برخي انجمن هاي علمي براي تامين مكان استقرار نيز مشكل دارند

پيش از اين، دكتر محمد جلالي دبير كميسيون انجمن ‌هاي علمي ايران گفته بود بيش از 350 انجمن علمي در كشور فعال هستند كه غير از برگزاري جلسات مستمر با اعضا در برپايي افزون بر 500 همايش، انتشار نشريه و كتاب هاي تخصصي نقش دارند و مي توانند ضمن زمينه سازي رشد علم متناسب با نياز جامعه، پيوند سياست گذاري با محور علم و اجراي آن همچنين پيوند دولت و بخش خصوصي در حوزه آشنايي مردم با مسائل علمي و ترويج علم و حل معضلات جامعه گام بردارند. افزون بر اين، نمايندگاني از انجمن هاي علمي در شوراي عالي عتف (علوم، تحقيقات و فناوري) حضور دارند و در پروژه هاي بين المللي همكاري مي كنند.
به نظر مي رسد به واسطه اين توانايي ها ظرفيت هاي انجمن هاي علمي در تاثيرگذاري بر حل مسائل كشور و تصميم سازي و ارائه مشاوره به مسئولان و تصميم گيران اصلي بايد قابل توجه باشد. اما برخي مقامات در عمل از اثربخشي ناچيز اين انجمن ها صحبت كرده اند.
براي نمونه رئيس سازمان حفاظت محيط زيست اخيرا گفت: اگر انجمن هاي علمي ما 40 سال پيش به عرصه كشاورزي و منابع طبيعي توجه مي كردند؛ امروز كشور اين همه گرفتاري نداشت. تشكل هايي مانند انجمن آب مي دانستند امروز كشور با چنين وضعيتي مواجه مي شود ليكن حركت جدي انجام ندادند.
عيسي كلانتري اظهار داشت: انجمن هاي علمي بايد راهنماي سياستگذاران و برنامه ريزان باشند و با برنامه ريزي هاي درازمدت، آينده كشور را پيش بيني و راهكاري اساسي براي آن ارائه دهند.
عضو علي البدل هيات مديره انجمن علمي فيزيك روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار علمي ايرنا در مورد دلايل كمرنگ بودن اثربخشي انجمن هاي علمي در روند حل مشكلات جامعه گفت: سوء تفاهمي در عنوان انجمن هاي علمي شده است؛ زيرا به آنها سازمان هاي مردم نهاد يا ان جي او مي گويند و تلقي اين است كه چون غيردولتي هستند، دولت مسئوليتي در قبال آنها ندارد؛ در حالي كه برعكس است.
دكتر سيامك خادمي ادامه داد: اينها سازمان هايي هستند كه از دولت دستور نمي گيرند و با توجه به مسائل علمي و شناخت نسبت به مسائل تخصص خود عمل مي كنند، ولي به حمايت دولت بسيار نياز دارند.

***انجمن هاي علمي گرفتار امور خود هستند
صاحب كرسي فيزيك دانشكده علوم دانشگاه زنجان تصريح كرد: اين انجمن ها گاهي حتي براي تامين يك مكان استقرار و براي انجام كارهاي جاري خود مشكل دارند، انجمني كه گرفتار مسائل جاري باشد نمي تواند به مسائل كلان جامعه بپردازد.
وي خاطرنشان كرد: اما تاثيرگذاري انجمن هاي علمي در كشورهاي ديگر بسيار بيشتر است، مثلا انجمن فيزيك آمريكا يك نماينده در كنگره آمريكا دارد و هر جا لازم و در حوزه تخصصي او باشد توسط دولتمردان طرف مشورت قرار بگيرد مورد مشاوره قرار مي گيرد.
دكتر خادمي ادامه داد: ولي مردم و مسئولان ما به مشورت گرفتن از متخصصان عادت نكرده اند و فكر مي كنند اگر مسئوليتي در كشور گرفتند از نظر تخصصي متخصصان و انجمن هاي علمي بي نياز هستند.
«هر كس فقط در يك رشته تخصص دارد و در حوزه هاي ديگر بايد با متخصصان آن رشته مشورت كند، اين افراد در تصميم سازي بايد مشاركت كنند، شايد تصميم نگيرند ولي بايد در تصميم سازي مشاركت و زاويه هاي مختلف يك موضوع را مطرح كنند».

