راز تمدنی خلیج فارس- خلیل تنیده*

به گزارش ایرنا، خلیج فارس بواسطه اهمیت منابع زیر دریا و روی دریا از گذشته دور تاكنون نقطه كانونی جهانگردان و حتی متجاوزان به حقوق ملت های منطقه بوده و هنوز هم این داستان وجود دارد.
در حالی كه دشمنان و بدخواهان ایران اسلامی، تلاش گسترده ای را برای خدشه دار كردن نام اصیل خلیج فارس انجام دادند اما اسناد محكم تاریخی و نقشه های كهن جغرافیایی تاكید دارند كه اصالت نام خلیج فارس قابل كتمان نیست.
خلیج فارس به عنوان یكی از مهم ترین آبراه ها و مناطق راهبردی در سطح جهان، همواره برای ایرانیان مایه غرور و افتخار بوده، مردم ایران هزاران سال است كه در كنار آب های نیلگون خلیج فارس زندگی كرده و از مواهب بیكران آن بهره مند شده اند.
خلیج فارس علاوه بر داشتن منابع عظیم انرژی و اهمیت اقتصادی، از تاریخ و فرهنگی كهن و منحصر بفرد برخوردار است كه این فرهنگ را می توان در مردمانی كه در كنار آن می زیستند، مشاهده كرد.
هویت فرهنگی و هنری كم نظیر مناطق همجوار با خلیج فارس، مقوله ای است كه باید در حفظ و ترویج آن كوشا باشیم تا نسل در نسل این فرهنگ كهن منتقل شود.
دشمنان ضمن بهره برداری و بهره كشی از منابع و كشورهای منطقه با ایجاد دو دستگی همواره در پی اختلاف افكنی بین همسایه ها بوده كه برخی افراد ناآگاه با موج سواری وهمراهی كردن بیگانه گاه از هویت تاریخی یك منطقه غفلت می كنند و می خواهند عنوانی جعلی به نفع خود مصادره كنند.
اینها جز دلخوشی آنی و سو استفاده از یك موقعیت تاریخی چیزی برای آنان به ارمغان نمی آورد ولی در عوض دشمنان همانند خیلی از نقاط دنیا كه غارت كردند درصدد خارج كردن منابع عظیم این منطقه و اختلاف افكنی بوده وهستند.
ای كاش كشورهایی كه درپی این موضوع خود را وارد بازی های این كشورهای بیگانه كرده اند، دست دوستی و اتحاد برای آرامش و آسایش به سوی مردم منطقه دراز می كردند و دست رد به سینه بیگانه می زدند.

