نقش گلخانه ها در كاهش مصرف آب كشاورزی

به گزارش ایرنا، براساس آمارهای اعلام شده از سوی وزارت نیرو حدود 88 درصد آب مصرفی در كشور مربوط به حوزه كشاورزی است كه این آمار 20 درصد بیشتر از متوسط جهانی اعلام شده است.
این در شرایطی است كه بازده این میزان مصرف آب در بخش كشاورزی برای كشور فقط بین 30 تا 40 درصد برآورد شده، در حالی كه این بازدهی در كشورهای توسعه یافته 65 درصد و برای كشورهای در حال توسعه 45 درصد است.
به گفته معاون اول رییس جمهوری، امروز دیگر موضوع آب یك مساله بحرانی و ملی در كشور ایران است و باید مورد توجه ویژه همه مردم و دولت ها قرار گیرد.
اسحاق جهانگیری آذرماه امسال در بخشی از سخنان خود در مراسم بهره برداری از مرحله اول آب شیرین كن 100 هزار مترمكعبی بندرعباس اظهار داشت: مصرف آب شرب ما حدود 6 درصد است، یعنی اگر 100 میلیارد متر مكعب آب مصرف كنیم، چیزی حدود 6 میلیارد متر مكعب شرب بوده و مابقی آن به بخش كشاورزی و صنعت اختصاص دارد.
معاون اول رییس جمهوری اظهار داشت : اگر روش های صحیح و مناسب در بهره برداری از آب كشاورزی و صنعت انجام و از جایگزینی آب صنایع و كشاورزی در بخش های مناسب استفاده شود، دغدغه ما كمتر می شود.

** كشت گلخانه ای تسهیل گر عبور از كم آبی
با توجه به وضعیت موجود و بحرانی بودن شرایط منابع آبی كشور و بالا بودن مصرف آب در كشاورزی سنتی ، اصلاح شیوه های آبیاری در این بخش و توسعه كشت محصولات نیازمند به آب كمتر بسیار مورد تاكید است.
یكی از بهترین كشت هایی كه از سوی كارشناسان كشاورزی برای صرفه جویی در مصرف آب مورد توصیه می شود و دولت نیز از آن حمایت می كند، كشت گلخانه ای است.
كشت گلخانه ای به دلیل تاثیر فراوان در كاهش مصرف آب و نیز افزایش بهره وری محصول و كاهش خسارت های ناشی از بارندگی و حوادث غیرمترقبه به عنوان بهترین گزینه برای كشاورزان محسوب می شود.
براساس آمارهای اعلام شده از سوی وزارت جهاد كشاورزی كشت گلخانه ای نقش بسزایی در افزایش بهره وری آب دارد؛ به عنون مثال برای تولید هر كیلوگرم گوجه فرنگی و خیار در عرصه 300-400 لیتر آب مصرف می‌شود در حالی كه با انتقال كشت این محصول به فضای گلخانه می‌ توان مصرف آب را به 25 تا 30 لیتر كاهش داد.
افزایش تولید در سطح نیز از دیگر مزایای كشت گلخانه ای عنوان می شود كه به طور مثال اگر در عرصه در یك سطح مشخص 30 تا 35 تن محصول تولید شود با انتقال به فضای گلخانه در همان سطح در دو دوره كشت بیش از 500 تن محصول تولید خواهد شد.
علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب و تولید محصول بیشتر، سلامت محصول تولیدی گلخانه ها و اشتغالزایی نیز از دیگر مزایای توسعه كشت گلخانه ای عنوان می شود و این مزایا هر كدام به خودی خود نقش بسزایی در شكوفایی بخش كشاورزی در شرایط بحرانی امروز منابع آبی دارد.

