به گزارش ايرنا، كردستان استاني كشاورزي است كه در چهار دهه از عمر پر بركت نظام جمهوري اسلامي با تامين برخي زيرساخت هاي مورد نياز از سمت فعاليت هاي سنتي به سوي مدرنيته حركت كرده تا با پوست اندازي ظرفيت هاي خود به تجلي برساند.
اين استان داراي يك ميليون و 200 هزار هكتار اراضي كشاورزي و حدود 3.1 ميليون راس دام با 123 هزار بهره بردار است كه سالانه قادر به توليد حدود 2 ميليون و 900 هزار تن انواع محصولات زراعي، باغي و دامي هستند.
كشاورزي كردستان در چهار دهه گذشته با اتكا بر مولفه هاي مختلف از جمله توجه به بهره‌وري و كارآمدي، تشخيص صحيح پتانسيل هاي اين حوزه، استمرار و تقويت ارتباط سالم و سازنده دستگاه هاي متولي با توليد كنندگان، اجراي سياست ها و طرح هاي متعدد از كشاورزي غالب سنتي به سمت مدرنيته حركت كرده است.
كشاورزي در اين دوران با اتكا به اين ويژگي ها توانسته علاوه بر اينكه نقش خود را در زمينه هاي مختلف غذايي و اقتصادي كشور به خوبي ايفا كند به سمت مدرنيته شدن فعاليت هاي بهره برداران نيز حركت كرده باشد.
هر چند كشاورزي كردستان فاصله زيادي با فعاليت هاي مدرنيته دارد اما در برخي از بخش ها توانسته براي خود جايگاهي پيدا كند، خبرگزاري جمهوري اسلامي مركز سنندج به منظور بررسي اين پيشرفت ها ميزگردي را با حضور معاونان بهبود توليدات گياهي و توليدات دامي سازمان جهاد كشاورزي و رئيس مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي كردستان برگزار كرد.
** تغيير رويكرد براي افزايش بهره وري مهمترين هدف در كشاورزي كردستان است
معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد كشاورزي كردستان در اين ميزگرد گفت: پيشرفت كشاورزي بويژه در اين استان بسيار چشمگير بوده بطوريكه در سال 57 سطح اراضي كردستان حدود 490 هزار هكتار بود ولي اينك به 755 هزار هكتار رسيده ست.
محمد فريدسپري با اشاره به اينكه سطح زير كشت باغات نيز در همان سال حدود 10 هزار و 600 هكتار بود كه امروز به حدود 46 هزار و 500 هكتار رسيده است، اظهار داشت: سطح اراضي آبي هم از حدود 89 هزار هكتار به 125 هزار هكتار رسيده است.
وي افزود: استفاده از آبياري تحت فشار در اراضي با هدف افزايش بهره وري از منابع آبي در كشور اجرا مي شود كه تا دهه اول انقلاب هيچ زميني از اين امكان بهره مند نبود اما اكنون 52 هزار و 700 هكتار اراضي از اين سيستم استفاده مي كنند.
معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد كشاورزي كردستان گفت: در اوايل انقلاب 478 هزار تن انواع محصولات زراعي و 65 هزار تن انواع محصولات باغي در اين استان توليد مي شد كه هم اكنون ميزان توليد محصولات زراعي به 2 ميليون و 100 هزار تن و محصولات باغي نيز به 330 هزار تن رسيده است.
سپري يادآور شد: آنچه كه بعد از چهل سال براي ما مهم است، اجراي برنامه هايي براي تغيير رويكرد، افزايش توليد و كشاورزي پايدار در كردستان است كه براي آن مي توان با افزايش ميانگين اراضي آبي از 11 درصد فعلي به حداقل 30 درصد و رشد فرآوري محصولات از 33 درصد فعلي به بالاترين حد ممكن در كوتاهترين زمان دست يافت.
** ضريب مكانيزاسيون كشاورزي كردستان 13 برابر افزايش يافت
وي افزود: براي افزايش راندمان هاي كشاورزي توسعه بخش هاي ديگري نيز دنبال مي شود كه مي توان به افزايش ضريب مكانيزاسيون در مزارع استان اشاره كرد كه اين ضريب در دوران پس از پيروزي انقلاب اسلامي 13 برابر نسبت به قبل از انقلاب افزايش داشته است.
معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد كشاورزي كردستان گفت: ايجاد يك بستر مهم براي كشت اولين گام در توسعه زراعت است كه در اين بخش ابتداي پيروزي انقلاب ضريب مكانيزاسيون استان كمتر از نيم اسب بخار در هكتار بود كه امروز با داشتن 27 هزار دستگاه تراكتور و يك هزار و 31 دستگاه كمباين به 2 و سه دهم اسب بخار در هر هكتار رسيده است.
وي اضافه كرد: اين ضريب كه حدود 70 صدم اسب بخار از 1.63 اسب بخار كشور بالاتر است باعث مي شود زمان كشت در مزارع به خوبي رعايت شود كه در نتيجه آن قبل از شروع بارندگي هاي پاييزه بيش از 90 درصد كشت انجام مي شود.
سپري يادآور شد: در نتيجه ضريب بالاي مكانيزاسيون كشاورزي كردستان، اكنون 99 درصد زراعت و 95 درصد برداشت غلات استان به صورت مكانيزه انجام مي شود تا جايگاه استان به عنوان انبار غله كشور به خوبي حفظ شود.
** تعداد ارقام قابل كشت در كردستان از 2 به 11 مورد رسيده است
معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد كشاورزي كردستان با بيان اينكه تامين بذر دومين برنامه كاري اين استان در توسعه كشاورزي پايدار است، گفت: با همكاري مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي در ورود ژرم پلاسم و بذرهاي جديد حركت هاي خوبي در چند سال اخير انجام شده است.
وي اظهار داشت: امروز در مزارع گندم 11 رقم متنوع كشت مي شود كه به صورت ميانگين هر كدام حداقل 30 درصد عملكرد بالاتري نسبت به 2 رقم بومي دارد كه قبل از انقلاب در مزارع اين استان كشت مي شد.
** نهادهاي بين المللي همكاري سازمان در توسعه كشاورزي كردستان هستند
سپري با بيان اينكه استفاده از تجربه ها و دستاورهاي علمي دنيا از ديگر اهداف سازمان در توسعه كشاورزي استان است، افزود: در راستاي كشاورزي حفاظتي طرحي با همكاري مركز تحقيقات بين المللي اراضي خشك موسوم به ايكاردا در حال انجام است كه سعي مي شود در پايان برنامه پنج ساله آن 25 درصد افزايش عملكرد با پايداري توليد در استان داشته باشيم.
وي اضافه كرد: اين طرح اكنون وارد سال سوم اجراي خود شده و در آن آخرين تحقيقات داخلي و خارجي با همكاري محققان در مزارع نمايشي و پلت فرم هاي استان با تنوع 79 رقم محصول كشت مي شود.
سپري اظهار داشت: دستاوردهاي اين طرح به صورت همزمان در معرض ديد بهره برداران قرار مي گيرد بطوريكه در سال زراعي گذشته 10 هزار نفر روز مزرعه از نتايج كشت در اين مزارع كه منجر به افزايش عملكرد شد را ديده و مشتاق به اجراي آن در مزارع خود شده اند.
** كشاورزي اقتصادي با توسعه باغات پيگيري مي شود
معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد كشاورزي كردستان با بيان اينكه باغداري در اراضي آبي و پرآب حدود سه تا چهار برابر زراعت براي بهره برداران درآمد زايي دارد، افزود: در اين راستا توسعه فعاليت هاي باغي با تكيه بر استفاده از آب باران و روان آب هاي استان دنبال مي شود.
وي اضافه كرد: يكي از طرح هاي مهم در اين راستا توسعه باغات در اراضي شيب دار بود كه امسال در شهرستان هاي سروآباد، بانه، مريوان، سنندج، كامياران و سقز با يك هزار و 775 هكتار سطح پيش بيني در حال انجام است.
