چرا خراسان شمالی سهم خود از گردشگری را نگرفته است

به گزارش ایرنا، بر اساس اعلام مسئولان، این استان از نظر آمار عبور مسافران و تردد گردشگران در میانه های جدول استان های كشور قرار دارد اما سهم مردم آن از صنعت گردشگری و اقتصاد این صنعت، بسیار ناچیز است.
ایرنای خراسان شمالی در میزگردی، به موضوع ماندگاری مسافر در استان پرداخته و با حضور چهار تن از صاحبنظران و فعالان این حوزه، زوایای مختلف این بخش را بررسی كرده است.
ضعف زیرساخت های حمل و نقل و فرهنگ مسافرت، عدم آموزش قشرهای مختلف در این خصوص و معرفی نشدن جاذبه های استان از جمله موانع رونق اقتصاد گردشگری در این استان عنوان می شود.
معاون گردشگری اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی، رئیس اداره تعاون و امور رفاهی اداره كل آموزش و پرورش خراسان شمالی، رئیس هیات مدیره جامعه حرفه ای اقامتگاه های بومگردی خراسان شمالی و رئیس هیات مدیره انجمن راهنمایان گردشگری خراسان شمالی از حاضران در میزگرد ایرنا بودند.

* چه قوت هایی داریم؟
رئیس اداره تعاون و امور رفاهی اداره كل آموزش و پرورش خراسان شمالی گفت: این منطقه، گنجینه فرهنگ ها و قومیت ها است و مردم ما از ترك، تات، فارس و تركمن بدون هیچ مشكلی با هم و در كنار هم زندگی می كنند.
احمد آذری با اشاره به اینكه تنوع فرهنگ ها و قومیت ها موجب تنوع غذا، آیین ها و رسوم این استان شده، افزود: اینها ظرفیت هایی است كه باید از آن بهره ببریم.
معاون گردشگری اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی هم در این باره گفت: یكی از نقاط قوت خراسان شمالی برای جذب گردشگر، آب و هوای خوب و مناسب آن است.
علی كاظمی افزود: این آب و هوا برای ساكنان فلات مركزی ایران بسیار جذابیت دارد. اما مردم فلات ایران كه قصد عزیمت به مشهد را دارند، عمدتا با هواپیما سفر می كنند، از این رو استان خراسان شمالی، با همه قابلیتهایش، سهمی از سفر آنان ندارد.
وی با بیان اینكه با توجه به ظرفیت ها، به آینده گردشگری خراسان شمالی خوش بین هستم، اظهار داشت: پدیده تازه ای در گردشگری در حال روی دادن و ذائقه گردشگران در حال تغییر است و آن اینكه فضای مجازی، فرهنگ سفر را تغییر داده است و ما باید تلاش كنیم سهم خود را از اقتصاد گردشگری بگیریم.
كاظمی گفت: اكنون كویرنوردی مورد اقبال قرار گرفته است كه در این زمینه ظرفیت هایی مناسب در استان داریم و پیش بینی می شود در دهه آتی، ذائقه ها به فرهنگ جامعه شناسی تغییر یابد.
وی افزود: گردشگری فرهنگی یكی از انواع گردشگری است كه طرفداران خود را دارد و خراسان شمالی با داشتن تنوع در فرهنگ، آیین و قومیت ها می تواند مقصد این گردشگران باشد.
معاون گردشگری اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی خاطرنشان كرد: شاخه گردشگری غذا یا شكم گردی هم در حال شكل گیری است كه با توجه به تنوع فرهنگ ها و قومیت ها، دست ما در این زمینه پر است.

