مسوولان كشوری برای حل چالش حاشیه نشینی در اهواز وارد عمل شوند

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا،بحران آلودگی هوا و ریزگردها و گرد و غبار، بحران آب، فاضلاب و روان آب ها، خشكسالی، گرمای شدید و طاقت فرسا و آسیب های اجتماعی از جمله مهمترین مسایلی است كه اهواز در این سال ها با آنها دست به گریبان بوده به گونه ای كه زندگانی و عرصه را بر مردمان شهر سخت و مشكل كرده است.
در این میان یكی از ابر چالش های اهواز كه از آن به عنوان مادر آسیب های اجتماعی و چهره عریان فقر و نداری یاد می شود، پدیده «حاشیه نشینی» است كه اكنون از مرز چالش گذر كرده و به نظر می رسد گام در وادی بحران گذاشته است، مقوله ای كه مدیریت آن از توان امكانات و نیروی بومی استان خوزستان خارج است و با توجه به ابعاد پیچیده و زوایای مهم آن بر حوزه زندگی فردی و گروهی و امنیت شهروندان نیاز به رویكرد ملی و عزم جدی مسوولان رده بالای دولت و نظام دارد.
خبرنگار ایرنا برای آسیب شناسی و بررسی بیشتر موضوع حاشیه نشینی در اهواز در كنار تبیین مساله به سراغ رئیس سابق شورای شهر اهواز كه اكنون رئیس كمیسیون عمران شورای این شهر می باشد، رفته كه مشروح مصاحبه با وی در پی می آید:
** مسوولان كشوری وارد عمل شوند
عضو و رئیس كمیسیون عمران شورای شهر اهواز تاكید كرد: بی شك برای ساماندهی و حل چالش حاشیه نشینی در اهواز با توجه به اهمیت مساله نیاز است مسوولان كشوری وارد عمل شوند و تا مشكلات بیشتر و وضعیت حادتر نشده چاره اندیشی كنند و این می تواند نكته ای كلیدی برای حل مساله باشد.
«محمد جعفر فلسفی» در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار اعزامی ایرنا به اهواز گفت: مسوولان دولت و كارگزاران نظام باید باور كنند كه مساله حاشیه نشینی در اهواز وخیم تر شده و بسیار خطرناك است، چند ماه پیش اعضای كمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در سفر به اهواز از مناطق حاشیه نشینی دیدن كردند و سخت متاثر شدند ومعتقد بودند 'اهواز كه روی دریایی از نفت خوابیده اكنون نباید چنین حال و روزی داشته باشد و برای حداقل ها درجا بزند'.
وی سپس ای سوال را مطرح می كند كه 'چطور با آمدن یك كمیسیون این باورشكل می گیرد؟ اگر گروه های دیگر نیز می آمدند و از نزدیك وضعیت را می دیدند ، وضعیت به اینجا ممی رسید؟
** امكانات و توان استان پاسخگوی رفع حاشیه نشینی اهواز نیست
رئیس پیشین شورای شهر اهواز ادامه داد: مسوولان استان از مسایل مختلف و حتی چالش های مناطق حاشیه نشین اهواز اطلاع دارند اما به سبب اینكه امكانات و توان اقتصادی ومالی استان برای رفع مسایل حاشیه نشینی محدود است، با ظرفیت های محلی نمی توانیم مشكلات این مناطق را رفع كنیم.
فلسفی گفت: مناطق حاشیه نشین اهواز وضعیت خاص و شرایط ویژه خود را دارند، بنابراین از نظر ساختار اجتماعی و تنوع فرهنگی و قومی با مناطق حاشیه نشین شهرهای دیگر متفاوت اند، به همین دلیل وقتی خدمات رفاهی به آنها ارایه نشود، شرایط برای سوء استفاده و نفوذ دشمن فراهم می شود، مساله حاشیه نشینی و خدمات دهی به آنان به ویژه در مناطقی مانند 'ملاشیه' و 'عین 2 ' چون مشمول زمان شده برای برخی ساكنان ذهنیت ایجاد كرده است كه 'مبادا نظام و دولت به آنان بی توجه است'.
او توضیح داد: این موضوع متاسفانه در برخی مناطق جهتگیری قومی به خود گرفته و تعدادی تحت تاثیر تبلیغات رسانه های بیگانه و معاند و جوسازی های كه شد جذب گروه های معاند و افكار نادرست و تروریستی شدند كه این امر نیاز به آسیب شناسی دارد، 'كسانی كه بانی حادثه 31 شهریور اهواز شدند اهل همین مناطق حاشیه نشین بودند كه از غفلت ما سوء استفاده كردند و با وجودی كه چندین سال بود خطر جریان های مخالف و معاند از سوی نهادهای مختلف هشدار داده می شد اما آن گونه كه باید و شاید جدی گرفته نشد'.
رئیس كمیسیون عمران شورای شهر اهواز افزود: حدود 25 محله شهر به نوعی در ردیف محله های كم برخوردار جای می گیرد، بخشی از آنها در شرق و بخش دیگری درغرب اهواز قرار دارند، در این محله ها ما مشكل زیر ساختی داریم، تامین آب، فاضلاب، سرانه پارك و بوستان، گاز، مدرسه، درمانگاه و بهداشت مناطق حاشیه نشین با چالش مواجه است.

