از خواص این گیاه می توان به ضد سرطان، باكتری، میكروب؛ آنتی اكسیدان و مفید بودن آن برای گرفتگی قلب، تقویت كننده قوای جسمی و جنسی، اشتها آور و شیر افزا بودن اشاره كرد و به طور كلی كاربرد زیره در تولید دارو نشان از اهمیت و نقش آن در تامین سلامت و درمان دارد.
میزان تجارت بین المللی گیاهان دارویی سالانه بیش از 100 میلیارد دلار تخمین زده می شود اما ایران با وجود قدمت هفت هزار ساله در طب سنتی و داشتن هزاران نوع گیاه دارویی آن چنان كه باید نتوانسته از گنجینه غنی و ارزشمند خود در این عرصه بهره های اقتصادی لازم را ببرد.
تاكنون حدود هفت هزار نوع گیاه دارویی در جهان شناخته شده كه به احتمال زیاد تمام آنها در ایران وجود دارد اما تاكنون فقط حدود سه هزار گونه آن در كشور شناسایی شده است.
این در حالی است كه سودآوری گیاهان دارویی در طب سنتی بسیار زیاد و برای مردم نیز بی ضرر و نافع است و در این میان زیره به عنوان یكی از ارزشمندترین انواع گیاهان دارویی مطرح است و به علت تاثیرات درمانی در بازارهای خارج كشور طرفداران فراوانی دارد.
* خراسان رضوی رتبه نخست در تولید زیره كشور
خراسان رضوی در میان استان های كشور گرچه پیشتاز و رتبه دار در عرصه تولید زعفران به عنوان گل سر سبد گیاهان دارویی است اما در زمینه تولید زیره نیز رتبه نخست كشور را دار امری كه به آن كمتر توجه شده است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد كشاورزی خراسان رضوی گفت: 60 درصد سطح زیر كشت گیاهان دارویی در این استان معادل 11 هزار 500 هكتار به كشت زیره اختصاص دارد.
هاشم نقیبی افزود: از این سطح بیش از شش هزار تن محصول خشك تولید می شود كه از نظر سطح زیر كشت و میزان تولید محصول این استان در رتبه نخست كشور قرار دارد.
وی مساحت كل زمین های زیر كشت انواع گیاهان دارویی در خراسان رضوی را 19 هزار و 500 هكتار اعلام و بیان كرد: در هشت هزار و 100 هكتار از این سطح، زیره آبی و در بیش از سه هزار هكتار آن زیره به صورت دیم كاشت می شود.
مدیر باغبانی سازمان جهاد كشاورزی خراسان رضوی گفت: شهرستانهای داورزن، بردسكن، سبزوار، خوشاب، كلات، بجستان، تایباد، تربت جام، جغتای، مشهد و گناباد از مراكز عمده تولید گیاهان دارویی در این استان هستند.
نقیبی به درآمد زایی گونه های صادراتی گیاهان دارویی اشاره كرد و افزود: در این میان زیره یكی از مهمترین اقلام صادراتی گیاهان دارویی و مورد توجه بازارهای خارجی است.
وی با اشاره به اینكه زیره سبز بعد از زعفران بیشترین میزان صادرات را به خود اختصاص داده است افزود: مهمترین اقلام گیاهان دارویی تولیدی در استان زیره سبز، تخم شربتی، خاكشیر، ختمی خبازی و رازیانه هستند.
* كشت 20 گونه گیاه دارویی در خراسان رضوی
سرپرست جهاد كشاورزی خراسان رضوی هم گفت: هم اكنون بیش از 20 گونه گیاه دارویی در خراسان رضوی كشت می شود و در این زمینه موفقیت خوبی در این استان حاصل شده است.
نجفقلی صالحی افزود: ساز و كارهای تدوین استاندارد برای صادرات گیاهان دارویی در وزارت جهاد كشاورزی انجام می شود و خراسان رضوی به رغم ورود دیر هنگام به این حوزه هم اكنون جایگاه خوبی در این عرصه دارد.
* صادرات سالانه سه هزار تن زیره
مدیر باغبانی جهاد كشاورزی خراسان رضوی با اشاره به صادرات گیاهان دارویی خراسان رضوی به 50 كشور گفت: از جمله این كشورها می توان به فرانسه، آلمان، استرالیا، اسپانیا، ژاپن، آمریكا، سوئد، دانمارك، ایتالیا، لهستان، نیوزیلند، جمهوری چك، چین، سنگاپور، فیلیپین، مالزی، صربستان، هند، تركیه، جمهوری آذربایجان، پاكستان و امارات اشاره كرد.
نقیبی افزود: هم اكنون پنج كارخانه در زمینه فرآوری گیاهان دارویی در خراسان رضوی فعالیت می كند كه سه كارخانه از این تعداد جزء پیشرفته ترین كارخانه های كشور است.
وی ادامه داد: وضعیت بازار گیاهان دارویی تولیدی خراسان رضوی در كشورهای خارجی بسیار خوب و مورد قبول است و هم اكنون در این زمینه تمركز بر روی تقویت فرآوری بهداشتی گیاهان دارویی است كه كشورهای اروپایی به این مساله بسیار توجه دارند.
وی با بیان اینكه سالانه سه هزار تن زیره از خراسان رضوی صادر می شود توسعه كشت گیاهان دارویی در قالب توسعه گیاهان كم آب بر را از اولویت‌های این استان دانست.
* خوشاب، قطب تولید زیره سبز در خراسان رضوی
مدیر باغبانی جهاد كشاورزی خراسان رضوی گفت: شهرستان خوشاب با بیش از 20 درصد سطح زیر كشت زیره سبز، یكی از قطب های تولید این محصول در خراسان رضوی است.
نقیبی با بیان اینكه از هزار و 500 هكتار سطح زیر كشت زیره در خوشاب 600 تن محصول برداشت می شود افزود:كشت محصول زیره در خوشاب برای سه هزار نفر به طور ثابت و برای 15هزار نفر به صورت فصلی اشتغال ایجاد كرده است.
وی ادامه داد: زیره، گیاهی مقاوم در برابر آفات است و شرایط اقلیمی مناسب شهرستان، خنكی هوا، نیاز اندك زیره به آب، دوره رشد كوتاه و خواص دارویی زیره از مهمترین عوامل رغبت كشاورزان خوشاب به كشت این محصول است.
1922/7496
مشهد - ایرنا - زیره یكی از مهمترین انواع گیاهان دارویی كشور است كه به سبب اهمیت و خواص دارویی، درمانی و نقشی كه در ارزآوری دارد به عنوان «طلای سبز» شناخته می شود.