سپري گفت: سعي مي شود 50 هزار هكتار باغ در اراضي شيب دار ايجاد شود كه مصوبه اين هدف در كميسيون كشاورزي و منابع طبيعي مجلس شوراي اسلامي به تصويب رسيده و منابع آب مورد نياز آن نيز تخصيص يافته است.
** 100 هزار هكتار اراضي آبي جديد در كردستان ايجاد مي شود
وي با بيان اينكه اكنون تنها 10 درصد شامل 120 هزار هكتار از يك ميليون و 200 هزار هكتار اراضي كشاورزي كردستان آبي است، افزود: سازمان جهاد كشاورزي با همكاري دستگاه هاي مختلف بدنبال افزايش اين سطح است.
سپري يادآور شد: براي اين هدف، ايجاد اراضي آبي در حدود 100 هزار هكتار از اراضي استان در دستور كار قرار گرفته كه با تخصيص آب مورد نياز آن از سوي دستگاه هاي متولي مديريت بخش آب در حال محقق شدن است.
وي با اشاره به اينكه براي تحقق اين طرح 74 هزار ميليارد ريال از منابع مختلف ملي درخواست اعتبار شده است، اضافه كرد: تاكنون برخي از موافقت هاي مورد نياز اين طرح از سوي دستگاه هاي كشوري اخذ شده و پيش بيني مي شود با انجام آن سالانه حدود يك ميليون و 100 هزار تن محصول كشاورزي در اين اراضي توليد شود.
** توليد نهال سالم مكمل طرح توسعه باغات است
سپري گفت: در زمينه توسعه باغات در اين استان توليد نهال سالم دنبال مي شود كه در اين راستا استفاده از ظرفيت 6 نهالستان در برنامه قرار گرفته است.
معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد كشاورزي كردستان افزود: گياه شناسان و گياه پزشكان استان به صورت مداوم از توليدات اين نهالستان ها براي بررسي مسابل خاك شناسي و وضعيت نهال، بازديد مي كنند.
وي يادآور شد: در اين نهالستان ها سالانه بيش از سه ميليون و 200 هزار اصله نهال و نشا توليد مي شود كه شامل موي ريشه دار ديم و ميوه هاي هسته دار و دانه دار و نشا توت فرنگي است.
سپري اضافه كرد: اين نهال ها در اختيار بهره برداراني قرار مي گيرد كه با تاييد سازمان در راستاي تحقق اقتصاد مقاومتي طرح توسعه باغات را اجرا مي كنند.
** توليدات دامي كردستان رشد 1.5 تا 23 برابري به خود ديده است
معاون بهبود توليدات دامي سازمان جهاد كشاورزي كردستان نيز در اين ميزگرد گفت: اين استان به لحاظ استعداد طبيعي از جمله 2 ميليون هكتار مرتع و جنگل و 1.2 ميليون هكتار اراضي كشاورزي، شرايط خوبي براي بحث پرورش دام دارد.
سيد احمد ذكريايي نژاد اظهار داشت: پس از پيروزي انقلاب اسلامي از سوي بهره برداران و دستگاه هاي اجرايي به ظرفيت هاي اين بخش توجه شد و افزايش ميزان توليد در بخش هاي مختلف دامي رشد 1.5 تا 23 برابري داشته است.
وي افزود: طي اين مدت كمترين ميزان رشد در بخش توليدات دامي مربوط به گوشت قرمز با افزايش 1.5 برابري است كه از 18 هزار تن دهه 60 اكنون به حدود 27 هزار تن رسيده است.
ذكريايي نژاد با بيان اينكه بيشترين ميزان رشد نيز با 36 برابر مربوط به توليد عسل ارگانيك است كه از 37 تن ابتداي انقلاب اكنون به يك هزار و 349 تن رسيده است، اضافه كرد: توليد گوشت مرغ از سه هزار و 550 تن دهه 60 شمسي اكنون به 82 هزار تن رسيده كه 23 برابر رشد دارد.
وي يادآور شد: در اين سال ها همچنين توليد شير در استان با 2 برابر رشد از 127 هزار تن به 237 هزار تن رسيده است.
