تهران؛ پايتخت كنترل ديابت مي‌شود

ديابت يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاي جهان است كه در حال افزايش است و اين در حالي است كه بسياري از افراد از ابتلا خود به اين بيماري بي خبر هستند و عوارض بيماري سلامتي شان را تهديد مي‌كند. در حال حاضر حدود 425 ميليون نفر در دنيا ديابت دارند و بر اساس پيش بيني فدراسيون جهاني ديابت، آمار مبتلايان تا سال 2045 به 629 ميليون نفر خواهد رسيد. بررسي‌هاي انجام شده در كشور حاكي ازاين است كه شيوع ديابت در ايران 9 تا 12 درصد است كه از اين تعداد 95 درصد به ديابت نوع 2 و ساليانه 800 نفر به ديابت نوع يك مبتلا مي‌شوند؛ همچنين ساليانه 40 درصد مرگ و مير افراد زير 40 سال در كشور به دليل ديابت و عوارض آن است.

كارشناسان معتقدند، سالانه 17 هزار ميليارد تومان صرف ديابت در ايران مي‌شود كه اين هزينه شامل دارو، تجهيزات مورد نياز بيماران ديابتي، ناتواني‌ها، بستري و بيمه‌هاست.‏

آنان مي‌گويند، بيش از پنج ميليون نفر در ايران به انواع ديابت مبتلا هستند و اين در حالي است كه 50 درصد بيماران ديابتي شناخته شده در كشور، درمان مطلوب را دريافت نمي‌كنند.

برگزاري كنگره «تهران؛ پايتخت تغيير ديابت» ما را برآن داشت تا گفتگويي داشته باشيم با پزشكان و صاحبنظران كه در پي مي‌آيد.‏

** افزايش آمار بيماران مبتلا به ديابت ‏
فاطمه‌ هاشمي ـ رئيس بنياد امور بيماري‌هاي خاص در مورد بيماري ديابت مي‌گويد: ديابت يكي از موضوعات مهم دنيا است كه هر روز شاهد افزايش آماراين بيماري در جهان هستيم. حدود 60 درصد از مردمي كه دياليز مي‌كنند مبتلا به بيماري ديابت بوده‌اند. دراين راستا و براي كنترل ديابت 50 مركز كلينيك ديابت راه‌اندازي شده است، اما نتايج خوبي در زمينه كاهش آمار ديابت به دست نياورده‌ايم. بسياري از مردم مبتلا به ديابت هستند و در شهرها آمار ديابت بيشتر از روستاها است.

وي با بيان اين مطلب كه متاسفانه با افزايش تكنولوژي شيوع بيماري‌ها هم بيشتر شده از اينرو ساختار آن بايد تغيير كند مي‌افزايد: شهرداري براي تغيير ديابت در تهران بايد فرهنگ ‌سازي كند و ساختارهايي را فراهم كند؛ به نظرم آموزش و پرورش و صدا و سيما در زمينه افزايش آگاهي و فرهنگ مي‌توانند ما را در تغيير ديابت كمك كنند.

رئيس بنياد امور بيماري‌هاي خاص ياد آوري مي‌كند: ما نيازمند مكان‌هاي عمومي براي انجام فعاليت‌هاي فيزيكي مناسب هستيم، بايد جلسات متعددي با سازمان‌هاي ذيربط داشته باشيم تا برنامه‌ريزي خوبي در زمينه تغيير ديابت در شهر تهران انجام شود و من اميدوارم تهران به الگويي براي ساير شهرهاي كشور تبديل شود.‏

** افزايش بيماري‌هاي غير واگير در كشور
دكتر باقر لاريجاني ـ معاون وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي هم با اشاره به اينكه سالانه حدود 300 هزار نفر در كشور به دليل بيماري‌هاي غيرواگير جان خود را از دست مي‌دهند مي‌گويد: يك چهارم جمعيت ايران چاق‌اند و 57 درصد مردم فعاليت فيزيكي ندارند و اين مسائل سبب بروز بيماري‌هاي غيرواگيرمي‌شود. بسياري از بيماري‌هاي غيرواگير از جمله ديابت علل مرگ و مير شايع در كشور است و در واقع 300 هزار مرگ در سال به دليل اين بيماري‌ها به وقوع مي‌پيوندند.

