سخن از آرزوهای كودكان كار است ، همان ها كه با لباس هایی رنگ و رو رفته هر روز در گذر از خیابان ها و چهار راه های شهر در مقابلت صف می كشند و با سماجت خواهان خرید بسته های آدامس ، كیسه فریزر، جوراب ، فال حافظ و ...می شوند و تو با قرار گرفتن در بین عقل و عاطفه نمی دانی تا چه زمانی باید این وضعیت را بیینی و بی توجه از كنار آن رد شوی.
این كودكان قد و نیم قد كه كارشان نه فصل و ساعت مشخص و نه درآمد چندان دارد معمولا در خانواده هایی زندگی می كنند كه با انواع آسیب های اجتماعی مواجه هستند و همین كار نیز خود به نوعی بازتولید آسیب های اجتماعی دیگر، هم برای خانواده های خود و هم جامعه خواهند كرد.
نبود آموزش و مهارت لازم به خصوص به خاطر سن پایین، عدم بهره مندی از اوقات فراغت، فرصت كودكی كردن را نیز از آنها گرفته است.
متاسفانه بسیاری از این كودكان به دلیل گذراندن ساعات زیادی از زندگی خود در خیابان های شهر، در برقراری ارتباط نیز ممكن است گاهی با پرخاشگری عمل كنند.
هم اكنون دستگاه های مختلفی چون بهزیستی، شهرداری، كمیته امداد، نیروی انتظامی، دانشگاه علوم پزشكی، صدا و سیما و سایر دستگاه ها در ساماندهی و حمایت از این كودكان مداخله دارند.
با وجود برنامه ریزی های انجام شده در دستگاه های دولتی و برگزاری نشست های مستمر در خصوص ساماندهی این كودكان، بعد از مدتی شاهد برگشت بسیاری از آنها به چرخه كار در خیابان هستیم.
در همین رابطه در نشست اخیر دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری قزوین كه به منظور بحث و بررسی در خصوص اقدامات فوق العاده در شناسایی، جمع آوری و ساماندهی متكدیان و كودكان كار خیابانی برگزار شد طرح ضربتی جمع آوری كودكان كار و متكدیان مورد بررسی قرار گرفت.
مدیركل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری قزوین با بیان اینكه طرح ساماندهی كودكان خیابانی می تواند به برطرف شدن آسیب اجتماعی كمك كند ، گفت: با توجه به فرا رسیدن فصل سرما طرح ساماندهی كودكان كار باید هرچه سریعتر اجرایی شود.
مریم بیدخام با یادآوری قوانین بالا دستی و آیین نامه كودكان كار خیابانی افزود: دستگاه های متولی ملزم هستند در بحث ساماندهی كودكان خیابانی بر اساس آن چه قانون برای آنان پیش بینی كرده است، فعالیت كنند
این مسئول اظهار داشت: بهزیستی، كمیته امداد، شهرداری و اداره كل كار و امور اجتماعی از جمله دستگاه هایی هستند كه طبق این آیین نامه مكلف به انجام خدمات برای قشر آسیب دیده هستند.
بیدخام با تاكید بر لزوم همكاری همه دستگاههای مجری برای ساماندهی این كودكان،اظهار داشت: در این رابطه الزام و تكلیفی كه قانون گذار برای دستگاهها در نظر گرفته است می تواند در كنترل و كاهش این آسیب تاثیر گذار باشد.
وی با بیان اینكه اولویت باید جمع آوری و ساماندهی كودكان كار و افراد بی خانمان باشد و در این راستا سازمان‌های مردم‌نهاد ظرفیت مناسبی دارند،افزود: واقعیت آن است كه برای حمایت و مبارزه با چنین پدیده های اجتماعی، نیازمند همكاری تمامی دستگاه های ذیربط و تشكل های مردم نهاد هستیم تا با نظارت های دقیق شاهد كاهش این آسیب باشیم.
***142 كودك كار در مراكز حمایتی و آموزشی بهزیستی قزوین پذیرش شدند
مدیركل بهزیستی قزوین نیز به خبرنگار ایرنا گفت: در هشت ماهه سال جاری 142 كودك كار و خیابان در مراكز حمایتی و آموزشی كودك و خانواده این اداره كل پذیرش و از انواع خدمات مددكاری، روانشناسی، بهداشتی درمانی، حقوقی، تیمی، آموزشی و تلفنی بهره مند شدند.