***كمبود آگاهي هاي علمي؛ مهم ترين مانع ترويج علم
معاون پژوهش و فناوري موزه ملي علوم و فناوري همچنين مهم ترين موانع ترويج علم را موانع مالي و فرهنگي برشمرد و گفت: در همه جوامع و جامعه ما، مردم بايد به مسائل علمي توجه كرده و تصميمات در زندگي را بر اساس و پايه هاي علمي بگيرند كه اين امر با داشتن آگاهي هاي علمي بيشتر ميسر است.
وي افزود: نبود و كمبود آگاهي هاي علمي مانع اصلي است، اگر بتوانيم حد متوسط جامعه را يك يا دو درصد از نظر سواد علمي را افزايش دهيم بسيار بهتر و مهم تر از آن است كه تحصيلكردگان دانشگاهي بيشتري تربيت كنيم.
معاون آموزش پيشين دانشگاه زنجان گفت: اين كار با همكاري سازمان هاي متولي ترويج علم مانند انجمن هاي علمي، انجمن ترويج علم، موزه هاي علم و فناوري ممكن است ولي نهادهاي دولتي هم بايد با آنها همكاري و نيازهاي آنها را رفع كنند.

***تمركز موزه علم و فناوري بر كودكان و نوجوانان
معاون پژوهش و فناوري موزه ملي علوم و فناوري ادامه داد: نكته مهم تر اين است كه آموزش ها را از نسل دبستان شروع كنيم، موزه ملي علوم و فتاوري سياست 5 ساله دارد كه در اين مدت روي كودكان و نوجوانان تمركز كند و بخش قابل توجهي از برنامه هايش را به اين افراد اختصاص دهد.
وي افزود: اگر دانش لازم زا به اين افراد منتقل كنيم، آنها روساي كارخانه ها، نمايندگان مجلس و معلمان و فعالان كشور ما در آينده هستند مي توانيم مطمين باشيم تصميم هاي خرد و كلان در آينده علمي گرفته مي شود.

***توسعه علوم پايه نياز به حمايت دولت دارد
دكتر خادمي در مورد دليل كاهش علاقه دانش آموزان به تحصيل در رشته هاي علوم پايه نيز توضيح داد: يكي از موضوعات اين است كه وقتي اقتصاد كشور در سطح كلان با مشكل روبروست و اشتغال كاهش مي يابد، كسانيكه مي خواهند رشته اي انتخاب كنند رشته اي انتخاب مي كنند كه از نظر درآمد و اشتغال مشكلات كمتري داشته باشد.
عضو هيات علمي دانشگاه زنجان گفت: رشته هاي علوم پايه به اندازه مهندسي و پزشكي درامد و اشتغال ندارند، ولي در اسناد بالادستي بندهايي براي حمايت از علوم پايه داريم.
وي اظهار داشت: علوم پايه هر چند امروز كاربرد ندارد، ولي معمولا زمينه ساز بسياري فناوري ها در آينده است؛ مانند نظريه نسبيت انيشتين يا مكانيك كوانتوم كه امروزه بدون آن هيچ كدام از ابزارهاي فعلي مانند دستگاه هاي ليزر قابل ساخت نبود.
استاد دانشكده علوم دانشگاه زنجان گفت: علوم پايه كاربرد با تاخير دارد، مهندسي ها از علوم پايه استفاده مي كنند ولي پاسخي كه علوم مهندسي مي دهد سريع تر است.
وي تصريح كرد: در اين شرايط به نظر مي رسد دولت بايد وارد شود و از علوم پايه و توسعه و تحقيقات اين حوزه بيشتر حمايت كند تا به تدريج علاقه دانش آموزان براي تحصيل در اين رشته ها افزايش يابد.
علمي**9157**2017