به گزارش ايرنا، سخنرانان اين آيين كه در تالار حافظ شيراز برپا شد، شعرهاي اين شاعر معاصر را بازتاب دهنده شيراز، فرهنگ و آيين هاي كهن اين شهر دانستند.
سمندر در سال 1316 خورشيدي در شيراز زاده شد و هفدهم دي ماه جاري در سن 81 سالگي چشم بر دنيا بست.
** دوست جِنگ مردم شيراز
نويسنده و پژوهشگر فرهنگ عامه فارس در اين آيين گفت: شيراز را بايد در مجموعه شعرهاي فاخر سمندر جست و جو كرد. مردم شيراز هنوز آب، گل، سبزه، باغ و محبت را مي‌فهمند و حق شناس هستند و محبت را با محبت پاسخ مي‌دهند؛ از همين رو است كه سمندر و شعر شيرينش را هرگز فراموش نمي‌كنند.
ابوالقاسم فقيري با بيان اينكه مگر مي‌شود شيرازي باشي با كتاب آشتي باشي و بيژن را نشناسي، گفت: بيژن سمندر دوست جِنگ مردم شيراز بود.
اين نويسنده شيرازي گفت: هنوز هستند شيرازي‌هايي كه واژه مرگ را در گفت و گوي عاميانه به كار نمي‌برند و به جايش مي‌گويند 'فلاني همچي شد' گويي از واژه مرگ هراس دارند و حال بايد بگوييم سمندر همچي شد؛ چراكه هر آمدني رفتني دارد.
او با يادكرد از خاطره بيژن سمندر كه هر سال عيد نوروز براي او نامه و اثري تازه ارسال مي‌كرد، گفت: مثل هر شيرازي شعر شيرازي را دوست دارم. بيژن سمندر را شاعري به قاعده مي‌دانم. او شعر شيرازي را به كمال مي‌شناخت و خاطرخواه مردم شيراز بود.
** سمندر قافله سالار گويش شيرازي است
فقيري سمندر را قافله سالار گويش شيرازي دانست و اظهار داشت: آنان كه همچون احد ده بزرگي، يدالله طارمي، اسماعيل عسلي و حميد روزي طلب امروز شعر شيرازي مي‌سرايند، جملگي تحت تاثير شعر استاد سمندر هستند.
پژوهشگر فرهنگ عامه فارس با بيان اينكه سمندر با شعر شيراز به ويژه در جمع شيرازيانِ دل به نشاط، خوش درخشيد، عنوان كرد: او بعد‌ها كتاب شعر شهر و شيراز از گل بهترو را به چاپ رساند، اشعار او خوشخوان و شيرين است و با مخاطبانش زود ارتباط برقرار مي‌كند.
او اظهار داشت: فرهنگ براي ما شيرازي‌ها عزيز است. ما با اين فرهنگ باليده و بزرگ شده‌ايم و اگر آن را از ما بگيرند، در گستره زندگي نابود خواهيم شد. شيرازي با دل به همه آشنا بودنش و پاك بودنش و بخشش و گذشتش زنده است و اگر اين خلق و خو را از شيرازي بگيرند، چيزي نداريم سوغات به ديگران پيشكش كنيم.
** اشعار سمندر موجب ماندگاري گويش شيراز شد
رئيس مركز اسناد و كتابخانه ملي فارس نيز در اين آيين گفت: بيژن سمندر شاعر، ترانه سرا و موسيقيدان فقيد با لحن خوش و طبعي دلكش موجب ماندگاري و زنده نگه داشتن گويش شيرازي و ثبت باورهاي كهن مردم اين شهر شد.
كوروش كمالي سروستاني با بيان اينكه بيژن سمندر به چندين هنر آراسته بود، گفت: شعر و موسيقي و خط براي او جهاني معنايي بود كه به واسطه‌اش انديشه را به تصوير مي‌كشيد.
وي خاطرنشان كرد: بيشتر خاطرات شيرين ما با ترانه‌هاي ماندگار او پيوند خورده است؛ اما در روزگاري در غربت شعرهايي سروده بود كه نشان از غم غربت و پيوند با شيراز داشت.
رئيس مركز اسناد و كتابخانه ملي فارس با اشاره به اينكه سوگ‌مويه‌هاي بيژن در كالبد واژگاني ادا شد كه شرنگ غربت را به كام جانش مي‌نشاند، سمندر را مردي از قبيله شعر و احساس خواند كه غربت او را به رخوت سكوت برد.
رئيس مركز اسناد و كتابخانه ملي فارس با خوانش بيت 'اينجا براي ما وطن نيست/ ايران ما، ايران تو، ايران من نيست'، شدت غربت او را توصيف كرد.
كمالي سروستاني با بيان اينكه نگرش متفاوت سمندر در انديشه او در بستر كلمات هويت مي يابد، ابراز داشت: اين انديشه از او شاعري مي سازد كه گرچه دور و دير؛ اما بلندآوازه مي‌شود و به گواه شادمانگي اصيل و تفكر موسيقايي سرزمينش ماهيت مي‌يابد.
وي عنوان كرد: هر بار سمندر به سخن مي‌آيد از واگويه‌هاي غربت‌نشان تا جاري طنز و شور و شيدايي‌اش ما را به شهري مي‌برد كه به آن مباهات مي‌كنيم، شيراز.
به گفته كمالي سروستاني آنچه سمندر را جاودانه كرد دلبستگي به شيراز و تسلط او به ساختار ادبيات است و هنوز آفريده‌هاي اين شاعر بزرگ بر قله‌هاي ادبيات فولكور اين سرزمين مي‌درخشد.
