به گزارش روز يكشنبه خبرنگار ايرنا از مسكو، از دو سال پيش تاكنون اختلافات روسيه و آمريكا نه تنها كاهش نيافته بلكه روند افزايش آن كه در پي بحران در سوريه و اوكراين آغاز شده بود با كاهش تعداد كنسولگري هاي دو كشور، اخراج ديپلمات ها، دستگيري اتباع به اتهام جاسوسي، تعليق پيمان موشكي و بحران در كاراكاس بيش از هر زماني تشديد شده است.
به نظر مي رسد روس ها و آمريكايي ها تقريبا در تمامي مسائل مهم بين المللي ديدگاه مخالف دارند، بنابراين هر كشوري كه مخالف آمريكا محسوب مي شود ناخودآگاه خود را در كنار تنها عضو دائم شوراي امنيت مي بيند كه هنوز توانايي اتخاذ سياست مستقل برابر آمريكا را دارد هر چند كه براي كسب اين استقلال با 65 بسته تحريمي مواجه شده است.
براي اثبات اين ادعا كه روس ها و آمريكايي ها در اكثر موارد اختلاف نظر جدي دارند مي توان به مواضع آنها در مسائل مهم بين المللي اشاره كرد.
** اختلافات جدي مسكو و واشنگتن در سوريه
مقامات كرملين از دولت قانوني سوريه در برابر تروريست ها حمايت مي كنند و مخالفان مسلح رئيس جمهوري قانوني سوريه را تروريست مي خوانند حال آنكه آمريكا حامي مخالفان دولت سوريه است و با حمايت هاي خود نقشي كليدي در آغاز جنگ داخلي در سوريه داشت.
ايالات متحده براي كمك به مخالفان دولت اسد، انواع تسليحات را در جنگ هشت ساله روانه سوريه كرد سلاح هايي كه بعدها در اختيار گروه هاي تندرو همچون داعش قرار گرفت كه از دل گروه هاي مخالف دلت اسد بيرون آمدند هر چند كه آمريكايي ها هرگز نپذيرفتند كه با تصميماتشان باعث بوجود آمدن داعش شده اند.
روسيه اكنون تلاش مي كند در چارچوب قطعنامه سازمان ملل متحد و با همكاري با كشورهاي تاثيرگذار در منطقه از جمله ايران و تركيه، به بحران در سوريه پايان دهد، از سوي ديگر آمريكا نيز كه بنظر مي رسد به منافع خود در سوريه دست نيافته تنها تلاش دارد هزينه طرف مقابل را براي رسيدن به موفقيت بالا ببرد و در صورت امكان ناكام بگذارد.
** نگاه متفاوت به صلح در افغانستان
برخلاف دولت افغانستان كه مخالف سرسخت مذاكره با طالبان از سوي ديگر كشورها است، روسيه و آمريكا مسير خود را براي برقراري صلح در افغانستان مي روند.
پس از آنكه روسيه در تابستان امسال اعلام كرد قصد دارد پاي طالبان را به مذاكرات صلح افغانستان در مسكو باز كند، آمريكا هم خبر داد كه با طالبان در قطر وارد مذاكره مي شود گروهي كه واشنگتن 18 سال پيش به بهانه نابودي آن به افغانستان تجاوز نظامي كرد.
دستاورد تلاش هاي 18 ساله آمريكا در افغانستان به نقطه اي منتهي شده كه امنيت براي مردم كابل پايتخت افغانستان به واژه اي غريب تبديل شده است و تعداد انفجار هاي تروريستي در اين كشور كمتر از اخبار هواشناسي نيست.
روس ها معتقدند كه داعش كه در سوريه و عراق تارومار شده است تلاش دارد در شمال افغانستان دوباره قدرت بگيرد و از طريق كشورهاي شمالي وارد كشورشان شود و امنيت آنها را تحت تاثير قرار دهد.
امروز هر دو طرف(آمريكا و روسيه) داعش را خطرناكتر از طالبان مي دانند ضمن اينكه روسيه از اين مساله نيز بيم دارد كه آمريكايي ها پشت درهاي بسته با طالبان به توافقاتي برسد كه در پي آن ناامني به كشورهاي شمالي افغانستان و روسيه نيز كشيده شود، به عبارت ديگر آمريكا از طالبان براي فشار يا ضربه زدن به روسيه استفاده كند.
** تقابل در اوكراين
سال 2014 ميلادي، بسياري از مردم در اوكراين خواستار تغييرات اساسي در ساختار حكومت شدند و اختلافات منجر به درگيري هاي خونين در كي يف شد و رئيس جمهوري اين كشور كه تمايل به روسيه داشت مجبور به خروج از كشور شد.
در پي اين رويداد كه اوكراين و غرب از آن به عنوان انقلاب و روسيه به عنوان كودتا با حمايت غرب ياد مي كند، اختلافات ميان مسكو و واشنگتن بار ديگر افزايش يافت.
درگيري ها در اوكراين باعث شد كه مردم علاقمند به روسيه در شرق اين كشور دست به اعتراض با دولت مركزي بزنند و خواستار جدايي از اوكراين شوند.
