در همايشي كه در تاريخ 9 ارديبهشت سال جاري توسط گروه رسانه‌اي «دنياي اقتصاد» برگزار مي‌شود، مسير نرخها در دو بازار «ارز» و «طلا» برآورد خواهند شد. در اين همايش با عنوان «چشم‌انداز اقتصاد ايران در سال 98»، به منظور برآورد نرخ‌هاي دو بازار مذكور، از هر دو رويكرد «تطبيقي» و «عقلايي» استفاده خواهد شد؛ در رويكرد تطبيقي، سعي مي‌شود ابتدا بحران‌هاي ارزي سابق به ويژه بحران ارزي سال 91 واكاوي شود و «متغيرهاي علت» شناسايي شوند، سپس از اين متغيرها به‌عنوان انعكاسي از تغييرات قيمتي در سال جاري استفاده شود. در رويكرد عقلايي نيز ابتدا متغيرهاي «سورپرايز» كه ردپاي آنها در بحران‌هاي اخير مشاهده نشده اما مختصات آتي بازارها را تحت تاثير قرار مي‌دهند شناسايي و برآورد مي‌شوند سپس اثر آنها بر بازارهاي ارز و طلا مورد بررسي قرار مي‌گيرند.
از جمله اين متغيرها مي‌توان به «درآمدهاي نفتي»، «آينده ديپلماسي»، «واكنش‌هاي احتمالي سياست‌گذار داخلي» و «نقدينگي‌هاي جديد» اشاره كرد. در نهايت، برآورد اثر متغيرهاي هردو رويكرد «عقب‌نگر» و «جلونگر» مطالعه مي‌شوند و سرنوشت بازارهاي مذكور در ماه‌هاي پيش‌‌رو تحت سناريوهاي مختلف ارائه مي‌شوند. اين همايش در سال‌هاي گذشته نيز برگزار شده و به‌عنوان راهنماي عمل فعالان اقتصادي و سرمايه‌گذاران بازارها، مسير بازارها را پيش‌بيني مي‌كند.
** ادامه آشفتگي در سال جديد
سال 97 براي بازارهاي ارز و طلا و فعالان آنها سال سختي بود؛ به‌طوري كه بسياري از فعالان بازار قدرت برنامه‌ريزي و پيش‌بيني قواعد بازي را حتي براي كوتاه‌مدت هم نداشتند. نرخ در اين دو بازار نه در بازه زماني روزانه، بلكه به‌صورت لحظه‌اي تغيير مي‌كرد. در ابتداي سال گذشته كمتر كسي پيش‌بيني مي‌كرد دلار در اواسط اين سال مرز 19 هزار تومان را لمس كند؛ اما اين بازار كليدي بعد از طي كردن يك مسير پرنوسان، در مهرماه اين سال در بازار آزاد مرز 19 هزار تومان را نيز رد كرد. البته دما در بازار دلار در نيمه دوم سال گذشته تا حدودي پايين‌تر از نيمه اول بود و در اين 6 ماه دلار حول محور 13 هزار تومان در نوسان بود.
با اين حال، با گذشت حدود 3 هفته از سال جديد، هر دو بازار ارز و طلا روند صعودي به خود گرفته و شواهد نشان مي‌دهد سال جديد هم به لحاظ پيش‌بيني براي عوامل بازار سال سختي باشد. دلار آمريكا در حالي كه در پايان سال گذشته با قيمت حدود 13 هزار و 100 تومان بسته شد در روز گذشته مرز 14 هزار تومان را نيز رد كرد. درخصوص ريشه‌يابي نوسانات بازار طلا و ارز، اگر چه برخي از سياست‌گذاران بخش قابل توجهي از روند بازارها را متاثر از عواملي غير اقتصادي و غيرقابل پيش‌بيني مي‌دانند اما حقيقت اين است كه بازارها در چارچوب علم اقتصاد و بر اثر برآيند متغيرهاي اقتصادي و سياسي حركت مي‌كنند.
مرور اتفاقاتي كه در سال گذشته در حوزه بازارها افتاد به خوبي اين حقيقت را روايت مي‌كند. نرخها در بازارهاي مختلف در سال گذشته بر اثر برآيند متغيرهاي داخلي و خارجي مانند «نقدينگي»، «انتظارات»، «واكنش‌هاي نامناسب سياست‌گذار» و «ريسك سياسي» تغيير كردند. اگر چه اقتصاد سال 98 با عدم قطعيت‌هايي در حيطه فضاي سياست داخلي و خارجي مواجه باشد، اما به نظر مي‌رسد دنباله اثر تمامي متغيرهاي اقتصاد بر بازارهاي مختلف، در سال جاري نيز ادامه داشته باشد. با وجود اين عدم قطعيت‌ها، اما مي‌توان با پيش‌بيني متغيرهاي اقتصادي و غير اقتصادي مرتبط، آينده بازارها را تحت سناريوهاي مختلف پيش‌بيني كرد. در «همايش چشم‌انداز اقتصاد ايران در سال 98» كه نهم ارديبهشت‌ماه سال جاري از سوي «دنياي‌اقتصاد» برگزار مي‌شود، آينده بازار ارز و طلا مورد بررسي و پيش‌بيني قرار خواهد گرفت.
