بازاری شدن پاشنه آشیل تئاتر

به گزارش ایرنا، تئاتر را از تاثیرگذارترین هنرها می دانند، هنری كه با نفس های گرم و چشم های جذابش با تماشاگر حرف ها می زند، راه ها می آموزد و یادآور می شود خوب و بد زمانه را؛ درست مثل مادر كه مهر و امید از نگاه مهربانش می تراود.
شاید همین ویژگی های مادرانه است دلیل اثر گذاری اش بر روح و روان آدمی، كه برای دیدن دوباره و چند باره یك نمایش قدیمی باز هم هیجان دارد؛ حتی اگر سالن پر از صندلی های خالی باشد و جیر جیر قدم های بازیگران بر تخته های صحنه زودتر از صدای بازیگران شنیده شود.
آری تئاتر اگر اصیل و غنی باشد همنفس با چشم های براقش پلك می زنی و سوار بر قایق خیال آرزوهایت را به نخ امید گره میزنی و آرام می گیری، حتی اگر یكه تماشاگرش باشی.
صد حیف كه به اعتقاد كارشناسان از شمار نمایش های فاخر و پرمحتوا هر روز كاسته می شود و جایش را تئاتر بازاری، جشنواره ای و گیشه پسند پر می كند.
اما دلیل این جانشینی نامیمون چیست؟ این سلیقه و رویه را چه كسانی تبلیغ می‌كنند؟ دولت و نهادهای هنری متولی چه نقشی در این ماجرا دارند؟ برای حفظ اصالت‌های تئاتر چه باید كرد؟ آیا اصلا برنامه و چشم‌اندازی در كار هست؟
این پرسش ها را رییس انجمن هنرهای نمایشی همدان اینگونه پاسخ داد:
كیانوش بهروز پور می گوید: امروزه تولید تئاتر غنی و قوی كمرنگ شده است و اگر چه همدان به عنوان میزبان جشنواره بین المللی تئاتر كودك و نوجوان سعی می كند بر اصالت های تئاتر استوار بماند اما از گزند آفات در امان نمانده و بازارپسندی بر محتوای تئاتر این دیار هم در حال غلبه است؛ آفتی كه نه تنها همدان بلكه همه جای كشور را مبتلا كرده و روز به روز دامنه واگیری اش بیشتر هم می شود.
به اعتقاد او نگاه بازاری و گیشه پسندی حاصل عواملی است و تغییر سلیقه و ذائقه مردم مهمترین آنها، كه تماشای تئاتر جذاب اما كم محتوا را ترجیح داده و كارگردانان را به سمت و سوی تولید اینگونه آثار سوق داده اند.
بی تردید كارگردان تئاتر نیز به دنبال تامین و جبران هزینه های مالی از قبیل دستمز بازیگران و ساخت و تهیه دكور و ده ها خرج دیگر است و برای تحققش به ناچار از ارزش‌ها و فضیلت‌ها عبور كرده و در خدمت سلیقه‌های مخاطبان و تماشاگران در می آید.
بهروز پور تاكید می كند: نبود راهبردهای دقیق و روشن و به‌ مخاطره‌ افتادن معیشت و كار هنرمندان تئاتر همگی موجب كمرنگ شدن ارزش های والای تئاتر می شود و اگر دولت از تئاتر خوب و اصیل حمایت نكند، به ‌زودی باید شاهد گرایش تجاری تئاتر باشیم.
رییس انجمن هنرهای نمایشی همدان مردم و متولیان فرهنگی را در رشد تئاتر و حركت در مسیر درست دخیل و مسئول می داند چرا كه اگر مردم به تماشای نمایش خوب عادت كنند مسئولان هم یاور و پشتیبان قوی باشند تئاتر صعود می كند و اوج می گیرد.
قرار گرفتن تئاتر در سبد فرهنگی دستگاه های دولتی یكی از راه های حمایتی است كه بهروز پور پیشنهاد می دهد و به نمایندگی از 35 گروه نمایشی دیار هگمتانه انتظار دارد بخشی از بودجه فرهنگی سازمان ها برای تماشای نمایش های ارزشمند و فاخر پیش بینی شود.
او كمبود اعتبار را از دیگر عوامل بازاری شدن تئاتر می داند و می گوید: مبلغی كه سالانه از سوی مركز به گروه های نمایشی استان ها اختصاص می یابد بسیار ناچیز بوده و كفاف هیچ كدام از مشكلات فعالان این عرصه را نمی دهد.
اگر چه گروه های نمایشی همدان از لحاظ سالن و امكانات سخت افزاری هرگز در مذیقه نبوده و اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان نهایت همكاری را در این رابطه دارد اما هنرمندان این رشته نیازمند حمایت بیشتر و جدی تر مالی هستند تا از تولید آثار فاخر و اصیل فاصله نگیرند.
به گفته بهروز پور برخی عوامل دیگر همچون استقبال ضعیف از اجراهای عمومی به آتش جشنواره ای شدن تئاتر می دمد.
در حالی كه جشنواره های تئاتر به منظور بیلان كاری سالانه برگزار می شوند و در اصل جشنواره ها، هدف هنرمندان نیستند و تئاتر نباید مناسبتی و جشنواره ای باشد، اما به نظر می رسد مشكلات اقتصادی خواسته یا ناخواسته موجب شده تئاتر به جشنواره ای شدن تن بدهد.
آنچه مسلم است گیشه پسندی، جشنواره ای شدن و در یك كلام بازاری شدن همان پاشنه آشیل هنر تئاتر محسوب می شود كه نه تنها تماشاگر و اجراگر بلكه جامعه هنری و هنردوست نیز در مقام حمایتگر باید ایفای نقش كرده و تا دیر نشده این آفتها را از تن و جان تئاتر دور كنند.
7527/2090