بهار آغازی است كه بر تجربه زمستان می نشیند و همین امر بهانه ای برای نگریستن به گذشته است تا بر اساس همین سنت نگاهی بیاندازیم به رویدادهای هنرهای تجسمی در سالی كه گذشت.
هنرمندان جوان دهه چهل كه با به دست آوردن خورشید هنر روشنایی بخش هنر معاصر ایران شدند دوره سالمندی خود را تجربه می كنند و همین گذر زمان سبب می شود كه هر سال با داغ برخی از این بزرگان سردی زمستان را به پایان رسانیم.
سال گذشته یكی از سال های سخت خانواده هنر ایران بود كه كوچ 120 شخصیت رشته های مختلف هنری و ادبی را دید و سهم هنرهای تجسمی از این رنج 23 نفر بود؛ از پدرعكاسی مدرن تا مادر مجسمه سازی مدرن ایران از جمله این دست رفتگان بودند.
هنرهای تجسمی در روزهای آغازین بهار سال گذشته با درگذشت «محمد ابراهیم جعفری» نقاش سیاه پوش شد و با سفر ابدی «لیلیت تریان»مجسمه ساز در روزهای پایانی زمستان سوگوار ماند.
«عباس عطار» عكاس مستند و خبری كه وی را بزرگترین راوی تصویری تاریخ ایران و جهان می نامند در كنار «محسن وزیری‌مقدم» طراح، نقاش و مجسمه‌ساز و از افراد موثر در جنبش نوگرایی در نقاشی معاصر ایران، «صادق صندوقی» نقاش كتاب های درسی و نوستالوژیك های تصویری دهه 60، «هادی شفائیه» پدر عكاسی مدرن ایران و از اولین اساتید رشته عكاسی، «احمدرضا دالوند» گرافیست مطبوعاتی، «رضا امیر یاراحمدی» مجسمه ساز و عضو موسس انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز ایران، «حسن حاجی‌نوری» مجسمه ساز و خالق سرستون تخت جمشید در شهر بوینس آیرس آرژانتین در كنار «شیرین علی‌آبادی» عكاس موفق در حراج های بین المللی» تعداد دیگری از این هنرمندان بودند.
هنرهای تجسمی آموخته است كه در سوگواری بزرگان خود از رویش جوانان غافل نماند و با برگزاری رویدادهای هنری همچون جشنواره‌ها، مسابقات، نمایشگاه‌ها و دیگر فعالیت‌های فرهنگی و هنری، چراغ این خانه را روشن نگاه دارد.
*معارفه مدیركل هنرهای تجسمی ارشاد
مجید ملانوروزی در تیرماه سال گذشته پس از پنج سال صندلی ریاست دفتر هنرهای تجسمی وزارت ارشاد را ترك كرد و در مراسمی با حضور سید محمد مجتبی حسینی معاون هنری وزارت ارشاد، هادی مظفری به جای او نشست.
*تغییرات در فرهنگستان هنر
علی معلم دامغانی، شهریور ماه سال گذشته پس از 9 سال ریاست فرهنگستان هنر كنار گذاشته شد و علیرضا اسماعیلی به عنوان سرپرست در این فرهنگستان شروع به كار كرد. فعال كردن گروه‌های تخصصی این فرهنگستان و همچنین بازگشایی رواق این فرهنگستان كه فرصت حضور شهروندان در این مكان را فراهم كرد از مهمترین اقدامات سال گذشته او بوده است.
*دانشگاه فرشچیان تاسیس شد
تاسیس دانشگاه هنرهای ایرانی – اسلامی از طرح های كمیسیون هنر و معماری است كه پس از تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی، با حمایت دانشگاه آزاد اسلامی راه اندازی شد. مراسم افتتاح این دانشگاه مهر ماه با حضور استاد محمود فرشچیان، منصور غلامی وزیر علوم تحقیقات و فناوری، عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی‌اكبر ولایتی رئیس هیئت امنا و هیئت موسس دانشگاه آزاد اسلامی، محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد.