وي مي‌افزايد: كشور ما براساس تعهد جهاني در جهت كنترل بيماري‌هاي غيرواگير اقداماتي انجام داده است و در سطح وزارت بهداشت هماهنگي‌هاي خوبي صورت گرفته، ولي اقدامات وزارتخانه به تنهايي نمي‌تواند نتايج مؤثري را به همراه داشته باشد. معاون وزير بهداشت با اشاره به اينكه سند ملي در اين زمينه در شوراي عالي سلامت تصويب شد و رئيس‌جمهور نيز براي ادامه مسير در اين زمينه متعهد شده‌ است يادآوري مي‌كند: مهار افزايش ديابت و چاقي از هدف‌هاي سند ملي پيشگيري و كنترل بيمارِ‌هاي غيرواگير به شمار مي‌رود.

لاريجاني با اشاره به اينكه 400 ميليون نفر در دنيا مبتلا به ديابت هستند مي‌گويد: ديابت پنجمين علل مرگ و مير در ايران است و در كشور ما بيش از 10 درصد مردم ما به اين بيماري مبتلا هستند. نگراني‌هاي زيادي در جهان در مورد افزايش چشمگير ديابت وجود دارد و در واقع شيوع ديابت در حال افزايش است و يك تهديد جدي براي سلامت مردم به شمار مي‌رود. ‏

وي با بيان اينكه 290 بيماري و 60 عامل خطر بيماري‌زا در تمامي استان‌ها مورد بررسي قرار گرفته است مي‌افزايد: وضعيت اين بيماري‌ها در كشور خوب نيست و برخي از استان‌ها وضعيت نامطلوب‌تري دارند. ديابت در افراد بالاي پنجاه سال به بالا است و 50 درصد اين افراد يا ديابت دارند و يا زمينه ابتلا به اين بيماري در آنان وجود دارد، همچنين ديابت در نقاط مركزي كشور شيوع بالاتري دارد.

اين متخصص غدد با اشاره به اينكه حدود 10 درصد هزينه‌هاي بهداشتي و درماني كشور صرف ديابت و هزينه‌هاي ناشي از آن مي‌شود خاطر نشان مي‌كند: در تهران به دليل افزايش آگاهي بهبود رتبه در كاهش مرگ و مير ناشي از اين بيماري داشته‌ايم البته در برخي مناطق تهران همچون منطقه 12، 16 و 20 بيشترين مرگ و مير ناشي از بيماري‌هاي قلبي و عروقي كه ديابت مي‌تواند زمينه آن باشد وجود دارد. از اينرو بايد براي تهران استراتژي روشني در مقابله با اين بيماري داشته باشيم. بيش از يك چهارم جمعيت ايران چاق هستند و 57 درصد از مردم فعاليت فيزيكي ندارند، حدود 30 درصد فشار خون دارند و 25 درصد گرفتار چربي خون هستند. شيوع ديابت در كشور بيش از 10 درصد است و اين بيماري در زنان بيشتر از مردان است.

وي با بيان اين مطلب كه پوشش درمان ديابت در تهران در گروه‌هاي سني پايين كمتر است و تلاش براي توسعه مراكز درمان ديابت در حال انجام است مي‌گويد: خوشبختانه كشور ما رتبه نخست منطقه و رتبه دوم جهان را براي كنترل بيماري‌هاي غيرواگير كسب كرده است و تلاش مي‌كنيم موفقيت‌هاي بيشتري در اين زمينه حاصل شود. ‏