**سطح گلخانه های كشور به 58 هزار هكتار افزایش می یابد
براساس اعلام مسوولان وزارت جهاد كشاورزی هم اكنون سطح زیركشت محصولات گلخانه ای كشور 14 هزار هكتار است كه تا پایان امسال سه هزار هكتار به این اراضی افزوده می شود.
براساس این آمارها ، پیش بینی می شود تا پایان سال جاری میزان برداشت محصول از گلخانه های كشور به سه میلیون تن برسد.
طبق برنامه ریزی كه از سوی وزارت جهاد كشاورزی صورت گرفته ، ظرف 10 سال آینده سطح اراضی گلخانه ای كشور به 58 هزار هكتار افزایش می یابد.
این افزایش نشان از آن دارد كه كشاورزی در ایران به سمت كشت گلخانه ای هدایت می شود و این مهم از برنامه های اولویت دار وزارت جهاد كشاورزی است.

**توسعه گلخانه ها سیاست راهبردی در هرمزگان
در میان مناطق درگیر با بحران خشكسالی و كم آبی، هرمزگان پیشرو بوده و حتی بندرعباس مركز این استان در زمره بحرانی ترین شهرهای كشور در مواجه با كم آبی است.
در این شرایط مسوولان هرمزگان نیز بر صرفه جویی هر چه بیشتر آب در بخش های مختلف از جمله صنعت و كشاورزی تاكید می كنند و برای هر بخش نسخه جداگانه ای می پیچند.
از جمله نسخه های خوب و شفابخش برای بخش كشاورزی هرمزگان، توسعه كشت گلخانه ای است كه امروز به عنوان یك سیاست راهبردی در این استان مطرح می شود.
هم اكنون وسعت گلخانه های استان هرمزگان 205 هكتار با تولید سالانه 50 هزار تن محصول خارج از فصل است كه این میزان طبق اعلام سازمان جهاد كشاورزی هرمزگان باید در راستای سیاست های وزارت جهاد كشاورزی در برنامه های 10ساله به 5 هزارهكتار افزایش یابد.
در اطلاعات منتشره سازمان جهاد كشاورزی هرمزگان زمان كشت گیاهان در گلخانه های این استان شهریور و آغاز برداشت محصولات نیز آذر تا اواخر اردیبهشت ماه سال بعد اعلام شده است.
مدیریت امور باغبانی سازمان جهاد كشاورزی هرمزگان از فلفل رنگی، خیارسبز ، گوجه فرنگی، بادمجان و كدو به عنوان كشت های عمده درگلخانه های این استان نام برده كه همه ساله افزون بر 40 درصد محصولات برداشتی به خارج از كشور صادر می شود.
در این اطلاعات میزان تولید محصول در گلخانه ها در مقایسه با كشت های سنتی بین 10 تا 15 برابر اعلام شده به طوری كه در تولید خیار یا گوجه فرنگی به عنوان 2 كشت عمده متراكم به روش غرقابی در هر هكتار حداكثر 25 تن برداشت می شود درحالیكه این رقم در هر هكتار گلخانه به 250 تا 300 تن نیز می رسد.

** حمایت از سرمایه گذاران كشت گلخانه ای هرمزگان
استاندار هرمزگان دراین زمینه گفت: توسعه گلخانه های تولید محصول های كشاورزی از سیاست های محوری در استان است و متقاضیان فعالیت در این عرصه را مورد حمایت قرار می دهیم.
فریدون همتی در سفر اخیر خود به شهرستان میناب با تاكید بر اینكه توسعه كشت گلخانه ای را با جدیت پیگیری می كنیم، افزود: این اقدام با توجه به بحران كم آبی حاكم بر هرمزگان یك اقدام ضروری است.
وی با تاكید بر تغییر الگوی كشت كشاورزی در استان با توجه به شرایط آبی حاكم ، گفت: باید به سمت توسعه كشت گلخانه ای در راستای كاهش مصرف آب حركت كنیم .
وی بیان داشت: باید برنامه هایی به منظور سازگاری با كم آبی و در راستای ارتقای بهره برداری از عوامل تولید با محوریت توسعه گلخانه ای برای مقابله با كمبود آب در بخش كشاورزی استان تدوین و انجام شود.
استاندار هرمزگان فعال سازی گلخانه‌ های متروكه را یكی از اولویت های ستاد راهبردی گلخانه‌های هرمزگان دانست و بیان داشت: اقدام لازم برای راه اندازی مجدد این گلخانه ها انجام شود.
همتی با تاكید بر جذب سرمایه گذار توسط دستگاه های زیرمجموعه ستاد راهبردی گلخانه های استان، تصریح كرد: بانك كشاورزی متولی پرداخت تسهیلات به متقاصیان احداث گلخانه در هرمزگان است.

