جاده تاریخی ابریشم از مسیر جنوب غرب ایران و ادامه آن در خاك عراق، از هنگام خط كشی های جغرافیایی تحمیلی به ملت های منطقه، عملا قطع شد ، بویژه پس از تشكیل كشور عراق در دهه 30 قرن میلادی گذشته و استقلال آن از حكومت عثمانی.
قدیمی هایی كه یكی دو دهه قبل تعریف می كردند، كار پیله وری و تجارت از شهرهای غربی ایران به بغداد و شهرهای مركزی و شمالی و جنوبی عراق تا پیش از دهه 40 میلادی قرن گذشته هم جریان داشته است.
آنها از شهرهای مختلف ایران كالا و بار را از شرقی ترین نقاط ایران به سمت بازارهای بغداد، نجف، بصره و سلیمانیه حمل می كردند و در آنجا پس از فروش آن ، كالاهایی از كشورهای غربی و اروپایی را به داخل ایران می آوردند و این چرخه تجارت منطقه ای گستره ای از چین تا مدیترانه و از آنجا تا ونیز و همچنین شمال افریقا را در بر می گرفت.
از 2003 میلادی با سقوط دیكتاتور ، بار دیگر مرزهای 1400 كیلومتری ایران و عراق بر روی ملت های دو كشور گشوده شد و مسیر مسدود شده قدیمی جاده ابریشم بار دیگر باز شد.
یكی از این راه ها مسیر جنوبی است كه می تواند تجارت منطقه غرب آسیا را به میزان قابل ملاحظه ای تحت تاثیر قرار دهد و نه تنها ایران و عراق بلكه كشورهای كویت ، عربستان، اردن، امارات و قطر و حتی یمن و عمان را نیز در بر بگیرد.
در همین راستا، دو كشور ایران و عراق در سال های پس از تشكیل نظام سیاسی جدید این كشور برآن شدند تا این مسیر را با خط آهن میان دو كشور متصل كنند؛ خط آهنی كه از طرف ایران از یك سو به خط آهن سراسری و از دیگر سو به خط آهن بندر امام متصل است و در آن سوی اروند در خاك عراق نیز به خط آهن سراسری این كشور وصل می شود.
این خط آهن قابلیت ایجاد شبكه ریلی منطقه ای را نیز دارد و كشورهای این منطقه می توانند به آن متصل شوند.
با راه اندازی راه آهن شلمچه – بصره، ایران به یك مسیر جدید به اروپا از طریق اراضی عراق دست خواهد یافت و علاوه بر دسترسی به بازارهای عراق، به بازارهای اردن و سوریه و كشورهای عربی حوزه خلیج فارس، متصل خواهد شد.
در مقابل عراقی ها نیز علاوه بر دسترسی ریلی به بازارهای ایران، به آسیای مركزی و چین و نیز پاكستان و هند متصل خواهند شد.
احیای جاده ابریشم ریلی از مسیر جنوب غربی ، امتیازات ویژه ای هم دارد كه می تواند چرخه تبادل كالا را در سطح منطقه به مراتب بهتر و آسان تر روی ریل اصلی تجارت قرار دهد ، بطوری كه در خصوص توجیه اقتصادی این طرح می توان گفت؛ هر قطار برابر 15 دستگاه اتوبوس و 60 دستگاه تریلی ظرفیت حمل بار و مسافر دارد كه هم در مصرف سوخت و هم در كاهش تصادفات جاده ای نقش موثری خواهد داشت و به علاوه تشریفات گمركی نیز تسریع می شود.
پروژه اتصال راه‌آهن خرمشهر به شلمچه (به طول 17 كیلومتر) در سال 90 به بهره‌برداری رسیده و ادامه آن تا شهر بصره به طول 32 كیلومتر در خاك عراق باقی مانده است كه به دلایل مختلف از جمله یورش داعش به عراق در 2014 میلادی ، این پروژه در داخل عراق با وقفه همراه بوده است.
با تكمیل 32 كیلومتر خط باقی مانده، خط آهن خرمشهر به خط آهن سراسری عراق متصل خواهد شد و ازاین طریق جریان بزرگ تبادلات تجاری و جابجایی مسافر از ایران تا خاورمیانه برقرار می شود.
بر اساس توافقنامه ای كه بین دولت عراق و جمهوری اسلامی ایران منعقد شد، سهم ایران احداث پل 700 متری بر روی رودخانه اروند و سهم دولت عراق ساخت 32 كیلومتر خط آهن حد فاصل شلمچه – بصره است.
با ایجاد این شبكه، ارتباطات ملت های گسترش خواهد یافت و تبادلات فرهنگی و اجتماعی به نزدیكی ملت ها می انجامد، بازارها رونق می یابند و فرصت های شغلی فراوان ایجاد می شود و هرچه ملت های منطقه برخوردارتر شوند، صلح و دوستی و به تبع آن امنیت گسترش خواهد یافت.
خاورم** 1770**
تهران-ایرنا- شهرت جاده ابریشم به مبادلات تجاری سنتی در قرون گذشته بر می گردد و البته برای آن مسیرهای مختلفی از شرق به غرب ترسیم كرده بودند، اما جاده ابریشم قرن 21 قطعا جاده صلح و دوستی خواهد بود و ایران و عراق یكی از مهمترین معبرهای آن را از هم اكنون شكل داده اند.