وي اظهار داشت: سمندر شاعر ترانه هايي است كه در خاطره جمعي ايرانيان ماندگار شده است و نقشي بي بديل در احياي واژگان فراموش شده شيراز داشت.
اين پژوهشگر ادبي با بيان اينكه شاهچراغ (ع) آقاي سمندر بود و سيد علا الدين حسين (ع) شاهمرادش و سعدي و حافظ استادانش بودند، خاطرنشان كرد: او دلبسته فرهنگ مذهبي و مردمي و عاميانه شيراز بود و بي‌شك سمندر با فرهنگ شيراز پيوندي ناگسستني داشت.
كمالي سروستاني عنوان كرد: مي توان سمندر را شاعري دانست كه از شيراز الهام و هويت گرفت و امروز بخشي از هويت و فرهنگ شيراز به شمار مي‌رود و با باور به بقاي زبان و لهجه آنچه در قالب شعر و ترانه نگاشت، همت سترگي بود در حفظ فرهنگ عامه شيراز.
** آثار سمندر شيراز را به جهان معرفي كرد
مديركل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان فارس نيز در اين آيين گفت: سمندر سال‌ها با سرايش شعر‌ها و آثارش محدوده جغرافيايي شيراز و فارس را در نورديد و در سراسر جهان معرف اين شهر ادب پرور شد.
صابر سهرابي يادكرد هنرمندان شيراز را در سوگ او ستود و اظهار داشت: هنرمندان اين خطه و ديار با فوت سمندر از سراسر جهان پيام تسليت دادند و در فضاي مجازي و مكتوب اعلام كردند سمندر هويت محلي و فرهنگي شعر شيراز بود.
** ميراث گرانبهاي سمندر
مدير انتشارات نويد شيراز نيز در اين آيين گفت: بيژن سمندر هيچ‌گاه شعر شيرازي را براي خنده ديگران ننوشت و هر واژه را در جاي خود به كار گرفت.
داريوش نويدگويي اظهار داشت: واژه‌هاي شيرازي ميراث گرانبهايي است كه بيژن‌ها در اختيار ما گذاشته‌اند و ما بايد مانند مردمك چشم از آن‌ها نگهداري كنيم.
وي با بيان اينكه حدود 50 سال پيش در محدوده كوچك شيراز رد و بدل كردن صحبت هاي روزانه با همين اصلاحات شيرازي بود، عنوان كرد: در آن زمان بزرگان گمان نمي كردند روزگاري رسانه‌هايي بيايند كه بر ضد فرهنگ محلي شهر‌ها باشد.
نويدگويي افزود: در اين ميان، تنها يك تن بود كه با تيزهوشي و آينده‌نگري و عشق به شيراز امروز را مي‌ديد و اين واژه‌ها و اصطلاحات شيرازي را جمع‌آوري كرد و آن روز قدر او را نمي‌دانستند؛ اما او واژه‌هاي ريشه‌دار و پيام‌دار و صميمي شيرازي را جمع آوري كرد و كتاب‌هاي او امروز سند افتخار ما شيرازي‌هاست.
او ادامه داد: بيژن اسير جذابيت هاي ظاهري غرب نشد و با آنكه جسم او رفت، انديشه، عشق و علاقه اش در كوچه پس كوچه‌هاي شيراز جا مانده است.
در اين آيين، ناصر امامي مدير كانون ادب و هنر فارس به خوانش شعري در رثاي مرحوم سمندر پرداخت و حسن صفري موسيقيدان شيرازي، حسين ميري و حامد فقيهي خوانندگان پاپ اشعاري به اين شاعر فقيد تقديم كردند.
همچنين پيام صوتي عليرضا عصار خواننده شيرازي به مناسبت درگذشت سمندر پخش شد و سمن سمندر دختر برادر بيژن سمندر پيامي از سوي خانواده او قرائت كرد.
بيژن سمندر از كودكي با عرصه هنر و موسيقي مانوس بود.
اين شاعر شيرازي در دبيرستان سلطاني شيراز تحت تعليم علي محمد كامراني، دايي‌اش كه معاون آن دبيرستان بود، قرار گرفت.
سمندر دانش‌آموزي بسيار توانمند بود و در سه سال دبيرستان در رشته‌هاي خط و خوشنويسي، ادبيات و موسيقي مقام نخست را در ميان دانش‌آموزان در كشور به دست آورد و سهميه اعزام به اروپا را كسب كرد.
وي در رشته‌هاي ادبيات فارسي و معماري در آمريكا دكترا گرفت و از سال 1357 در اين كشور ساكن شد اما فعاليت‌هايش در حوزه شعر و ترانه‌سرايي متوقف نشد.
او به دليل پايگاه قوي فرهنگي و نيز علاقه به شيراز و ادبيات و لهجه آن، بنيانگذار سرودن شعر به اين لهجه شناخته مي‌شود.
شاعر ترانه گل سنگ در سال‌هاي پاياني عمر به بيماري پاركينسون دچار شد.
از آثار تحقيقي او در زمينه ادبيات فارسي و شعر مي‌توان به مجموعه شعر پَرَندوش، شعر شيراز (مجموعه شعر و تفسير به لهجهه شيرازي، تحقيق و پژوهش در فرهنگ مردم شيراز، شعر شهر، ميكس شعر (مجموعه شعر فارسي و انگليسي)، شعرك‌هاي ژاپني و ترانك اشاره كرد.
7375 / 2027
شيراز- ايرنا- جمعي از اديبان و فرهنگوران شيراز شامگاه سه شنبه در آييني با عنوان 'كوچ شاعر شعر شهر' شركت كردند، آييني كه با هدف بزرگداشت 'بيژن سمندر' شاعر اين ديار برگزار شد.
