هزار روز اول زندگی، مهم ترین دانشگاه انسان ها

نوذر نخعی روز یكشنبه در گفت گو با خبرنگار ایرنا افزود: هزار روز اول شامل بازه زمانی 270 روز در شكم مادر و دو سال اول زندگی (دو تا 365 روز) می شود.
استاد پزشكی اجتماعی ادامه داد: به عقیده صاحب‌نظران اگر كشورها و خانواده ها، بخش اعظم سرمایه گذاری و وقت خود را صرف كودكان سنینِ صفر تا 8 سالگی با محوریت هزار روز اول كنند، در سال های بعد بیشترین دستاورد را خواهند داشت.
به گفته این پژوهشگر، به ازای هر یك دلار سرمایه‌گذاری در این سنین، شاهد 3 تا 17 دلار بازگشت سرمایه خواهیم بود.
نخعی در ادامه بیان داشت: مدت زمان هزار روز اول زندگی تأثیرات بسیار عمیق و ماندگاری بر سلامت جسمی و روانی انسان دارد و خانواده‌ها باید این روزهای طلایی و تكرار نشدنی را در قبال فرزندانشان دریابند.
استاد پزشكی اجتماعی مركز تحقیقات علوم اعصاب كرمان افزود: بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت بسیاری از ناخوشی های جسمانی و مشكلات رفتاری دورانِ بزرگ‌سالی، ریشه در كودكی به‌ویژه 'یكهزار روز اول' دارند.
وی با اشاره به نظریه ریشه های تكاملی سلامت و بیماری كه دانشمندان متعددی به آن اعتقاد علمی و راسخ دارند، گفت: نطفه بسیاری از بیماری ها در دوره جنینی و بعد از آن، در ماه های اول تولد منعقد می گردد به‌ طوری‌كه از این دوران به‌عنوان برنامه‌نویسی جنینی یاد می كنند و از آنچه در هزار روز اول بر كودك می گذرد می توان آینده وی را به لحاظ سلامت جسمی، روانی و اجتماعی پیش بینی كرد.
نخعی در ادامه با بیان اینكه شرایط عاطفی پیرامونی دوران جنینی و شیرخوارگی، تأثیر قابل توجهی بر كاركرد عاطفی مغز همچون تفكر، تاب‌آوری و مدیریت استرس‌ها در آینده دارد گفت: عوامل محیطی نیز بر مغز تأثیر گذاشته و به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم سایر اندام های بدن از قبیل دستگاه گوارش، قلبی عروقی و سیستم ایمنی بدن را تحت‌الشعاع قرار می دهد.
وی تصریح كرد: ریشه بسیاری از بیماری ها را باید در هزار روز اول جستجو نماییم و برای آنكه از این دوران طلایی جهت تضمین سلامت جسم و روان كودك خود حداكثر بهره را ببریم لازم است در سه حیطه سلامت روانی و عاطفی، تغذیه‌ای و سلامت جسمی خانواده حساسیت های لازم را نشان دهیم.
نخعی افزود: استرس مادر در دوران بارداری كه بر اثر عوامل درون یا بیرون از خانواده به وجود آمده می تواند تأثیرات موثری بر سلول‌های بدن جنین گذاشته و موجب بروز بیماری های بسیار مهمی در كودكی و حتی سال‌های بعد از كودكی یعنی نوجوانی و بزرگ‌سالی شود.
وی در ادامه عواملی همچون آرامش در خانه، دلبستگی ایمن، تغذیه سالم، فعالیت فیزیكی، بازی ها، جنب‌ و جوش كودكانه در دوران كودكی را نیز در پیشگیری از اختلالات مؤثر دانست.
این استاد دانشگاه همچنین در ادامه به نقش منفی و مخرب بازی های رایانه ای و فیلم ها به‌ ویژه در دو سال اول زندگی اشاره كرد و گفت: این بازی ها و فیلم ها در افزایش مشكلات رفتاری نقش مهمی را ایفا می‌كنند كه نباید نادیده گرفته شوند.
نخعی اضافه كرد: با توجه به تحقیقات اخیر، نقش پدر را در فرایند رشد كودك مهم است و پدر با حمایت و مشاركت خود به‌ویژه در دوران بارداری همسر علاوه بر افزایش قابلیت‌های شناختی و توانمندی‌های اجتماعی كودك در پیشرفت تحصیلی، خودكنترلی و عزت‌نفس كودك نیز نقش مهمی را دارد.
وی همچنین تماس كودك با طبیعت را نیز بر سلامت جسم و روان كودك مهم و مثبت عنوان كرد و گفت: برنامه ریزی عملكرد بخش اعظم بدن تا پایان هزار روز اول به پایان می رسد.
نخعی در ادامه اظهار داشت: هزار روز اول حساس ترین مرحله زندگی نسبت به شرایط اقتصادی و فقر خانواده است، البته چنین حساسیتی به فقر و شرایط محیطی، در سال های بعدی دیده نمی شود لذا حمایت اجتماعی خانواده‌های آسیب پذیر در این دوران اهمیت دوچندانی دارد.
وی افزود: دوره قبل از تولد فرصت خیلی خوبی برای اصلاح سبك زندگی و آموزش دیدن والدین است لذا تمام تغییرات در سبك زندگی از تغذیه سالم و فعالیت فیزیكی گرفته تا صبوری و گذشت در روابط زناشویی بهتر است در این دوران به فعل برسد و با تمرین در وجود زن و شوهر تا حد امكان نهادینه شود.
وی در پایان از اجرای برنامه مشترك با حمایت وزارت بهداشت، درمان و علوم پزشكی و وزارت آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی در شهرستان زرند نام برد و گفت: زرند در كشور پایلوت اجرای برنامه رشد و تكامل همه جانبه كودكان صفر تا هشت ساله شده است.
این كارشناس هدف از اجرای این طرح را رشد و تكامل همه جانبه اوان كودكی صفر تا هشت سال از مسیر آگاهی بخشی به خانواده ها و حساس نمودن آنان به اهمیت موضوع دانست و گفت: امیدواریم بتوانیم با اجرای این یرنامه در آینده نسلی مولد و با نشاط را تحویل جامعه دهیم.
9889/ 5054