«پيام» و «دوستي» عليه خشكسالي

طبق اظهارات اخير وزير ارتباطات ومسئولان سازمان فضايي؛ تست‌هاي فني اين دو ماهواره هم اكنون به اتمام رسيده و ماهواره ها به محل پرتاب انتقال داده شده‌اند.در شرايطي كه ماهواره‌هاي 'پيام' و 'دوستي' براي كار بردهاي صرفا علمي و به منظور انجام ماموريت‌هايي از جمله تصوير برداري، مخابراتي، بررسي پوشش گياهي، بهبود پايش گرد وغبار، حريق و اراضي كشاورزي، در كنار ذخيره و ارسال داده و...طراحي شده اند، متاسفانه به دليل شرايط تحريمي كه در سال هاي گذشته عليه كشور مان ايجاد شد، كشورهايي كه قول همكاري براي پرتاب اين ماهواره ها را داده بودند تحت تاثير جوسازي هاي غرب به وعده خود عمل نكردندو همين مسئله؛ سال هاست كه پرتاب اين ماهواره ها راكه اساسا سفيراني براي رفع مشكلات و چالش هاي زيست محيطي خواهند بود، با تأخير مواجه كرده است. اما اكنون قرار است اين ماهواره ها پس از سال ها انتظار، بر بال هاي دانش ايراني وبا ماهواره برهاي بومي به فضا پرتاب شوند.

**«ماهواره هاي پيام و دوستي» 2 نمونه از فعاليت‌هاي صلح‌آميز ايران در عرصه فضا
دكتر براري رئيس سازمان فضايي ايران در گفت وگو با خراسان ضمن تشريح جزئيات، كاربردها وماموريت هاي ماهواره هاي آماده پرتاب ايراني ، بر صلح آميز بودن فعاليت هاي فضايي ايران نيز تاكيد مي كند ومي گويد: جمهوري اسلامي ايران برنامه ها و اهدافي را در حوزه هاي صنعتي و علمي در خصوص ماهواره تعريف كرده كه تمامي اين فعاليت‌هاي فضايي شامل پرتاب و به كارگيري ماهواره‌ها؛ صلح‌آميز و در راستاي تعاملات بين المللي است ودوماهواره دوستي وپيام امير كبيركه حاصل تلاش محققان دانشگاهي است دو نمونه بارز از اين فعاليت هاي كاملا صلح آميز است. وي مي گويد: همزمان با آغاز به كار سازمان فضايي ايران ازاواسط دهه 80در همان ابتدا قراردادهاي ساخت ماهواره با برخي دانشگاه ها از جمله دانشگاه صنعتي شريف و اميركبير نيز به امضا رسيد . اين قراردادها در نهايت منجر به ساخت دوماهواره دوستي و پيام، به عنوان يكي از مجموعه‌ ماهواره‌هاي توسعه فناوري كشور و به كارفرمايي سازمان فضايي ايران شد كه خوشبختانه اكنون تست هاي فني آن ها انجام شده است واين دوماهواره درنوبت پرتاب قرارگرفته‌اند.

**«پيام»ماهواره اي براي رفع نيازهاي زيست محيطي
وي با اشاره به مشخصات فني ماهواره پيام اميركبير خاطرنشان مي كند: طراحي اين ماهواره از سال 84 آغاز شده است .اين ماهواره با وزن 100 كيلوگرم از سري ميكرو ماهواره‌هاي توسعه فناوري فضايي است كه به منظور انجام مأموريت تصويربرداري طراحي و ساخته شده است. ارتفاع مداري طراحي شده براي ماهواره پيام اميركبير 500 كيلومتر و با شيب مداري 55 درجه است و تصاويري با دقت 45 متر ارسال مي‌كند و حدود سه سال در مدار زمين باقي خواهد ماند.به گفته رئيس سازمان فضايي ؛ پيام سه مأموريت تصويربرداري ،ذخيره و ارسال داده ها را برعهده دارد.