محمود فرشچیان نقاش معاصر ایرانی، بنیانگذار مكتبی به نام خود در نقاشی ایرانی است كه پایبند به شكل كلاسیك همراه با استفاده از تكنیك‌های جدید برای توسعه دامنه نقاشی ایرانی است.
*همكاری معاونت هنری با دانشگاه هنر
معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دانشگاه هنر به منظور ایجاد و گسترش زمینه‌های همكاری‌های مشترك فرهنگی، هنری، علمی و پژوهشی و ارائه خدمات اجرایی تفاهم‌نامه همكاری امضا كردند.
*بازگشت مجله تندیس به دكه روزنامه فروشی
مدیر مسئول مجله تندیس در شهریور ماه از بازگشت این مجله هنری به دكه‌های مطبوعاتی كشور خبر داد و گفت: از شماره جدید تمركز بیشتری بر وقایع داخلی خواهیم داشت و بخش‌های جدیدی نظیر خوشنویسی و تقویم هنرهای تجسمی به مجله افزوده خواهد شد.
*انتشار كتاب هفتمین دوسالانه ملی مجسمه‌سازی تهران
كتاب هفتمین بینال مجسمه سازی تهران با كیفیت قابل قبول منتشر شد. این كتاب، سند معتبری برای آیندگان است تا بدانند در این دوره تاریخی مجسمه‌سازی در ایران چه وضعیتی داشته است.
*«هنرهای تبسمی» منتشر شد
كتاب «هنرهای تبسمی» شامل نقاشی، طرحی و كاریكاتورهای كامبیز درم بخش با موضوع هنر و گالری‌گردی آخرین كتاب كاریكاتورها و طرح‌های كامبیز درم‌بخش است كه در نشر گویا رونمایی شد.
*رونمایی از تعرفه تعرفه تولید و فروش عكسهای مطبوعاتی
تعرفه تولید و فروش عكسهای مطبوعاتی یكی از ضرورت های بر زمین مانده‌ای بود كه در بیست و دوم اسفند ماه توسط انجمن عكاسان مطبوعاتی رونمایی شد.
این تعرفه در سالهای اخیر با افزایش عكاسان حق التصویر به یكی از مهمترین دغدغه های جامعه عكاسی مطبوعاتی ایران تبدیل شده بود. نبود سند جامع با پشتوانه نهادی تخصصی، سبب شده است برخی رسانه ها با نگاه های سلیقه ای حقوق مادی و معنوی عكاسان را نادیده بگیرند.
**نمایشگاه و جشنواره‌ها
*یازدهمین جشنواره تجسمی فجر
یازدهمین جشنواره تجسمی فجر به دبیری ابراهیم حقیقی تغییرات زیادی را تجربه كرد كه بخشی از این تغییرات بنا بر ضرورت‌های چهلمین سال پیروزی انقلاب ایران بود.
نمایشگاه «پلاك 40»، اجرای بخش «سینمای تجسمی»، نمایشگاه «عكس روزهای انقلاب»، بخش «چهارسوی هنر»، دستاوردهای انتشارات هنرهای تجسمی با عنوان «نمایه چهل»، نمایشگاهی از آثار محفوظ در مجموعه موزه هنرهای معاصر تهران با عنوان «چهل نمایشگاه، چهل شهر»، بخش نمایشگاه طراحی با عنوان «طراحی به مثابه نقد» در كنار نشست‌های تخصصی و پژوهشی جشنواره با عنوان «كجا ایستاده‌ایم» با حضور منتقدان و پژوهشگران به عنوان برخی از برنامه های جدید این رویداد بود.
*جشنواره هنر مقاومت
پنجمین جشنواره «هنر مقاومت» با دبیری مسعود نجابتی و به همت گروه هنرهای تجسمی بنیاد فرهنگی روایت فتح در 10 بخش «پوستر»، «تبلیغات شهری»، «كارتون و كاریكاتور»، «تصویرسازی»، «طراحی صنعتی»، «پرچم و كتیبه»، «تایپوگرافی»، «گرافیك متحرك»، «نقاشی دیجیتال»، «عكس» و بخش ویژه «علمی ـ پژوهشی» دی و بهمن امسال برگزار شد.