** زنجيره صنعت مرغداري در كردستان تكميل شده است
معاون بهبود توليدات دامي سازمان جهاد كشاورزي كردستان با بيان اينكه بعد از انقلاب اسلامي بخش كشاورزي به عنوان محور توسعه استان قرار گرفته است، گفت: اين مهم شرايط و فرصت را براي توسعه بخش دامپروري مهيا كرد بطوريكه در چهار دهه گذشته تمام حلقه هاي زنجيره دامپروري از جمله صنعت مرغداري در كردستان تكميل شده است.
وي اضافه كرد: انواع كشتارگاه و سردخانه ها، كارخانجات خوراك دام و طيور، كارخانجات مواد لبني، مراكز جمع آوري شير، انواع تلقيح مصنوعي، كلينيك هاي دامپروري خصوص و دولتي و داروخانه اي دامي، مركز اصلاح نژاد تحقيقات از جمله حلقه هاي زنجيره توليد فرآورد هاي دامي در استان موجود است.
ذكريايي نژاد با اشاره به اينكه در سال 57 هيچ واحد صنعتي يا نيمه صنعتي در زمينه پرورش دام، كشتارگاه صنعتي يا نيمه صنعتي و ميدان عرضه دام در استان وجود نداشت، گفت: اكنون يك هزار و 225 واحد گاوداري، 930 واحد پرواربندي بره و گوساله، 17 كارخانه خوراك دام و طيور و 9 كشتارگاه دام در كردستان وجود دارد.
وي اضافه كرد: در واحدهاي روستايي و واحدهاي صنعتي و نيمه صنعتي استان حدود سه ميليون و 100 هزار راس دام شامل يك ميليون و 680 هزار دام سبك و يك ميليون و 330 هزار راس سنگين است پرورش داده مي شود.
** كردستان به دنبال تامين 13 درصدي نياز گوشت قرمز كشور است
معاون بهبود توليدات دامي سازمان جهاد كشاورزي كردستان گفت: افزايش توليد گوشت قرمز استان كردستان در برنامه اي پنج ساله از 27 هزار تن فعلي به 40 هزار تن از طرح هاي پيشران حوزه كشاورزي استان است.
وي اضافه كرد: در اين طرح سرمايه گذاري در حوزه زنجيره توليد گوشت قرمز با استفاده از تسهيلات قانوني دولت دنبال مي شود تا در هر سال 13 درصد از نياز سالانه 100 هزار تني گوشت قرمز وارداتي كشور در كردستان تامين شود.
ذكريايي نژاد يادآور شد: علاوه بر طرح توسعه توليد گوشت، سياست سازمان جهاد كشاورزي افزايش تعداد دام سنگين و واحدهاي صنعتي و جايگزيني آن با دام هاي سبك است كه مي تواند توليد گوشت را 28 هزار تُن حدود 13 درصد و توليد شير را تا 249 هزار تُن حدود 16 درصد افزايش دهد.
** 797 واحد پرورش طيور در كردستان فعال است
معاون بهبود توليدات دامي سازمان جهاد كشاورزي كردستان گفت: با توسعه و رشد روز افزون صنعت پرورش طيور تعداد واحدهاي پرورشي اين استان از 106 واحد سال 57 اكنون با 12 هزار ظرفيت شغلي به 797 واحد رسيده است.
وي اضافه كرد: اين تعداد شامل 761 واحد مرغداري پرورش مرغ گوشتي با ظرفيت 15 ميليون و 500 هزار قطعه در هر دوره است كه سالانه 82 هزار تن از اين محصول توليد و روانه بازار مصرف شده است.
ذكريايي نژاد افزود: همچنين 13 مرغداري تخم گذار با ظرفيت 555 هزار قطعه و توليد سالانه 7.2 تُن تخم مرغ، 14 واحد پرورش مرغ مادر گوشتي با ظرفيت 330 هزار قطعه در هر دوره در اين استان فعال است.
وي يادآور شد: يك كارخانه جوجه كشي با ظرفيت 2 ميليون قطعه در سال، چهار واحد پرورش بوقلمون گوشتي با ظرفيت 15 هزار و 500 قطعه و چهار واحد پرورش شتر مرغ با ظرفيت 141 قطعه در سال از ديگر واحدهاي فعال پرورش طيور در اين استان است.