بررسي پوشش گياهي، بهبود پايش گرد وغبار، حريق و اراضي كشاورزي، در كنار ذخيره و ارسال داده و نيز اندازه گيري تشعشعات فضايي با هدف بررسي اثر پرتوهاي كيهاني بر عملكرد ماهواره، ازجمله ماموريت هايي است كه ماهواره پيام براي انجام آن ها طراحي وساخته شده است . ماهواره پيام مأموريت مخابراتي هم دارد كه بايد يك پيام را ذخيره و به زمين مخابره كند.چهار دوربين روي اين ماهواره نصب است كه عمليات عكس برداري از زمين را انجام مي دهد.

**«دوستي» براي پايش منابع آبي به فضا مي رود
پروژه طراحي و ساخت ماهواره دوستي در سال 87 ؛ براساس توافق ميان سازمان فضايي و دانشگاه صنعتي شريف وتوسط بيش از 100 نفر از دانشجويان، دانش آموختگان و اعضاي هيئت علمي اين دانشگاه انجام شده است. اين ماهواره با وزن 52 كيلو گرم دردسته ماهواره هاي مينياتوري قرار مي‌گيرد.شكل ماهواره دوستي تقريبا مكعبي بوده و با ابعادي در حدود نيم متر طراحي و ساخته شده است. به گفته رئيس سازمان فضايي ؛تصويربرداري رنگي با رزولوشن بهتر از 30 متر، بررسي پوشش گياهي و پايش منابع آبي از جمله كاربردهاي ماهواره ايراني دوستي است.

وي درباره طول عمر اين ماهواره مي گويد: حداكثر طول عمر عملياتي اين ماهواره برابر با يك سال و طول عمر بالستيكي آن متناسب با مدار آن خواهد بود.اين ماهواره فاقد نيروي پيشرانش به منظور انجام مانور مداري و تغيير مدار است؛ لذا پس از استقرار در مدار از پيش تعيين شده و پس از سپري شدن عمر عملياتي، با استهلاك انرژي جنبشي و نزول به مدارهاي پايين‌تر، وارد اتمسفر مي شود و عمر آن پايان مي‌يابد.مدار اين ماهواره بيضوي و در دسته مدارهاي كم ارتفاع (LEO)، با ارتفاع اوج و حضيض به ترتيب برابر با 310 و 250 كيلومتر و شيب مداري 55 درجه خواهد بود.

**ايران در رتبه 11 جهان از حيث دستيابي به فناوري فضايي
دكتر براري با اشاره به جايگاه ايران درعرصه فضايي مي افزايد: با اجراي برنامه 10 ساله اول توسعه فناوري فضايي در كشور در سال هاي 85 تا 94 خوشبختانه كشورمان نه تنها به چرخه كامل فناوري فضايي دست پيدا كرد بلكه درنهايت به كشوري تبديل شديم كه از نظر علمي در عرصه فضا رتبه اول منطقه ورتبه يازده دنيا را در اختيار داردو در برنامه 10 ساله دوم نيز علاوه بر تثبيت فناوري، توسعه كاربردها را مورد توجه قرار داده ايم.

ولي متاسفانه همچنان در زمينه كاربرد دچار ضعف هستيم و تلاش ما اين است كه سهم خود را در اقتصاد فضا و توسعه كاربردها ارتقا بدهيم چرا كه امروز همه كشورها براي توسعه اقتصاد فضا برنامه دارند به طور نمونه اسفندماه سال گذشته لايحه صنعت فضايي انگلستان تصويب شد، براساس اين لايحه انگلستان قصد دارد تا رشد اقتصاد فضايي خود را كه تا سال 2017 حدود 14 ميليارد پوند بوده است به 40 ميليارد پوند در سال 2030 برساند ما هم تلاش مي كنيم سهم خود را در اين زمينه ارتقا بدهيم و مهم ترين بستر آن هم استفاده از داده هاي ماهواره اي براي ارائه خدمات به بخش‌هاي مختلف جامعه است.

منبع: روزنامه خراسان؛ 1397،10،23
گروه اطلاع رساني**2059**2002