يكي از اين مناطق شبه جزيره كريمه بود كه مردم خواستار استقلال شدند و روسيه با توجه به حضور نظامي در اين منطقه امكان برگزاري رفراندوم در آن را فراهم كرد و تنها چند روز پس از اعلام استقلال از اوكراين، كريمه با تقاضاي مردم اين منطقه جزوي از خاك روسيه شد.
در نتيجه اين اقدام، تحريم هاي ضد روسي آمريكا و اتحاديه اروپا عليه روسيه آغاز شد، اختلافاتي كه همچنان ادامه دارد و هر روز بر دامنه آن افزوده مي شود.
** اختلاف بر سر پايبندي به توافق هسته اي با ايران
روسيه از جمله اعضاي توافق هسته اي با ايران موسوم به برجام است كه همواره از آن حمايت كرده و خواستار پايبندي ديگر اعضا نيز به اين توافق بوده است.
مقامات روسيه بارها اعلام كرده اند تروئيكاي اروپايي (فرانسه، انگليس و آلمان) بايد گام هايي بردارند كه ايران منافع پايبندي به برجام را احساس كند.
در طرف مقابل آمريكا كه يكي از اركان اصلي رسيدن به اين توافق به حساب مي آمد، با بر سر كار آمدن ترامپ رويكرد خود را 180 درجه تغيير داد و بدون داشتن هيچ بهانه اي كه مورد تاييد جامعه جهاني باشد، تعهد خود را زير پاگذشت و با نقض قوانين بين المللي از برجام خارج شد.
آمريكا امروز نه تنها از اين توافق خارج شده است بلكه تلاش دارد با تحريم هاي هدفمند ملت ايران را تحت فشار قرار دهد و از طرف ديگر، ساير كشورهاي جهان را تهديد كرده است كه در صورت همكاري با ايران و متعهد ماندن به برجام با تحريم هاي آمريكا مواجه خواهند شد مساله اي كه با مخالفت روسيه، چين، فرانسه، آلمان و حتي انگليس مواجه شده است.
** تعليق پيمان موشكي و اختلاف بر سر عملكرد ناتو
روسيه و آمريكا بر سر گسترش سازمان پيمان آتلانتيك شمالي هم اختلافات جدي دارند، چرا كه دو طرف براي پايان دادن به جنگ سرد، توافق كردند كه گسترش ناتو به سمت شرق متوقف شود مساله اي كه هرگز رعايت نشد.
روس ها معتقدند كه ناتو هر روز بيشتر از ديروز به مرزهاي روسيه نزديك مي شود و عمدا محل برگزاري رزمايش هاي خود را هر روز به مرزهاي روسيه نزديكتر مي كند و تماميت ارضي اين كشور را به خطر انداخته است.
بزرگترين كشور جهان كه همواره حفظ تماميت ارضي را اولويت نخست خود مي داند، در مقابل رو به توسعه فناوري هاي نظامي آورده است و مدعي شده به سلاح هايي دست يافته است كه هيچ كشوري در جهان توان رويارويي با آن را ندارد و در صورت هر حمله اي به روسيه دنيا از بين خواهد رفت.
به تازگي آمريكايي ها از روسيه خواسته بودند كه موشك جديد خود را نابود كنند كه از نگاه واشنگتن نقض پيمان منع توسعه موشك هاي ميان برد و كوتاه برد به حساب مي آيد.
اگر چه وزير امورخارجه آلمان در سفر اخير خود به مسكو تلاش كرد لاوروف را متقاعد كند تا با نابودي موشك مورد اختلاف، بهانه آمريكا براي خروج از پيمان را از بين ببرد اما مقامات كرملين نه تنها اين پيشنهاد را نپذيرفتند بلكه پوتين همزمان با طرف آمريكايي پيمان منع موشكي را به حالت تعليق درآورد و سرگئي شايگو وزير دفاع روسيه برنامه هاي نظامي جديد روسيه را روي ميز پوتين در كاخ كرملين قرار داد.
** تقابل روسيه و آمريكا در ونزوئلا
بحران سياسي در ونزوئلا كه با اعلام حمايت آمريكا و برخي متحدان منطقه اي و غربي اين كشور از رهبر مخالفان به عنوان رئيس جمهور موقت تشديد شد، اين روزها به ميدان جديدي براي تقابل مسكو و پكن با واشنگتن در قاره آمريكا تبديل شده است.
مقام هاي روسيه از ابتداي بحران در ونزوئلا كه «خوان گوايدو» رهبر اپوزيسيون ونزوئلا خود را رئيس جمهور اين كشور خواند، بر حمايت از «نيكلاس مادورو» تاكيد كرده و اعلام كردند كه فقط او را به عنوان رئيس جمهور به رسميت مي شناسند.
«ولاديمير پوتين» رئيس جمهوري روسيه يك روز پس از اينكه گوايدو خود را رئيس جمهوري ونزوئلا خواند و آمريكا و چندين كشور متحدش وي را به رسميت شناختند با نيكلاس مادورو رئيس جمهوري ونزوئلا تماس تلفني گرفت و بر حمايت مسكو از وي به عنوان رئيس جمهور قانوني اين كشور تاكيد كرد.