** زمین خواران به جان اهواز افتاده اند
فلسفی گفت: هر یك از مناطق حاشیه نشین شهر با مشكلات و مسایل خاص خود مواجه است به طور مثال مشكلات «كوی علوی» با مسایل منطقه «منبع آب» متفاوت است، به تازگی و از سال گذشته جریانی به نام «زمین خواری» در مناطق حاشیه نشین آغاز شده و عده ای با قطعه بندی در حال تاراج زمین های این مناطق هستند.
وی اظهار كرد: زمین های حاشیه شهر اهواز متعلق به نهادهای دولتی و دستگاه های اجرایی است و جریانی كه به نظر می رسد از جاهایی حمایت می شوند و پشتشان به جایی گرم است از چند وقت پیش زمین های محله حاشیه نشین ملاشیه را قطعه بندی كرده و آنها را می فروشند ، در این مناطق برق دزدی از شبكه نیز امری عادی تلقی می شود.
رئیس پیشین شورای شهر اهواز در توضیح بیشتر در خصوص زمین خواری ادامه داد: آدم های با نفوذی پشت قضیه زمین خواری پنهان شده اند، این افراد با توجه به بافت و توپوگرافی زمین های حاشیه شهر كه بیشتر مسطح و بدون پستی و بلندی است برای مقاصد زمین خواری و توسعه مناطق حاشیه نشین ابتدا اقدام به كشیدن جاده می كنند و تا جایی كه جاده امتداد دارد زمین های حاشیه آن را قطعه بندی می كنند و سپس آنها را می فروشند كه در آنها بدون رعایت استانداردهای فنی، مهندسی و قانونی و نظارتی ساخت و ساز می شود.
فلسفی افزود: به طور قطع این اتفاق در اهواز اوضاع را وخیم تر خواهد كرد و در آینده مشكل ساز خواهد شد، چرا كه ساخت و سازهای بی ضابطه بی تردید زمینه ساز بحران های اجتماعی حتی امنیتی خواهد شد؛ وقتی نشود به این مناطق كه بشدت در حال گسترش بی قاعده است، خدمات رفاهی، آموزشی، بهداشتی، فرهنگی و زیرساختی داد، وضعیت به شدت خرابتر خواهد شد.

** كوی منبع آب در پهنه خطر قرار دارد
رئیس كمیسیون عمران شورای شهر اهواز وخامت اوضاع برخی از این حاشیه ها را بیش از سایر محلات این شهر دانست و یاد آور شد: كوی منبع آب به عنوان یكی از مناطق حاشیه ای شهر «در پهنه خطر» قرار دارد و باید خانه های در معرض خطر ریزش كوه تخلیه و ساكنان آنها جا به جا شوند در واقع خطر ریزش كوه و فرونشست چالشی است كه سراسر این منطقه را تهدید می كند.
وی گفت: «ستاد بازآفرینی» اكنون درگیر موضوع است كه تاكنون چندین نشست برگزار كرده و كارهایی در دست اقدام دارد، به تازگی در نشستی با حضور وزیر راه و شهرسازی موضوع منبع آب اهواز به عنوان یكی از چالش های اساسی مناطق حاشیه نشین مطرح و بررسی شد.
او ادامه داد: یكی از مسایل مهم مناطق حاشیه نشین كه با بهداشت مردم سروكار دارد موضوع آسفالت و رسیدگی به وضعیت تردد در معابر و ساماندهی فاضلاب است به همین دلیل در محله ملاشیه كه فاضلاب آن مشمول زمان شده و دو سال درگیر مساله فاضلاب بود، شهرداری و شورای شهر اهواز آمدند و عزم خود را جزم كردند كه این چالش برطرف شود تا ساكنان منطقه ذهنیت مثبت پیدا كنند و بدانند كه مسئولان به آنها بی توجه نیستند.
او افزود: در چند منطقه حاشیه نشین مانند «علی آباد» (بوروال) هم این اتفاق افتاد و 30 هزار متر مربع از معابر این محل آسفالت شد و مردم خیلی خوشحال شدند و گفتند بالاخره بعد از 40 سال به ما توجه و یكی از چالش های اساسی ما برطرف شد.
فلسفی تاكید كرد: ما به این مساله و واقعیت واقف هستیم كه مشكلات و چالش های مناطق حاشیه نشین اهواز بسیار زیاد و متنوع است، استانداری هم تا حدودی تلاش می كند مشكلات آنها را رفع كند كه نمونه آن راه اندازی دفاتر تسهیل گری در پنج – شش منطقه حاشیه نشین شهر است.
عضو و رییس پیشین شورای شهر اهواز یاد آور شد: شهرداری از سال 96 و از دوره پنجم شورای شهر نگاه خود را متوجه و معطوف به مناطق حاشیه نشین كرده است.
وی افزود: اطلاع دارم كه سپاه هم به موضوع مسایل حاشیه نشینی اهواز ورود پیدا كرده و با ساخت مساجد، مكان های ورزشی، مراكز فنی و حرفه ای و آموزش مشاغل به موضوع توانمندسازی شغلی ساكنان این مناطق پرداخته، اما گستردگی و حجم عقب ماندگی های این مناطق به حدی است كه این اقدامات پاسخگو نیست و باید با كمك دیگر دستگاه ها و نهادها حمایت های بیشتری از حاشیه نشین ها شود.

