كاركرد چاه های یزد 2 هزار ساعت كاهش می یابد

به گزارش روز یكشنبه دبیرخانه كانون تفكر آب، جواد محجوبی در سی و نهمین نشست این كانون در دانشگاه یزد اظهار داشت: كم آبی شامل 2 بخش مقطعی و مزمن است كه بخش مقطعی با رفع بحران، كمبودها تامین می‌شود.
وی ادامه داد: در مقوله مزمن كم آبی میزان مصرف منابع آبی موجود از آب تخصیص یافته تجاوز می‌كند كه نیاز به تامین آب یا كاهش مصرف دارد.
وی با بیان اینكه سازگاری، نوعی هوشمندی و ضرورت بقا و دوام برای توسعه، شناخت محدودیت‌ها و عمل آن است، تاكید كرد: سازگاری با كم آبی یك مدیریت تطبیقی است و به پویایی همه سیستم‌های اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و طبیعی توجه می‌كند .
مدیر برنامه ریزی آب منطقه ای یزد با اشاره به اینكه هدف، وسیله حركت و موانع در برنامه مشخص شده و عوامل موثر بر كم آبی در دو دسته طبیعی و انسانی طبقه‌بندی شده است ، اضافه كرد: شناخت وضعیت موجود در فصل اول این برنامه تدوین شده است.
محجوبی تصریح كرد: در فصل دوم، برنامه‌ها شامل مدیریت تامین و مدیریت مصرف به تفكیك سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با آب (شركت آب منطقه‌ای، آب و فاضلاب شهری و روستایی، سازمان جهاد كشاورزی، سازمان صنعت، معدن و تجارت) و در سه بخش كشاورزی، صنعت، معدن و خدمات و شرب و بهداشت آمده است.
وی خاطرنشان كرد: در این بخش برنامه هایی نظیر طرح بازچرخانی پساب شهر یزد به منابع شرب چرخاب به منظور تغذیه مصنوعی چرخاب، خاموشی چاه‌های كشاورزی در جهت فرهنگ‌ سازی برای تحویل حجمی آب، راه اندازی سامانه دوسویه آب و برق و سامانه قطع كن چاه‌های آب كشاورزی، طرح سپاس آب و غیره و در سه مقطع زمانی اضطراری (تا پایان سال 1398)، كوتاه‌مدت (1400) و میان‌مدت (1405) تدوین شده است.

** كاهش 50 درصد مصرف آب كشاورزی
به گفته این مسئول، برنامه های بخش كشاورزی شامل 2 بخش اقدامات سازه‌ای و غیر سازه‌ای است كه در نهایت منجر به كاهش 50 درصد آب در بخش كشاورزی یعنی 350 میلیون مترمكعب خواهد شد.
مدیر برنامه ریزی آب منطقه ای یزد افزود: بر این اساس تمام دستگاه‌های اجرایی موظفند براساس بند چهار شامل مسدود كردن چاه‌های غیرمجاز، جلوگیری از اضافه برداشت، نصب كنتور هوشمند، اصلاح و تعدیل چاه‌ها و بند پنج شامل ترویج الگوی كشت بهینه و توسعه شبكه‌های آبیاری نوین، به كاهش مصرف آب در این حوزه كمك كنند.
محجوبی یادآور شد: در 19 منطقه مطالعاتی (16 محدوده ممنوعه و سه محدوده آزاد) مشخص شد كه با اصلاح و تعدیل پروانه‌های چاه‌های كشاورزی در هر سال چه میزان صرفه جویی انجام شود تا در نهایت به هدف كاهش 50 درصد آب كشاورزی برسیم.

** كنتور دار شدن 59 درصد چاه های كشاورزی
وی با بیان اینكه در بیشتر دشت‌ها مصرف واقعی بیشتر از مصرف مجاز است و در دشت یزد- اردكان مصرف بیشتر است، گفت: از 2هزار و 253 حلقه چاه كشاورزی، یكهزار و 330 چاه دارای كنتور حجمی یا كنتور هوشمند آب و برق است و مابقی چاه‌ها نیز بایستی مبادرت به نصب كنتور كنند.
وی درباره بخش شرب و بهداشت هم با بیان اینكه در این بخش مدیریت مصرف ، مدیریت تأمین و اصلاح و بازسازی شبكه تدوین شد ، افزود: در حوزه آب و فاضلاب روستایی نیز در مدیریت مصرف و تامین برنامه‌هایی نظیر كاهش هدررفت، آموزش و اطلاع‌رسانی و ایجاد تاسیسات جدید تعیین شده است.
مدیر برنامه ریزی آب منطقه ای یزد گفت: برای كاهش نیافتن درآمد آب و فاضلاب مقرر شد تا تمام مشتركین آب در حوزه خانگی كه زیر 20 مترمكعب در ماه استفاده می‌كنند، تجهیزات كاهنده مصرف دریافت كرده تا صرفه‌جویی در آب افزایش یابد.
محجوبی ادامه داد: در نقطه مقابل، مشتركانی كه در ماه بالای 20 متر مكعب از آب استفاده می‌كنند نیز بر اساس تبصره 3 ماده قانونی، شامل افزایش تعرفه شوند و نیز با توجه به اینكه 62 درصد از فضای سبز با آب شرب آبیاری می‌شود جداسازی كامل این آب از آب شرب هم ضروری است .

** 20درصد آب بخش صنعت، صرف آبیاری فضای سبز می شود
این كارشناس درباره وضعیت آب بخش صنعت هم اظهار داشت: صرفه جویی در میزان آب مصرفی این بخش به علت سیستم بازچرخانی یا تغییر تكنولوژی هزینه دارد و از سوی دیگر به علت قیمت ارزان آب، انگیزه كافی در این زمینه وجود ندارد تا جایی كه 20 درصد آب مصرفی صنایع ، صرف آبیاری فضای سبز می‌شود.
مدیر برنامه ریزی آب منطقه ای یزد افزود: به همین دلیل در این برنامه پیشنهاد شده كه برای هر واحد تولیدی ، حد استانداری از آب در نظر گرفته شود و در صورت رعایت نكردن حد استاندارد، تعرفه آب برای آن واحد گران تر محاسبه شود.
محجوبی، انجام این طرح را به صورت پلكانی و در طول چهار سال قابل انجام دانست و گفت: البته ارائه وام‌های كم بهره دولت به صنایع در ایجاد سیستم‌های بازچرخانی اثرگذار است كه می توان مدنظر قرار داد.
هم اكنون از 6 هزار و 733 منبع آبی استان یك هزار و 78 میلیون مترمكعب آب استحصال می‌شود كه از این مقدار 833 میلیون مترمكعب مربوط به چاه‌ها، 163 میلیون مترمكعب از قنات و بقیه از چشمه‌ تامین می‌شود.
آب تجدید شونده منابع زیرزمینی استان 827 میلیون مترمكعب است ولی كسری مخزن حدود 300 میلیون مترمكعب است كه به همین دلیل این امر هرسال موجب افت بیش از 50 سانتی‌ متر سطح آب‌های زیرزمینی یزد می‌شود.
آب استحصالی از منابع آب شیرین استان در سال 1387،سه هزار و 166 لیتر در ثانیه بود كه این عدد در سال 1395 به 2 هزار و 631 لیتر در ثانیه كاهش یافت.
بخش دیگر تامین آب استان در كنار منابع زیرزمینی داخلی ، خط انتقال آب از كوهرنگ است كه حدود 50 درصد آب شرب استان در فصل سرما و 20 تا 30 درصد در تابستان را تامین می كند.
1968/ 2047