شب گذشته نيز براي دستيابي به صلح در افغانستان نشستي در امارات برگزار شد كه حضور طرفين شركت‌كننده در آن جلب توجه مي‌كرد. در اين نشست در كنار نماينده طالبان و امريكا كه مذاكرات حول محور آنها بود، نمايندگاني از كشورهاي عربستان، پاكستان و امارات كه هر يك منافعي از جنگ افغانستان مي‌برند، حضور داشتند.
خبر برپايي اين ديدار سه روزه را ذبيح الله مجاهد، سخنگوي طالبان منتشر و تأكيد كرده، اين ديدار بنا است با حل ديپلماتيك مسائل به جنگ 17 ساله افغانستان خاتمه دهد. نشست ديشب در حالي در امارات برگزار شد كه تا همين چند روز پيش بنا بود، روز يكشنبه نمايندگان امريكا و طالبان در پاكستان به مذاكره بنشينند، اما اصرار شوراي عالي صلح افغانستان بر اينكه تمام كشورهايي كه از جنگ افغانستان سود مي‌برند، بايد در اين نشست حاضر باشند تا نتيجه‌بخش بودن آن تضمين شود، باعث شد اين نشست دو جانبه تبديل به نشستي 5 جانبه در روز دوشنبه شود. به‌گزارش خبرگزاري «آسوشيتدپرس» اين اولين بار نيست كه در چند ماه اخير امريكا و طالبان پاي ميز مذاكره مي‌نشينند. بنابراين آنچه در مذاكراتي كه روز گذشته برگزار شد، مهم نشان مي‌دهد، حضور ساير شركت‌كنندگان در آن است.
عربستان و امارات دو كشوري هستند كه از نفوذي قابل توجه در طالبان برخوردارند اين دو در كنار پاكستان سه كشوري بودند كه دولت طالبان را در 5 سال حاكميت آن بر افغانستان به رسميت مي‌شناختند. بنابراين همان‌طور كه شوراي عالي افغانستان تشخيص داده‌است، حضور اين دو كشور در كنار پاكستان در اين مذاكرات مي‌تواند در نهايت منجر به مذاكره رودروي طالبان و دولت افغانستان در كابل شود. بويژه آنكه پاكستان نيز وجود يك افغانستان آرام را مايه به آرامش رسيدن كشور خود مي‌داند. وضعيت امريكا نيز در اين نشست مشخص است. امريكا از سال 2001 تاكنون يك تريليون دلار هزينه جنگ در افغانستان كرده است و تمايل دارد، هر چه زودتر سربازان خود را از اين كشور خارج كند. بنابراين راه را مذاكره با طالباني مي‌بيند كه نيمي از خاك افغانستان را در تصرف خود دارد. امريكا در عين حال تمايل دارد نفوذ خود را بر اين كشور حفظ كند.
دولت افغانستان نيز كه طالبان حضور خود در مذاكره صلح را مشروط به غيبت دولت كرده بود، غايب بزرگ اين نشست محسوب مي‌شود. با اين حال بين طرفين حاضر در بحران‌هاي داخلي افغانستان، علاقه‌مند‌ترين فرد به صلح، همين دولت افغانستان است كه با تلاش‌هاي آن نشست ديروز امارات شكل گرفت. نشست ديشب در امارات در حالي برگزار شد كه طالبان بويژه در يك سال اخير تأكيد كرده است كه حضور نيروهاي خارجي در افغانستان بزرگترين مانع دستيابي به صلح است. با اين حال روزنامه «ديلي تايمز» چاپ پاكستان نوشته است: طالبان مدعي است درباره مواضع سابق خود نسبت به برخي مسائل حساسيت برانگيز كوتاه آمده‌است و از جمله اعلام داشته اگر مذاكرات ابتدايي صلح مثبت باشد، ساير موارد همچون مذاكره مستقيم با دولت افغانستان، تغييرات قانون اساسي و حقوق زنان قابل مذاكره خواهد بود.
