منطقه پنج ‌انگشتي ابركوه ، مستعد صنعت گردشگري

در منطقه پنج انگشتي ظرفيت هاي طبيعي زيادي براي بازديد گردشگران داخلي، خارجي و دوستداران طبيعت با توجه به حضور گورخرها فراهم است .
به گزارش ايرنا ، ابركوه درگذشته از زيستگاه‌هاي مهم حيات‌وحش در فلات مركزي ايران بود، كه تا اواخر دهه 40 تعدادي گورخر، آهو و جبير در آن زيست مي كردند.
حتي در گزارش‌هاي اتحاديه جهاني حفاظت از طبيعت، كفه(كوير) ابركوه به ‌عنوان يكي از زيستگاه‌هاي خوب گورخر در ايران يادشده است.
دشت‌هاي اين شهرستان از يك طرف به تالاب گاوخوني و از جنوب تا بهرام گور فارس و از طرف غرب به كوه هاي زاگرس و از شرق به كوير ابركوه – مروست شهرستان خاتم منتهي مي شود.
اين منطقه با توجه به گستردگي و تنوع زيستگاهي عامل پيدايش تنوع حيات‌وحش و غناي زيستي است.
عموم طبيعت دوستان و علاقه مندان به طبيعت مي توانند ، از سايت تكثيرگورخرايراني كه از طبيعت جالب و قشنگ منطقه برخوردار است ، بازديد كنند.
سايت تكثير گورخر ايراني منطقه پنج‌انگشتي در محدوده‌اي به مساحت 160 هكتار كه در فاصله 60 كيلومتري مركز شهرستان در مسير جاده ابركوه - مروست قرار دارد.
سرپرست اداره حفاظت از محيط ‌زيست در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: متأسفانه در دهه هاي 40 و 50 اين زيستگاه مورد تاخت‌ و تاز شكارچيان قرار گرفت و آسيب جدي به آن وارد شد و جمعيت گورخر به‌ طوركلي منقرض شد و تعداد آهو و جبير در آن بسيار كاهش پيدا كرد.
حسن تيموري با اشاره به كوهستان‌هاي غرب ابركوه كه شرق زاگرس محسوب مي شود، يادآور شد: منطقه از چشمه‌سارهاي متعدد و پوشش گياهي خوبي برخوردار بود و تعدادي از جمعيت كل بز و قوچ ميش در آن زندگي مي‌كرد كه آسيب جدي به آن وارد شد و با مرور زمان تعداد اين 2 گونه جانوري هم كاهش يافت.
وي بيان كرد: همچنين پيامد آن باعث از بين رفتن آهو ، جبير، يوزپلنگ، كاراكال و پلنگ ، گربه شني ،گربه پالاس و پرندگان نادري همچون هوبره ، بالابان ، عقاب طلايي و... شد و اواخر دهه 1360 كه شروع انتخاب مناطق حفاظت ‌شده بود در شهرستان چيزي باقي نمانده بود.
اين كارشناس ارشد حفاظت محيط زيست ابركوه اظهار كرد: با اين‌ حال چون بستر و زيستگاه حضور گونه‌هاي ارزشمند به ‌واسطه سابقه تاريخي بسيار خوب ، مهيا بود، تكثير گورخر به ‌عنوان تلاشي براي بازگرداندن اين گونه به طبيعت و ممنوع شدن شكار در رويشگاه تاغستان ها و تاغزارهاي طبيعي ابركوه به ‌عنوان منطقه شكار ممنوع مورد توجه قرار گرفت.
تيموري ادامه داد: درختان و بوته هاي تاغ تا دهه 60 عمدتاً براي تهيه زغال قطع و سوزانده مي شد و بقاياي ناچيز تاغزارها در سال 1380 تحت عنوان كفه تاغستان و كوه هاي « عيش و اعلي » به عنوان منطقه شكار ممنوع و تحت مديريت محيط زيست انتخاب شد.
وي اضافه كرد: در اين منطقه گونه‌هايي چون گورخر، جبير و آهو در گذشته وجود داشت، كه به دليل شكار بي رويه، اين گونه ها از بين رفتند و امروزه بازگرداندن آنها به دليل تخريب زيستگاه ها تقريبا امكان پذير نيست.
به گفته وي اكنون كل و بز، قوچ ميش ، جبير و آهو و پرندگاني همچون باقرقره، زاغ بور ، عقاب طلايي ، هوبره ، كبك ... و گوشت خوراني مانند كفتار ، گرگ ، پلنگ و روباه و شاه روباه و تعداد اندكي آهو و جبير در منطقه شكار ممنوع كفه تاغستان زيست مي كنند.
سرپرست اداره حفاظت از محيط‌ زيست ابركوه با اشاره به آغاز فعاليت سايت تكثير و پرورش پنج‌ انگشتي ابركوه در سال 1389تأكيد كرد: هم‌ اكنون 17 رأس گورخر ايراني بالغ و سه رأس كره ماده و سه رأس كره نر در اين سايت نگهداري مي‌شوند.
تيموري افزود: دوره بارداري گورخرها 12 ماه و كره گورخرها معمولاً در 48 ماهگي بالغ مي‌شوند و اگر شرايط آب و هوايي منطقه خوب باشد و منبع غذايي حيوان به ‌اندازه كافي تأمين شده باشد، گورخرهاي ايراني هرسال قادر به زاد آوري هستند.
