به گزارش ايرنا، آموزش و پرورش نهادي تحول ساز در زندگي بشر است و نقش بنيادي و كليدي در سرنوشت جوامع ايفا مي كند چرا كه افراد جامعه بهترين و مستعدترين سن فراگيري خود را در مدرسه مي گذرانند.
مدرسه تجلي كارآمدي و توانمندي آموزش و پرورش است، به همين علت آينده جوامع را مي توان در مدارس مشاهده كرد و اگر اين مراكز آموزشي از استاندارد مطلوب برخوردار باشند، اهداف نظام تعليم و تربيت محقق خواهد شد در غير اين صورت مسير به بيراهه ختم مي شود.
در سال تحصيلي جاري، استان قم با دارا بودن 256 هزار دانش آموز در حدود 660 مدرسه از كمبود مدرسه و كلاس درس رنج مي برد، اين كمبود بيشتر در مناطق جديد شهري است كه هر سال بر تعداد دانش آموزان آن افزوده مي شود.
بر اساس آمار اعلامي اداره كل توسعه، تجهيز و نوسازي مدارس قم، اگر اين كمبود مرتفع نشود، آموزش و پرورش قم در پنج سال آينده با بحران بزرگي روبه رو مي شود كه مي تواند مشكلات اجتماعي زيادي در پي داشته باشد.
يكي از راه هاي مديريت معضل فضاهاي آموزشي در شهر قم، واگذاري زمين هاي تملك شده توسط شهرداري براي احداث فضاهاي آموزشي در مناطق جديد شهري و در نظر گرفتن اعتبارات دولتي براي احداث فضاهاي مورد نياز با همكاري خيران است.
* جمعيت دانش آموزي قم 14 هزار نفر افزايش يافته است
مديركل آموزش و پرورش قم در گفت و گو با ايرنا، بيان كرد: جمعيت دانش آموزي قم در سال تحصيلي جاري نسبت به سال تحصيلي گذشته 14هزار نفر افزايش يافته و از 242 هزار به 256 هزار دانش آموز رسيده است.
حميدرضا شيخ الاسلام افزود: با توجه به رشد جمعيتي كه در سال هاي گذشته در قم رخ داده است، پيش بيني مي شود در آينده اين رشد افزايش چشمگيري داشته باشد.
وي با بيان اين كه افزايش جمعيت دانش آموزي در قم بسيار بالا است، اضافه كرد: تا چهار سال آينده آمار دانش آموزي در سطح كشور از 13 ميليون به 17 ميليون افزايش مي يابد كه سهم استان در اين زمينه به ويژه ورودي پايه اول ابتدايي درصد بالايي است.
وي در ادامه گفت: در چهار سال گذشته 149 باب مدرسه در استان قم ساخته شده، اما همچنان از لحاظ تعداد فضاي آموزشي رتبه پايين و بيست و هفتم را دارا است.
شيخ الاسلام افزود: اين استان در سال 92 رتبه 32 كشور و آخرين رتبه را دارا بود، ولي با اقدامات خيران و تلاش هاي صورت گرفته پنج رتبه جابه جا شده است.
وي خاطرنشان كرد: بيشترين كمبود فضاي آموزشي مربوط به دوره ابتدايي است و در زمان حاضر بيش از 70 درصد مدارس دوره ابتدايي در استان 2 نوبته است.
به گفته وي، كمبود فضاي آموزشي قم بيشتر مربوط به مناطق جديد شهري از جمله شهرك پرديسان در منطقه چهار، شهرك امام حسين در منطقه سه و همچنين مناطقي مانند انسجام، روبه روي بوستان علوي و بلوار مرجعيت كه در حال رشد و توسعه مي باشد ،است.
مديركل آموزش و پرورش قم با اشاره به اين كه در زمان حاضر استان قم به 100 باب مدرسه نياز دارد، گفت: اگر در چند سال آينده مدرسه سازي از سوي خيران و جذب اعتبارات استاني و ملي با روند كنوني پيش رود، نيازهاي جديد را جوابگو خواهيم بود و كمبود 100 مدرسه در جاي خود باقي خواهد ماند.