** سه تفاهم نامه كشاورزي با اقليم كردستان عراق امضا شده است
معاون توليدات بهبود گياهي كردستان با بيان اينكه سياست اين سازمان حضور در بازارهاي جهاني است، گفت: براي توسعه فعاليت هاي كشاورزي و صادرات آن امسال سه تفاهم نامه با اقليم كردستان عراق شامل 2 مورد با استان سليمانيه و يك مورد با استان حلبچه به امضا رسيده است.
وي اظهار داشت: تنوع اقليمي، چند فصلي و گستردگي عرصه فعاليت هاي بخش كشاورزي، منابع غني ژنتيكي، گونه هاي گياهي و دامي، اراضي مستعد و پهناور، ظرفيت هاي خالي و بالاي محصولات كشاورزي صادرات محور و مرز طولاني با كشور عراق نقاط قوت در بخش كشاورزي استان كردستان است.
** تحقيقات علمي در حوزه كشاورزي كردستان سابقه 50 ساله دارد
رئيس مركز تحقيقات آموزش كشاورزي و منابع طبيعي كردستان نيز در اين ميزگرد گفت: سابقه فعاليت هاي علمي كشاورزي اين استان در زمينه هاي اصلاح بذر و نهال، خاك شناسي و حاصل خيزي و اداره حفظ نباتات به بيش از 50 سال مي رسد.
حسين سدري اظهار داشت: اما اين فعاليت ها به صورت متمركز از سال 69 شروع شده و با توجه به گستردگي بحث كشاورزي، ماموريت آن در 6 محور اصلي تعريف شده است.
وي افزود: اين ماموريت ها در زمينه هاي مختلف شامل پژوهش در حوزه علوم كاربردي و تقاضا محور، آموزش به بهره برداران و كارشناسان، ترويج و انتقال يافته هاي علمي به مزارع و باغات، توليد فنآورانه بذرهاي پرورشي، حفظ ژئوپلاسماي گياهي و جانوري و نظارت بر توليد بذرهاي پرورشي است.
** سالانه 100 طرح پژوهشي در كردستان اجرا مي شود
وي با بيان اينكه در اين مركز انجام كارهاي پژوهشي تقاضا محور و كاربردي مورد هدف اصلي قرار گرقته است، يادآور شد: در كردستان از سال 69 تاكنون هر ساله 100 طرح پژوهشي در حوزه هاي زراعي، باغباني، خاك شناسي، آبياري، جنگل و مرتع، علوم دام، دامپزشكي، گياهان دارويي، گياه پزشكي، حفاظت خاك، آبخيزداري، اقتصادي و اجتماعي اجرا مي شود.
رئيس مركز تحقيقات آموزش كشاورزي و منابع طبيعي كردستان اضافه كرد: انجام كارهاي تحقيقاتي در سه ايستگاه تحقيقاتي انجام مي شود و در قالب طرح هاي ترويجي و آموزشي، دستورالعمل هاي فني در اختيار بهره برداران قرار مي گيرد.
وي افزود: اين نتايج به عنوان راهگشايي براي افزايش توليد و ارتقاي كمي و كيفي محصولات در راستاي ارتقاي امنيت غذايي و كيفيت محصولات كشاورزي كشور مورد بهره برداري قرار مي گيرد.
** محققان 17 رقم پربازده غلات در كردستان معرفي كرده اند
رئيس مركز تحقيقات آموزش كشاورزي و منابع طبيعي كردستان گفت: در 10 سال گذشته با تلاش محققان اين مركز و همكاري موسسات تحقيقاتي كشور حدود 12 رقم گندم و پنج رقم جو كه مناسب آب و خاك و شرايط اقليمي استان است معرفي و در اختيار بهره برداران قرار گرفته است.
وي با اشاره به اينكه پيش از اين تنها يك رقم گندم در استان كشت مي شد، افزود: ژنتيك ارقام متعلق به خود استان بوده و مواد ايجاد آن از كشورهاي اقليم مشابه مثل سوريه، تركيه و مصر وارد و با تلاقي ارقام بومي پس از 10 سال گونه هاي مناسب منطقه معرفي مي شود.