علیرضا وارثی افزود: این مراكز با هدف كنترل و كاهش آسیب های اجتماعی ناشی از حضور و كار كودكان در خیابان بر كودك ، خانواده و جامعه با تاكید بر رویكرد توانمندسازی ، ارتقای كیفیت زندگی و رفاه اجتماعی كودكان خیابانی تاسیس شده است.
وی اضافه كرد: همچنین پیشگیری و كاهش مخاطرات ناشی از حضور و كار كودك در خیابان بر كودك، خانواده و جامعه، توانمندسازی كودكان خیابانی و خانواده های آنان از جمله افزایش توانایی تحصیلی و حرفه ای كودك، افزایش توانایی های شغلی، مالی و بازتوانی، حمایت از حقوق كودكان خیابانی از دیگر اهداف تاسیس این مراكز است.
وارثی با اشاره به همكارهای بهزیستی با نهادها و دستگاه های مربوط در خصوص ساماندهی كودكان كار ادامه داد: یكی از این دستگاه ها دانشگاه علوم پزشكی است كه با توجه به تفاهم نامه با مركز بهداشت قزوین در بخش سلامت، در خصوص آموزش های مرتبط با پیشگیری از ایدز و انجام آزمایش های تخصصی در سال جاری خدماتی چون غربالگری كودكان در زمینه سلامت روان، بیماری های واگیر و غیرواگیر، واكسیناسیون كودكان كار و خیابان و خانواده های آنان، اجرای اردوی سلامتی درمانی و واكسینه شدن این كودكان در برابر بیماری هپاتیت اقدام شد.
وی، برگزاری چهار دوره آموزشی پیشگیری از بیماری ایدز و هپاتیت توسط كارشناسان بهداشت برای خدمت گیرندگان مراكز كودكان كار و خیابان، انجام 37 آزمایش تخصصی ایدز و هپاتیت از كودكان كار و خیابان در نیمه نخست سال جاری و ارایه آموزش های مستمر توسط مددكاران و مربیان مراكز به كودكان كار و خیابان را نیز از دیگر خدمات ارایه شده عنوان كرد.
مدیركل بهزیستی قزوین گفت: در حال حاضر در استان 2 مركز شامل نگهداری و ساماندهی كودكان كار خیابانی و مركز روزانه حمایتی آموزشی كودك و خانواده با حضور 6 كارشناس خدمات تخصصی را به این كودكان ارایه و در جهت توانمندسازی آنان اقدام می كنند.
به گفته وارثی بررسی عملكرد برنامه ساماندهی كودكان كار خیابانی در مراكز نشان دهنده این است كه درصد بالایی از این افراد را كودكانی تشكیل می دهند كه با وجود سرپرست خانواده متاسفانه به دلیل فقر شدید اقتصادی و فرهنگی و صرفا جهت كسب درآمد در خیابان حضور یافته اند.
وی افزود: بنابراین نگهداری این كودكان در مراكز نه تنها به دلیل وجود سرپرست قانونی مقدور نیست بلكه خود كودك نیز با این امر موافق نبوده و خواستار بازگشت نزد خانواده خود می باشد.
مدیركل بهزیستی قزوین افزود: از طرفی نیز پذیرش و ترخیص چندین باره كودكان در مراكز كودكان خیابانی فعلی منجر به ایجاد چرخه های ناقص حمایت ها و هدر رفت منابع و امكانات سازمان شده است.
***بازتوانی كودكان خیابانی از رویكردهای مورد تایید سازمان بهزیستی است
مدیركل بهزیستی قزوین گفت: یكی از مهم ترین رویكردهای مورد تایید جهت بازتوانی كودكان خیابانی، رویكردهای خانواده محور و مبتنی بر حمایت و توانمندسازی خانواده و تاكید بر تحصیل و آموزش كودك به منظور ایجاد فرصت های برابر و امكان بازگشت به زندگی سالم و بالنده در آینده است.
وارثی افزود: همچنین بهره گیری از توان و مشاركت بخش غیردولتی و وجود روحیه حمایت خیرین از كودكان نیازمند و در معرض خطر شرایط مناسبی را برای اجرای این فعالیت در قالب مراكز غیر دولتی و خیریه ای فراهم خواهد كرد.