*جشنواره روز جهانی قدس
جشنواره بین‌المللی كاریكاتور روز جهانی قدس، كه در سال 1393 همزمان با هجوم رژیم صهیونیستی به غزه با دو موضوع روز قدس و گروه‌های تكفیری برگزار شده بود، امسال در دومین دوره خود به جنایت جدید آمریكا در انتقال سفارت خود به قدس شریف و نامشروع بودن این تصمیم توجه كرد تا با زبان هنر، افكار جهانی را در مورد این موضوع به تصویر بكشد.
بر اساس اعلام نتایج در مراسم اهدای جوایز این جشنواره «جیتت كازتان» از كشور اندونزی موفق به دریافت جایزه اول و «اكبر تراب پور» و «سجاد رافعی» از تهران به ترتیب نفرات دوم و سوم شدند و در آخر از «عبدالقانع هدوده » از مراكش به همراه علی شعبانی از ایران شایسته تقدیر شناخته شدند.
*طرح‌های عاشورایی بر روی لباس
مد و لباس در كشور به عنوان یكی از مباحثی است كه همواره در حوزه فرهنگ و مفاهیم اسلامی با چالش های متفاوتی روبرو بوده است.
كارگروه مد و لباس كشور 50 طرح برتر پوشاك عاشورایی با الهام‌گیری از مفاهیم بلند اشعار عاشورایی طرح‌ها‌یی با محور این واقعه مذهبی و تاریخی خلق و به تولید‌كنندگان پوشاك كشور عرضه كرد تا هر تولید‌كننده‌ای بالاترین تعداد تولید را برای هر طرح پیشنهاد كند، طرح را از آن خود كند.
*10 روز با عكاسان
هفتمین همایش «10 روز با عكاسان ایران» كه مهمترین پدیده سالانه عكاسی ایران است با حضور عكاسان و هنرمندانِ جوان و پیشكسوت در خانه هنرمندان ایران به مدت 10 روز برگزار شد. كارگاه های آموزشی، پنل های تخصصی و برگزاری نمایشگاه انجمن های فعال در حوزه عكس بخشی از این رویداد بود.
*نمایشگاه نقاشی تهمینه میلانی تعطیل شد
نمایشگاه نقاشی «تهمینه میلانی» فیلم‌نامه‌نویس، كارگردان و نقاش ایرانی در پی اعتراض هنرمندان و كارشناسان هنری نسبت به قیمت بالای این آثار و مطرح شدن ادعای كپی شدن از كارهای معروف خارجی و داخلی، تعطیل شد.
اعتراض ها از همان روز افتتاحیه در شبكه های اجتماعی بالا گرفت و چند هنرمند جوان مقابل در ورودی گالری ایوان، تعدادی از كارهای هنری استادان شاخص تجسمی همچون محسن وزیری مقدم و بهمن محصص را در دست داشتند و در یك حركت اعتراضی از مردم نام خالق این آثار را می پرسیدند و معتقد بودند كه مردم باید به تماشای هنر واقعی بروند.
*عكاسان ایرانی نامزد دریافت جایزه عكس مطبوعاتی جهان
نام «عنایت اسدی» و «فروغ علایی» در بین نامزدهای اعلام‌شده مسابقات «ورلد پرس فوتو» 2019 قرار گرفت.
اسدی كه دو پناهنده افغان را در انتظار برای انتقال از مرز شرقی عراق به تصویر كشده است در حوزه تك‌عكس مسائل روز و همچنین علایی با موضوع حضور زنان در ورزشگاه در بخش مجموعه عكس داستان ورزشی به عنوان نامزدهای این بخش اعلام شدند.
*خوشنویسان دوره قاجار
نمایشگاه آثار خوشنویسان دوره قاجار با عنوان «بر چكاد قلم» در سازمان اسناد و كتابخانه ملی ایران با حضور غلامرضا امیرخانی (استاد خوشنویسی) و اشرف بروجردی رئیس كتابخانه ملی افتتاح شد.