در اين همايش در وهله اول بحران‌هاي ارزي دهه‌هاي اخير اقتصاد ايران به ويژه بحران سال 1391 مطالعه و متغيرهاي موثر بر ايجاد و كنترل اين بحران‌ها بررسي خواهند شد. در وهله دوم، با مقايسه شرايط فعلي و آتي اقتصاد ايران با شرايط موجود در دل بحران‌هاي گذشته، روند آينده دو بازار طلا و ارز تخمين زده مي‌شود. در فرآيند تخمين روند آتي بازار ارز و طلا، متغيرهاي مهمي مانند «درآمدهاي نفتي»، «نقدينگي»، «ماندگاري شوك ارزي»، «پتانسيل سياست‌گذار در مديريت بازار»، «انتظارات» و «متغيرهاي سياسي» رديابي مي‌شوند. در مجموع در اين همايش، چشم‌انداز بازارهاي ارز و طلا با استفاده از تركيبي از دو استراتژي «تطبيقي» و «عقلايي» مورد بررسي قرارخواهد گرفت.
** مكانيزم تطبيقي
در مقام پيش‌بيني نرخها، فارغ از جنس بازار، اولين ابزار، استفاده از روند گذشته بازارها و سابقه فضاي بازار است كه در علم اقتصاد به «رويكرد تطبيقي» معروف است. اين ابزار؛ يعني اتكا به روندهاي گذشته، اتفاقا در بازارهاي ارز و طلا اهميت بيشتري دارد؛ به اين دليل كه اين بازارها مرتبا در معرض تغيير قواعد بازي از سوي سياست‌گذار قرار مي‌گيرند كه اين تغيير قواعد نيز براي اقتصاد ايران معمولا تكراري و قابل پيش‌بيني هستند؛ به‌عنوان مثال در بحران‌ها و التهابات اخير سياست‌گذار در مقام تنظيم بازار طلا به پيش‌فروش سكه و براي تنظيم بازار ارز به اعمال محدوديت‌هاي مقداري و نرخي روي آورده است؛ به دليل اين تغيير قواعد قابل پيش‌بيني مي‌توان گفت بررسي تجربه بازارها در زمان‌هاي گذشته و اتكا به استراتژي تطبيقي ابزار مناسبي براي پيش‌بيني بازارهاست.
«دنياي اقتصاد» در «همايش چشم‌انداز اقتصاد ايران در سال 98» در اولين گام به بررسي جزئي بحران‌هاي ارزي در دهه‌هاي اخير به ويژه بحران ارزي سال 91 پرداخته است و با اتكا به تجربيات گذشته روند بازارها را در سال جاري پيش‌بيني كرده است. به منظور استفاده از رويكرد عقب‌نگر، سعي خواهد شد تا وزن و درجه اهميت متغيرهايي مانند «نقدينگي»، «نرخ سود بانكي»، «بازارهاي موازي» و «واكنش‌هاي سياستي» در شكل‌گيري بحران‌هاي گذشته بررسي شود؛ سپس اين بررسي در روند آتي بازارها منعكس خواهد شد و تغييرات نرخها در بازارهاي طلا و ارز را روايت مي‌كند.
** رويكرد جلونگر يا عقلايي
علاوه بر روند گذشته و الگوي سابق حركت بازارها، برخي متغيرها به‌صورت «سورپرايز» عمل كرده و مختصات بازارها را توضيح مي‌دهند؛ به نحوي كه اثر اين متغيرها را نمي‌توان با مطالعه روند بازارها در گذشته استخراج كرد؛ بلكه براي تخمين اثر اين متغيرها لازم است رفتار بازارها در آينده با استفاده از روش‌هاي منطقي پيش‌بيني شوند. به‌عنوان مثال، اگر چه در يك دوره ممكن است نقدينگي اثر چنداني در رفتار كوتاه‌مدت بازارها نداشته باشد، اما ممكن است در دوره ديگري اثر اين متغير به خاطر شرايط منحصر به فرد، به ميزان قابل‌توجهي افزايش يابد. به‌عنوان مثالي ديگر، ممكن است ريسك سياسي در يك دوره اثر چنداني در تحولات بازارها نداشته باشد، اما در دوره ديگر بخش چشمگيري از تغييرات بازارها را توضيح دهد. بنابراين پيش‌بيني اين متغيرها و بررسي اثر بالقوه آنها، مي‌تواند به خوبي مختصات بازارها را مورد تخمين قرار دهد.
در بخشي از همايش «چشم‌انداز اقتصاد ايران در سال 98»، سعي شده تا متغيرهاي «سورپرايز» بررسي شوند و اثر آنها روي مختصات نرخها در بازارهاي ارز و طلا مورد بررسي قرار گيرند. از جمله اين متغيرها مي‌توان به «درآمدهاي نفتي»، «آينده ديپلماسي خارجي»، «واكنش‌هاي احتمالي سياست‌گذار داخلي» و «نقدينگي‌هاي جديد» اشاره كرد.در همايش مذكور، به منظور بررسي چشم‌انداز بازار ارز و طلا در سال جاري، در نهايت بعد از استفاده از دو رويكرد عقب‌نگر و جلونگر، برآيند اثر اين دو دسته متغير روي نرخها بررسي شده و آينده بازارها تحت سناريوهاي مختلف مورد پيش‌بيني قرار مي‌گيرند.
منبع: روزنامه دنياي اقتصاد؛ 1398،01،20
گروه اطلاع رساني **1699**2002
تهران- ايرنا- دگرگوني قواعد بازي و نوسان نرخها در 3 بازار «ارز»، «طلا» و «مسكن» بازيگران را گيج كرده است. بازار ارز و طلا درحالي‌كه نيمه دوم سال گذشته را با آرامش نسبي سپري كرده بودند، سال 98 را هجومي آغاز كرده‌اند و فرجام آنها در ماه‌هاي آتي مات و مه‌آلود است. بازار مسكن نيز به كما رفته؛ يعني خريدار قدرت خريد را از دست داده و فروشنده تمايل به فروش ندارد.