آمریكا، ملت ایران را هدف تروریسم اقتصادی قرار داده است

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، در دنیای سیاست بین الملل و در ادبیات سیاسی جهان امروز واژه تروریسم و تروریست بسیار به كار گرفته می شود. بسیاری از دولت ها و از جمله قدرت های بزرگ جهانی مانند روسیه و آمریكا و حتی كشورهای اروپایی، به بهانه مبارزه با تروریسم هزاران كیلومتر دورتر از مرزهای خود حضور نظامی داشته و مشغول جنگ هستند.
سووالی كه ذهن صاحب نظران و كارشناسان را به خود مشغول كرده این است كه آیا تروریسم فقط دارای وجه‌ی نظامی است یا از وجوه دیگری نیز برخوردار است. از دیدگاه خیلی از آنها تروریسم می تواند اقتصادی و حتی فرهنگی باشد. بعلاوه، تروریسم تنها توسط گروه های معارض و ستیزه جو كه با دولت های مركزی خود سر ناسازگاری دارند صادر نمی شود بلكه دولت ها نیز می توانند منشأ تروریسم بوده و دست به اقدامات تروریستی بزنند. به نظر می رسد كه با چنین نگاهی به تروریسم است كه اخیراً محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه كشورمان آمریكا را متهم به تروریسم اقتصادی علیه مردم ایران كرده است.
وی در پاسخ به مایك پمپئو، وزیر خارجه آمریكا گفته است كه این كشور با تروریسم اقتصادی خود آحاد مردم ایران را هدف قرار داده و حتی تلاش می‌كند مانع واریز شدن كمك‌های مالی هموطنان ما در خارج از كشور به حساب‌های هلال احمر ایران برای كمك به سیل زدگان شود.

** تروریسم چیست؟
هر چند اجماع كلی در باره تعریف ترور و تروریسم وجود ندارد اما بر اساس نظر كارشناسان واژه ترور یعنی ایجاد ترس و وحشت با هر گونه عملكرد یا تهدید برای ترساندن ویا آسیب رساندن به شهروندان، حكومت ویا گروه ها وشخصیت های سیاسی. همچنین طبق منابع موجود، در گزارش سیزدهم كمسیون حقوق بین الملل در سال 1995 در قسمت دو ماده ی 24 كارها و اقدامات زیر از مصادیق تروریسم معرفی شده است: تصدی، سازمان دهی، دستور دادن، تسهیل كردن، تأمین مالی، تشویق یا اداره اعمال خشونت آمیز بر ضد دولتی دیگر كه متوجه اشخاص یا اموال باشد و از چنین طبیعتی برخوردار باشد كه در افكار؛ تشكل ها، گروه ها یا افكار عمومی وضعیت ترور ایجاد كند تا دولت یاد شده را به اعطای منافع یا اعمال روش خاصی وادارد.
بنابر این تروریسم یك دیدگاه و جهان بینی است كه بر مبنای ایجاد ترس و رعب و وحشت قرار دارد. تروریست ها فكر می كنند كه از طریق دهشت افكنی و هراس افكنی میان مردم می توانند به اهداف سیاسی و اقتصادی خود كه از گرفتن امتیازاتی خاص از یك دولت تا سلطه بر یك سرزمین و ایجاد حكومت های خاص خود و حتی برقراری حكومتی جهانی را شامل می شود.
چنین اقداماتی می تواند از دولت ها نیز علیه دولت دیگری سر بزند. آنچه كه در تعریف تروریسم قابل توجه است نا مشخص بودن فاعل این امال تروریستی است. درواقع، طبق تعریف یاد شده هر شخص، گروه و یا دولتی می تواند مرتكب اعمال تروریستی شود.