* آیا می توان ماندگاری مسافران چندروزه كرد
رئیس اداره تعاون و امور رفاهی اداره كل آموزش و پرورش خراسان شمالی در این باره گفت: حضور مسافر و عبور گردشگران از استان به منزله آب روانی است كه باید آن را قدر دانست و از آن بهره گرفت.
آذری اظهار داشت: ما هنوز نتوانسته ایم از پتانسیل ها و ظرفیت های گذر مسافران از استان بهره ببریم و در این باره كارهای انجام نشده زیاد است.
وی افزود: آموزش و پرورش هر ساله در طرح های نوروزی و تابستانی تلاش دارد با خدمات رسانی به مسافرانی كه در مدارس اسكان داده می شوند، به معرفی این منطقه كمك كند.
رئیس اداره تعاون و امور رفاهی اداره كل آموزش و پرورش خراسان شمالی گفت: اما باید با همكاری و هم افزایی اقداماتی در دستور كار باشد كه این استان از گذرگاه به مقصد گردشگران بدل شود.
معاون گردشگری اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی هم گفت: برخی افراد در نشست ها، می گویند كه باید ماندگاری مسافر را به چند روز افزایش دهیم كه حرفی غیركارشناسی است و كسانی كه این حرف را می زنند، یا گردشگری را نمی شناسند، یا استان را و یا با هر دو نا آشنا هستند.
كاظمی اظهار داشت: در علم جغرافیا، مقوله ای به نام حوزه نفوذ داریم كه برخی از مناطق، بویژه ابرشهرها، بر شهرهای پیرامونی خود نفوذ داشته و به عبارتی بر آنها سایه می اندازند.
وی با بیان اینكه حوزه نفوذ، دارای عملكرد در دامنه اقتصادی، دامنه فرهنگی، دامنه اجتماعی و حتی دامنه سیاسی است و خارج شدن از این حوزه نفوذ، امری سخت و زمان بر است، افزود: به طور مثال، خیلی ها در سفر به شمال، مینودشت و علی آباد را رد می كنند تا به بابلسر برسند در صورتی كه این شهرهای عبوری هم جاذبه دارند اما دامنه نفوذ شمال، به نوعی این حوزه است.
وی گفت: از این نگاه، خراسان شمالی همچنان در دامنه نفوذ خراسان رضوی تعریف می شود و ما باید تلاش كنیم تا با معرفی جاذبه های خود، بتدریج زمان رهایی خود از دامنه نفوذ اقتصادی خراسان رضوی را كاهش دهیم.

* مشكلات ماندگاری مسافر
كاظمی با اشاره به اینكه یكی دیگر از مواردی كه سبب می شود یك نقطه به عنوان گذر و مكانی، مقصد سفرها باشد، فرهنگ مسافرت است، خاطرنشان كرد: اصولا سفر ما ایرانی ها، مبدا و مقصدی است. یعنی طول راه برای ما جزو سفر محسوب نمی شود و به همین علت، از نظر مسافر، بین راه ماندن و شب را جایی گذراندن، اتلاف وقت است.
وی تصریح كرد: یكی از مصادیق این امر، این است كه در مسیر بزرگراه جنگل گلستان تا انتهای فاروج، جایگاه های پمپ بنزین همه در سمت راست محور ایجاد شده است. از جوزك، مهمانك، كریك، باباامان تا ادامه مسیر وضعیت همین است.

* فرعی بودن جاذبه ها
كاظمی اظهار داشت: برخی از جاذبه های استان، از جاده اصلی فاصله دارد. جاذبه هایی همچون روستای رویین، میاندشت جاجرم و یا گلیل و سرانی شیروان، از جاده اصلی فاصله دارند.
معاون گردشگری اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی گفت: این جاذبه ها باید با نصب تابلوهایی در جاده ها به مسافران عبوری معرفی شود اما در این زمینه هم با مشكل روبه رو هستیم و تابلوهای ما در جاده ها كم است.