** موانع اصلي صلح
بااين حال همه چيز به سادگي اين ادعاها كه آينده‌اي اميدبخش را براي افغانستان ترسيم مي‌كند، نيست. بخش بزرگي از مشكل صلح در افغانستان به سهم‌خواهي‌ها و نبرد بر سر قدرت در منطقه برمي‌گردد. يكي از اين چالش‌ها بين امريكا و پاكستان است. مقامات پاكستاني چندي پيش در ديداري كه با زلماي خليلزاد، نماينده امريكا در امور افغانستان داشتند، ديروز به سايت شبكه خبري «صداي امريكا» گفتند كه اگر تاكنون ودر تمام سال‌هاي گذشته مذاكره با طالبان نتيجه نداده است، به اين دليل است كه امريكا و كشورهاي غربي حاضر نشده‌اند، زمانبندي خروج خود از افغانستان را كه از درخواست‌هاي طالبان است، اعلام كنند. بنابراين مسئول اصلي شكست در هر مذاكره‌اي امريكا است. اما از ديگر سو موضع امريكا نيز نسبت به پاكستان نامشخص است. دولت قبلي امريكا حاضر به پذيرش پيشنهادهاي اسلام‌آباد درباره افغانستان نبود و دونالد ترامپ نيز در ماه‌‌هاي اخير بارها پاكستان را متهم به كم‌كاري در مبارزه با تروريسم كرده است.
«آدام وينشتين»، تحليلگر نظامي كه با سايت شبكه خبري «صداي امريكا» مصاحبه كرده است، معقتد است، اتفاقاً اين مسأله‌اي است كه امريكا بايد از آن استفاده كند. او مي‌گويد: اگر مدعي هستيم پاكستان داراي قدرت نفوذ در طالبان است و در افغانستان آتش‌افروزي مي‌كند، بنابراين حل جنگ افغانستان و رسيدن به صلح نيز در دست همين كشور است. در واقع صلح در افغانستان نيازمند تعهد همه طرف‌هاي درگير در آن به بهتر كردن شرايط در آن و رسيدن به صلح است. از همين منظر، هم عمليات نظامي امريكا در افغانستان و هم بدتر شدن روابط امريكا و پاكستان كمكي به حل مشكل نمي‌كند.» اين در حالي است كه هرچند امريكا بشدت اعتقاد به نفوذ پاكستان در بين طالبان دارد، اما اسلام‌آباد اين ادعاها را رد مي‌كند و مي‌گويد، اين كشور زماني بين طالبان نفوذ داشت، اما اين نفوذ در طول ساليان و با استيلاي هرچه بيشتر طالبان بر زمين‌هاي افغانستان و رويارويي آنها با دولت افغانستان كاهش يافت.
در اينجا بايد به نقش عربستان نيز توجه داشت. به‌طور معمول مذاكرات صلح با طالبان در چند سال گذشته در قطر انجام شده‌است. جايي كه طالبان تلاش كردند دفتري هم در آن داشته باشند. اما اين بار اگر مذاكرات در امارات برگزار شد، به‌دليل عربستان بود. به نوشته خبرگزاري «رويترز»، مقامات امريكايي با توجه به منافعي كه عربستان از جنگ در افغانستان مي‌برد، خواهان حضور نماينده رياض در اين نشست بودند. به اعتقاد ديپلمات‌هاي غربي از آنجا كه عربستان در جدال با قطر است، با تلاش امارات بنا شد نشست در اين كشور برگزار شود تا عربستان هم درمذاكره شركت كند. به اعتقاد اين ديپلمات‌ها ممكن است با توجه به نفوذي كه عربستان در پاكستان به‌عنوان يكي از متحدان خود دارد، بتوان مذاكرات صلح افغانستان را پيش برد. اما بايد ديد عربستان در قبال منافع خود در پاكستان و افغانستان چگونه در اين خصوص تصميم مي‌گيرد.
** درخواست حكمتيار از طالبان
در حالي كه تلاش‌ها براي نشاندن طالبان پاي ميز مذاكره ادامه دارد، روز گذشته، گلبدين حكمتيار، رهبر حزب اسلامي افغانستان خواهان مشاركت طالبان در انتخابات پيش روي افغانستان شد و از اعضاي اين گروه خواست به تيم انتخاباتي او كه مجموعه‌اي از احزاب سياسي افغانستان را در خود جاي داده، بپيوندند تا از اين طريق بتوانند در انتخابات آتي رياست جمهوري افغانستان كه بهار آينده برگزار مي‌شود، مشاركت كنند. طالبان هنوز به اين درخواست واكنشي نشان نداده است.
منبع: روزنامه ايران؛ 1397،9،27
گروه اطلاع رساني**1699**2002
تهران- ايرنا- صلح در افغانستان، 17 سال است اين سه كلمه بارها و بارها دستمايه برپايي نشست‌هايي جهاني شده است و البته آنچه همچنان دور از دسترس است، صلح است.