** اهمیت جهانی تروریسم
تروریسم سالانه هزینه های زیادی روی دست جامعه بشریت می گذارد. از مرگ و میر انسان های بی گناه تا خسارت های اقتصادی، از پیامدهای اعمال تروریستی به شمار می رود. برای مثال از نظر اقتصادی، طبق گزارش سالانه تروریسم جهانی در سال 2014 هزینه های تروریستی دنیا بالغ بر52.9 ملیارد دلار بوده است. ضربۀ تروریسم به اقتصاد جهانی در سال 2015 به 89 میلیارد و 600 میلیون دلار رسید. این رقم برای سال 2018 حدود 52 میلیار دلار است. اگر خسارت های اقتصادی ناشی از تحریم های یكجانبه را نیز به این ارقام اضافه كنیم بدون شك مقدار قابل توجه تری به دست خواهد آمد. همه كشورها به یكسان در این ضرر و زیان ها شریك نبوده اند. برای نمونه عراق با از دست دادن 17 درصد از تولید ناخالص داخلی خود، بیشترین زیان را دید.
علیرغم این تفاوت، كارشناسان معتقدند كه تروریسم از نظر اهمیت دارای گستره ای جهانی و بین المللی است. به همین خاطر در اسناد بین المللی آمده است،هر اقدامی كه هر یك از ابناء بشر را بترساند ویا تهدید كند چه با منافع خاص باشد كه تروریست ها توجیه می كنند وچه با اهداف دیگری صورت گیرد، این اقدام علیه كل بشریت انجام شده و به همین جهت اگر در كشوری اقدام تروریستی انجام شود ،مجرم نمی تواند به كشور دیگری فرار كند ویا پناه ببرد و درهر صورت تحت پیگرد است.
این امر نشان می دهد كه تروریسم می تواند همزمان كل جامعه بشریت را مورد تهدید قرار دهد و اگر برخی از كشور ها در حمایت از گروه های تروریستی منافع كوتاه مدتی داشته باشند بدون شك در بلند مدت این امر به ضرر آنها تمام خواهد شد. چرا كه تبعات و پیامدهای گسترش تروریسم دامن آنها را نیز خواهد گرفت.
چنین قضیه ای در مورد همه ی انواع تروریسم، از سیاسی و رسانه ای و سایبری گرفته تا اقتصادی و فرهنگی صادق است. برای مثال تروریسم سایبری كه یكی از مهمترین انواع تروریسم در عصر اطلاعات و ارتباطات است همزمان كل جامعه بشری را تهدید می كند. امروزه كمتر جامعه ای پیدا می شود كه اینترنت زیرساخت اصلی سامانه های مختلف مدیریتی و همچنین ارتباطی آن را شكل ندهد. همه چیز در فضای سایبری پیش می رود و اقتصاد، سیاست و مدیریت جوامع خارج از فضای سایبری معنایی ندارد. این فضا شبكه ای به گستره همه جهان را شكل می دهد كه امنیت و ناامنی آن نیز معنایی جهانی دارد. به عبارت دیگر چنانچه فضای سایبری ناامن شود برای كل جهان نا امن خواهد بود و اگر هم امنیتی در آن برقرار باشد همه دنیا را در بر خواهد گرفت.

** تروریسم اقتصادی برگی از تروریسم دولتی
دولت ها نیز می توانند مرتكب اعمال تروریستی شوند. یعنی می توانند در حق دولت و یا ملت دیگری اعمال رعب و وحشت كنند و امنیت آنها را به خطر اندازند. این امر از آنجا ناشی می شود كه امروزه امنیت ابعاد گسترده‌تری نسبت به گذشته پیدا كرده است. جامعه با مسائلی مانند امنیت اقتصادی، امنیت فرهنگی، امنیت سیاسی، امنیت اجتماعی و روانی رو به رو است و اخلال در هر كدام می‌تواند در حوزه تروریسم تعریف شود.
امنیت اقتصادی جوامع با امنیت جانی افراد آنها گره خورده است. از این رو چنانچه دولتی، دست كم خارج از چارچوب های بین المللی و به طور یكجانبه دست به اعمال تحریم اقتصادی كشور و دولت دیگری بزند، امنیت آن را هدف قرار داده است. از این رو می توان، طبق نظر كارشناسان تحریم‌های اقتصادی آمریكا علیه ایران را به‌عنوان شكل بارزی از تروریسم اقتصادی كه هدفش بر هم زدن امنیت و آرامش عمومی جامعه است قلمداد كرد. تروریسم اقتصادی به معنای وحشت‌آفرینی در مورد اقتصاد یك كشور و ایجاد رعب و ترس در دیگر كشورها برای ممانعت از تجارت و سرمایه‌گذاری در كشور هدف است. تحریم های یكجانبه آمریكا هدفی جز این ندارد.
بر اساس نظر برخی از كارشناسان و صاحبنظران حوزه روابط بین الملل، امروزه ایالات متحده نه فقط كشورهای مخالف با سیاست های آن را تحریم می كند، بلكه دیگر كشورها و موسسات و اشخاص كه تحریم های این كشور را قبول ندارند را نیز تحریم می كند. با توجه به اینكه آمریكا از ابزار تحریم بر علیه همه كشورهای جهان استفاده می كند، می توان گفت كه اقدامات تحریمی آن دیگر محدود به كشور خاصی نیست بلكه كل جهان را شامل شده و به نوعی تروریسم اقتصادی بین المللی تبدیل شده كه ایالات متحده برای منافع خود از آن استفاده می كند.
پژوهشم**س-م**1552