* گردشگری نیاز به آموزش دارد
رئیس اداره تعاون و امور رفاهی اداره كل آموزش و پرورش خراسان شمالی با بیان اینكه مردم ما باید رفتار با گردشگران را آموزش ببینند، گفت: البته این به این معنا نیست كه مردم ما مهمان نوازی یاد ندارند اما باید دانست هر گردشگر یك سفیر و یك ارزیاب از خدمات رسانی ها و طرز رفتار ما برای دیگر گردشگران است.
آذری اظهار داشت: مسافران نقاط قوت و مهمان نوازی و رضایت از پذیرایی ها را برای افراد معدود تعریف و تبیین می كنند اما در صورت نارضایی و گلایه از رفتار ما، آن را به هر صورت و برای ده ها نفر مطرح می كنند.
وی تصریح كرد: در این شراط هر مسافر ناراضی می تواند افراد بسیاری را از سفر و ماندن در این استان منصرف كند.
معاون گردشگری اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی هم با بیان اینكه ما باید گردشگران خوبی باشیم تا گردشگران را نگه داریم، گفت: گستاخی فرهنگی یا احساس نارضایی از مهمان بعضا وجود دارد، آنجا كه میزبان احساس كند كه مهمان و گردشگر برایش اذیت و زحمت دارد و سودی از مسافر نصیبش نمی شود، ممكن است به مسافر به عنوان مزاحم بنگرد.
كاظمی اظهار داشت در این باره باید آموزش های لازم به مردم داده شود و این امر نهادینه شود كه حضور هر گردشگر به معنی منفعت و سود اقتصادی برای منطقه است.
وی تصریح كرد: رانندگان تاكسی، مردم، مغازه داران و راهنمایان بوم گردی و مكان های اقامتی، همه باید آموزش لازم را ببینند.

* مشكلات اقتصاد گردشگری
كاظمی، ضعف زیرساخت ها را از مشكلات اقتصاد گردشگری در استان عنوان كرد و گفت: برای استفاده از ظرفیت های موجود، باید زیرساخت ها رونق گیرد و در این استان، خدمات جاده ای ضعیف است و در مسیر گردشگران مجتمع ها و كمپینگ های قوی نداریم.
وی با بیان اینكه برای تبدیل شدن به مقصد گردشگری، باید زیر ساخت ها قوی شود، اظهار داشت: وقتی پروازهای فرودگاه لغو می شود و یا ساعات توقف قطار در ایستگاه راه آهن جاجرم مشكل دارد، نمی توان به اهداف رسید. برای مقصد شدن باید زیرساخت های حمل و نقل ریلی، هوایی و جاده ای تقویت شود.

*جاذبه های انسان ساز
كاظمی اظهار داشت: در استان جاذبه های انسان ساز از جمله جاذبه های شهری نداریم. بجنورد چه مكان جذابی برای مسافر دارد؟ كدام فضای سبز و یا بوستان زیبایی برای جذب مسافر دارد؟ نه مركز خرید مناسب، نه تنوع موزه ای و نه میدان جالب و جذابی دارد.
وی افزود: برای بهبود وضعیت بوستان باباامان در دهه های اخیر چه اقدامی شده؟ بوستان بش قارداش كه اصلا تغییری نداشته، سال های سال است درخواست شده این بوستان به بخش خصوصی واگذار شود اما این كار انجام نشده است.

* راهكارها باید كوتاه مدت باشد
رئیس اداره تعاون و امور رفاهی اداره كل آموزش و پرورش خراسان شمالی گفت: تمام برنامه هایی كه مطرح شد، راهكارهای بلندمدت است و ما نیاز داریم كه برنامه های میان مدت و كوتاه مدت برای افزایش ماندگاری مسافر داشته باشیم.
آذری اظهار داشت: خراسان شمالی سرشار از ظرفیت ها است سالانه 15 تا 20 میلیون مسافر از این استان گذر می كنند و حیف است كه از این ظرفیت عظیم استفاده نشود.
وی با بیان اینكه به لحاظ آمار تردد مسافر، این استان در میانه جدول استان های كشور است، افزود: یكی از مواردی كه می تواند برای مسافر جذاب باشد اجرای برنامه های موسیقی مقامی است كه استان ما در این حوزه توانمندی های لازم را دارد.
رئیس اداره تعاون و امور رفاهی اداره كل آموزش و پرورش خراسان شمالی تصریح كرد: این استان دارای تنوع قومی و فرهنگی است و تنوع فرهنگ ها، غذا، موسیقی و صنایع دستی ما هم یكی از داشته ها است و هر فرد در حد توان خود باید كمك كند، تا اقتصاد گردشگری استان از این وضعیت بیرون آمده و رونق گیرد.