*غیبت بانك حامی مالی جشنواره «هنر برای صلح»
حامی مالی ششمین جشنواره «هنر برای صلح» كه به گفته دبیر این جشنواره سه روز قبل از نشست خبری دیگر پاسخ تلفن ها را نداد با مشكلات فراوان برگزار شد.
ششمین جشنواره بین‌المللی «هنر برای صلح» با موضوع محیط زیست و با حضور هنرمندانی از ایران و 31 كشور جهان شهریورماه، بدون حضور بانكی كه قرار بود حامی مالی باشد، در گالری پردیس ملت افتتاح شد.
* هنرمندان افغانستانی ساكن ایران
«قلم‌های‌های لاجورد» عنوان نمایشگاهی از آثار هنرمندان برجسته مهاجر افغانستان در شاخه‌های گوناگون هنری از جمله نقاشی، خطاطی، تذهیب، آبرنگ و نگارگری است كه به همت كمیسیون ملی یونسكو در تهران و همكاری سازمان اسناد و كتابخانه ملی ایران برگزار شده است.
*نمایش آثار بزرگان خوشنویسی
نمایشگاه خوشنویسی «دستخط» حدود 70 اثر از غلامحسین امیرخانی، علی شیرازی و مجتبی ملكزاده بزرگان خوشنویسی ایران را در فرهنگسرای نیاوران به نمایش گذاشت.
* نمایشگاه عكس «world press photo» در ایران
نمایشگاه منتخب عكسهای مطبوعاتی جهان «world press photo» از تصاویر سالهای 2106، 2107 و 2018 یكی از نمایشگاه های مهم در حوزه عكاسی خبری بود كه تقریبا پس از بیست سال در ایران نمایش داده شد.
141 عكس برگزیده مطبوعاتی جهان «world press photo» در بخش های اخبار لحظه ای، مسائل معاصر، پرتره، زندگی روزمره، ورزش و طبیعت در فرهنگسرای نیاوران به نمایش در آمد.
ورلد پرس فوتو یك بنیاد غیر انتفاعی است كه در سال 1955 با شعار «صحت، تنوع و شفافیت» راه‌اندازی شد و با تمركز بر عكس خبری و چندرسانه ای به دنبال گسترش توسعه در روزنامه‌نگاری بصری است.
*بزرگداشت «بهرام محمدی فر» عكاس جنگ
بزرگداشت «بهرام محمدی فر» عكاس جنگ و دفاع مقدس در اختتامیه سیزدهمین جشنواره عكس خبری، مطبوعاتی دوربین.نت در فرهنگسرای شفق برگزار شد.
محمدی فرد بیشتر عمر حرفه‌ای خود را در جبهه ها گذراند و دو سال ابتدای جنگ را بیشتر همراه با دكتر مصطفی چمران در ستاد جنگ های نامنظم گذراند. وی در عملیات خیبر دچار موج گرفتگی و چندین بار هم مجروح شیمیایی شد. همچنین در حادثه طبس از اولین عكاسان حاضر در صحنه بود و در جنگ سی و سه روزه لبنان هم به عنوان عكاس حضور داشت.
* پرواز با بال شكسته
نگار قربانی كه در در سال 1393 زمانی كه 24 سال سن داشت به دلیل سانحه پرتاب ترن هوایی پارك ارم ، قطع نخاع شد. نمایشگاه نقاشی وی با عنوان «چیزی غیر از این» در محل پلتفرم داربست واقع در گالری محسن مورد استقبال هنردوستان و هنرمندان عرصه های مختلف قرار گرفت.
فراهنگ** 9031** 9053
تهران-ایرنا- هنرهای تجسمی در سالی كه گذشت اشك‌های شوق و سوگ كم ندید از جوانان جویای نامی كه با تندیس جوایز در بالای سر فریاد شادی كشیدند و اشك و اندوه در بدرقه پیشكسوتان صاحب نامی كه در خانه ابدی آرام گرفتند.