** اهداف سند ملي بيماري‌هاي غير واگير
نايب رئيس كميته ملي بيماري‌هاي غيرواگير مي‌افزايد: سند ملي كنترل و پيشگيري بيماري‌هاي غيرواگير تدوين شد و اين در حالي است كه اين سند مورد حمايت‌هاي ملي و بين‌المللي قرار گرفته است. علاوه بر اهداف سازمان جهاني بهداشت برخي اهداف اختصاصي متناسب با شرايط كشور در اين سند در نظر گرفته شده است كه ثابت نگه داشتن ميزان شيوع ديابت و چاقي يكي از اهدافي است كه در اين سند دنبال مي‌شود و مورد تأكيد سازمان بهداشت جهاني نيز است.

وي با بيان اينكه پيش‌بيني مي‌شود شيوع ديابت تا سال 2045، به ميزان 48 درصد در جهان افزايش يابد ياد آوري مي‌كند: بار اين بيماري‌ها تا سال 2045 افزايش خواهند يافت و هزينه ديابت در دنيا در سال2017 برابر 727 بيليون دلار برآورد شده بود كه اين ميزان تا سال 2045 به 776 بيليون دلار مي‌رسد. هزينه ديابت در منطقه مديترانه شرقي و شمال آفريقا در سال 2017 براي هر بيمار ديابتي 1282 دلار و كل هزينه ديابت حدود 17درصد كل بودجه بهداشتي و معادل 50 بيليون دلار تخمين زده شده و قاعدتا مرگ و مير ناشي از اين بيماري‌ها نيز در منطقه افزايش خواهد يافت.

دكتر لاريجاني در مورد روند فزاينده ديابت در جهان مي‌افزايد: شيوع ديابت در منطقه ما، 10ر 8 درصد است و با روند فزاينده‌اي كه دارد، پيش‌بيني مي‌شود تا سال 2045 به 12ر1درصد برسد. اين در حالي است كه ميزان شيوع ديابت در منطقه خاورميانه بيش از ساير مناطق و در زنان بيش از مردان است.‏

وي با بيان اين مطلب كه آگاهي از ديابت حدود 40 تا 50 درصد است كه شبيه آمار جهاني است مي‌گويد: پوشش خدمات پيشگيري و درماني ديابت در كشور خوب است و براي نظم خدمات در تهران بايد تلاش بيشتر شود. كشور ما يكي از پيشروها در استراتژي‌ها و اطلاعات روشن در زمينه بيماري‌هاي غيرواگير است و جايزه بين‌المللي هم در اين زمينه دريافت شده است.اين متخصص غدد با تأكيد بر لزوم عزم ملي براي اجرايي كردن استراتژي‌هاي مرتبط با كنترل بيماري‌هاي غيرواگير مي‌افزايد: كنترل ميزان شيوع، پوشش درماني، كيفيت درمان، نظام ثبت و پوشش بيمه‌اي از جمله اهدافي است كه در زمينه بيماري ديابت بايد دنبال شود و بر اين اساس توافق‌هايي بين معاونت‌هاي وزارت بهداشت براي راه اندازي كلينيك‌هاي ديابت در سراسر كشور به اين منظور صورت گرفته است.

وي با اعلام اين نكته كه عليرغم همه اين تلاش‌ها اگر كارهاي بيشتري نكنيم نمي‌توانيم به اهداف مرتبط با كنترل ديابت در كشور دست يابيم يادآوري مي‌كند: در نقاط مختلف كشور بايد مسئولان را مجاب كنيم كه چه اقداماتي بايد براي ديابت انجام دهند و اين موضوع مستلزم همكاري تمامي بخش‌هاي مرتبط در استان‌هاي مختلف كشور است.

اطلاعات مرتبط با بيماري ديابت جمع‌آوري و ساماندهي شده و تلاش مي‌شود كلينيك‌ها راه‌اندازي و متخصصان مربوطه براي ارائه بهتر خدمات در كشور ساماندهي شود. كلينيك‌هاي ديابت هم براي درمان و هم آموزش براي پيشگيري از اين بيماري طراحي شده‌اند كه با نرم افزاري كه در حال آماده سازي است اقدامات اين كلينيك‌ها اطلاعات خوبي براي برنامه‌ريزي‌هاي بعدي در اختيار خواهد گذاشت.