** اختلاف افكنی بر سر نام خلیج فارس
تاریخ گواه و شاهد جنگ های مختلفی در منطقه خلیج فارس بوده كه استعمارگران انگلیسی و پرتغالی، مفتضحانه از دلیر مردان ایرانی از جمله رییسعلی دلوار و امام قلی خان شكست خورده و هیچ گاه دلِ خوشی از نیاكان ما ندارند لذا همیشه درحال توطئه و اختلاف افكنی هستند.
نیروهای آمریكایی نیز در جنگ نابرابری كه راه نداختند، دلیر مردان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران هفتم آذر59 حین انجام عملیات مروارید ' ناوچه پیكان' به شهادت رساندند و شماری از این جان بركفان هم مجروح شدند كه سرآغاز بنام نیروی دریایی راهبردی ارتش شد.
درجریان این عملیات پس از نبرد گسترده و شجاعانه، فرمانده فرمان پَرش به دریا را به نیروها صادر كرد ولی كاپیتان ناوچه را ترك نكرد و همراه دیگر همرزمانش شهید شد.
البته در این عملیات افتخار آفرین هشت فروند ناوچه موشك انداز كلاس «اوزا» ، چهار فروند ناو پشتیبانی، 11 فروند هواپیمای جنگی رژیم بعث عراق منهدم شدند، در پایان این عملیات نیروی دریایی ارتش بعث عراق آسیب های زیربنایی بسیاری دید و تا پایان جنگ نتوانست در آب های خلیج فارس نقش موثری را ایفا كند.
همچنین در ذهن مردم ایران صحنه درگیری نیروهای آمریكایی پس از شكست های پی درپی صدام در جنگی با ایران در عملیات 29 فروردین 1367 در خلیج فارس با رزمندگان اسلام فراموش نمی شود كه بمباران قایق شهیدان اسحاق دارا واسدالله رییسی آبهای این منطقه با خون سرخ آنان رنگین شد.
البته اسناد تاریخی زیادی در این زمینه دارد كه به خاطر ضعف دولت های منطقه، كشورهای بیگانه در این كشورها پایگاه نظامی ایجاد كرده و همواره در فكر توطئه برای سایر كشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران هستند كه یكی از اینها ایجاد اختلاف بر سر نام خلیج فارس است.
خلیج فارس سومین خلیج بزرگ جهان با وسعت 240 هزار كیلومتر به شمار می رود كه جزیره های ایرانی از جمله : « خارك، بوموسی ، تنب بزرگ، تنب كوچك، كیش، قشم و لاوان و خارك » را در خود جای داده است.
از این رو خلیج پهناور فارس به دلیل موقعیت جغرافیایی و دسترسی به آب های آزاد جهان، اهمیت بسزایی نزد كشورها و دولت های گوناگون دارد، به همین دلیل برخی از آنان در طول تاریخ بارها برای سلطه بر این منطقه مهم لشگركشی كرده اند.
در این میان پرتغالی ها به مدت 117 سال بر سواحل جنوبی ایران تسلط داشتند و به بهره برداری از آن می پرداختند تا اینكه در نهایت پس از تلاش های بسیار، « امام قلی‌ خان» امیر فارس توانست در 10 اردیبهشت 1031 هجری خورشیدی بر متجاوزان چیره شود و آنان را از تنگه هرمز و خلیج فارس اخراج كند.
اختلاف های ایران با انگلیس در دوره پهلوی درباره مسایل مختلف در خلیج فارس زمینه ساز برخی سیاست های توطئه آمیز این كشور شد و سرانجام طرح جعل نام خلیج فارس در پی تحول های پس از جنگ جهانی دوم به وقوع پیوست و نخستین بار «سرچارلز بلگریو» كارگزار این كشور در خلیج فارس، در راستای تأمین منافع كشورش و ایجاد شكاف میان كشورهای حاضر در منطقه، نام این دریا را تغییر داد.

** خلیج فارس با قدمت 8 هزار سال
آثار باستانی برجای مانده از شهرهای كرانه خلیج فارس بیانگر وجود فرهنگی به قدمت 8 هزار سال در كرانه ‌های این دریا دارد و نام خلیج فارس در دوران امپراتوری پارس شهرت جهانی یافته است.
در نیمه نخست سده 21 میلادی با كاهش اندوخته‌ های سرزمین‌های دیگر از جمله آلاسكا و دریای شمال بر جایگاه راهبردی و اقتصادی منطقه خلیج فارس افزوده شد.
سازه های بنیادی كه از دیرباز توجه كشورهای استعمارگر جهان را به این دریا كشیده است، جایگاه استراتژیك یا اكونومیك آن بوده كه انگیزه ای شد تا كشورهای اروپایی درجستجوی سودهای كلان و رخنه در سرزمین‌ های شرقی به این منطقه سرازیر شوند.
خلیج فارس از روزگاران كهن دروازه اصلی ورود و خروج فرهنگ، تمدن، اقتصاد و سیاست ایران بوده و بالندگی دولت مركزی ایران، همواره به حضور توانمند سیاسی در جهان از اهمیت ویژه ای برخوارد بوده و جایگاهی برای چالش ریشه ای با قدرت‌های سیاسی استعماری شده است.
نام های جغرافیایی بخشی از تاریخ، جغرافیا، اساطیر، فرهنگ و آیین های یك ملت هستند با نگاهبانی از آنها همچون نگهداری از آثار باستانی به عنوان اندوخته‌ها و میراث انسانی بایسته است، بنابراین هرگونه تغییر نام های تاریخی كهن همانند ویران ساختن آثار باستانی، گام های نكوهیده است.
آرتور ویلسن تاریخ نگار انگلیسی بر این باور بود كه هیچ آبراهی چه در گذشته و چه امروز برای تاریخ و جغرافی دانان، پژوهشگران و جهانگردان، اهمیتی بیشتر از خلیج فارس نداشته است و این آبراه از هزاران سال پیش از هویت ایرانی برخوردار بوده است.

