوز آنچنان كه باید و شاید با این فرهنگ و حس زیبای آن آشنا نیستند.
در حقیقت كمرنگ بودن فرهنگ اهدای عضو در هرمزگان حكایت از آن دارد كه اقدام های خوبی در این مسیر انجام نشده و رسانه ها و دستگاه های فرهنگی در این بخش كوتاهی كرده اند كه امروز باید با استفاده از فرصت فضای مجازی و دسترسی آسان تر مردم به اطلاعات، كوتاهی ها را جبران كرد و اقدامات سازنده ای در این مسیر انجام داد.

**افراد متقاضی اهدای عضو كارت دریافت كنند
یكی از شرایطی كه افراد می توانند درباره اهدای عضو خود تصمیم بگیرند تهیه كارت اهدای عضو است كه با استفاده از آن افراد می توانند دیدگاه خود را درباره اهدای عضو پس از مرگ مغزی به خانواده های خود منتقل كنند، در این صورت خانواده هم پس از مرگ مغزی فرد بهتر می تواند درباره آن تصمیم بگیرد.
در ایران كمتر از 10 درصد بزرگسالان كارت اهدای عضو دارند در حالی كه در كشورهای دیگر این رقم بسیار بالاتر است.
جذب داوطلبان و صدور كارت برای آنان و همچنین آمار مرتبط با میزان اعضای اهدا شده و افرادی كه كارت گرفته اند به صورت سراسری در سامانه تحت نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی ثبت می شود.
فرد برای دریافت كارت اهدای عضو باید پس از مراجعه به سامانه، اطلاعات شخصی خود را وارد كند و سپس در مدت كوتاهی كارت خود را دریافت می كند.
7198/6048