دكتر لاريجاني با بيان اقدامات دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور براي كنترل بيماري ديابت اين امر را مستلزم همكاري همه مسئولان و مشاركت مديران استاني دانست و خاطر نشان مي‌كند: شرايط استان تهران در زمينه بيماري ديابت جالب نيست و نيازمند كار جدي است و همه ارگان‌ها بايد باهم همكاري كنند.

** عوامل تهديد‌كننده سلامت تهراني‌ها
دكتر زينب نصيري ـ مديركل سلامت شهرداري تهران نيز با بيان اين مطلب كه كم‌تحركي، چاقي و استرس سه عامل تهديدكننده سلامت شهروندان تهراني است به گزارشگر روز نامه اطلاعات مي‌گويد: برنامه‌هايي براي پيشگيري از بيماري‌هاي غيرواگير از جمله ديابت در پايتخت در حال انجام است. مردم تهران به دليل تغيير سبك زندگي درگير مسائلي همچون كم‌تحركي و افزايش وزن شده‌اند كه انجام تغييرات جدي در اين زمينه امري ضروري به شمار مي‌رود.

وي با اشاره به اجراي طرح سنجش عدالت در سطح تهران مي‌افزايد: كم‌تحركي، چاقي و استرس ناشي از زندگي در كلان‌شهر از جمله مشكلاتي است كه پايتخت‌نشينان گرفتار آن هستند و بايد به صورت جدي به اين مسئله پرداخته شود. اين در حالي است كه نرخ شيوع ديابت‌ در تهران بالاتر از ساير شهرها و ميانگين كشوري است كه بايد تلاش كنيم با هم افزايي از ظرفيت‌هاي بخش‌هاي مختلف تهران در كنترل اين بيماري استفاده كنيم.

مديركل سلامت شهرداري تهران در مورد اجراي طرح تهران؛ پايتخت تغيير ديابت ياد‌آوري مي‌كند: اين طرح مي‌تواند نتايج مؤثري را داشته باشد و ترويج آن در ساير استان‌ها نيز تكرار شود. در شهرداري تهران طي چند ماه گذشته تيم‌هاي ويژه و حرفه‌اي در اين زمينه شكل گرفته تا بتوانيم با همكاري بخش‌هايي همچون وزارت بهداشت، بنياد بيماري‌هاي خاص و ساير سازمان‌هاي مردمي حوزه ديابت در كنترل ديابت موفق عمل كنيم.

وي با بيان اينكه اميدواريم طي سه سال آينده با اجراي اين پروژه وضعيت بهتري در كنترل ديابت شهروندان داشته باشيم خاطر نشان مي‌كند: مديريت چاقي و ديابت در پايتخت، اجراي نقشه ديابت، ارائه آموزش‌هاي منسجم و افزايش آگاهي شهروندان، همچنين ارائه خدمات بهينه در كنترل عوارض ديابت از اهداف اصلي برنامه تهران پايتخت، تغيير ديابت به شمار مي‌رود.