** گواهی تاریخ و فرهنگ شفاهی بر دریای پارس
از دوران پیش از امپراتوری پارسی، تاریخ و فرهنگ شفاهی نشان می‌ دهد كه ایرانیان پیش از هخامنش نیز آب‌های جنوب ایران را ' دریای جم '، ' دریایی ایران ' و' دریای پارس ' می ‌گفتند و حتی در سفرنامه فیثاغورس نیز نام 'دریای پارسی ' نوشته شده است.
نوشته ی دیگر این دوران، سنگ نوشته های داریوش بزرگ در مصر است كه یكی از آنها درباره كندن ' كانال نیل ' یا ' كانال سوئز' از سده پنج پیش از میلاد می باشد.
جغرافی دانان وجهانگردان بسیاری از جمله ' تالس ملیتی' ، ' آناكسی ماندر' ، 'هرودوت '، تزیاس' ، ' گزنوفون ' و ' بطلمیوس ' به گونه ای به نام خلیج فارس اشاره كرده اند.
واژگان پارس، دریای پارس و خلیج فارس در زبان های جهان به گونه‌هایی چون در عربی 'خلیج الفارسی'، در انگلیسی ' پرشین گلف'، در چینی ' بوشی وان '، به اسپانیایی ، پرتغالی و ایتالیایی ' گلفو پرسیكو' و در یونانی 'پرسیكوس سینوس ' نامیده است.
در آغاز دوران اسلامی، دانشمندان عرب، آب‌های جنوب ایران را به ' بحر فارس' می ‌نامیدند و در پاسداری از این نام كوشش داشتند.
ژوزه مانوئل گارسیا استاد وعضو جامعه جغرافیایی پرتغال، درمقاله ی پژوهشی نوشته است كه ترسیم نخستین نقشه ها به روش تازه به سال 1501 میلادی بازمی گردد واز آن زمان تاكنون همواره نام این دریا در نوشته‌ها و اسناد رسمی و غیر پرتغالی خلیج فارس آمده است.
پس از پرتغالی ها ، هلندیها در خلیج فارس حضور داشتند و در تمامی نامه‌ نگاری‌های این دوره همواره از نام درست خلیج‌ فارس بهره ‌گیری شده است.
به هر حال سند های موجود در كتابخانه‌ها و آرشیوهای جهان از جمله اسكندریه، قاهره، كلیسای سنت پیتر واتیكان و 30 هزار لوح گلی پرسپولیس نشان می ‌دهد كه واژه خلیج فارس از آغاز تمدن در همه منابع وجود داشته است.
تمامی سازمان های جهانی از جمله سازمان ملل متحد از نخستین روزهای گشایش، همواره نام درست خلیج فارس را به كار برده اند.

** خلیج فارس نگین درخشنده
خلیج فارس نگین درخشنده و سرزمین آب های نیلگون كشور جمهوری اسلامی ایران است كه در طول سال های متمادی از نقاط راهبردی و حساس منطقه بوده و از این نظر منطقه ای پر اهمیت در جغرافیای منطقه محسوب می شود كه همواره مورد توجه همگان است.
اگر چه در طول سال های گذشته چشم دشمنان به این منطقه دوخته شد اما دلاورمردان و پاسداران مرزهای كشور اجازه تحرك و تعدی به هیچ نیروی نظامی و غیر نظامی را نداده است و تا پای جان در حراست و پاسداری از آن ایستاده اند.
شاهد بودیم وقتی موسسه ای در اطلس جهانی نام خلیج فارس را تحریف كرد چگونه با خشم و اعتراض مردمی مواجه شد چرا كه این تحریف غیرعلمی جز با تحریك برخی از كشورهای دون پایه منطقه چیز دیگری نبود.
بدخواهان بدانند كه در واقع امروز نماد و نشانه غیرت و اقتدار یك ملت در دفاع از داشته ها و میراث جاودان تاریخ خود است كه ثابت كرد كه در زمینه تحریف نام خلیج فارس نیز همانند سایر رخدادها تا پای جان بر سر این آرمان ها و داشته های خویش خواهد ایستاد.
ازاین جهت روز 10 اردیبهشت در ایران روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده كه سالروز اخراج پرتغالی ها از تنگه هرمز و خلیج فارس است و در واقع نقطه عطفی در جهت مقابله با متجاوزان و دشمنان است.
در سالهای اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز با توجه به هدف قرار دادن هویت فرهنگی و تاریخی ملت ایران از طرف برخی كشورها به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی، 10 اردیبهشت سالروز اخراج پرتغالی ها از تنگه‌ هرمز را به عنوان «روز ملی خلیج فارس» نام گذاری كرد.
6048
*خبرنگار ایرنا