وي، بابيان اينكه اين شهرستان در گذشته يكي از زيستگاه‌هاي مهم حيات ‌وحش استان يزد بود، افزود: در نظر است در آينده ، ديگر گونه‌هايي كه در دشت ابركوه منقرض شدند راز احيا كنيم.
همچنين فرماندار ابركوه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهار داشت: اين شهرستان آثار تاريخي ، طبيعي و مكان‌هاي جذابي براي بازديد گردشگران داخلي و خارجي دارد و منطقه پنج‌انگشتي ، سايت تكثير گورخر ايراني است كه فضاي طبيعي و بكرآن براي بازديدكنندگان داخلي و خارجي بسيار جذاب و ديدني است.
محمد كاظمي نسب اظهار كرد: در اين منطقه حفاظت‌شده ، تعدادي گورخر ايراني از طرف اداره حفاظت از محيط ‌زيست شهرستان نگهداري مي‌شوند.
وي يادآور شد: در حوزه گردشگري ابركوه شاخصه‌هاي ممتازي در عرصه هاي تاريخي ، طبيعي و خانه‌هاي بوم گردي وجود دارد.
فرماندار ابركوه اظهار كرد: اين شهرستان علاوه بر كشاورزي ، دامپروري و صنعت در حوزه گردشگري ( آثار تاريخي ، طبيعي ) از ظرفيت ها و فرصت‌هاي بالاي گردشگري برخوردار است.
كاظمي نسب بابيان اينكه در دولت تدبير و اميد نگاه ويژه‌اي به حوزه گردشگري شده است، اظهار كرد: در ابركوه به‌ عنوان نقطه محروم و كمتر توسعه‌ يافته شاهد رونق گردشگري بيشتري در چهار سال گذشته هستيم .
وي تصريح كرد: ابركوه ظرفيت‌هاي خوبي در حوزه گردشگري دارد و به‌واسطه وجود آثار شاخص طبيعي و تاريخي بي‌نظير و يا كم‌نظير است به‌ عنوان يكي از 14شهر نمونه گردشگري كشور انتخاب ‌شده است.
كاظمي نسب ادامه داد: اين شهرستان با 162 هكتار بافت تاريخي ظرفيت‌هاي زيادي براي تبديل قطب گردشگري استان يزد در سطح ملي دارد.
فرماندار ابركوه يادآور شد: تاكنون از 400 اثر تاريخي و طبيعي شناسايي شده، 143 اثر آن در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد.
كاظمي نسب خاطرنشان كرد: ثبت درخت سرو 4500 ساله اين شهر در فهرست آثار جهاني از جمله مطالبات مردمي و مسئولان منطقه است.
رئيس ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع‌دستي ابركوه هم به ايرنا گفت: منطقه پنج ‌انگشتي در فاصله 60 كيلومتري مركز شهرستان و در كنار جاده‌هاي تاريخي ادويه و شاخه‌اي از جاده ابريشم قرار دارد.
مجاهد كرباسي افزود: در اين منطقه از آثاري تاريخي كه در اطراف كوه پنج ‌انگشت وجود دارد، مي‌توان به جاده تاريخي ادويه، بخشي از مسير راه شاهي تاريخي، كوه كلات، شاخه‌اي از جاده ابريشم، دخمه‌هاي تاريخي معروف به دخمه شاه وار، قلعه هاروني و آثار تاريخي متعدد و ارزشمند ديگر اشاره كرد.
كرباسي ادامه داد: كوه پنج ‌انگشتي ابركوه از نظر طبيعي داراي فسيل‌ها و سنگواره‌هايي است كه نمايانگر گذشته طبيعي اين منطقه است.
وي اظهار كرد: كوه يادشده از منظر طبيعي در بين 2 منطقه نمكزار و كوهستاني قرار دارد و بخش شمالي آن درگذشته نه‌ چندان دور باتلاقي و نمكزار طبيعي بود و بخش جنوبي آن كوه‌هاي زنجير مانند زاگرس قرار دارد.
كرباسي تأكيد كرد: اين ديوار طبيعي در تاريخ ايران اهميت زيادي داشته است، به‌ نحوي‌كه تنها از معبرها و شكاف‌هاي دره‌هاي اين كوه‌ها امكان ارتباط شمال و جنوب ممكن بود.
اين مسئول يادآور شد: يكي از اين گذرگاه‌ها كه در نزديك منطقه پنج‌ انگشتي قرار دارد و بارها در شاهنامه فردوسي از آن نام‌ برده شده، «تنگه پوزه سياه» است.
سه اثر طبيعي، منزلگاه امام رضا (ع)، خانه آقازاده كه تصوير آن بر اسكناس20 هزار ريالي چاپ‌ شده ، مجموعه دهكده توريستي قلعه تيجرد ، خانه‌هاي قديمي ، قلعه‌هاي تاريخي ، مسجد جامع ، كوه گنبد عالي و سرو 4500 ساله از آثار تاريخي شاخص منطقه است.
مركز شهرستان 53 هزار نفر ابركوه در 140 كيلومتري جنوب غربي شهر يزد و در مسير جاده اصلي يزد - شيراز قرار دارد و فاصله اين شهر تا شيراز 300 كيلومتر و تا اصفهان 280 كيلومتر است.
7540/ 2047/