دكتر نصيري مي‌گويد: مشخصات اماكن و مراكز ارائه دهنده خدمات تخصصي حوزه ديابت، بوستان‌هاي مناسب سازي شده براي پياده روي در سامانه «تهران پايتخت تغيير ديابت» به ثبت خواهد رسيد و من اميدوارم ساير سازمان‌هاي ذيربط نيز ما را در راستاي ارتقاي كيفيت زندگي شهروندان كمك كنند تا ظرف سه سال آينده شاهد تغييرات اساسي در اصلاح سبك زندگي شهروندان، افزايش پياده روي و توجه به سبك زندگي سالم و ارتقاي دسترس پذيري به خدمات حوزه سلامت در شهر تهران باشيم. در كلانشهر‌هايي همچون تهران از تغذيه تا تحرك نياز به تغيير دارد چرا كه زندگي شهرنشيني ريسك فاكتور‌هاي ابتلا به ديابت را افزايش مي‌دهد. بر همين اساس شهرداري تهران سعي دارد با ايجاد زيرساخت‌هاي مناسب براي فضا‌هاي شهري مناسب، معابر و بوستان‌ها امكان پياده روي براي شهرنشينان فراهم كند تا اين كلانشهر به جاي خودرو محور بودن، انسان محور شود.مديركل سلامت شهرداري تهران با اشاره به پروژه «تهران پايتخت تغيير ديابت» كه براي اجراي آن سه سال زمان پيش‌بيني شده است، افزود: نرم افزار كاربردي «ديابتو» يكي از زير مجموعه‌هاي اين پروژه است كه اماكن و امكانات لازم را براي كساني كه قصد پيشگيري از ديابت دارند يا مبتلا به ديابت هستند و به دنبال اماكن درماني غربالگري و ورزشي هستند ارائه مي‌دهد.

وي مي‌گويد: 352 كانون اجتماع محور در حوزه ديابت با همكاري كانون اجتماعي پزشكان داوطلب در حوزه ديابت همگرايي كرده‌اند و سعي شده است شبكه‌هاي اجتماعي كاربردي در سطح مناطق شهرداري تهران ايجاد شود كه در كنار خدمات تخصصي انجمن‌هاي پزشكي خدمات آموزشي پيشگيري و درماني مورد نياز مردم را در زمينه ديابت ارائه دهند.‏

** راه‌هاي پيشگيري از ديابت ‏
1- فعاليت بدني‌ بيشتري داشته باشيد
وزنتان را پايين بياوريد زيرا قند خونتان را پايين مي‌آورد و حساسيت‌تان را به انسولين بالامي‌بردكه كمك مي‌كند قندخونتان در يك محدوده نرمال بماند. تحقيقات نشان مي‌دهد كه هم ورزش‌هاي هوازي و هم قدرتي مي‌توانند به كنترل ديابت كمك كنند اما بهترين نتيجه از برنامه تناسب‌اندامي حاصل مي‌شود كه از هر دوي اين تمرينات استفاده مي‌كند.

2- فيبر فراوان بخوريد
فيبر با بالا بردن كنترل قندخونتان، احتمال بروز ديابت را كاهش مي‌دهد، احتمال بروز بيماري‌هاي قلبي را كاهش مي‌دهد و با كمك به احساس سيري، به كاهش وزن كمك مي‌كند. موادغذايي سرشار از فيبر شامل ميوه‌ها، سبزيجات، حبوبات، غلات كامل، آجيل و دانه‌ها مي‌شود.

3- غلات كامل بيشتر مصرف كنيد
با اينكه دليل آن چندان مشخص نيست اما غلات كامل مي‌توانند احتمال بروز ديابت را پايين آورده و به حفظ سطح قندخون كمك كنند. سعي كنيد حداقل نيمي از غلات مصرفي‌تان كامل باشد. بسياري موادغذايي كه از غلات كامل درست مي‌شوند آماده خوردن هستند مثل نان‌هاي مختلف، پاستا و بسياري سيريال‌ها.

4- اضافه‌ وزنتان را كم كنيد
اگر اضافه‌وزن داريد، پيشگيري از ديابت مي‌تواند به كم كردن وزنتان بستگي داشته باشد. هر يك كيلويي كه كم مي‌كنيد، سلامتي‌تان را بهبود مي‌بخشد. در يك تحقيق مشخص شد كه افرادي كه اضافه ‌وزن دارند، با كم كردن هر يك كيلو از وزن بدنشان، خطر ابتلا به ديابت را 16 درصد در خود كاهش دادند.‏

منبع: روزنامه اطلاعات، 1397.12.15
گروه اطلاع رساني**2002**