نگاهی به خروش انقلابیون مشهد در آذر و دی 57

دفتر تاریخ پرسوز و گداز انقلاب اسلامی یادآور اشك ها و لبخندهای یك ملت برای رسیدن به استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی است كه با ورق زدن این دفتر می توان سهم ارزنده مردم مشهد را از این رستاخیز بزرگ مرور كرد.
بر اساس مستندات موجود در واحد مطالعات انقلابی مركز اسناد آستان قدس رضوی اوج گیری فعالیت های انقلابی در مشهد از خرداد 1357 همزمان با سالگرد نهضت 15 خرداد 1342 بود و همچنین آذر و دی ماه همان سال حوادث به یاد ماندنی را در تاریخ این شهر به یادگار گذاشت.
این فعالیت ها با بازگشت حضرت آیت الله خامنه ای از تبعید ایرانشهر در مهر 1357 موجی پرشور در میان انقلابیون مشهد به راه انداخت به طوری كه با برجسته شدن راهپیمایی ها و سخنرانی ها، حضور ناچیز و نامشروع رژیم از همیشه كم رنگتر شد.
آغاز محرم مقارن با اواخر آبان ماه 1357 به قیام مردم در قالب راهپیمایی ها و سخنرانی ها با حضور هسته مركزی رهبران انقلاب در مشهد «حضرات آیات خامنه ای، واعظ طبسی و شهید هاشمی نژاد» رنگی عاشورایی داد.
مردم خشمگین از سال ها جور و بی عدالتی رژیم مستید پهلوی با تاسی به قیام خونین سرور شهیدان آماده بودند در راه پیروزی انقلاب از جان خود بگذرند. اعلام همبستگی فرهنگیان، وكلا، قضات، دانشگاهیان، پزشكان و دیگر اقشار مردم كه گاه منجر به تحصن های گسترده و چندین روزه می شد و نیز تعطیلی بازار، ماموران رژیم شاه را در مشهد به وحشت می انداخت.
در حالی كه اعلام همبستگی پزشكان و كارمندان بیمارستانهای ششم بهمن (17 شهریور كنونی)، شهناز (قائم) و شاهرضا (امام رضا) از اوایل محرم به درگیری و تحصنهای چند ساعته پزشكان در این مراكز منجر شده بود، روز 23 آذر منجر به لكه ننگ دیگری بر چهره منفور رژیم پهلوی شد.
حمله چماقداران اجیر شده سلطنت طلب در 22 آذر ماه 1357 به بیمارستان 17 شهریور مشهد منجر به اعتصاب 72 ساعته كاركنان این بیمارستان شد. روز 23 آذر كاركنان بیمارستان امام رضا (ع) برای نشان دادن همبستگی با كارمندان بیمارستان 17 شهریور به همراه كارمندان بیمارستان قائم(عج) در محوطه آن اجتماع كردند و قرار شد در همان مكان اعتصاب كنند.
به دنبال این امر، گروهی مهاجم چماقدار با شعار 'جاوید شاه' از در جنوبی به داخل بیمارستان امام رضا(ع) وارد شده و با سنگ و آجر به طرف بخش اطفال و داخلی و كاركنانی كه بیرون آمده بودند حمله كردند. مهاجمان سرسپرده استبداد پس از شكستن شیشه اتومبیلها با سنگ و چوب به پزشكان و كاركنان بیمارستان حمله كردند. در این میان یكی از انقلابیون به نام 'محمد منفرد' كه برای حمایت از بیماران آمده بود به شهادت رسید. چماقداران رژیم سپس به بخش كودكان بیمارستان 17 شهریور حمله كردند و در این بخش كودك 9 ماهه ای توسط آنان شهید شد.
با رسیدن خبر حمله به بیمارستان در كمتر از یك ساعت 30 هزار نفر از شهروندان انقلابی در میدان بیمارستان امام رضا(ع) مشهد تجمع كرده و علیه رژیم شاه و جنایتهایش شعار دادند كه در ادامه نیروهای نظامی در خارج از بیمارستان و پشت نرده ها به صورت مستقیم به سوی مردم تیراندازی كردند.
پس از پایان تیراندازی، علما و بزرگان شهر كه در بخش رادیولوژی متحصن شده بودند اعلام كردند تا تغییر فرماندار نظامی مشهد به تحصن خود ادامه خواهند داد كه با عدم موافقت رئیس حكومت نظامی مشهد روبرو شدند.
در طول حكومت نظامی در مشهد هر شب حدود هزار نفر در مقابل نیروهای نظامی و تانكها متحصن می شدند و مردم برای حمایت از متحصنین، خودروهای خود را از مواد غذایی اعم از گردو، پنیر، نان و اقلام مورد نیاز دیگر پر می كردند و از بالای نرده ها به آنان می رساندند.
سخنرانیهای روزانه حضرت آیت الله خامنه ای، شهید هاشمی نژاد و نمازهای جماعت ظهر و عصر از برنامه هایی بود كه مورد استقبال مردم انقلابی مشهد در مقابل بیمارستان 17 شهریور قرار گرفت.
گزارش خبرنگاران داخلی و خارجی از این واقعه در روز 24 آذر از بیمارستان امام رضا به عذرخواهی 'غلامرضا ازهاری' نخست وزیر وقت رژیم استبداد و عزل 'عبدالرحیم جعفری' فرماندار نظامی مشهد انجامید.
راهپیمایی پنجم دی ماه سال 1357 شهروندان مشهدی نیز با حضور مردم و علما كه از خیابان شیرازی فعلی شروع شد در بیمارستان امام رضا(ع) با قرائت قطعنامه ای در شش بند توسط آیت الله طبسی به پایان رسید.
تلاش مدبرانه حضرت آیت الله خامنه ای در مشهد در جریان فاجعه حمله ماموران رژیم به بیمارستان امام رضا(ع) به عقب نشینی مزدوران استبداد، اخراج مسئول شهری جنایت بیمارستان، سركوبی چماق به دستان و آزادی زندانیان بیگناه انجامید.
آنچه در این گزارش ذكر شد براساس اسنادی است كه در یكی از غنی ترین مراكز اسناد كشور در جوار بارگاه منور رضوی ثبت شده است.
كارشناس واحد مطالعات انقلاب اسلامی سازمان كتابخانه ها، موزه ها و مركز اسناد آستان قدس رضوی به خبرنگار ایرنا گفت: از سال 1376 تاكنون 38 هزار سند در باره وقایع انقلاب اسلامی در خراسان رضوی در این مركز گردآوری شده است.
فاطمه خندان افزود: از این تعداد 30 هزار سند مكتوب و هشت هزار سند دیجیتال است كه به آنها می توان 200 دقیقه سند تصویری و 200 ساعت سند صوتی شامل سخنرانیها در جریان انقلاب اسلامی را اضافه كرد.
وی ادامه داد: قدیمی ترین سند انقلاب اسلامی در خراسان رضوی كه در مركز اسناد آستان قدس رضوی موجود است به وقایع خرداد سال 1342 مربوط می شود كه این اسناد تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه دارد.
كارشناس سازمان كتابخانه ها، موزه ها و مركز اسناد آستان قدس رضوی گفت: بر اساس این اسناد اوج گیری فعالیتهای انقلابی در مشهد از خرداد 1357 همزمان با سالگرد نهضت 15 خرداد 1342 حوادثی به یاد ماندنی را در تاریخ این شهر به یادگار گذاشته است.
7489/6053