قطر دیگر عضوی از اوپك نخواهد بود. وزیر انرژی قطر با اعلام این خبر گفته كه این كشور تصمیم دارد از آغاز ژانویه سال 2019 میلادی از این سازمان خارج شود.
سازمان كشورهای صادركننده نفت یا اوپك به‌عنوان كارتلی متشكل از برخی كشورهای صادركننده این محصول در سال 1960 میلادی با پنج كشور ایران، عراق، عربستان، كویت و ونزوئلا و با هدف همكاری كشورهای صادركننده نفت برای تعدیل قیمت‌های جهانی و نحوه عرضه آغاز به كار كرد.
**نفت یا گاز، مسأله این است
قطر كه یك سال پس از تشكیل اوپك به عضویت آن درآمد اكنون پس از 57 سال اعلام كرده قصد خروج از این سازمان را دارد. آیا سهم قطر از تولید نفت در سطح جهان قابل توجه بوده و خروج این كشور از اوپك می‌تواند بازار طلای سیاه را دچار نوسانات قیمتی كند؟
منابع اثبات شده نفت خام قطر در سال 2017 برابر با 25 میلیارد و 244 میلیون بشكه بوده كه تقریباً معادل یك‌ششم منابع ایران و حدود یك‌دهم منابع عربستان به‌عنوان بزرگترین كشور دارای منابع نفتی اثبات‌شده است. با این وضعیت طبیعی است كه این كشور تنها حدود 2 درصد از صادرات نفت اوپك را در اختیار داشته باشد. این در حالی است كه قطر از نظر صادرات گاز طبیعی، بیش از نیمی از حجم صادرات این فرآورده را در سال 2017 در بین كشورهای عضو اوپك به خود اختصاص داده است.
**بزرگترین تولیدكننده LNG جهان
مرتضی بهروزی‌فر، استادیار مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرناپلاس ضمن بیان اینكه قطر به لحاظ صنعت نفت، كشور كوچكی به شمار می‌رود، به اهمیت تولید میعانات گازی در این كشور اشاره كرد و گفت: به‌طور كلی قطر به‌عنوان یك كشور گازی شناخته می‌شود و توانسته با استفاده از مخزن پارس جنوبی كه با ایران مشترك است و قطری‌ها به آن «گنبد شمالی» می‌گویند، به بزرگترین تولیدكننده و صادركننده گاز طبیعی مایع (LNG) دنیا تبدیل شده و تقریباً یك‌سوم ظرفیت تولید انرژی دنیا را در اختیار بگیرد.
بهروزی‌فر تصمیم به خروج قطر از اوپك را اقتصادی توصیف كرد و ادامه داد: چنین تصمیمی را نمی‌توان نادرست دانست و عملاً حضور در اوپك نمی‌تواند برای قطر خیلی مقرون به صرفه و اقتصادی باشد كه این موضوع نیز به‌علت شرایط متفاوت این كشور نسبت به سایر اعضای اوپك است. ارزش و حجم صادارت نفت قطر در مقایسه با گاز این كشور تقریباً ناچیز است و چنین وضعیتی در هیچ یك از كشورهای دیگر عضو اوپك مشاهده نمی‌شود.
**منابع گازی مشترك، فرصتی برای همسایه ایران
وی با اشاره به غفلت ایران از منابع گازی اضافه كرد: تنها كشوری كه به لحاظ منابع گازی در بین كشورهای عضو اوپك سهم قابل توجهی دارد ایران است كه متأسفانه به‌علت عدم استفاده از این موقعیت در سال‌های گذشته، موفق نشده‌ایم جایگاه مناسبی در بازار گاز دنیا به دست آوریم و جایگاهی كه قطر به‌عنوان یك كشور گازی به دست آورده، اهمیت حضور در اوپك و قرار گرفتن در چارچوب‌های این سازمان را برای این كشور از بین می‌برد.
این كارشناس حوزه انرژی اظهار كرد: البته به نظر می‌رسد سهم اندك قطر در بازار نفت تأثیر چندانی بر اوپك نخواهد داشت. زیرا قطر تولید نفت خود را پس از خروج از اوپك به صفر نخواهد رساند؛ بلكه همان سهم اندك تولید نفت، از سرفصل‌های اوپك خارج می‌شود و خارج از اوپك به بازار عرضه خواهد شد.
**خروج قطر از اوپك تأثیری بر قیمت نفت ندارد
بهروزی‌فر درباره آثار قیمتی این تصمیم نیز بیان كرد این تصمیم تنها زمانی بر قیمت نفت اثر خواهد گذاشت كه قطر تولید یا عرضه نفت را متوقف كرده یا تغییراتی در شیوه تولید اعمال كند، ولی نفس این تصمیم تأثیری بر بازارها نخواهد گذاشت.
وی درباره اهمیت استفاده از منابع گازی برای قطر گفت: این منابع، قطر را كه به لحاظ وسعت جغرافیایی و جمعیت، كشور كوچكی به شمار می‌رود، به بزرگترین كشور تولیدكننده گاز كه ثروت قابل توجهی از این تولید به دست می‌آورد تبدیل كرده است. اكثر این تولید گاز این كشور نیز از مخزن مشترك با ایران صورت می‌گیرد و سال‌هاست كه قطر از این مخزن برداشت می‌كند. در صورتی كه ایران به‌تازگی میزان برداشت خود را به قطر نزدیك كرده است. بخش قابل توجهی از تولید نفت قطر نیز از لایه نفتی پارس جنوبی است كه ما حتی در حال حاضر نیز برداشت چندانی از لایه نفتی خود نداریم.
بهروزی‌فر در همین رابطه اظهار كرد: هر آنچه كه قطر را به موقعیت كنونی رسانده بر مبنای حوزه مشترك با ایران و حضور نداشتن ما در بازارها بوده، به‌طوری كه جایگاه خود را در بازار جهانی گاز تثبیت كرده و در حال حاضر یك بازیگر تأثیرگذار در این زمینه است.
**اداره كل اخبار چندرسانه‌ای**ایرناپلاس**
تهران- ایرناپلاس- قطر اعلام كرده با آغاز سال جدید میلادی، از اوپك خارج می‌شود. اما سهم قطر از تولید نفت در سطح جهان چه‌قدر است و این تصمیم چه تأثیری بر قیمت نفت در بازار جهانی خواهد گذاشت؟