سدري اضافه كرد: كسب رتبه دوم كردستان در توليد گندم طي سال زراعي گذشته نتيجه كشت ارقام متنوع گندم در اين استان است.
** مركز تحقيقات در حال پيش روي براي مقابله با تغيير اقليم است
وي افزود: تغيير اقليم در كشور و استان از دغدغه هاي حال حاضر است كه وزارت جهاد كشاورزي با تكيه بر توان علمي مراكز تحقيقاتي بدنبال پيش روي براي مقابله با تغييرات اقليمي است.
سدري اضافه كرد: در اين راستا در كنار معرفي ارقام مختلف زراعي بدنبال حفظ توليد علوفه مناسب براي دام با استفاده از ظرفيت ها و پتانسيل هاي مراتع به نحوي كه باعث به هم خوردن تعادل طبيعت نشود، هستيم.
وي گفت: در اين راستا ارقام مختلف علوفه ها مانند ماشك لامي، مراغه و گل سفيد براي بهره برداران استان معرفي شده كه جايگزين مناسبي ارقام محلي در توسعه پرورش دام است.
** تحقيقات توت فرنگي در كردستان سابقه 24 ساله دارد
رئيس مركز تحقيقات آموزش كشاورزي و منابع طبيعي كردستان با اشاره به اينكه اين استان رتبه اول توليد توت فرنگي در كشور را دارد، اظهار داشت: براي افزايش توليد و كاهش ريسك بهره برداران از آسيب هاي طبيعي تحقيقات علمي اين محصول از 24 سال قبل آغاز شده است.
سدري گفت: طي اين مدت حدود 21 تا 22 رقم توت فرنگي به كشور وارد شد و محققان اين مركز اقدامات مختلفي از جمله سازگاري ارقام با شرايط اقليمي، تغذيه و بحث مبارزه با علف هرز آن را به صورت مكانيكي و بيولوژيكي انجام دادند.
وي افزود: معرفي يك رقم زرد آلو، يك رقم بادام دير گل، ارائه راهكارهاي مبارزه بيولوژيكي و روش هاي انتاگونيستي و معرفي سه رقم مگس هاي پارازيتوئيد از جمله كارهاي محققان اين استان در اين مدت است.
سدري اضافه كرد: شناسايي 200 گونه گياهان دارويي، آغاز اقدامات مختلف براي جلوگيري از انقراض بز مرخز به عنوان گونه جانوري بومي از ديگر خدمات انجام يافته در راستاي اهداف اين مركز است.
به گزارش ايرنا، استان كردستان به لحاظ توانمندي هاي طبيعي خود از جمله برخورداري از 2 ميليون هكتار مرتع و جنگل، 1.2 ميليون هكتار اراضي كشاورزري، 3.1 ميليون راس دام، داشتن بيش از 6 ميليارد مترمكعب روان آب و حدود سه ميليارد مترمكعب ظرفيت ذخيره آب پشت سدها مي تواند به عنوان مهمترين قطب كشاورزي كشور تبديل شود.
در كنار اين پتانسيل ها مرزي بودن استان مي تواند تسهيل كننده صادرات محصولات توليدي آن باشد كه بررسي هاي اوليه نشان مي دهد در صورت تكميل زيرساخت هاي مورد نياز بخش كشاورزي و توسعه سرمايه گذاري، توليد بخش كشاورزي استان از 2.7 ميليون تن فعلي به پنج ميليون تن برسد.
لازم است براي رسيدن به اين اهداف دستگاه هاي اجرايي با مشاركت مردم و حضور سرمايه گذاران در عرصه هاي مختلف در گام دوم انقلاب اسلامي در حوزه كشاورزي اين استان اقدامات جهشي انجام دهند.
7349/9102
سنندج - ايرنا - نگاه به پيشرفت هاي كشاورزي در استان كردستان بعد از پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي مصداق چهل گام نظام براي عبور از كشاورزي سنتي و رسيدن به مدرنيته در اين استان است.