وي تاكيد كرد: اگر خللي در تخصيص اعتبارات پيش آيد، به طور حتم با مشكلاتي مواجه مي شويم.
شيخ الاسلام با بيان اين كه بالا بودن تراكم دانش آموزي بر كيفيت آموزشي تاثيرگذار است، خاطرنشان كرد: با وجود تمام مشكلاتي كه استان قم از نظر تراكم بالاي دانش آموزي با آن مواجه است، رتبه اين استان در كنكور 97 چهارم بود.
* بي توجهي به كمبود مدرسه، مدارس قم را سه نوبته خواهد كرد
مدير عامل مجمع خيرين مدرسه ساز قم نيز به خبرنگار ايرنا گفت: با توجه به افزايش جمعيت دانش آموزي كه هر سال قم مواجه است، ناديده گرفتن كمبود مدرسه در اين شهر، قم را به سمت مدارس سه نوبته خواهد برد.
سيد ناصر علايي طباطبايي افزود: مناطق مختلف استان قم با كمبود مدرسه روبه رو است به ويژه شهرك پرديسان كه با توجه به جمعيت مستقر در آن ،به 40 باب مدرسه نياز دارد.
وي اضافه كرد: بلوار غدير از ديگر مناطق تازه تاسيس قم است كه كاربري زمين هاي آن به مسكوني تبديل شده و ضرورت دارد نسبت به احداث مدرسه در اين منطقه اهتمام شود.
طباطبايي خاطرنشان كرد: بزرگترين مشكل منطقه الغدير قم، نبود زمين در اختيار براي ساخت مدرسه است، در حالي كه مهمتر از مدرسه زمين است كه بايد تامين گردد.
وي افزود: انتهاي بلوار 15 خرداد، شهرك فاطميه قم و قلعه كامكار از ديگر مناطقي است با رشد جمعيت مواجه هستند و نياز مبرم به مدرسه دارند.
مدير عامل مجمع خيرين مدرسه ساز قم گفت: در زمان حاضر قم از نظر تراكم دانش آموزي بيست و هشتمين استان كشور است و براي رسيدن به تراكم طبيعي نياز به ساخت مدرسه دارد .
وي افزود: به طور حتم اگر مدرسه به ميزان كافي ساخته نشود، ممكن است به سمت سه نوبته شدن مدراس برويم .
مديرعامل مجمع خيرين مدرسه ساز قم با بيان اين كه بيش از 40 درصد مدارسي كه در قم ساخته مي شود به دست خيران است، گفت: فعاليت خيران مدرسه ساز در اين استان نسبت به وسعت و جمعيت قم رونق خوبي دارد، ولي به علت مهاجرت ها و افزايش جمعيت، تراكم دانش آموزي در قم بالا است.
وي افزود: قم نسبت به ساير استان ها نياز بيشتري به مدرسه دارد و بنا بر آمار سازمان نوسازي كشور، تعهدات خيران در قم بالاتر از استان هاي ديگر است.
اين مسئول در مجمع خيرين مدرسه ساز با بيان اين كه تلاش مي كنيم فعاليت خيرين را بيشتر توسعه دهيم، بيان كرد: براي اين كار برنامه ريزي كرده ايم تا بيشتر از گذشته از ظرفيت بانوان استفاده شود.
طباطبايي افزود: با برگزاري جشنواره ها و در جريان قرار دادن بانوان خير، سعي مي كنيم آن ها را نسبت به نتايج اجتماعي و ثواب اخروي ساخت مدرسه آگاه كنيم تا آنها بيش از آنچه كه هست، وارد صحنه شوند.
وي با بيان اين كه در تلاشيم تا از ظرفيت اصناف نيز به طور خاص استفاده شود، ابراز اميدواري كرد: با افزايش حضور خيران و به موازات آن افزايش اعتبارات دولتي كاري در خور شان دانش آموزان قم انجام شود.
* فضاهاي آموزشي قم در پنج سال آينده پاسخگوي نيازها نيست
مديركل نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس قم در گفت و گو با ايرنا، بيان كرد: با وضعيت اعتبارات فعلي در پنج سال آينده در صورتي كه تمام مدارس موجود نيز 2 نوبته شود، فضاهاي آموزشي و پرورشي پاسخگوي نياز دانش آموزان استان نخواهد بود.