رئيس جمهوري روسيه بر لزوم جستجوي راه حلي قانوني و حل و فصل اختلافات در ونزوئلا از راه گفت وگوهاي صلح آميز تاكيد دارد.
** اختلاف بر سر طرح آمريكا براي حل مناقشه در سرزمين هاي اشغالي
روسيه و آمريكا اختلاف جدي بر سر طرح آمريكا براي پايان دادن به مناقشه در سرزمين هاي اشغالي دارند.
روس ها بر اساس قطعنامه سازمان ملل متحد براي فلسطين حق و حقوق قائل بوده و معتقدند كه راه حل پايان مناقشه در فلسطين، تشكيل دو دولت است حال آنكه آمريكا تلاش دارد برخلاف نظر سازمان ملل متحد و جامعه جهاني، تصميم خود را كه به معامله قرن شهرت يافته به جهان ديكته كند و اهميتي به حقوق مردم فلسطين نمي دهد و با انتقال سفارت خود به بيت المقدس عملا به حمايت تمام عيار از رژيم اشغالگر قدس روي آورده است.
** آغاز دور تازه دستگيري شهروندان به بهانه جاسوسي
اواسط تابستان امسال بود كه ولاديمير پوتين و دونالد ترامپ سران روسيه و آمريكا در هلسينكي فنلاند براي نخستين بار با هدف بهبود روابط و كاهش درگيري ديپلماتيك ديداري دوجانبه داشتند.
كمتر از 24 ساعت پس از اين ديدار كه با قدرت نمايي پوتين پايان يافت، رسانه هاي آمريكا خبر دادند كه پليس فدرال (اف.بي.آي) ماريا بوتينا دانشجوي 30 ساله اهل روسيه را به اتهام جاسوسي در خاك آمريكا دستگير كرده است.
هنوز گمانه زني ها در خصوص نحوه حمايت از بوتينا توسط روسيه در افكار عمومي اين كشور در جريان بود كه سازمان امنيت فدرال روسيه اعلام كرد كه پل ويلان 48 ساله از تفنگداران سابق آمريكا هنگام جاسوسي در مسكو بازداشت شده است.
«مايك پمپئو» وزير امور خارجه آمريكا از روسيه خواسته تا علت بازداشت ويلان را توضيح دهد و فوري او را آزاد كند.
هنوز موضوع پل ويلان درجريان بود كه يك تبعه روس به نام «ديميتري ماكارنكو» كه از سوي دادگاهي در آمريكا به صادرات غيرقانوني تجهيزات دفاعي متهم شده بود، از سوي پليس فدرال اين كشور در جزيره گوآم دستگير شد تا بر ابعاد پيچيده ماجراي دستگيري اتباع طرف مقابل از سوي هر دو كشور پيچيده تر شود.
روس ها آمريكايي ها را به ربودن اتباع خود متهم مي كنند و از شهروندان خود خواسته اند كه در سفر به كشورهاي ديگر مراقب باشند كه دچار مشكل نشوند.
در مجموع مي توان گفت كه اختلافات روسيه و آمريكا دامنه وسيعي از موضوعات در نقاط مختلف جهان را در بر مي گيرد كه ردپاي آنها در برنامه هاي فضايي، نحوه پايان بحران در يمن، تامين انرژي در اروپا، نحوه حل و فصل بحران كره، رقابت در بازار تسليحاتي، گرجستان و انتخابات رياست جمهوري در آمريكا يا ديگر كشورهاي جهان قابل رويت است.
ضمن اينكه اختلافات بر سر كاركرد سازمان هاي بين المللي همچون سازمان ملل متحد و اركان آن از جمله سازمان منع گسترش سلاح هاي شيميايي و مسايل ديگر را نبايد از نظر دور داشت.
امروز روس ها به خوبي از قدرت اقتصادي و نفوذ و توان فشار آمريكا بر ديگر قدرت هاي جهان از جمله انگليس، فرانسه، آلمان و چين مطلع هستند.
بنظر مي رسد روس ها اگر چه تلاش دارند در مقابله با ايالات متحده با كشورهايي كه مانند آنها معتقد به پايان يافتن دوران يك جانبه گرايي هستند، ائتلاف هايي دائمي يا موقت تشكيل دهند اما با توجه به داشته هاي خود، سعي مي كنند هزينه هاي مقابله با واشنگتن را به روش هاي مختلف از جمله مذاكره مستقيم به حداقل برسانند البته همانگونه كه سرگئي لاوروف گفته «در صورت احترام متقابل و برقراري شرايط برابر نه اولتيماتوم».
اروپام ** 1346**2040
مسكو - ايرنا - اختلافات روسيه و آمريكا در دوسال گذشته به اوج خود رسيده است با اين وجود رئيس جمهوري و رئيس دستگاه ديپلماسي روسيه اعلام كرده اند كه حاضرند در شرايط يكسان، برابر طرف مقابل بنشينند و با مذاكره مسائل را حل و فصل كنند.