** بهره برداری از 53 هكتار گلخانه تولید محصولات كشاورزی در هرمزگان
رییس سازمان جهاد كشاورزی هرمزگان گفت: در سفر اخیر وزیر جهاد كشاورزی به استان در آذرماه امسال 53 هكتار گلخانه تولید محصولات كشاورزی در هرمزگان به بهره برداری رسید.
علی باقرزاده افزود: با بهره برداری از این طرحها، سطح كل گلخانه های هرمزگان به 282 هكتار با تولید سالانه 70 هزارتن محصولات سبزی و صیفی به ویژه گوجه فرنگی، خیارسبز و فلفل افزایش می یابد.
وی با اشاره به تاكید وزیر جهاد كشاورزی بر توسعه كشت های گلخانه ای در هرمزگان افزود: براساس اعلام این وزارتخانه هرمزگان رشد مناسبی در این بخش داشته است.
باقر زاده ادامه داد: با تلاش های صورت گرفته هم اكنون وسعت گلخانه های كشاورزی هرمزگان به بیش از 220 هكتار افزایش یافته درحالیكه مجوز احداث یك هزار و 700 هكتار دیگر نیز صادر و متقاضیان برای دریافت تسهیلات به بانك های عامل معرفی شده اند.
وی ادامه داد: هرمزگان با وجود شرایط سخت آب و هوایی در حوزه كشاورزی حركت های خوبی آغازكرده كه منتج به مصرف كم آب و بالا رفتن واحد تولید در سطح می شود.

**اعمال سیاست های تشویقی برای توسعه كشت گلخانه ای
امروز كشور به دلیل اعمال تحریم های ظالمانه از سوی دشمنان، با شرایط سخت اقتصادی مواجه است كه در این شرایط بخش كشاورزی و تلاش برای شكوفایی هر چه بیشتر آن می تواند تا حدودی تاثیر این تحریم ها بر اقتصاد را كمرنگ كند.
بخش كشاورزی و صنایع وابسته به آن امتیاز مهم كشور ما در این شرایط است چون كشوری چهار فصل و دارای نیروی انسانی توانمند، خاك مرغوب و پشتكار و همت هستیم.
اما در این میان و با توجه به وضعیت منابع آبی كشور، برای شكوفایی بخش كشاورزی باید نسخه های خوب و شفابخش همچون نسخه كشت گلخانه ای را مورد توجه قرار دهیم تا هم صرفه جویی در مصرف آب داشته باشیم و هم به اقتصاد كشور كمك كنیم.
با رفتن به سمت كشت های گلخانه ای و صنعتی علاوه بر تامین نیاز و مصرف داخل با تولید محصولات با كیفیت ، می توان وارد بازارهای رقابتی خارجی نیز شد.
در این شرایط و با توجه به محدودیت منابع آبی سیاست دولت دوازدهم در بخش كشاورزی نیز حمایت از تولیدات گلخانه ای و صرفه جویی در مصرف آب است.
توسعه كشت گلخانه ای به دلایل بهره وری مصرف آب، افزایش میزان تولید نسبت به فضای باز، امكان مدیریت تولید محصولات صادراتی، ارز آوری برای كشور و ایجاد فرصت های شغلی باید به عنوان محور اصلی توسعه كشاورزی جایگاه واقعی خود را پیدا كند.
از همین رو مسوولان دستگاه های متولی باید همسو با سیاست های دولت و با اعمال سیاست های تشویقی و برگزاری دوره های آموزشی و اعطای تسهیلات كم بهره ، كشاورزان و فعالان این عرصه را به سمت كشت گلخانه ای ترغیب كنند.
7198/6048
گزارش از فاطمه حسینی