محسن پورگليان افزود: گزارش كمبود مدرسه به صورت كامل به مسئولان قم ارائه شده ، ولي نحوه تصويب و تخصيص اعتبارات استاني نشان مي دهد در زمان حاضر اولويت ها چيز ديگري است.
وي ادامه داد: جمعيت دانش آموزي استان قم در سال تحصيلي 98-97 حدود 256 هزار دانش آموز بود كه 95 درصد در شهر و پنج درصد در مناطق روستايي مشغول به تحصيل هستند.
پورگليان اضافه كرد: از كل جمعيت دانش آموزي، 89 درصد در مدارس دولتي و 11 درصد در مدارس غيردولتي حضور دارند كه حدود 122 هزار نفر معادل بيش از 50 درصد از دانش آموزان در مقطع ابتدايي، حدود 50 هزار نفر در متوسطه اول و 34 هزار تن ديگر در متوسطه دوم مشغول به تحصيل هستند.
وي با بيان اين كه در زمان حاضر 6 هزار و 200 كلاس درس فعال در قالب 657 مدرسه در استان وجود دارد، گفت: اين تعداد شامل 507 مدرسه در شهر و 150مدرسه در روستا است كه مدارس شهري پنج هزار و600 كلاس درس و مدارس روستايي 600 كلاس درس دارند.
پورگليان با اشاره به اين كه هر مدرسه به طور متوسط 10 كلاس درس دارد، اضافه كرد: تعداد كلاس در مدرسه شاخص به نسبت بالايي است كه علت آن شهري بودن بيشتر مدارس استان است كه اين شاخص در بسياري از استان ها بين چهار و پنج كلاس است .
وي با بيان اين كه در قم 921 هزار مترمربع فضاي آموزشي وجود دارد، بيان كرد: 63 درصد از كلاس ها و مدارس در مقطع ابتدايي، 25 درصد در متوسطه اول و 12 درصد در متوسطه دوم است.
پورگليان با بيان اين كه شاخص ملي تعداد مدارس 2 نوبت حدود 15 درصد است، خاطرنشان كرد: اين شاخص در استان قم 39 درصد و در شهر قم 48 درصد است كه تراكم دانش آموزي، جمعيت و سرانه آموزشي، 2 نوبت بودن مدارس را تاييد مي كند.
به گفته مديركل نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس، سه شاخص شامل سرانه فضاي آموزشي موجود، سرانه فضاي آموزشي متوسط و سرانه آموزشي استاندارد در سنجش وضعيت سرانه زيربناي آموزشي لحاظ مي شود.
وي افزود: سرانه آموزشي متوسط در كشور 5.17 مترمربع فضاي آموزشي مسقف براي هر دانش آموز است كه اين سرانه در قم 4.32 مترمربع كه حدود 0.9 از سرانه متوسط كشوري پايين تر است.
وي اضافه كرد: سرانه استانداردهاي جديد در سطح كشور 8.39 مترمربع است و قم با 4.32 مترمربع جزو استان هايي است كه از سرانه متوسط پايين تر و رتبه 27 را در كشور دارا است و با وجود همه تلاش هاي خيران و احداث مدارس از سرانه متوسط و استاندارد فاصله داريم.
مديركل نوسازي مدارس قم ادامه داد: در مدارس مقطع متوسطه دوم به لحاظ سرانه مشكل كمتري وجود دارد و عمده مشكل در مقاطع ابتدايي و متوسطه اول است.
وي با بيان اين كه براي دستيابي به سرانه متوسط كشوري، جمعيت دانش آموزان مدارس دولتي در نظر گرفته مي شود، تاكيد كرد: حدود 228 هزار دانش آموز در مدارس دولتي تحصيل مي كنند كه اگر بخواهيم به سرانه كشور برسيم بايد بيش از 200 هزار مترمربع زيربنا فضاي آموزشي ايجاد كنيم.