** حق آلایندگی اهواز پرداخت شود
عضو و رییس كمیسیون عمران شورای شهر اهواز در خصوص راهكارهای عملی تر برای حل مساله حاشیه نشینی، به تبیین گستردگی مشكلات به ویژه در كانون های حاشیه نشین و كمبود بودجه پرداخت و گفت: یكی از حقوق شهر كه باید مطابق قانون پرداخت شود تا در راه رفاه مردم و حل مسایل و چالش های حاشیه نشینان هزینه شود، «حق آلایندگی» است.
فلسفی اظهار كرد: حق آلایندگی در قانون بودجه سال های 93 تا 96 لحاظ شده و آمده است، شهرداری با حمایت استانداری و دیگر مسوولان محلی موفق شد حق آلایندگی سال 93 كه به رقم 1120 میلیارد تومان رسیده را از طریق مراجع قضایی و قانونی پیگیری كنند كه به صدور اجراییه پرداخت نیز كشیده شده و امیدواریم با گرفتن آن بسیاری از مشكلات حاشیه نشینان اهواز را حل كنیم.
او تاكید كرد: در این شرایط و اوضاع احوال شهرداری و شورای شهر به تنهایی نمی توانند خدمات رفاهی و امكاناتی مانند آسفالت، فضای سبز، جاده و... ارایه دهند ما حدود هشت سال است كه به شدت با كمبود منابع مالی مواجه ایم، شهرداری دو منبع دارد كه می توانست بخش عمده ای از مشكلات مالی ما را حل كند یكی بودجه «سه درصد درآمدهای نفتی به مناطق نفت خیز» است كه می پرسیم از این منبع چرا نباید چیزی به ما داده شود در صورتی كه خدمات ما در ردیف «خدمات ضروری» است؟
رئیس پیشین شورای شهر اهواز ادامه داد: دومین منبع حق آلایندگی از محل مناطق نفت خیز است كه تاكنون وزارت نفت از این محل چیزی به شهرداری اهواز نداده، در حالی كه طبق قانون بودجه سال 93 ذیل عنوان حق آلایندگی رقم آن 340 میلیارد تومان است و اكنون كه سال 97 است با جرایم و دیركرد این رقم به 1120 میلیارد تومان افزایش یافته كه 66 درصد از آن سهم شهرداری است.
فلسفی تاكید كرد: این یكی از راهكارهایی است كه در صورت توجه دولت به ویژه وزارت نفت به چالش های اهواز همه مشكلات حاشیه نشینی حتی هسته مركزی شهر راحت و مثل آب خوردن حل می شود.
او گفت: شهرداری و شورای شهر اكنون دستشان خالی و بسته است ما الان در حوزه خدمات به هسته مركزی شهر هم مانده ایم چه رسد به كانون های حاشیه ای؛ به طور قطع حق آلایندگی و سه درصد درآمدهای نفتی در كنار پیشنهاد راه اندازی ستاد ویژه به ریاست معاون اول رییس جمهوری می تواند بخش عمده و اصلی چالش های شهر به ویژه بحران حاشیه نشینی را حل و فصل كنند.

** ضرورت تشكیل ستاد ویژه به ریاست معاون اول رییس جمهوری
عضو شورای شهر اهواز پیشنهاد داد برای حل و فصل بحران حاشیه نشینی در اهواز «ستاد ویژه ای با اختیارات تام» در تهران دایر و فعال شود. فلسفی گفت: ابعاد مساله به شكلی است كه این ستاد باید در قد و قواره معاون اول رئیس جمهوری با اختیارات تام تشكیل شود تا با دست باز بتواند تصمیم های فوری بگیرد و تنها این راه حل می تواند بصورت فوری شرایط این مناطق را تغییر دهد.
فلسفی افزود: حل مساله حاشیه ای در اهواز نیازمند رویكرد ملی است و با امكانات استان و نیروهای محلی بدون كمك مركز این موضوع نه تنها حل و فصل نمی شود بلكه روز به روز بر شدت چالش افزوده خواهد شد.