وی افزود: در حال حاضر بهزیستی استان قزوین كودكان كار خیابانی را در مركز دولتی و غیردولتی تحت نظارت سازمان با هدف كنترل و كاهش آسیب های اجتماعی ناشی از حضور و كار كودكان در خیابان بر كودك، خانواده و جامعه مورد پذیرش و حمایت قرار داده است.
*** چرخه ساماندهی كودكان كار معیوب است
رییس كمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر قزوین نیز در این زمینه گفت: اگرچه دستگاه های مختلف زیادی در خصوص جمع آوری وساماندهی كودكان كار و خیابان عمل می كنند اما متاسفانه این امر روند ناقصی را طی می كند كه نتیجه آن بازگشت كودكان به فرایند كار در خیابان است.
مهدیه سادات قافله باشی، نقش سمن ها و تشكل ها را در توانمندسازی این كودكان موثر دانست و افزود: بدون تردید، پیشگیری از پدیده كار كودك بسیار آسان‌تر از جمع آوری و كنترل آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن است، بنابراین باید با اقدامات و برنامه های اجرایی دقیق ابتدا زمینه پیشگیری از این معضل اجتماعی را فراهم كرد.
وی اضافه كرد: با توجه به روحیه و عطوفت انسانی شهروند ایرانی كه نمی تواند نسبت به كار كودكان بی توجه باشد باید در این راستا نیز فرهنگسازی درستی در جامعه برای جلوگیری از ادامه این روند اتفاق بیفتد.
قافله باشی، نقش سمن ها را در این خصوص چه در حوزه فرهنگسازی و چه در جهت برنامه ریزی برای پیشگیری از پدیده كار كودكان بسیار موثر دانست و خواستار تقویت نقش سمن های مرتبط با این موضوع شد.
***طرح توانمندسازی خانواد كودكان كار در راه شورای شهر
رییس سازمان ساماندهی مشاغل شهری شهرداری قزوین نیز از تدوین طرحی به منظور ساماندهی و توانمندسازی خانواده های كودكان كار در شهر قزوین خبر داد و گفت: این طرح یك بار به صورت كلی در كمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر قزوین معرفی شده و برای اجرای آن پیگیری لازم انجام می شود.
وحید مقدم سلیمی افزود: با توجه به تاكید سازمان ملل بر محو كار كودك و ایجاد فرصت كودكی برای این كودكان دولت ها موظف هستند با برنامه ریزی لازم زمینه كاهش و جلوگیری از كار كودكان را فراهم كنند.
وی اضافه كرد: از یك سو فقر و نیاز مادی مهم ترین دلیل كار كودكان است و از سوی دیگر این كودكان از توان جسمی بالایی برای اشتغال برخوردار نیستند ، از این رو سازمان ساماندهی مشاغل با تدوین و تهیه طرح توانمد سازی خانواده های كودكان كار به دنبال تحقق این هدف است.
سلیمی مقدم ادامه داد: در این راستا با همكاری سازمان های مختلفی چون استانداری، كمیته امداد، آموزش و پرورش، فنی و حرفه ای و اتاق اصناف ابتدا در جهت عارضه یابی از این موضوع، كودكان كار و سپس خانواده های آنها شناسایی می شوند.
وی گفت: پس از شناسایی كودكان كار و خانواده های آنان، با توان یابی و مهارت سنجی آنها، به تناسب استعدادی كه دارند كارگاه های مهارتی و آموزشی برای آنان تشكیل و پس از طی مدت مهارت آموزشی زمینه معرفی به اصناف فراهم می شود تا با اشتغال به كار، بتوانند برای خانواده درآمد زایی كنند.
مقدم افزود: در صورت تصویب این طرح در شورای اسلامی شهر قزوین در سال اول اجرا ، 50 خانواده كودك كار توانمندسازی می شوند.
6012/7388
قزوین - ایرنا - در كنار آرزوهای كودكانه ای كه در محیط امن و گرم خانه ها خیلی زود رنگ حقیقت به خود می گیرند، در محیط خیابان ها و چهار راه های شهر هم آرزوهایی هستند كه به حسرت تبدیل می شوند.