* مجتمع های خدماتی باید تقویت شوند
معاون گردشگری اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی گفت: در این مسیر راهكارهای كوتاه مدت هم مد نظر است، یكی از آنها، تغییر فرهنگ بازار است، زیرا بازار، در جلب رضایت مسافران و ماندگاری آنان تاثیرگذار است.
كاظمی افزود: بازار بجنورد از ساعت 13 تا 17 عصر بسته می شود كه این خود یك آسیب است و اگر به جای مسئولان مربوط بودم، ساعت فعالیت بازار را تغییر می دادم.
وی اظهار داشت: یكی از برنامه های قابل اجرا در كوتاه مدت، ایجاد و تقویت مجتمع های خدمات جاده ای است كه باید با ارائه تسهیلات، سرمایه گذاری در این زمینه افزایش یابد.
وی تصریح كرد: باید ضرب الاجل تعیین شود و كمبودها در زمینه مجتمع های بین راهی رفع شود.
كاظمی تصریح كرد: یكی از بسترهای استفاده اقتصادی از گذر مسافران، فروش محصولات در حاشیه جاده است اما در این باره مشكلات متعددی برای روستاییان و افرادی كه در حاشیه جاده نسبت به فروش محصولات خود مبادرت دارند، وجود دارد.
وی افزود: بارها پیشنهاد و پیگیری شده تا مكانی برای فروش محصولات محلی در حاشیه جاده ها مشخص شود اما هنوز این امر به انجام نرسیده است،
وی، راه اندازی خیابان غذا، را یكی از راهكارها برای توسعه گردشگری عنوان كرد و گفت: یافتن توقفگاه در شهرها از مشكلات مسافران است. در این زمینه محوطه مدارس یكی از ظرفیت ها است و از این محل می توان درآمد بسیاری كسب كرد.

* استفاده از توان راهنمایان گردشگری
رئیس هیات مدیره انجمن راهنمایان گردشگری خراسان شمالی هم خواستار استفاده از توان راهنمایان كارت دار شد.
صادق معصومیان گفت: یكی از مشكلات این است كه جاذبه ها یا معرفی نشده اند و یا اقدامات در این باره ضعیف است، این استان حتی به مسئولان و مهمانانی كه برای شركت در همایش ها و برنامه های مختلف به استان سفر می كنند، معرفی نمی شود.
وی با اشاره به ظرفیت های آموزش و پرورش برای اسكان مسافران در نوروز اظهار داشت: از این اداره كل انتظار می رود در معرفی جاذبه های استان به مسافران همكاری داشته باشد.
رئیس اداره تعاون و امور رفاهی اداره كل آموزش و پرورش خراسان شمالی اظهار داشت: این اداره آمادگی دارد تا نسبت به توزیع بروشورها برای معرفی جاذبه ها و توانمندی های استان اقدام كند.
آذری تصریح كرد: این اقدام امسال در پایگاه های اسكان نوروزی هفت شهرستان استان انجام می شود.
رئیس هیات مدیره جامعه حرفه ای اقامتگاه های بومگردی خراسان شمالی نیز خواستار حمایت مسئولان از فعالیت اقامتگاه های بومگردی شد و گفت: درخواست ما این است برای حمایت از فعالیت بخش خصوصی، مسافران و گردشگران به این اقامتگاه ها سوق داده شوند و دستگاه های دولتی از پذیرش مهمان خودداری كنند.
علی وصالی اظهار داشت: اگر ادارات، اردوها و گل گشت های خود را به اقامتگاه های بومگردی احاله دهند، كمك شایانی به رونق این بخش كرده اند.
خراسان شمالی در حدفاصل قطب سیاحتی شمال كشور و مشهدالرضا (ع) واقع شده كه سالانه در ایام تعطیلات نوروز مسافران و زائران زیادی از این خطه تردد می كنند.
تاكنون در این استان هشت هزار و 700 جاذبه گردشگری در حوزه های مختلف شناسایی شده است.
این استان در شمال شرق كشور قرار دارد.
7185/5132