پورگليان ادامه داد: با اين احتساب كه هر مدرسه 12 كلاسه 2 هزار مترمربع زيربنا نياز دارد، تعداد 980 كلاس درس معادل 82 مدرسه در استان قم نياز است تا به سرانه متوسط كشوري برسيم.
وي به اعتبار مورد نياز براي احداث اين مدارس اشاره و بيان كرد: با وضعيت نوسانات اقتصادي، هزينه احداث هر مدرسه بيش از 40 ميليارد ريال شده است و پيمانكاران با عدد و رقم هاي قبل حاضر به همكاري نيستند.
وي افزود: اگر هزينه احداث هر مدرسه را 40 ميليارد ريال در نظر بگيريم، سه هزار و 400 ميليارد ريال نياز است تا به سرانه متوسط كشوري برسيم و اگر اين مساله را در برنامه پنج ساله در نظر بگيريم براي رسيدن به متوسط سرانه كشوري سالانه حدود 600 تا 650 ميليارد ريال اعتبار نياز است.
پورگليان در ادامه با بيان اين كه فاصله فضاهاي آموزشي موجود در قم از سرانه استاندارد ملي زياد است، بيان كرد: براي رسيدن به استاندارد ملي بايد حدود 840 هزار مترمربع كه برابر با 391 مدرسه است به فضاي آموزشي قم افزوده شود كه براي دستيابي به اين تعداد مدرسه، در قالب برنامه پنج ساله بايد سالانه 2 هزار و 400 ميليارد ريال هزينه شود.
وي تاكيد كرد: احتساب اين تعداد مدرسه و اعتبار براي رسيدن به متوسط و استاندارد كشوري با فرض اين است كه متوسط كشوري و جمعيت دانش آموزي قم در پنج سال آينده ثابت بماند.
به گفته پورگليان، بر اساس اعلام مركز آمار ايران، نرخ افزايش جمعيت در قم 2.33 درصد و 90 درصد بالاتر از نرخ متوسط رشد جمعيت در كشور كه 1.24 درصد است، مي باشد و اين ميزان شامل زاد و ولد و مهاجرت است.
وي با بيان اين كه متوسط زاد و ولد استان 25 هزار تن در سال است، گفت: متوسط سالانه خروج از سيستم آموزشي يعني پايه دوازدهم حدود 15 هزار دانش آموز در سال است كه افزايش سالانه جمعيت دانش آموزشي در قم، حدود 10 هزار نفر است .
وي تصريح كرد: 10 هزار دانش آموز جديد سالانه به 333 كلاس درس و به عبارت ديگر 28 مدرسه 12 كلاسه نياز دارند.
پورگليان خاطرنشان كرد: امسال اعتبار مصوب براي اداره نوسازي مدارس در قم 220 ميليارد ريال و تخصيص نهايي حدود 100 ميليارد ريال است كه 400 ميليارد ريال آن نيز صرف تعمير، تجهيز و انشعابات مدارس مي شود و فقط 60 ميليارد ريال براي مدرسه سازي مي ماند.
وي افزود: در مجموع براي پاسخ به ورودي ها و رسيدن به سرانه متوسط كشوري سالي يك هزار و 300 ميليارد ريال اعتبار نياز است.
وي گفت: با توجه به اين كه خيران سهمي 30 درصدي در ساخت مدارس دارند، اگر سهم خيران از اين اعتبار كم شود، دولت بايد سالي 930 ميليارد ريال براي احداث مدرسه در قم هزينه كند كه تحقق اين امر نيازمند اراده استاني است.
پورگليان همچنين افزود: مدارس روستايي قم به لحاظ سرانه فضاي آموزشي از استاندارد نيز بالاتر است و در حال حاضر بايد كيفيت فضاهاي آموزشي در اين مناطق افزايش يابد.
/2085/ 6133/
قم- ايرنا- رشد بالاي جمعيت در شهر قم و افزايش مهاجرت، اين استان را با بحران كمبود مدرسه مواجه كرده است كه اگر چاره اي اساسي براي آن انديشيده نشود، اين معضل در چند سال آينده قابل مديريت كردن نخواهد بود.
